Theo như hiện Ấn Độ đe dọa các mối quan hệ thương mại với Canada khi các cuộc đàm phán về một thỏa thuận thương mại được đề xuất đă bị đóng băng vào tuần trước. Canada trục xuất nhân viên t́nh báo hàng đầu của Ấn Độ, trong khi New Delhi đáp trả bằng cách yêu cầu một nhà ngoại giao Canada có 5 ngày phải rời khỏi Ấn Độ, do nghi ngờ của Canada về vụ sát hại thủ lĩnh người Sikh.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, 9/9/2023.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau cho biết chính quyền ông đang “tích cực theo đuổi các cáo buộc đáng tin cậy” rằng đặc vụ của New Delhi có liên quan trong vụ sát hại một thủ lĩnh phe ly khai người Sikh, điều mà Ấn Độ bác bỏ là “vô lư”, theo Reuters.
Cuộc tranh chấp này giáng một đ̣n mới vào mối quan hệ ngoại giao vốn đă rạn nứt trong nhiều năm, trong đó New Delhi không hài ḷng về hoạt động ly khai của người Sikh ở Canada. Hiện Ấn Độ cũng đe dọa các mối quan hệ thương mại khi các cuộc đàm phán về một thỏa thuận thương mại được đề xuất đă bị đóng băng vào tuần trước.
Mỗi bên cũng trục xuất một nhà ngoại giao của bên kia. Canada trục xuất nhân viên t́nh báo hàng đầu của Ấn Độ, trong khi New Delhi đáp trả bằng cách yêu cầu một nhà ngoại giao Canada có 5 ngày phải rời khỏi Ấn Độ.
Ông Trudeau nói với Hạ viện trong một tuyên bố khẩn cấp hôm 18/9 rằng bất kỳ sự liên quan nào của chính phủ nước ngoài đến vụ sát hại một công dân Canada đều là “sự vi phạm chủ quyền không thể chấp nhận được của chúng tôi”.
Ông Trudeau ám chỉ ông Hardeep Singh Nijjar, 45 tuổi, bị bắn chết bên ngoài một ngôi đền của người Sikh vào ngày 18/6 ở Surrey, vùng ngoại ô Vancouver có đông người theo đạo Sikh, ba năm sau khi Ấn Độ coi ông ta là “kẻ khủng bố”.
Ông Nijjar ủng hộ quê hương của người Sikh dưới h́nh thức một quốc gia độc lập, được gọi là Khalistan ở bang Punjab phía bắc Ấn Độ, nơi khai sinh của đạo Sikh, giáp biên giới Pakistan.
Hôm 19/9, Bộ Ngoại giao Ấn Độ cho biết họ đă yêu cầu một nhà ngoại giao Canada mà họ không tiết lộ tên hay cấp bậc phải rời khỏi Ấn Độ trong 5 ngày.
“Quyết định này phản ánh mối lo ngại ngày càng tăng của chính phủ Ấn Độ về sự can thiệp của các nhà ngoại giao Canada vào các vấn đề nội bộ của chúng tôi và sự tham gia của họ vào các hoạt động chống Ấn Độ,” Bộ Ngoại giao Ấn Độ nói trong một tuyên bố.
Bộ này triệu tập ông Cameron MacKay, cao ủy hoặc đại sứ Canada tại New Delhi để thông báo cho ông về quyết định này.
Trước đó, New Delhi kêu gọi Ottawa có hành động chống lại các phần tử chống Ấn Độ ở Canada.
“Cáo buộc chính phủ Ấn Độ liên quan đến bất kỳ hành động bạo lực nào ở Canada là vô lư và có động cơ”, cơ quan này nói và cho biết thêm rằng những cáo buộc tương tự của ông Trudeau đối với Thủ tướng Narendra Modi “hoàn toàn bị bác bỏ”.
Cơ quan này nói “những cáo buộc vô căn cứ” t́m cách chuyển sự chú ư ra khỏi “những kẻ khủng bố và những kẻ cực đoan Khalistani được Canada cho trú ẩn”.
Bộ này nói thêm: “Chúng tôi kêu gọi chính phủ Canada phải có hành động pháp lư nhanh chóng và hiệu quả chống lại tất cả các phần tử chống Ấn Độ hoạt động trên đất của họ”.
Thủ tướng Trudeau cho biết ông đă trực tiếp nêu vấn đề với Thủ tướng Modi bên lề hội nghị thượng đỉnh G-20 ở New Delhi vào ngày 9 và 10/9, đồng thời kêu gọi chính phủ của ông hợp tác với Canada để giải quyết vấn đề này.
Ngược lại, ông Modi bày tỏ mối quan ngại mạnh mẽ tới ông Trudeau về các cuộc biểu t́nh gần đây ở Canada của người Sikh kêu gọi thành lập một nhà nước độc lập.
Canada có dân số theo đạo Sikh lớn nhất ngoài bang Punjab của Ấn Độ, với khoảng 770.000 người coi đạo Sikh là tôn giáo của họ trong cuộc điều tra dân số năm 2021.