Không giống những cơ quan nội tạng khác, gan bị xem là cơ quan “câm” nên rất khó phát hiện sớm bệnh tật. Nhất là ung thư gan.
Giáo sư Yang Lihua là bác sĩ chuyên khoa gan tại Bệnh viện Nhân dân tỉnh Hồ Bắc, (Hồ Bắc, Trung Quốc). Ông cho biết, gan là cơ quan nội tạng lớn nhất trong cơ thể người với nhiều vai tṛ quan trọng để duy tŕ sức khỏe con người. Nó đảm nhiệm cùng lúc cả chức năng nội tiết và ngoại tiết như chức năng chống độc, giải độc, chuyển hóa, dự trữ (máu, glucid, vitamin) và tạo mật…
Tuy nhiên, điều đáng lo là gan giống như cơ quan "câm" và khó phát hiện các tổn thương sớm. Ngay cả các dấu hiệu ung thư giai đoạn đầu cũng không rơ ràng và dễ bị nhầm lẫn với bệnh nhẹ khác.
Lư do gan bị gọi là cơ quan “câm”
Theo Giáo sư Yang, có 2 lư do khiến gan được coi là cơ quan “câm”. Đầu tiên là v́ gan không gây cảm giác đau tại chỗ khi có vấn đề giống như các bộ phận khác. Thậm chí bệnh nhân ung thư gan cũng có thể không cảm nhận được cảm giác đau rơ ràng. “Bởi v́ ở gan không có dây thần kinh cảm nhận đau, mà chỉ có một lớp nang giống như dây thần kinh. Nên gan không có cảm giác đau rơ ràng, nhất là ở giai đoạn đầu bị tổn thương hay mắc bệnh, thậm chí là có khối u” - ông nói.
Gan bị coi là cơ quan "câm" v́ tiến triển bệnh âm thầm, không gây đau tại chỗ (Ảnh minh họa)
Lư do thứ hai là bệnh tật của gan h́nh thành trong im lặng. Bởi nó có khả năng tái tạo và dự trữ mạnh mẽ. Theo chia sẻ từ Giáo sư Yang: “Chỉ cần 1/3 tế bào gan hoạt động b́nh thường th́ sẽ rất khó phát hiện bất thường rơ ràng hay ảnh hưởng trực tiếp từ lá gan. Đến khi bệnh nặng, tổn thương quá lớn mới bùng phát những triệu chứng rơ ràng, cục bộ và tiến triển rất nhanh, dẫn tới khó kiểm soát”.
V́ vậy, ông nhấn mạnh rằng việc chăm sóc sức khỏe gan sớm và đúng cách qua lối sống hàng ngày là vô cùng quan trọng. Cũng nên duy tŕ thói quen kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm những tổn thương, bệnh lư về gan.
3 dấu hiệu sớm nhất của ung thư gan dễ bị bỏ qua
Mặc dù là cơ quan “câm” nhưng chúng ta cũng có thể phát hiện sớm ung thư gan nhờ nhiều dấu hiệu khác. Ví dụ như 3 dấu hiệu sớm nhất sau đây:
Mệt mỏi không thể giải thích được
Trong cuộc sống hàng ngày, đôi khi chúng ta có thể cảm thấy mệt mỏi v́ nhiều lư do như công việc bận rộn, căng thẳng hoặc thiếu nghỉ ngơi. Tuy nhiên, Giáo sư Yang nhắc nhở rằng nếu cảm giác mệt mỏi này kéo dài không rơ nguyên nhân và khó giảm bớt ngay cả khi đă nghỉ ngơi đầy đủ th́ đă đến lúc bạn phải cảnh giác với khối u gan.
“Ở giai đoạn đầu của ung thư gan, tế bào ung thư sẽ ảnh hưởng đến chức năng trao đổi chất b́nh thường của gan, gây ra vấn đề về cung cấp năng lượng cho cơ thể. Từ đó khiến người bệnh dễ có cảm giác mệt mỏi, suy nhược. Sự mệt mỏi này có thể tăng dần theo thời gian, tiến triển từ cảm giác mệt mỏi thường xuyên đến cảm giác thiếu năng lượng hàng ngày. Ở giai đoạn này, nhiều người thường chỉ nghĩ rằng thể lực của ḿnh đă sa sút hoặc là do căng thẳng, từ đó bỏ lỡ cơ hội phát hiện sớm ung thư gan” - ông nói.
Đau vùng bụng trên bên phải âm ỉ
Như đă nói, khác với các cơ quan khác, gan là cơ quan “câm” bởi không có cảm giác đau tại gan một cách rơ ràng. Tuy nhiên, hăy chú ư và đi thăm khám sớm nếu bạn có cảm giác đau vùng bụng trên bên phải âm ỉ kéo dài. Đây chính là khu vực gần gạn nhất.
Giáo sư Yang giải thích: “Trong giai đoạn đầu của ung thư gan, các tổn thương bên trong gan có thể gây đau nhẹ, thường là đau âm ỉ hoặc sưng tấy. Nó có thể không rơ ràng, mức độ nhẹ nên nhiều người không chú ư. Cảm giác này trên lâm sàng thường bị nhầm lẫn với đầy hơi, khó tiêu hoặc ăn quá no mà không nghĩ rằng gan có vấn đề nghiêm trọng. Cơn đau âm ỉ ở vùng bụng trên bên phải do gan có thể xuất hiện không liên tục, chẳng hạn như sau khi gắng sức hoặc vào ban đêm”.
Chán ăn, khó tiêu
“Gan đóng vai tṛ quan trọng trong quá tŕnh tiêu hóa của cơ thể. Khi các tế bào ung thư gan bắt đầu ảnh hưởng đến chức năng gan th́ hệ tiêu hóa cũng liên quan. Bệnh nhân ung thư gan giai đoạn đầu có thể chán ăn và mất cảm giác thèm ăn những món ăn mà họ yêu thích ban đầu. Đồng thời, c̣n có thể kèm theo các triệu chứng khó tiêu như chướng bụng, buồn nôn, ợ hơi… sau khi ăn"- Giáo sư Yang nhắc nhở.
Ông cũng lưu ư rằng những triệu chứng này rất phổ biến trong cuộc sống hàng ngày và mọi người thường nghĩ đơn giản rằng chúng là do t́nh trạng đường tiêu hóa không tốt hoặc chế độ ăn uống không đều đặn. Nhưng nếu những triệu chứng này kéo dài và kèm theo các triệu chứng mệt mỏi hoặc đau bụng nói trên th́ rất có thể ung thư gan đang đe dọa tính mạng.
VietBF@ Sưu tập