Nga bóp nghẹt mặt trận Donbass, Kursk thành "quân bài" quan trọng với Ukraine

[PinaColada]

Trong khi Ukraine đạt được những bước tiến nhỏ ở tỉnh Kursk, các lực lượng Nga đã tăng cường tiến công vào khu vực Donetsk. Các phương tiện truyền thông phương Tây cho biết, Ukraine đã mất rất nhiều khu định cư ở Donbass trong những tuần gần đây.
Kursk thành "quân bài" quan trọng với Ukraine
Phóng viên chiến trường Yuri Kotenok của Nga cho biết, thời gian gần đây, Nga đã chiếm được một số làng mạc và thị trấn của Ukraine, trong đó thị trấn Novogrodovka – nơi có dân số khoảng 15.000 người trước khi xung đột bắt đầu. Giao tranh hiện đang tập trung tại thành phố Toretsk và gần Selidovo. Nhìn chung, Ukraine đã mất hơn 400 km2 chỉ trong tháng 8, nhiều hơn diện tích lãnh thổ mà lực lượng Nga chiếm được trong phần lớn năm 2023.

Trước tháng 8/2024, xung đột giữa Nga và Ukraine được xem như một cuộc chiến tiêu hao. Nga phát động các cuộc tấn công dọc theo nhiều khu vực khác nhau của tuyến đầu rộng lớn, thăm dò điểm yếu trong hệ thống phòng thủ của Ukraine còn các lực lượng của Kiev nỗ lực phản công mạnh nhất có thể. Tình huống này gợi nhớ đến chiến tranh chiến hào trong Thế chiến thứ nhất, nơi các trận chiến thường diễn ra để giành quyền kiểm soát những khu vực nhỏ lẻ.

Cả Nga và Ukraine phải chịu tổn thất đáng kể về nhân lực và vật lực, đồng thời phải tìm mọi cách để bổ sung lực lượng. Nhưng xét về lâu dài, một cuộc chiến tiêu hao không có lợi cho Ukraine bởi nước này đang bị Nga áp đảo về mọi mặt, từ số lượng binh sỹ đến pháo binh. Do vậy, giới lãnh đạo của Ukraine, đặc biệt là Tổng tư lệnh Oleksandr Syrsky đã tìm kiếm một chiến lược phá vỡ thế bế tắc hiện tại. Theo đó, bộ chỉ huy Ukraine đã xem xét lại tình hình và quyết định đưa cuộc chiến đến đất Nga. Vào đầu tháng 8, Ukraine đã thực hiện một động thái táo bạo, đó là tiến hành chiến dịch đột kích, xâm nhập lãnh thổ Nga.

Trước đó, biên giới giữa Nga và Ukraine - từ Bryansk ở phía tây đến Belgorod ở phía đông - được coi là một khu vực xa xôi, tách biệt khỏi cuộc xung đột chính. Các đội trinh sát và phá hoại của Ukraine đôi khi vượt biên tiến hành những cuộc đột kích nhỏ và thực hiện các cuộc tấn công bằng UAV hạng nhẹ, nhưng đa số đều bị Nga đẩy lùi. Song lần này, Ukraine dường như đã rút ra bài học từ sai lầm trước đó và lập kế hoạch tấn công hiệu quả hơn.

Suốt thời gian qua, quân đội Nga ít chú ý đến tình hình ở khu vực Kursk. Mặc dù các tướng lĩnh Nga nhận thức được điểm yếu của khu vực này, nhưng việc thiếu các trận chiến lớn ở đó trong suốt 2 năm xung đột đã khiến họ cho rằng đây là nơi an toàn. Việc triển khai các nhóm nhỏ lính nghĩa vũ và lính biên phòng bảo vệ biên giới đã tạo ra một hàng phòng thủ yếu. Chưa kể, hầu như không có lực lượng dự bị nào được bố trí sau các đơn vị này.

Kết quả là, cuộc tấn công của Ukraine bắt đầu vào đêm 6/8 đã diễn ra thành công. Quân đội Ukraine cố gắng giữ bí mật các hoạt động chuẩn bị, di chuyển hầu hết lực lượng của mình đến biên giới ngay trước cuộc tấn công, do đó khiến phía Nga bất ngờ. Phía Ukraine đã sử dụng các công cụ đặc biệt để vượt qua các bãi mìn, trong khi các nhóm cơ giới có thiết giáp hạng nặng nhắm vào những vị trí kiên cố.

Nga đã điều động những lực lượng cơ động nhất tới bảo vệ Kursk, như không quân, các đơn vị chiến thuật và đơn vị vận hành máy bay không người lái. Thách thức chính đối với quân đội Nga là tình trạng thiếu bộ binh. Nga đã rút các đơn vị khỏi các khu vực yên tĩnh hơn của mặt trận ở Ukraine, nhưng phải mất thời gian để quân tiếp viện đến được chiến trường mới.

Ukraine đã đạt được bước tiến quan trọng khi chiếm được thị trấn Sudzha vào ngày 12/8. Về phía tây bắc, quân đội Ukraine tiến về phía Korenevo, nhắm vào thị trấn Rylsk, nhưng gặp phải sự kháng cự mạnh mẽ khiến họ phải dừng bước. Ở phía bắc, Ukraine đã tiến sâu 25 km vào lãnh thổ Nga, tiến gần đến Lgov và Kurchatov, nơi có Nhà máy điện hạt nhân Kursk. Tuy vậy, những lợi ích mà Ukraine giành được không chắc chắn.

Nga nhanh chóng tái cơ cấu lực lượng, triển khai một số lượng lớn binh sỹ đến Kursk. Tình hình đã thay đổi khi Lữ đoàn bộ binh hải quân cận vệ 810 của Nga xuất hiện. Đây là một đơn vị giàu kỹ năng và kinh nghiệm với sức chiến đấu mạnh mẽ.

Các cuộc phục kích trên đường và những cuộc tấn công bằng UAV khiến Ukraine gặp rất nhiều khó khăn trong việc giữ vững những vùng lãnh thổ chiếm được. Ukraine đã mất nhiều đơn vị tiên phong và phải chịu tổn thất ngày càng lớn. Vào thời điểm này, các chỉ huy của Ukraine buộc phải xem xét bước tiếp theo cần thực hiện. Thành phố Kurchatov và nhà máy điện hạt nhân ở thành phố này nằm rất xa và khó tiếp cận.

Dù Ukraine chiếm được một số khu định cư, nhưng đa phần đó là những ngôi làng nhỏ với phần lớn dân số đã được đi sơ tán. Ngoài ra, Nga đã phá hủy được một phần lực lượng pháo binh của Ukraine, trong đó có ít nhất 3 hệ thống HIMARS, các khẩu đội tên lửa phòng không hạng nặng, khiến chiến dịch đột kích trở nên phức tạp hơn. Bên cạnh đó, Nga cũng triển khai thêm quân tiếp viện đến chiến tuyến, bao gồm cả Trung đoàn tấn công đường không cận vệ số 56 nổi tiếng.

Ukraine cũng đưa các đơn vị mới vào cuộc chiến, chẳng hạn như Lữ đoàn cơ giới số 47 được trang bị những phương tiện chiến đấu hiện đại. Mục tiêu của họ không chỉ là tiến sâu hơn vào lãnh thổ Nga mà còn thiết lập sự hiện diện rộng rãi hơn ở khu vực xung quanh Sông Seym, chảy về phía tây của mặt trận mới thành lập. Để đẩy lùi quân Nga qua sông, Ukraine đã phá hủy một số cây cầu. Tuy nhiên, Nga nhanh chóng thiết lập các cầu phao, tiếp tục nỗ lực giao tranh.

Nga ồ ạt tiến quân bóp nghẹt mặt trận Donbass
Thách thức chính đối với giới lãnh đạo Ukraine hiện nay là trong khi lực lượng dự bị tốt nhất của họ sa lầy trong các trận chiến gần Kursk, thì tình hình trên chiến trường rộng lớn hơn vẫn hầu như không thay đổi.

Khu vực Donbass, một trung tâm công nghiệp, vẫn là trọng tâm của các hoạt động quân sự. Trong suốt năm 2024, lực lượng Nga dần dần tiến từ ngôi làng này đến ngôi làng khác, chiếm giữ các thị trấn nhà máy trên đường di chuyển. Nhưng trong những tháng gần đây, đà tiến của họ trở nên nhanh và mạnh hơn. Nga đã chiếm được thị trấn nhỏ New York và hiện đang tiến về thành phố Pokrovsk. Pokrovsk, nằm ở phía tây nam của khu vực Donbass, là một trung tâm hậu cần quan trọng đối với quân đội Ukraine.

Nếu chiếm được thành phố này, Nga có thể di chuyển về phía bắc hướng đến khu vực đô thị rộng lớn xung quanh Kramatorsk, về phía tây hướng đến thành phố công nghiệp quan trọng Dnepropetrovsk (được gọi là Dnepr ở Ukraine) hoặc tiến về phía nam, đẩy lùi lực lượng Ukraine. Ukraine đã triển khai những lực lượng dự bị quan trọng gần Kursk. Điều này làm dấy lên câu hỏi họ sẽ bảo vệ Pokrovsk như thế nào.

Ngoài ra, Kiev cũng thiếu tuyến phòng thủ kiên cố ở phía tây Selidovo và Toretsk. Tờ Bild đưa tin, Nga đã đạt được tiến triển dọc theo mặt trận phía nam của Donetsk, đặc biệt là gần thành phố Ugledar. Cuộc chiến giành thành trì quan trọng này đã diễn ra từ năm 2022, Ukraine đang đứng trước nguy cơ mất hoàn toàn quyền kiểm soát.

Về phía nam, quân đội Nga đã phát động một cuộc tấn công vào sườn của Ukraine gần Karlovka. Ukraine có thể bị bao vây hoặc buộc phải rút lui và có khả năng phải từ bỏ vũ khí hạng nặng của họ. Việc điều chuyển lực lượng đến Kursk đã dẫn đến một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng đối với Ukraine ở Donbass, nơi lực lượng dự bị đang cạn kiệt. Trái lại, quân đội Nga vẫn tiếp tục hoạt động tấn công trong khu vực mà không gặp nhiều khó khăn. Ukraine buộc phải lấp đầy khoảng trống bằng cách điều các đơn vị cảnh sát và thậm chí triển khai binh sỹ vận hành máy bay không người lái ra tiền tuyến.

Để đánh giá chiến dịch tấn công Kursk của Ukraine là thành công hay thất bại phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Một số nhà phân tích cho rằng, việc kiểm soát lãnh thổ Nga mang lại cho Kiev một "con bài mặc cả" trong các cuộc đàm phán tương lai. Veronika Poniscjakova, chuyên gia an ninh quốc tế tại Đại học Portsmouth lưu ý, liệu con bài mặc cả này có giá trị thực sự hay không vẫn còn là điều chưa chắc chắn bởi Tổng thống Putin từ tuyên bố rằng, việc sáp nhập tỉnh Donetsk của Ukraine là một trong những ưu tiên hàng đầu của ông.

"Bằng cách tập trung vào Donbass, Nga đang gửi thông điệp rõ ràng rằng họ không sẵn sàng nhượng bộ nhiều để đổi lấy Kursk. Với họ, khu vực Donetsk là mục tiêu chính", Will Kingston-Cox, chuyên gia về Nga tại Nhóm nghiên cứu an ninh quốc tế (ITSS) Verona nhận định.

VietBF@ sưu tập