Sức ép chiến sự buộc Nga - Ukraine đổi mới công nghệ quốc phòng với tốc độ chóng mặt

[Romano]

Vì sức ép từ cuộc chiến căng thẳng kéo dài gần 3 năm, Nga và Ukraine thúc đẩy phát triển hàng loạt thiết bị không người lái, robot tấn công. Riêng tại Ukraine, ngành công nghệ quốc phòng chứng kiến sự sáng tạo đổi mới nhanh bậc nhất thế giới.
Để minh chứng cho sự thay đổi này, hãng tin Reuters dẫn ví dụ của ông Yuriy Shelmuk, người thành lập công ty Unwave chuyên chế tạo thiết bị gây nhiễu máy bay không người lái (UAV).

Thời điểm năm 2023 khi công ty Unwave ra đời, hầu như không có người quan tâm. Nhưng chỉ một năm sau, công ty này nhận sản xuất tới 2.500 thiết bị/tháng và danh sách chờ nhận hàng kéo dài tới 6 tuần.Xu hướng này xuất phát từ nhu cầu gia tăng nhanh chóng sau đợt phản công lớn nhưng thất bại của quân đội Ukraine hồi Hè năm 2023.

Kiev cho rằng sở dĩ Nga liên tiếp giành ưu thế là vì ngoài sở hữu quân số lớn, Moscow còn sử dụng UAV để phát hiện và tấn công mục tiêu.

"Những chiếc UAV rẻ, đông đảo đã ngăn chặn khả năng tấn công của chúng tôi do đó, chỉ có một loại vũ khí mới có khả năng thay đổi cục diện chiến trường đã xuất hiện", ông Shelmuk nhớ lại.

Kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt vào tháng 2/2022, Ukraine sở hữu hơn 800 công ty hoạt động trong lĩnh vực quốc phòng.

Được biết cả Ukraine và Nga đều đặt kế hoạch sản xuất 1,5 triệu UAV trong năm nay. Trong đó chủ yếu là những thiết bị trang bị góc nhìn thứ nhất chỉ tiêu tốn khoảng vài trăm USD và có thể điều khiển từ xa để phát hiện và tấn công kẻ thù.

Đa phần được thành lập để đối phó với những điều kiện thay đổi nhanh chóng trên chiến trường, bao gồm các thiết bị không người lái trên không, trên bộ và trên biển cùng với các công nghệ chống lại các thiết bị không người lái và trí tuệ nhân tạo.

"Công nghệ quốc phòng của Ukraine chính là lĩnh vực chứng kiến sự sáng tạo đổi mới nhanh nhất thế giới ở thời điểm hiện tại", ông Halyna Yanchenko, một nghị sĩ Ukraine ủng hộ mạnh mẽ việc sản xuất vũ khí nội địa, đánh giá.

Không riêng Ukraine, khi thương vong trong giao tranh tăng nhanh và binh sĩ trở nên mệt mỏi, cả hai bên đều phải tìm cách thay thế con người bằng robot.

Các quan chức Ukraine nhận định tự động hóa sẽ là trọng tâm cải tiến công nghệ trên chiến trường những năm tới."Số lượng binh sĩ bộ binh được triển khai trên chiến hào đã giảm đi nhanh chóng. Đồng thời, hoạt động chỉ huy trận đánh hoàn toàn có thể thực hiện trực tuyến từ xa, giúp giảm thiểu nguy cơ thương vong cho các binh sĩ", ông Ostap Flyunt, sỹ quan Lữ đoàn Cơ giới số 67 đánh giá.

Theo ông Flyunt, xu hướng này ngày càng phổ biến và chiến tranh hiện đại là cuộc đối đầu trong công nghệ phát hiện, gây nhiễu và hủy diệt từ xa. Người vận hành chỉ có nhiệm vụ duy nhất là ra quyết định tấn công.

Ukraine hiện có hơn 160 công ty sản xuất thiết bị không người lái bộ binh với nhiều chức năng như vận chuyển hàng hóa, sơ tán binh sĩ bị thương hoặc khai hỏa từ xa bằng súng máy.

Một đại tá quân đội Ukraine với mật danh Hephaestus, vừa rời quân ngũ đã bắt tay vào sản xuất hệ thống súng máy tự động, cho biết 6 sản phẩm do ông sản xuất đã thay thế những xạ thủ súng máy trên chiến trường, cho phép họ vận hành vũ khí từ màn hình ở rất xa khu vực nguy hiểm.

Cùng chung quan điểm, Bộ trưởng Công nghiệp Chiến lược Ukraine Herman Smetanin nhận định, tác chiến điện tử từ xa, bao gồm ứng dụng trí tuệ nhân tạo đang trở thành xu hướng ngày càng gia tăng.

"Trong tương lai gần, chiến tranh robot sẽ là xu hướng phát triển chủ đạo vì chúng ta cần bảo vệ triệt để mạng sống con người", ông Smetanin lý giải.