Israel được cho là sẽ đáp trả sau khi Iran phóng gần 200 tên lửa đạn đạo vào lănh thổ, nhưng sẽ tránh các mục tiêu nhạy cảm có thể châm ng̣i chiến tranh tổng lực.
"Iran đă phạm sai lầm lớn tối nay và sẽ phải trả giá", Thủ tướng Benjamin Netanyahu tuyên bố tại cuộc họp nội các tối 1/10, sau khi Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) phóng khoảng 200 tên lửa đạn đạo vào các mục tiêu trên lănh thổ Israel.
Lực lượng Pḥng vệ Israel (IDF) tuyên bố đánh chặn phần lớn tên lửa và đ̣n tập kích của Iran không gây thiệt hại đáng kể. Tuy nhiên, các tên lửa tầm xa của Iran đă nhắm vào hàng loạt vị trí trên lănh thổ Israel, điều mà quốc gia này chưa từng phải đối mặt trong hơn 75 năm qua.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phát biểu tại Jerusalem ngày 2/9. Ảnh: AFP
"Do đó, tôi nghĩ Israel chắc chắn sẽ đáp trả. Câu hỏi duy nhất ở đây là mục tiêu, quy mô và thời điểm họ thực hiện. Tôi cũng không chắc về mức độ Mỹ sẽ hỗ trợ Israel", David Makovsky, nhà nghiên cứu tại Viện Washington về Chính sách Cận Đông, trả lời phỏng vấn PBS.
Phát ngôn viên IDF Daniel Haggari nói quân đội Israel "đă có phương án trả đũa và sẽ triển khai vào thời gian, địa điểm do chúng tôi quyết định". Quân đội Israel chưa tiến hành bất cứ đ̣n đáp trả trực tiếp nào vào mục tiêu ở Iran sau cuộc không kích.
Hồi tháng 4, Iran phóng hơn 300 quả đạn, gồm tên lửa hành tŕnh, tên lửa đạn đạo và UAV vào Israel, đáp trả vụ IDF không kích vào khu vực đại sứ quán Tehran tại Syria khiến 13 người chết. Đây là lần đầu tiên Iran tấn công trực diện vào Israel, sau nhiều năm ngầm đối đầu.
Mỹ khi đó đă hỗ trợ Israel đối phó cuộc tập kích của Iran, đồng thời gây sức ép để Tel Aviv không có hành động đáp trả quá mức. Quân đội Israel sau đó "tập kích hạn chế" bằng UAV vào các mục tiêu gần thành phố Isfahan của Iran.
Tehran tuyên bố không có thiệt hại, giúp Trung Đông thoát khỏi ṿng xoáy bạo lực nguy hiểm. Tuy nhiên, giới quan sát nhận định đây là lời cảnh báo của Israel rằng các cơ sở hạt nhân gần đó của Iran có thể bị nhắm mục tiêu.
IDF từng đe dọa sẽ không kích vào các mục tiêu quan trọng nhất trên lănh thổ Iran, trong đó có các cơ sở hạt nhân trọng yếu và các hầm chứa tên lửa của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC). Tehran tuyên bố các cơ sở hạt nhân này là "lằn ranh đỏ" có thể kích hoạt chiến tranh toàn diện nếu Tel Aviv tấn công.
"Israel sẽ t́m cách thể hiện rơ hơn rằng họ có thể tấn công bất cứ mục tiêu nào ở Iran bằng ưu thế công nghệ và quân sự của ḿnh", Norman Roule, cựu sĩ quan t́nh báo Mỹ về Iran giai đoạn 2008-2017, nhận định.
Nhưng khi tiến hành hoạt động đáp trả, Israel sẽ cố gắng tránh các mục tiêu có thể châm ng̣i chiến tranh tổng lực với Iran. Một đ̣n tấn công của Israel vào cơ sở hạt nhân hoặc hạ tầng năng lượng của Iran có thể khiến giới lănh đạo ở Tehran phải ra quyết định tập kích tên lửa quy mô lớn hơn để đáp trả, đồng thời đẩy nhanh chương tŕnh hạt nhân để chế tạo vũ khí.
Iran cho biết đ̣n tấn công tên lửa của họ là "phù hợp với quyền tự vệ" theo quy định quốc tế, đồng thời khẳng định hành động tập kích của họ sẽ kết thúc trừ phi Israel "đáp trả hoặc có hành động ác ư".
Omar Rahman, nhà nghiên cứu tại Hội đồng Trung Đông về các vấn đề toàn cầu, trụ sở Qatar, cảnh báo rằng nếu Israel trả đũa quyết liệt và vượt qua "lằn ranh đỏ" của Iran, ṿng xoáy xung đột sẽ có thể vượt tầm kiểm soát. "Hai bên sẽ đáp trả qua lại, nguy cơ dẫn đến một cuộc chiến lớn hơn", Rahman nói.
Cựu sĩ quan t́nh báo Mỹ Roule cho hay trước khi tiến hành đ̣n đáp trả, Israel sẽ phải t́m cách thăm ḍ thái độ của Mỹ, đồng minh quan trọng đă hỗ trợ họ đối phó các cuộc tập kích tên lửa của Iran hồi tháng 4 và hôm 1/10.
"Một cuộc chiến với Iran sẽ cần có sự hậu thuẫn về chính trị, kinh tế và quân sự, nếu không muốn nói là cả sự tham gia của Mỹ", Roule nhận định. "Israel chắc chắn hiểu rằng Mỹ không muốn vướng vào một cuộc xung đột như vậy".
Lầu Năm Góc trước đó thông báo Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ Lloyd Austin đă điện đàm với người đồng cấp Israel Yoav Gallant bàn về "hậu quả nghiêm trọng với Iran" nếu Tehran phát động đ̣n "tấn công quân sự trực tiếp" vào Israel, nhưng không nêu cụ thể.
"Israel khả năng cao sẽ gia tăng áp lực với Iran trước khi xuống thang" để đảm bảo t́nh h́nh không vượt tầm kiểm soát, Jonathan Schanzer, phó chủ tịch tại viện chính sách bảo thủ Foundation for Defense of Democracies, Mỹ, nói. Ông thêm rằng Tổng thống Joe Biden vẫn muốn kết thúc xung đột thông qua biện pháp ngoại giao, nhưng "cơ hội đạt được điều đó khá thấp".
Trả lời phóng viên tại Nhà Trắng ngày 1/10, ông Biden ca ngợi vai tṛ của quân đội Mỹ khi hỗ trợ Israel chặn đ̣n tập kích tên lửa của Iran.
"Đây c̣n là minh chứng cho thấy sự phối hợp chặt chẽ giữa Mỹ và Israel trong dự đoán và pḥng thủ trước những đ̣n tấn công đó", ông Biden nói. Khi được hỏi về hậu quả Iran phải đối mặt, ông chủ Nhà Trắng phản hồi "hăy chờ xem".
VietBF@sưu tập