Tôi sống ở Mỹ chỉ mới gần 30 năm, những hiểu biết và những nhận định của tôi có lẽ c̣n kém cơi nhưng với những ǵ tôi nh́n thấy hay học hỏi được tôi có thể nói với bạn rằng nước Mỹ không phải là Thiên đàng, hay là địa ngục như một số bạn đánh giá và chê ghét, mà nước Mỹ chỉ là một mảnh đất hứa, một mảnh đất cho bạn cơ hội để vươn lên, bước về phía trước nếu như bạn có mong ước ấy trong cuộc đời của ḿnh.
...
Tôi là một phụ nữ có chồng và 4 người con. Gia đ́nh chúng tôi được may mắn “ly hương”bằng phi cơ boeing rất an toàn. Ra phi trường đón chúng tôi là những người bảo trợ nhân ái của nhà thờ Tin Lành. Trong tay chúng tôi không có một đồng một chữ, lơm bơm vài ba tiếng Anh học được thời ngồi ghế Trung học c̣n nhớ được. Nhưng chúng tôi thật an ḷng khi nhà thờ nói với chúng tôi rằng họ sẽ lo cho chúng tôi A đến Z trong ṿng 3 tháng!
...
Chúng tôi được ghép cho ở trọ chung với một gia đ́nh người bản xứ (người Mỹ da trắng). Hàng tuần cả gia đ́nh phải đi nhà thờ mặc dù chúng tôi là người ngoại đạo, đi cho phải lễ, đi cho vui ḷng những người đă mở ḷng bảo trợ gia đ́nh ḿnh.
Hết 3 tháng, họ t́m thuê nhà gần nhà thờ cho gia đ́nh chúng tôi ”ra riêng”. Thời đó mướn một căn nhà 3 pḥng ngủ chỉ chưa đầy $500. Nhưng mới “quy mă” 3 tháng, hai bàn tay chúng tôi vẫn c̣n trắng trơn, trong ḷng ai nấy đều lo ngai ngái, nhưng nhà thờ lại giúp chúng tôi một lần nữa: Họ lo t́m việc làm cho tất cả chúng tôi 4 người lớn gồm vợ chồng tôi và 2 cô con gái lớn, c̣n 2 cô út và kế út th́ xin vào dự thính một trường Trung học gần nhà. Trường học không nhận thẳng hai cháu v́ đang giữa niên học.
Tôi và 2 cô con gái lớn được cho đi may, ráp quần áo kiểu công nghiệp, mỗi tuần mỗi đầu người chỉ kiếm chưa được $200. Tuy nhiên, đó là số tiền “vô giá” trên bước đường hội nhập. Cả ba mẹ con góp lại cũng dư sức trả tiền thuê nhà. Lúc ấy chúng tôi đi làm đi học đều dùng xe bus, vé bus chỉ 0$75 một lượt.
...
Chưa dừng lại, vài tháng sau, quen nước quen cái, tôi tự kiếm việc khác để làm v́ nghề may công nghiệp, tôi vụng về chậm chạp nên không kiếm nhiều bằng các con tôi. Tôi xin vào làm chân dọn pḥng trong một khách sạn lớn nhất nh́ của quận hạt. Công việc này tiếng Mỹ gọi là Houseskeeper, nghe oai vậy chứ chỉ có việc là dọn pḥng khách trọ đă rời đi. Bạn nào thường mướn khách sạn ở qua đêm đều biết. Trước khi rời đi bạn thường để lại tiền tip,hay c̣n gọi là tiền boa. Lao công dọn pḥng sẽ hưởng tiền tip này. Lương phạn mà chủ khách sạn thuê mướn ḿnh chỉ trả $5/ giờ vào thời 1992 + tip vào th́ lao công cũng phẻ lắm! Tiền tip hôm nào gặp khách sộp để lại 30-50 $ th́ ngày đó gom 14-15 pḥng dọn một ngày cũng kiếm gần bằng lương 1 tuần chủ trả. Thân tớ hồi đó mới từ VN qua ốm nhách, yếu śu vậy mà dọn 14-15 pḥng một ngày cũng ph́ hơi tai bạn ơi! Tuy nhiên cơm áo gạo tiền nhà, tiền xe cũng phải cày, vui vẻ mà có job để cày.
...
Chừng hơn năm mẹ con tôi gom được ít tiền mua cái xe cũ cho các cô con tôi tập lái xe để c̣n chở nhau đi học. Chẳng lẽ qua Mỹ làm cu-li hoài sao? Thế là mấy mẹ con xin nghỉ việc hết, lên Philladelphia mướn nhà ở và đi học. Tôi ban ngày theo các con đi học chữ nghĩa, ban đêm một ḿnh tôi đi làm. Lại đi dọn dẹp văn pḥng chứ chưa có chữ nghĩa th́ làm ông làm thầy sao được? Tôi đi làm ca đêm, từ 9 giờ tối đến 6 giờ sáng, chỉ là công việc đổ rác giấy văn pḥng, lau cầu tiêu và hút bụi thảm cả building, cái máy hút bụi nó c̣n nặng hơn tui nữa, mệt cũng ứ hơi. Nhưng cũng v́ cơm áo gạo tiền phải lao động cho vinh quang mai sau mà! Tui dẫu có đi làm về buồn ngủ đến muốn gục cũng ôm cặp theo các con đi học.
...
Năm 5 sau khi các con tui ra trường đậu cao th́ tui bị rớt! Vừa học vừa làm, làm sao bằng lủ con được chỉ có ăn và học? Rốt cuộc các con đều có job thơm, c̣n mẹ chúng th́ lại cu-li tiếp. Tuy nhiên cu-li lần này cũng trên chân nhiều người lắm, làm cái việc một technician cho nhà máy sản xuất đồ gang thép. Đồ sản xuất ra không đúng tiêu chuẩn, technician có quyền setdown máy, gọi chuyên viên đến sửa xong mới cho máy chạy lại. Thế có oai không các bạn?
...
Đến đầu năm 1997 cả gia đ́nh đi thi quốc tịch và cùng đậu hết. Thật là cái vui hoàn hảo! Từ đó đến nay chúng tôi không đi xe cũ và mặc đồ Kmark nữa. Các cháu đều có công việc tốt, có gia đ́nh con cái đông đủ, mỗi năm con cháu tựu về cha mẹ đề cùng nhau đi du lịch. Các con tui không giàu có ǵ nhưng nhà cửa cũng khang trang, cuộc sống tự do êm ả. Có phải không, nước Mỹ đâu phải là thiên đường, tiền treo sẵn trên cây để chúng tôi ra hái mỗi ngày? Riêng tôi, khi đến Mỹ đă gần 50, lại vừa đi học vừa thức đêm đi làm để có tiền cho mấy mẹ con sinh sống, năm sáu năm dài đi xe cũ, mặc quần áo Goodwill nhưng chúng tôi không lấy đó làm nản ḷng mà luôn thấy nước Mỹ là nơi cho chúng tôi vươn lên từ cuộc sống đói nghèo bị quê hương ruồng bỏ.
...
Ở Việt nam, sau 75 gia đ́nh tôi thuộc thành phần Mỹ nguỵ, con cái không được vào đại học, chồng th́ bị đi tù căi tạo, tui phải lặn lội theo tàu hoả buôn lậu than củi, giữa đường bị khám xét phải xô hàng xuống đường tàu, bán rẽ cho dân địa phương, c̣n hơn bị tịch thu và bị phạt! So với sự khởi nghiệp bên Mỹ này, các bạn nghĩ xem bên nào nặng nhọc hơn?
...
Các bạn phải nghèo khổ đi rồi hăy qua Mỹ. Những người giàu có sẵn trong nước sang đây họ khó ḷng hội nhập v́ cuộc sống ở Mỹ không dễ dàng ǵ đâu. Phải có mục đích và chí hướng rơ ràng mới cố gắng, kiên nhẫn đề thành công!
...
H́nh tớ mới qua Mỹ được cắp sách đi học lại để khỏi nói tiếng Anh bằng tay!
Tuyet Linh