MỘT CÂU CHUYỆN Ư NGHĨA
Ông Winston Churchill –
Cựu Thủ tướng Anh từng nói rằng “chúng ta sinh sống bằng những ǵ chúng ta kiếm được, nhưng chúng ta tạo lập đời ḿnh bằng chính những ǵ mà chúng ta cho đi”.
Thế giới này là một nơi tuyệt vời. Bạn cho đi thứ ǵ th́ sẽ nhận được những điều tốt đẹp đáp lại!
Câu chuyện ư nghĩa dưới đây sẽ giúp mỗi chúng ta nh́n thấy được “nhân” và “quả” của cuộc đời ḿnh, nó cũng sẽ là bài học để mỗi khi bạn đứng trước một hoàn cảnh cần phải gieo hạt tốt, bạn sẽ không ngần ngại hành động.
THOÁT CHẾT V̀ HÀNH ĐỘNG THEO NHÂN – QUẢ
Câu chuyện kể về vị danh tướng Dwight Eisenhower. Ông là một vị tướng 5 sao trong Lục quân Hoa Kỳ và là Tổng thống Hoa Kỳ thứ 34 từ năm 1953 đến 1961. Trong thời Thế chiến thứ 2, ông phục vụ với tư cách là tư lệnh tối cao các lực lượng đồng minh tại Châu Âu, có trách nhiệm lập kế hoạch và giám sát cuộc tiến công xâm chiếm thành công vào nước Pháp và Đức năm 1944 – 45 từ mặt trận phía Tây.
Vào thời đó, một hôm ông Eisenhower cùng với đoàn tùy tùng vội vă lái xe về tổng hành dinh quân đội ở Pháp để tham dự một cuộc họp khẩn cấp.
Lúc đó trời đang mùa đông lạnh buốt lại thêm mưa tuyết rơi phủ đầy khắp nơi. Xe đang chạy th́ ông bất ngờ để ư nh́n thấy có hai vợ chồng già người Pháp ngồi ở bên lề đường đang run rẩy v́ cái lạnh giá buốt.
Ông lập tức ra lệnh cho đoàn tùy tùng ngừng lại và muốn phái một thông dịch viên tiếng Pháp tới hỏi thăm cặp vợ chồng này.
Một viên tham mưu nhắc nhở ông là nên để cho nhân viên công vụ tại địa phương lo chuyện này, phái đoàn phải đi nhanh lên v́ sợ trễ cuộc họp. Ông nói nếu đợi cảnh sát địa phương tới th́ sợ là quá muộn và hai người này sẽ chết cóng.
Sau khi hỏi thăm, ông Eisenhower biết được là họ đang muốn tới Paris để gặp con trai nhưng xe của họ bị chết máy giữa đường.
Ông bảo hai vợ chồng già mau lên xe của ông. Ông liền ra lệnh thay đổi lộ tŕnh, đưa cặp vợ chồng tới Paris trước, rồi ông và đoàn tùy tùng mới lái xe tới tổng hành dinh để dự cuộc họp.
Không ngờ chính sự chuyển hướng bất ngờ ngoài kế hoạch này đă cứu mạng ông! Quân Quốc Xă có tin t́nh báo nên biết chính xác hành tŕnh của ông và đă bố trí sẵn các tay súng bắn tỉa nấp ŕnh tại các ngă tư. Nếu ông tới th́ sẽ bị hạ sát ngay chỗ đó. Nhưng hóa ra chỉ nhờ vào ḷng tốt gieo đúng lúc đă giúp ông đổi lộ tŕnh và tránh thoát cuộc mưu sát.
THOÁT CHẾT
Câu chuyện thâm thúy trên đang nói với chúng ta một triết lư mà không phải ai cũng thấu hiểu, tin tưởng.
Sự cho đi hay “gieo hạt” là một quy luật vũ trụ, sự cho đi có ư nghĩa, giá trị chính là ở thời điểm và cách cho. Bạn gieo hạt đúng lúc, có thể thay đổi cả số mệnh và cuộc đời của bạn.
V́ vậy, nếu bạn đang khó khăn, bế tắc,… hăy nh́n lại hành tŕnh mà bạn đă đi qua, sự cho đi đă đúng và đủ hay chưa. Đừng đ̣i hỏi quá nhiều cho bản thân khi chúng ta chưa biết cho đi nhiều hơn.
Dù cho thực tế chẳng ai bắt ta phải tin vào điều đó, dù ta có cân nhắc lí trí đến thế nào, th́ con tim ta vẫn luôn hy vọng vào một điều ǵ đó phù phiếm… Vậy, măi măi là bao xa ?
Đôi khi, ta vu vơ tự chợt hỏi với ḿnh rằng "Măi măi là bao xa?"
Thực tế, trong tiềm thức ta vốn đă tự nhận ra chẳng có điều ǵ là măi măi… Nhưng ta dù vô t́nh hay cố ư, vẫn tự huyễn bản thân ḿnh rằng sẽ có ḱ tích xảy ra thôi nếu một lần nào đó ta may mắn...
Trong cuộc đời, ta sung sướng khi được Thượng đế trao tặng một thứ được gọi là t́nh yêu. Và cụm từ "măi măi", bỗng chốc được khai sinh ra như một quy luật tự nhiên hằng tồn tại.
Ngay từ thưở lọt ḷng, cha mẹ đă hứa với ta rằng sẽ luôn ở bên ta măi. Và thời gian cứ thế trôi qua, ta vẫn luôn thắc mắc trong ḿnh rằng "măi" ấy là khi nào. Để rồi cuối cùng, ngay cả khi họ đă vĩnh viễn rời xa ta, ta vẫn chẳng thể nào định nghĩa được cụm từ ấy…
Măi măi là bao xa ( Bao lâu )?
Có lẽ, măi măi là khi t́nh yêu thương dạt dào vẫn chôn chặt đến tận đáy ḷng dù đă bị cuộc đời chua cay nhẫn tâm cắt… Là khi nước mắt chẳng thể nào ngừng tuôn rơi… Là khi nỗi đau vẫn c̣n nhói lại mỗi khi nhắc đến chẳng nên lời…
Và rồi, ta biết là ta ngốc, ta biết là ta sai, nhưng v́ ta biết là ta đang tồn tại, nên ta vẫn tiếp tục dấn thân vào cái "bẫy" mang tên t́nh cảm của thế gian này…
Một người nào đó, xa lạ mà thân thuộc, hồn nhiên đến bên đời ta, trao cho ta bao yêu thương, trao cho ta bao hy vọng sống, và một lần nữa, cũng trao cho ta hai từ "măi măi".
Ta ngây ngô tin vào điều đó, ngây ngô đón nhận, để rồi cũng ngây ngô để mất đi…
Ta tức giận, ta căm hờn, ta thù hận vào điều ǵ đó mang tên "măi măi"…
Ta nực cười v́ tất cả chỉ là dối trá. Ta đau xót khi nhận ra "măi măi" vốn là một khái niệm không hề tồn tại.
Nhưng dù cho thực tế chẳng ai bắt ta phải tin vào điều đó cả, dù ta có cân nhắc lí trí đến thế nào, th́ con tim ta vẫn luôn hy vọng vào một điều ǵ đó phù phiếm…
Măi măi là khi t́nh cảm giữa đôi ta vẫn nguyên vẹn tṛn đầy dù cho không c̣n ở bên nhau chăng nữa…
Măi măi là khi ta cảm nhận được hơi ấm của nhau dù đă để h́nh bóng của ai rời xa mất…
Và măi măi… là sẽ chẳng bao giờ rời xa nhau cho dù ta, một lần nữa, đă không c̣n tồn tại…
V́ vậy, đừng bao giờ đánh mất niềm tin của bản thân, niềm tin vào những thứ kể cả khi ta tưởng chừng như đó là một giấc mơ hoang đường… V́ hai từ măi măi, luôn tồn tại ở trong ta nếu ta đủ can đảm và nghị lực để giữ lấy chúng…
Khi mở cửa ra, bà ngạc nhiên thấy con trai ḿnh đứng trước cửa.
Anh ta gầy xọp đi. Quần áo anh rách rưới đến thảm hại. Anh ta đói lả và mệt.
Khi trông thấy mẹ, anh ta nói:
“Mẹ ơi, con về được đến nhà quả là một phép lạ. Khi con c̣n cách nhà ḿnh cả dặm đường, con đă ngă gục v́ đói, không đi nổi nữa và tưởng ḿnh sẽ chết dọc đường. Nhưng bỗng có một người gù lưng đi ngang, con xin ông ta cho con một chút ǵ để ăn, và ông ta đă quá tử tế cho con nguyên một ổ bánh ḿ ngon. Khi đưa bánh cho con, ông ta nói: “Đây là cái mà tôi có mỗi ngày, nhưng hôm nay tôi cho anh v́ anh cần nó hơn tôi!”
Khi người mẹ nghe những lời đó, mặt bà biến sắc.
Bà phải dựa vào thành cửa để khỏi ngă.
Bà nhớ lại ổ bánh ḿ có thuốc độc mà bà đă làm sáng hôm nay.
Nếu bà không ném nó vào lửa th́ con trai yêu quư của bà đă ăn phải và đă chết !
Ngay lập tức bà nhớ lại câu nói có ư nghĩa đặc biệt của người gù lưng:
“Việc xấu người làm th́ ở lại với người; việc tốt người làm th́ sẽ trở lại với người!”
Lạy Chúa,
Xin hăy gia ơn để chúng con biết luôn luôn làm việc tốt
và không ngừng làm việc tốt,
ngay cả khi việc tốt chúng con làm không được ai biết đến lúc ấy.
Tác giả: Rimpoche Nawang Gehlek
Ngô Văn Xuân – chuyển ngữ
Như chúng ta đă biết, sự chết là điều chắc chắn sẽ xẩy ra. Chẳng ai tránh đựơc. Ngay cả đến những vị tâm linh phát triển tột mức cũng không tránh khỏi. Chẳng có ai sống măi. Chẳng có ai từng đọc cuốn sách này sẽ sống măi, bất kể ǵa, trẻ, đẹp, xấu, giầu, nghèo cuả người đó ra sao. Nhưng thay v́ chúng ta trốn tránh những ư tưởng về sự chết, chúng ta nên làm một điều ǵ đó cho chính ḿnh nếu chúng ta thử nh́n xem điều ǵ sẽ tới hay chí ít th́ cũng hăy tưởng tượng ra điều ấy. Điều này không chỉ giúp chúng ta thu nhỏ nỗi sợ hăi, mà nó c̣n tạo nền móng cho chúng ta có cơ hội để đổi thay tiến tŕnh tử biệt vào tiến tŕnh giác ngộ. C̣n nếu chúng ta không thể hoàn thành đựơc điều này, th́ tối thiểu, chúng ta cũng sẽ có một cái chết an lành.
Bất kể sinh lực chúng ta có ngay từ lúc khởi đầu như thế nào, th́ cũng chẳng có thể kéo dài măi đựơc. Thời gian, ngày, tuần, tháng, năm sẽ làm cạn ṃn dần sinh lực đă đựơc ban cho ấy. Rồi tới một ngày, giống như một chiếc giếng cạn sau khi toàn bộ số nước đă bốc hơi hết. Những điều kiện sống cuả chúng ta có thể dễ dàng trở thành những nguyên nhân cho cái chết cuả ḿnh. Những hóa chất trong thân xác chúng ta bị hư hoại. Một món ăn không lành mạnh hoặc một liều thuốc nhầm lẫn có thể đưa tới những hiệu ứng phụ.
Giờ đây chúng ta phải chấp nhận thôi. Nếu để chờ tới khi thực sự tắt thở th́ đă quá muộn. Cho nên tôi phải chấp nhận rằng tôi nhất thiết phải lên đường và cái chết cũng luôn đi kèm theo tôi. Chẳng ai biết được chính xác khi nào sẽ xẩy ra, nó có thể là tuần tới, tháng tới hay năm tới. Tôi chẳng chắc rằng tôi c̣n sống ở đây tới ngày mai hay ngay cả một giờ nữa sắp tới đây. Nếu tôi biết đựơc điều ấy, tôi phải dứt khoát sử dụng bất cứ khoảng thời gian nào tôi đang có để chấm dứt sự nóng giận, ràng buộc và cái Tôi. Khi tôi chết, khi thần thức tôi rời khỏi thân xác, tôi đâu có mang theo đựơc ǵ ngoài một phiên bản thiện nghiệp hay ác nghiệp; đạo đức hay vô đạo đức; tích cực hay tiêu cực? Tôi sẽ rất cần những phiên bản tích cực. Thực ra tôi chỉ cần có một thôi. Nhưng nếu không thể làm đựơc điều ấy, tối thiểu tôi cũng có thể nối kết với số phận tốt đẹp cuả tôi trứơc khi kết nối với bất kỳ nghiệp xấu nào tôi đă từng tích lũy.
Dầu rằng cái chết chỉ là sự phân ly cuả thể xác mà tôi đă từng sử dụng trong đời với tâm linh đă cùng đi theo tôi mỗi lần tôi đầu thai, một t́nh cảm mănh liệt cũng vẫn cứ nổi lên trong giờ phút cận tử. Chết là sự chấm dứt toàn bộ mọi hoạt động cuả chúng ta trong đời sống, tốt và xấu. Chúng ta sẽ đau khổ với ư tưởng không c̣n nh́n thấy hoặc trông thấy điều ǵ nữa, không c̣n ở bên hoặc nói chuyện với người thân. Không chịu buông bỏ để ra đi là một vấn đề lớn nhất. Hăy nói bất cứ điều ǵ cho những ai cần phải nói, viết bất cứ điều ǵ bạn cần phải viết lại. Nhưng chỉ vậy thôi, c̣n nếu cứ đeo bám vào những giận dữ, bất b́nh hay những ràng buộc chặt chẽ th́ là điều rất tồi tệ, cho cả người chết lẫn người c̣n ở lại. Điều quan trọng là hăy dùng sự hiểu biết cuả bạn và ư lực của bạn để chặt đứt những cảm nghĩ xấu, và nếu cần, hăy dứt khoát chặt đứt chúng tức khắc.
Đức Phật đă có khá nhiều đệ tử xuất chúng khi ngài c̣n sống, một trong những vị ấy có tên là Maudgalyayana. Một trong những đệ tử cuả vị này bị ràng buộc rất chặt, v́ thế Maudgalyayana quyết định mang theo 2 người trong một lần du hành có phép thần thông. Đầu tiên ông chỉ họ một đống xương lớn. Một đệ tử hỏi; “Đây là cái ǵ vậy? “. Maudgalyayana bảo, “Đây là toàn bộ xương cốt cuả con trong những tiền kiếp.” Rồi ông quay qua chỉ cho đệ tử kia, người đang rất khổ đau trong những ràng buộc, một bộ xương với một con rắn đang chui qua chui lại giữa các hốc mắt, xương sườn, ḅ lên ḅ xuống giữa các khúc xương. Ông bảo người đệ tử này, “Đây là con trong kiếp trước. Con có sự ràng buộc qúa mạnh trong thân xác con mà con không buông bỏ đựơc, cho nên con đă tái sinh thành một con rắn sống trong những bộ xương cũ cuả con.” Đó là một câu chuyện xưa, và cũng có thể là một câu chuyện thần tiên, nhưng dù sao nó cũng cho ta một h́nh ảnh về sự ràng buộc tác động ra sao.
Chúng ta bắt đầu chuẩn bị ra sao? Điều tốt đẹp nhất để chuẩân bị cho cái chết là hành tŕ nhẫn nhục, thương yêu và cảm thông trong khi đang sống. Thực hành nhẫn nhục bất cứ nơi nào có thể để sự giận dữ không khởi lên; tự huấn luyện t́nh thương yêu tinh túy để sự ràng buộc không c̣n; luôn kiểm tra cái Tôi để nỗi sợ hăi tan biến; và luôn cố gắng hết ḿnh trong việc khai triển t́nh yêu thương và ḷng thông cảm. Nếu bạn thực hành đựơc điều này, bạn sẽ không c̣n cảm thấy sợ hăi lúc ra đi. Những ư tưởng tích cực sẽ trở thành thói quen và nẩy nở dần một cách tự nhiên. Và nếu bạn bất ngờ gặp ai đó trong giờ cận tử, bạn cũng có thể giúp họ bằng cách nói cho họ những điều bạn biết.
Nh́n lại cuộc đời ḿnh và xem xét những điều thiện lành ḿnh đă làm. Đừng hối tiếc những sai lầm đă phạm. Có rất nhiều việc buộc chúng ta phải lầm lạc. Chúng ta là con người, cho nên chúng ta lầm lạc. Trong lúc hành tŕ tâm linh, tinh thần, chúng ta luôn mắc sai lầm, v́ thế mới gọi là hành tŕ, thực tập. Cho nên hăy nghĩ tới những điều tốt lành. Chúng ta đă cố gắng sống trong đạo đức suốt cuộc đời ḿnh -điều đó có nghĩa là chúng ta đă cố gắng sống không làm hại ai, và cố gắng giữ những cam kết. Bất kể loại nghiệp xấu nào chúng ta đă tích lũy, nó cũng chẳng thường hằng. Nó luôn thay đổi. Cách để làm cho nó trở thành thiện nghiệp là qua sự thanh tẩy. Kết tích tiêu cực sẽ không c̣n nếu bạn thực tâm hối hận về hành động đă làm, và tự cam kết sẽ không tái diễn, nếu bạn có thực tập hành thiền, nó sẽ trở thành một thứ thuốc chữa trị chống lại cái xấu, và nếu bạn có làm một sự đền bù nào đó về tinh thần cho những ai bị bạn xúc phạm, nghiệp xấu cũng tiêu tan.
Nếu bạn đă phạm một hành động gây tác hại tới người khác hay cho chính bản thân, đừng khuyếch đại nó lên. Nếu hồi ức của những hành động ấy tới ám ảnh bạn, hăy gạt nó sang một bên. Hăy luôn nhớ rằng trong suốt cả cuộc đời bạn, bạn luôn cố gắng để trở thành người thiện lành, v́ thế cho nên bạn không có thời gian để nghĩ tới những hành động xấu. Đừng để chúng quấy rầy bạn. Bạn đă thanh tẩy chúng và bằng các ư tưởng tốt lành, cho nên tất cả sẽ đựơc cân bằng trong một chừng mực nào đó.
Bất kể thiện nghiệp cuả bạn như thế nào, bất kể những hành động tốt đẹp nào bạn đă làm, hăy luôn coi nó là vô lượng, tràn khắp. Hồi tưởng đến từng hành động, trong từng cảnh ngộ cuả sự tốt đẹp trong cuộc đời, bất kể nó nhỏ bé ra sao và nghĩ là nó bao la trùm khắp. Điều này sẽ giữ lại cùng với bạn, cho nên hăy nghĩ tới nó, ghi nhớ nó. Ngay cả khi nó dễ bị quên lăng, hăy tưởng tượng ra nó bao la, vô vàn.
Đừng sợ hăi. Nỗi sợ hăi đă dằn vặt ta suốt cả cuộc đời. Nó chính là cái TA đang nói, đang dựng chuyện. Hăy nghĩ rằng bạn đă nh́n ra điều ấy và hiểu nó một cách rơ ràng. Bạn đă hoàn toàn phá bỏ cái TA. Nếu nỗi sợ hăi c̣n hiện ra th́ hăy coi đó chỉ là một nhận thức sai lạc. Đó là tṛ chơi cuả cái TA, và cái TA là lầm lạc. Hăy tự nhủ rằng cái TA đă đi rồi.
Đừng ngạc nhiên với những ǵ bạn đang trải qua. Không có hiện tượng nào là vĩnh hằng. Cho nên bất cứ điều ǵ xẩy ra trong lúc bạn cận tử, th́ hăy nhớ điều đó không vĩnh hằng và hoàn toàn b́nh thường. Ghi nhớ kỹ những điều này trong giờ phút cận tử là cách để chuẩn bị cho bạn một cuộc chuyển di tốt đẹp cho kiếp sống tới của bạn.
Thực hiện một cuộc hành tŕ tâm linh là ăn ngủ với nó, chết cùng với nó. Đó là lư do tại sao nó có thể mang tới những khác biệt cho kiếp sống tới cuả bạn. Chừng nào bạn c̣n coi nó là ở ngoài con người bạn th́ nó chẳng mang lại lợi ích ǵ cho bạn cả. Những cảm tính tiêu cực sẽ ở cùng với bạn chừng nào “một điều ǵ đó cao cả” c̣n ở ngoài bạn, ở một nơi nào đó, xa cách th́ nó chẳng giúp ǵ cho bạn cả. Nếu bạn chỉ thỉnh thoảng cầu nguyện một lần th́ bạn trông mong ǵ hiệu dụng cuả điều ấy? Một vài lần cầu phước, hành lễ có thể mang lại cho bạn ít lợi lộc, nhưng chỉ có vậy thôi. Và điều ấy có thể làm đựơc ǵ? Chả làm ǵ cho bạn trong việc thanh tẩy các cảm tính tiêu cực. Để đối phó với các cảm tính tiêu cực, bạn phải sống, ăn, uống, ngủ và cùng chết với sự hành tŕ cuả chính bạn - Chính điều ấy mới tạo nên sự khác biệt ra sao.
Ông bạn Allen Ginsberg cuả tôi thường nói, “Tôi chẳng thể chứng minh đựơc rằng có sự tái sinh hay không, dù c̣n bán tín bán nghi nhưng tôi vẫn luôn sẵn sàng cho điều ấy; bởi v́ tôi không muốn bỏ lỡ cơ hội cho chính ḿnh.” Và ông đă thực sự sẵn sàng cho việc ấy.
Ông đă gọi điện thoại cho tôi khi ông đựơc chẩn đoán là chỉ c̣n sống đựơc 4 tháng nữa. Ông rất ngạc nhiên khi ông nhận đựơc tin này. Ông nghĩ rằng nếu ai nói ông sắp chết chắc ông sẽ nổi đóa lên ngay. Nhưng khi nghe tin này ông lại cảm thấy ông đă sẵn sàng để ra đi. Ông gọi phôn cho bạn bè để thông báo. Ông khởi sự vui vẻ với cuộc đời trong sự nhận thức nó sắp đi tới kết thúc. Ông sắp xếp lại những vấn đề riêng tư.
Không lâu sau đó, ông bị đột qụy, hôn mê và tôi đă tới bên ông lúc đó. Căn gác mái ông ở đông chật người - rất nhiều nghệ sĩ, nhà thơ, các diễn viên, những người đă biết và yêu thương ông. Khi tôi bước vào pḥng, tôi đọc lời cầu nguyện cho ông và tiến hành các nghi thức tôn giáo cho người hấp hối.
Khoảng nửa đêm, khi thấy ông có vẻ sắp ra đi, tôi hoàn tất nghi thức và rời khỏi pḥng. Khoảng 2 giờ sáng, tôi nghe nói ông đă thức dậy, nh́n chung quanh sau đó nhắm mắt ĺa đời. Ông vẫn c̣n ở lại trong xác thân trong t́nh trạng trầm tư, cho măi tới 11:30 đêm sau ông mới thực sự mất.
Trước khi bạn chết phải chắc chắn là môi trường chung quanh bạn không bị xáo trộn hỗn độn bởi v́ điều ấy sẽ tạo ra những cảm tính tiêu cực. Giữ ḿnh thanh lặng không giận hờn, trói buộc. Trường hợp cuả Allen bạn tôi, ông muốn có một cái chết phóng khoáng giữa bạn bè. Những người khác có thể thích sự tĩnh mịch lặng lẽ.
Môi trường khi cận tử nên tùy theo ư mong muốn cuả bạn, và ư muốn ấy phải ưu tiên hơn ư muốn cuả gia đ́nh. Quan tâm tới bất cứ điều ǵ bạn cần quan tâm tới để cho khi bạn ra đi sẽ không c̣n ưu tư về những ǵ c̣n bỏ lại, như thể bạn là con chim đậu trên tảng đá, đă sẵn sàng tung cánh mà không có ǵ lôi kéo bạn trở lui. Bất cứ điều ǵ bạn quyết định sẽ cho đi hay muốn lưu lại th́ hăy làm những điều ấy khi bạn c̣n sáng suốt, minh mẫn. Nếu có thể th́ bạn tự ḿnh làm mà đừng ủy quyền cho ai cả. Nếu bạn tŕnh bầy rơ ràng cho vợ con mọi thứ chuẩn bị, sắp xếp th́ tốt nhất v́ nó sẽ làm giảm thiểu những khó khăn cho vợ con bạn sau khi bạn chết. Bất cứ điều ǵ bạn cho đi, th́ cũng đừng ràng buộc vấn vương với nó. Đừng để mọi sự nóng giận, ràng buộc ảnh hưởng tới những quyết định cuả bạn. Bởi v́ những t́nh cảm này sẽ c̣n ám ảnh bạn sau đó, đồng thời tạo nên những ngộ nhận cho những người bạn thương yêu. Điều quan trọng là phải rất độ lượng. Điều ấy sẽ giúp bạn buông lỏng những trói buộc.
Chúng ta có sự trói buộc rất mạnh về ẩm thực, quần áo và danh tiếng, hoặc đơn giản hơn, chúng ta bị trói buộc với những người yêu qúy, trọng nể ta. Từ bỏ ẩm thực và những sở hữu có lẽ dễ dàng, nhưng khó khăn hơn khi từ bỏ tiếng tăm. Cho ngay cả những vị hành thiền trong sa mạc nơi ít có người tới ở mà vẫn c̣n ước mong những người chăn cưù quanh đó sẽ t́m ra họ và thông báo cho mọi người trong làng hay biết nữa là.
Nếu c̣n điều ǵ níu giữ bạn lại, hăy gạt bỏ nó ngay tức khắc để sự ràng buộc đó không c̣n khi bạn sắp ra đi. Nếu không, nó sẽ thực sự tạo ra những rắc rối trong tiến tŕnh ra đi cuả bạn.
Có một câu chuyện vui về điều này. Một trong những vị thầy cuả tôi, ngài Gomo Rimpoche, là người rất vui tính. Ông không xử sự như một vị đại lạt ma tái sinh. Ông cưới vợ, có một gia đ́nh, và hiện rất nổi tiếng là “Cha cuả những đứa trẻ mồ côi nhà số 14,” ở Mussoori. Ông có một số nhỏ đệ tử rất vững vàng. Hai trong số đó là những quan chức trong chính phủ Tây Tạng đă rời Tây Tạng qua Ấn khoảng giữa thập niên 1950. Họ rất già và sức khoẻ yếu kém lắm, và họ rất mong muốn đựơc ra đi trong khi họ c̣n đủ minh mẫn để hành tŕ thiền định trong lúc cận tử. Trong nền văn hóa Tây tạng, một cuộc hành thiền như vậy thường được những thiền giả lăo luyện thực hiện. Họ nói với Gomo Rimpoche, ngày họ muốn ra đi. Họ làm tất cả mọi sự chuẩn bị, cho đi mọi vật dụng cuả họ, và làm một thoả thuận với những gia nhân.
Nhưng khi ngày ấn định tới, một trong hai người không chết theo như dự định. Lúc đó Gomo Rimpoche đang ở nhà cùng con cái th́ có người tới báo cho ông biết vị quan chức thứ nhất đă chết và yêu cầu ông đến để cầu nguyện. Ông thực hiện, sau đó chờ đợi người tới báo tử cuả vị quan chức thứ 2, nhưng chẳng có ai tới cả. Rimpoche lo sợ đă có chuyện ǵ chẳng lành xẩy ra nên ông đi đến thẳng nhà cuả đệ tử thứ hai xem ra sao. Ông đựơc người nhà cho biết,” Ồ, sáng nay ông ta bị bịnh nặng và phải đem vào nhà thương rồi.”
Rimpoche tới bịnh viện American Hospital và đựơc biết người này đang trong pḥng cấp cứu đặc biệt. Họ không cho ông vào thăm, cho nên ông giả trang là người dọn quyét vệ sinh cuả bịnh viện để vào. Ông hỏi đệ tử cuả ông: “Cái ǵ đă xẩy ra vậy?”. Người này nói: “Con đă có tất cả mọi dấu hiệu để ra đi, nhưng rồi bỗng nhiên bị đảo ngược cả lại, và nó làm con đau đớn qúa phát la toáng lên cho nên gia nhân mang vào bịnh viện.”
Người này là một hành giả thuận thành nên đáng lẽ ra ông ta khá dễ dàng khi chuyển đổi sang vùng thánh địa. Rimpoche đă không thể t́m ra nguyên nhân cuả trục trặc này. Rồi bỗng dưng ông lưu ư tới đệ tử ông hiện đang bận một chiếc áo rất mới và đẹp. Ông hỏi: “Con mua chiếc áo ấy ở đâu vậy?”
Người đệ tử già trả lời: “Aó đẹp quá phải không? Thầy có thích không? Một người bạn con cho con hôm kia và sáng nay con mới bận.”
Rimpoche bảo, “Thầy thích lắm, thôi con cho thầy đi.”
Nhưng người đệ tử do dự: “Thực sự con không biết có nên biếu thầy hay không, v́ con cũng thích chiếc áo này lắm.”
Rimpoche nài nỉ: “Thầy muốn chiếc áo này lắm, c̣n nếu con không cho thầy, th́ chúng ḿnh sẽ chẳng c̣n quan hệ ǵ với nhau nữa đâu.”
V́ vậy người đệ tử già cởi bỏ chiếc áo và đưa cho Rimpoche. Ngay lập tức Rimpoche xé toang chiếc áo trứơc mặt đệ tử cuả ḿnh. Ngay sau đó viên quan chức này đă êm thấm ra đi.
Bất kể điều ǵ sẽ xẩy ra trong tiến tŕnh cận tử, bất kể điều ǵ bạn sẽ trải qua trong thời điểm này, đừng bao giờ quên phải luôn duy tŕ một tinh thần đầy tràn yêu thương và ḷng cảm thông. Đừng để đám mây u ám cuả sự đau khổ, lo lắng buồn phiền ám ảnh. Nếu bạn thực tập ngay từ bay giờ, th́ khi cái chết đến bạn sẽ dễ dàng đem ra sử dụng. Những người thực hành tonglen (Pháp cho yêu thương/nhận khổ đau qua hơi thở) sẽ chết với tonglen trong hơi thở cuả ḿnh. Bạn có thể cảm thấy khó khăn trong việc chấp nhận khổ đau cuả người khác để làm ta biến Cái Ta trong bạn. Điều ấy có vẻ đáng sợ thật, nhưng chỉ v́ bạn không làm quen với ư tưởng đó thôi. Trong thực tế, bạn chẳng cho ai và nhận về cái ǵ. Đó chỉ là phương pháp tập luyện tâm tư để chấp nhận bất cứ điều ǵ sẽ xẩy ra cho bạn. Khi bạn làm quen với nó được rồi, bạn sẽ thấy điều đó là tốt đẹp, thoải mái và lạc thú. Thậm chí nó c̣n làm cho bạn cảm thấy hạnh phúc là khác.
Dù rằng bạn có thể lưu ư tới mọi vấn đề, sự giận dữ và ràng buộc vẫn cứ c̣n nổi lên, đặc biệt là sự tức giận với chính ngay cái chết. Người ta thường tự hỏi, Tại sao lại là tôi? Tại sao tôi lại phải chết trong khi tôi đang có một đời sống tốt đẹp như thế này? Bạn phải chết bởi v́ điều đó là không tránh khỏi. Hăy tự nhủ rằng chết là tự nhiên, chẳng có ǵ bất thường ở đây cả. Khi bạn b́nh thản lặng lẽ ra đi, bước kế tiếp là tác động tâm linh bạn bằng những ư tưởng tích cực. Nếu bạn tin vào Thượng đế, hăy nghĩ về sự cao cả thiêng liêng cuả Thượng đế và ra đi trong ư tưởng ấy. Nếu bạn là một Phật tử, hăy nghĩ về Đức Phật. Hoặc nghĩ về những đạo sư cuả bạn, những vị Phật che chở phù hộ bạn, những vị luôn đi chung cùng Đức Phật. Hoặc nghĩ tới những t́nh yêu thương trong sáng, sự cảm thông sâu xa. Nếu tất cả những điều ấy bạn đều không thể tập trung thần thức đựơc th́ với một cảm nhận minh mẫn cuả tinh thần tham dự và hào hứng, bạn hăy nghĩ đến một vùng đất đẹp, ở đó mọi thứ đều vô vàn cởi mở, ở đó có những vị thánh, tiên đang chờ đón để giúp đỡ bạn.
Giữ vững những điều này cho tới lúc bạn ch́m vào vô thức. Sự mường tượng này sẽ giúp cho cuộc đời sau cuả bạn tốt đẹp hơn lên nhiều.
Cho tôi xem cháu một chút được không? - Người mẹ trẻ hạnh phúc hỏi. Khi cái gói nhỏ xinh xắn nằm gọn trong tay ḿnh, người mẹ vén miếng vải để xem khuôn mặt bé xíu kia ra sao, bỗng cô há hốc v́ kinh ngạc. Người bác sĩ vội quay đi và nh́n ra cửa sổ. Đứa bé con cô không có đôi tai.
Thời gian trôi qua, đứa bé ấy lớn lên và vẫn có khả năng nghe b́nh thường, chỉ có điều cơ thể cậu có một thiếu sót...
Rồi một hôm, đứa bé chạy vội từ trường về nhà, gục đầu vào ḷng mẹ ḿnh khóc nức nở. Trông cậu thảm thương làm sao ! Và cậu tự thốt ra bi kịch của ḿnh :
- Con là...một con quái vật !
Người mẹ hiểu rằng cuộc đời con trai ḿnh bắt đầu phải trải qua nhiều lần cay đắng như thế.
Cậu bé lớn lên càng lúc càng tuấn tú và khỏe mạnh, như thể tạo hóa muốn bù lại nỗi bất hạnh của cậu. Bao bạn bè quư mến cậu. Đáng lẽ cậu được chọn làm lớp trưởng nếu như cậu không bị khiếm khuyết h́nh thể duy nhất ấy. Cậu lại rất giỏi văn chương và âm nhạc, đáng lẽ cậu có thể tiến xa, nếu như...
- Nhưng con vẫn có thể ḥa nhập với người khác được mà - Người mẹ trách nhẹ khi thấy cậu buồn tủi, nhưng tim bà cũng đau xót chẳng khác ǵ cậu. Bà thương con biết bao !
- Chẳng lẽ không có cách nào khác để giúp con tôi sao ? - Người cha hỏi vị bác sĩ của gia đ́nh.
- Tôi tin rằng tôi có thể phẫu thuật ghép vành tai nếu như có người hiến tặng - Ông ta đáp.
Thế rồi gia đ́nh cậu bắt đầu t́m kiếm người có thể hy sinh cho cậu đôi tai. Riêng chàng trai trong ḷng khấp khởi hy vọng.
Đă hai năm trôi qua mà không có kết quả ǵ. Cho đến một hôm, cha cậu bảo :
- Con chuẩn bị đến bệnh viện làm phẫu thuật. Bố mẹ đă t́m được người hiến tai cho con rồi. Nhưng người ấy bắt phải giữ bí mật.
Cuộc phẫu thuật thành công tốt đẹp, và cuộc đời cậu thay đổi từ đó. Cậu như có thêm sức mạnh và ḷng tự tin. Tài năng của cậu đạt đến đỉnh cao, vinh quang của cậu nối tiếp từ trường phổ thông đến khi cậu học đại học. Sau đó, cậu lập gia đ́nh và bước vào lĩnh vực ngoại giao.
- Con cần phải biết chứ ! - Cậu thúc ép cha. - Con cần biết ai đă cho con quá nhiều như thế ? Nếu không, con sẽ không thể đền đáp đủ công ơn cho người ta.
- Cha không nghĩ rằng con có thể đền đáp được cho người đó đâu...nhưng con vẫn chưa được biết, con ạ.
Nhiều năm nữa lại trôi qua, bí mật sâu kín đó vẫn chưa hề hé mở.
Rồi cái ngày người con trai mong mỏi cũng đến. Đó là một trong những ngày tối tăm nhất trong cuộc đời cậu. Ngồi cạnh cha bên thi hài của mẹ, cậu thấy ông nhẹ nhàng đưa tay ra từ từ nâng mái tóc nâu đỏ dày của bà lên: bà đă không c̣n đôi tai.
- Mẹ con nói rằng bà rất vui nếu để tóc dài. - Người cha th́ thầm - Mẹ con để tóc như vậy cũng đâu có xấu đi chút nào, đúng không con ?
Người cha đă nói đúng. Vẻ đẹp thật sự của con người không nằm ở bề ngoài mà là ngay trong chính trái tim của họ. Điều thật sự đáng giá không phải ở những ǵ ta có thể nh́n thấy mà là ở những điều vô h́nh. T́nh yêu thật sự không nằm trong những ǵ được thể hiện và được biết đến, mà chính ở những điều làm được mà không ai biết đến.
Cô bé và cậu bé là hàng xóm từ thuở nhỏ. Tṛ chơi thuở bé của hai đứa trẻ là chạy ra bờ sông nghịch, lấy đất nặn thành h́nh búp bê. Khi khuôn mặt cậu bé nhem nhuốc đầy buồn đất, cô bé sẽ khẽ dùng tay áo quẹt đi những vết bẩn trên mặt cậu. Và cậu bé sẽ nhoẻn miệng cười cảm ơn cô bé. Lúc đó, khuôn mặt của hai đứa trẻ trông c̣n đáng yêu hơn cả những con búp bê mà chúng nặn ra.
Cô bé vốn hay khóc nhè. Một con sâu nhỏ cũng có thể làm cô bé khóc thét v́ sợ hăi. Những lúc đó, cậu bé sẽ dẫm chết con sâu, rồi làm ra vẻ người lớn dỗ dành cô bạn nhỏ.
Cô bé vẫn thút thít không ngừng. Cậu bé không biết nên làm thế nào, rút từ trong túi quần ra một đồng xu nhỏ mà khi đứng đợi cô bé đă nhặt được trên đường. Cậu bé đặt đồng xu nằm trong ḷng bàn tay để trước mặt cô bé.
“Em xem này, đây là đồng xu anh nhặt được trên đường lúc năy. Hai mặt của nó không giống nhau đâu. Bây giờ anh tung nó lên, nếu lúc rơi xuống nó vẫn là mặt này, th́ em không được khóc nữa. C̣n nếu là mặt kia th́ anh sẽ khóc cùng với em có được không?”.
Cô bé dụi mắt, nh́n đồng bạc sáng loáng trước mặt lạ lẫm hiếu kỳ, rồi ngước lên nh́n cậu bé gật đầu mếu máo. Cậu bé khẽ tung đồng xu vào không trung. Đồng xu lật mấy lần, rồi trở lại ḷng bàn tay cậu bé. Cô bé ṭ ṃ vội gỡ những ngón tay bụ bẫm của cậu bé. Vẫn là mặt lúc năy của đồng xu. Hai đứa trẻ nhoẻn miệng cười thật to. Cô bé không khóc nữa. Chúng chạy ra bờ sông nặn búp bê bằng đất.
Tuổi thơ của hai đứa trẻ trôi qua trên những cánh đồng bát ngát, những buổi đi bắt chuồn chuồn bên bờ ao và thả thuyền giấy trên con kênh nhỏ. Cả hai cùng bước vào tiểu học. Những lúc không có người bạn thời thơ ấu bên cạnh, cô bé vẫn thường bị những đứa bé trai cùng lớp trêu đùa bắt nạt. Cô bé khóc nhè cả quăng đường về nhà. Đợi đến khi cậu bé về, đồng tiền xu ngày trước lại xoay ṿng trên không trung để quyết định tất cả. Hai đứa trẻ lại nhoẻn miệng cười rồi đi t́m tṛ chơi thuở bé.
Thời gian lại trôi nhanh qua những bài hát đồng dao thuở học tṛ. Hai đứa trẻ học lên trung học. Cậu bé cho dù ham chơi đến đâu cũng vẫn có thể tính ra những đáp số chính xác nhờ công thức được học. Thầy giáo luôn khen cậu là một học sinh thông minh.
C̣n cô bé, cho dù có cố gắng đến đâu cũng không thể hiểu được rằng, khi X và Y có quan hệ, Y và Z có quan hệ, th́ X và Z nhất thiết phải có mối quan hệ nào đó.
Sau mỗi lần trả bài kiểm tra, cô bé lại nằm ḅ ra bàn và khóc, nước mắt rơi ướt nḥe cả khung điểm kém. Cậu bé lại rút đồng xu từ trong túi ra và tung vào không trung. Vẫn quy định cũ. Cô bé không khóc nữa, ngoan ngoăn ngồi nghe cậu bé giảng giải những chỗ không hiểu, những công thức toán học, những định luật vật lư mà cô không nắm vững. Điểm số của cô không c̣n thấp dưới 5.
Thời gian lại trôi theo những tháng ngày bận rộn, những kỳ thi cuối cấp. Khoảng trời đại học mở ra trước mắt hai người bạn. Cuộc sống thời đại học an nhàn tự tại. Tuổi thanh xuân với những t́nh cảm lứa đôi ngây thơ trong sáng in dấu từng góc sân trường.
Chàng trai và cô gái kết thành một đôi kim đồng ngọc nữ trong sự ngưỡng mộ của biết bao nhiêu người. T́nh yêu chân thành và b́nh lặng trong từng khoảnh khắc. Cô gái vẫn hay mau nước mắt. Và chàng trai vẫn luôn giữ đồng xu thuở bé bên ḿnh.
Trong một trận đấu bóng chuyền của trường, chàng trai tham gia cùng vài người bạn. Cô gái đứng trên hàng ghế khán giả, cầm áo khoác cho anh và không quên reo ḥ cổ vũ. Cuối trận đấu, chàng trai cảm thấy khá mệt, mồ hôi vă ra trên trán. Anh lảo đảo bước về phía khán đài. Mọi thứ trước mắt bất chợt trở nên mơ hồ như qua một làn khói ảo.
Khi c̣n chưa bước được tới trước mặt người yêu dấu, anh cảm thấy một luồng khí nóng trào qua lồng ngực. Rồi máu từ mũi chảy xuống. Chàng trai ngă xuống trước ánh mắt hốt hoảng của cô gái cùng sự ngạc nhiên của bao người đứng đó.
Bác sĩ cho biết chàng trai bị ung thư máu. Trái tim cô gái vốn nhỏ bé mềm yếu lại như vỡ ra từng mảnh. Khi lần đầu tiên đến thăm anh trong bệnh viện, khi lần đầu tiên nh́n khuôn mặt thân thương của anh nhợt nhạt mệt mỏi, cô không nén nổi xúc động, ôm lấy anh và ̣a khóc. Những giọt nước mắt rớt vội trên bờ môi anh, ấm áp và mặn chát.
Anh cố gắng với tay lấy từ dưới gối đồng xu mà năn nỉ măi bác sĩ mới cho giữ lại.
Cô gái lấy tay quệt nước mắt, nh́n đồng xu thân thương. “Vẫn quy tắc cũ nhé. Nếu là mặt này, em không được khóc nữa. C̣n nếu là mặt kia, anh sẽ khóc cùng em có được không?”.
Cô nh́n người con trai thân yêu đang nằm đó. Anh đang cố gắng dỗ dành cô. Bao năm rồi vẫn vậy, anh chưa từng dửng dưng trước giọt nước mắt của cô. Và cô cũng chưa từng lắc đầu mỗi khi anh lấy đồng xu nhỏ ra.
Chàng trai run rẩy tung đồng xu lên không trung. Đồng xu lại xoay ṿng lóe sáng rồi rơi xuống ḷng bàn tay anh. Vẫn là mặt “không được khóc nữa”. Chàng trai cố gắng mỉm cười kéo cô gái vào ḷng dỗ dành như thời thơ ấu. Nước mắt anh chảy xuôi theo nụ cười.
Đám tang anh, mọi người đến dự trong bao đau buồn và tiếc nuối. Cô tiễn anh không một giọt nước mắt. Mọi người nghĩ cô thật cứng rắn. Nhưng họ không biết, trái tim cô đang vỡ vụn. Và nước mắt cô không thể rơi cho anh được nữa.
Ba mẹ anh gửi cho cô một chiếc hộp nhỏ nói là món quà cuối cùng của anh muốn dành tặng cô. Cô run rẩy mở chiếc hộp của anh. Bên trong là một tờ giấy nhỏ với ḍng chữ:
“Đừng khóc nữa người mà anh yêu suốt đời”, và một đồng tiền xu sáng bóng.
Đồng tiền xu quen thuộc đă theo hai người từ thời thơ ấu. Cô cầm đồng tiền lên, lần đầu tiên mới nh́n kỹ nó. Nước mắt cô chợt trào ra. Đồng tiền xu rơi xuống đất xoay ṿng lóe sáng. Hai mặt của nó vốn dĩ không hề khác nhau…
Trên Sân Cỏ Đời Sống - Lm Đa Minh Nguyễn Ngọc Long
Trong đời sống ai cũng đă sống trải qua những giai đoạn, những biến cố vui buồn, thành công cũng như thất bại.
Những đội tuyển bóng đá tham dự tranh tài World cup 2014 bên Brazil đă và đang sống trải qua những biến cố bất ngờ hân hoan chiến thắng có và thất vọng thua trận phải cuốn gói trở về nhà sớm có.
Những điều đó không phải chỉ là bất ngờ ngoài dự liệu mong muốn, nhưng c̣n có ư nghĩa chứa đựng sứ điệp, lời nhắc bảo cho đời sống nữa. Nhưng không phải lúc nào, và ai cũng đọc hiểu được sứ điệp lời nhắc bảo qua biến cố mà ḿnh đă trải qua. V́ thế mỗi người đọc hiểu biến cố đă sống trải qua cách khác nhau.
Khi sự việc, biến cố xảy ra trong đời sống, có người không hiểu nh́n ra đó là một biến cố, nhưng cho đó là ảo tưởng, là bị làm cho choáng mắt thôi.
Có người không ngần ngại chối bỏ phủ nhận, cho đó là mơ mộng.
Có người qúa sốt sắng, như thành điên loạn, luôn loan báo rộng răi cho mọi người khác điều ḿnh hiểu, và cho đó là sứ điệp quan trọng. Hễ ai chê cười th́ bị nguyền rủa xỉ vả.
Có người thinh lặng suy nghĩ biến cố sự việc đă xảy ra mang ư nghĩa tích cực ǵ cho đời sống ḿnh. Và họ c̣n ghi chép lại thành bài vở như kinh nghiệm qúy báu cho đời sống.
Biến cố bóng đá World Cup 2014 đang diễn ra ở Brazil. Trên sân cỏ trái banh được hai đội tranh giành nhau dẫn lừa đá tung lưới khung thành đội đối thủ đoạt dành chiến thắng cho đội ḿnh.
Hàng trăm triệu người trên khắp thế giới từ hôm 12.06. đến 13.07. 2014 đă và đang chú tâm theo dơi những trận tranh tài biến cố bóng đá World Cup 2014 sôi nổi qua màn ảnh truyền h́nh. Nhưng họ có những cách thế phản ứng khác nhau.
Có người không màng quan tâm tới cho đó là tṛ chơi ảo ảnh vô bổ.
Có người chối bỏ không chấp nhận tṛ chơi đó, cho là mơ mộng điên lọan.
Có người cuồng nhiệt to tiếng ca ngợi đủ mọi cách, hễ ai chê th́ bị chê bai nguyền rủa là người không biết ǵ hết.
Có người b́nh tĩnh hơn, vui vẻ hơn không coi đó chỉ là tṛ chơi môn thể thao. Nhưng hiểu nhận ra cùng rút ra bài học về cung cách sống trong tương quan với người khác trên sân cỏ cuộc đời như t́nh liên đới đồng đội qua cùng chơi cùng làm việc chung, ḷng khiêm nhượng chia xẻ t́nh người với nhau. Thắng thua là chuyện thường t́nh trong đời sống, có lên cũng có xuống, không ai măi măi ở trên đỉnh cao của thành công chiến thắng, cũng như không ai mất tất cả và măi măi bị thất bại.
Bốn thái độ cung cách sống cũng giống tựa như bốn trường hợp trong dụ ngôn Chúa Giêsu nói về người gieo giống tung văi hạt lúa trên nền đất.
Hạt rơi xuống vệ đường bị chim trời đến mổ nhạt ăn mất.
Hạt rơi trên sỏi đá nơi không có đất nhiều, khi nắng nóng lên, cây lúa chết khô héo ngay.
Hạt rơi chỗ bụi gai cây cỏ mọc um tùm làm cho bị nghẹt, không có ánh sáng chiếu vào, thiếu khí trời nên cũng chết.
Hạt rơi xuống nền đất đồng ruộng tốt nó mọc lên cây lúa tươi tốt mang lại hoa trái nhiều bông hạt lúa mới
Trước hết phải nói ngay là không có cái gọi là “già”!
“ Khi người ta 20-30 tuổi, người ta c̣n quá trẻ; 30-40 tuổi, đang trẻ; 40-50, hăy c̣n trẻ; 50-60 trẻ không ngờ; 60-70 trẻ lạ lùng! và trên 70 ngựi ta trẻ vĩnh viễn!”… Ông Khai Trí, chủ nhà sách Khai Trí trước kia ở Saigon nói với tôi như vậy. Ông nói ông đọc được câu này trong một cuốn sách… Tây từ lâu lắm rồi!
C̣n Trịnh Công Sơn th́ bảo:“… Nói với một người trẻ, tôi già rồi em ạ là một điều vô lễ… Không có già không có trẻ…” ( Gió heo may đă về, ĐHN).
Th́ ra vậy! Vậy th́ cái tựa bài này “Có không, một tuổi già hạnh phúc?”, câu hỏi đặt ra đă sai ngay từ đầu rồi c̣n ǵ!
Già là một vấn đề văn hóa. Già Tây khác già Ta. Ở một xă hội nông nghiệp, lúa nước, già là một hănh diện. Già luôn được kính nể. Già làng. Kính lăo đắc thọ. Ông tiên nào cũng râu tóc bạc phơ. Phúc lộc
thọ luôn đi với nhau. Người chưa kịp già cũng làm bộ tằng hắng cho ra vẻ. Cho oai. Ngồi chiếu trên. C̣n Tây th́ khổ v́ già, ráng giấu đi.
Các mụ… phù thủy đều già, xấu xí, tàn ác. Các ông già th́ luôn biển lận, lẩm cẩm, làm tṛ cười. Cho nên già phải mang mặt nạ, cố nhí nhảnh, oai phong lẫm liệt.
Nhưng, nói vậy mà không phải vậy! Già có đó. Sanh bệnh lăo tử! Ngày nay tỷ lệ người già ngày càng đông, tuổi thọ ngày càng tăng, “ba cao một thấp” ngày càng nhiều. Một người bạn tôi ở Mỹ về nói bạn bè ḿnh lúc này đa số bị bệnh “Ba cao một thấp”. Tôi ngạc nhiên : “Ba cao một thấp là bệnh ǵ ?”. Th́ ra 3 cao là “cao máu” (tăng huyết áp), “cao đường” (tiểu đường), và cao mỡ (tăng cholesterol xấu). C̣n “một thấp?”, tôi hỏi. “Một thấp là Thấp khớp!”.
Già có đó. Nên đôi khi người ta cảm thán « nh́n lại ḿnh đời đă xanh rêu ! ». Hoặc đă phải tự nhắc đi nhắc lại, thôi, “…về thu xếp lại/ ngày trong nếp ngày/ vội vàng thêm những lúc yêu người… Cuồng phong cánh mỏi/ về bên núi đợi/ ngậm ngùi ôi đá cũng thương thay…” (TCS).
Sư bà Diệu Không viết lúc ngoài tuổi 80:
Rù rờ đổ vở thật là hư!
Chẳng biết mần răng được nữa chừ!
Ăn uống văi rơi làm họ bực
Vào ra đụng chạm thấy ḿnh dư…” nghe mới cảm khái làm sao!
Để có hạnh phúc tuổi già, trước hết phải có sức khỏe. Cho nên Tổ chức Sức khỏe Thế giới (WHO) đề ra một định nghĩa sức khỏe cho người già có chút khác biệt : Sức khỏe của người già chủ yếu là phát triển và duy tŕ được sự sảng khoái (well-being) và hoạt động chức năng (function) về tâm thần, xă hội và thể chất của họ, bởi đa số các hoạt động chức năng xài lâu đều rệu rả, quá date, dễ cảm thấy chán nản, tuyệt vọng, lo âu, trầm cảm…
Sự khác biệt của định nghĩa này với định nghĩa chung về sức khỏe là đă đưa vấn đề “tâm thần” lên hàng đầu: làm sao phát triển và duy tŕ được sự sảng khoái và hoạt động chức năng tốt nhất về tâm thần (mental), rồi mới nói đến xă hội (social) và thể chất (physical). Tiếp theo đó là một định nghĩa về Chất lượng cuộc sống( Quality of life): “là những cảm nhận của các cá nhân về cuộc sống của họ trong bối cảnh văn hóa và các hệ thống giá trị mà họ đang sống, liên quan đến các mục đích, nguyện vọng, tiêu chuẩn và các mối quan tâm của họ” (WHO).
Rồi đưa ra một bảng các chỉ số để giúp ta đánh giá chất lượng cuộc
sống của ḿnh như T́nh trạng dinh dưỡng ra sao? Mức độ của sự mệt mỏi, đau nhức về thể chất?… Giấc ngủ và sự nghỉ ngơi? Tự nh́n nhận bản thân ḿnh thế nào? Có hài ḷng với dáng vẻ bên ngoài của ḿnh không? Khả năng suy nghĩ, học tập, trí nhớ? Mức độ vận động, đi lại, sinh hoạt ?
Khả năng thích ứng công việc hằng ngày? Các mối quan hệ cá nhân với gia đ́nh và xă hội chung quanh có duy tŕ tốt không? Nguồn tài chính có ổn định không? Môi trường nhà ở, đi lại, vui chơi giải trí thế nào, có an toàn không, có phù hợp không? v.v…
Đó là một ít trong hằng trăm câu hỏi đựơc đặt ra để giúp “đo lường”
một cách tương đối chất lượng cuộc sống. Như vậy chất lượng cuộc sống là những cảm nhận cá nhân, có tính chủ quan, phù hợp nếp sống văn hóa, hệ thống giá trị của riêng ḿnh chớ không phải được đánh giá bởi máy móc xét nghiệm của bác sĩ hay cách cân đong đo đếm của một nhân viên công tác xă hội nào đó, so sánh ta với người hàng xóm!
Tóm lại, tuổi già thường có được hạnh phúc khi:
- Chấp nhận. Hiểu luật vô thường/ Từ bi với ḿnh!
- Gần gũi những người trẻ…dễ thương,
- Có kư ức tốt về tuổi thơ và tuổi thanh niên,
- Tự tại: sắp xếp cuộc sống riêng của ḿnh, không bị áp đặt,
- Đựơc xă hội và gia đ́nh chấp nhận, tôn trọng,
Với những điều kiện cụ thể:
- Có sức khỏe tương đối ;
- Tài chánh tự chủ;
- Nhà ở an toàn; môi trường thuận lợi;
- Duy tŕ các mối quan hệ gia đ́nh/ bè bạn;
- Hoạt động xă hội phù hợp để thấy luôn hữu ích;
- Gần gũi với thiên nhiên;
- Giữ ngọn lửa nhiệt t́nh, niềm an lạc, thanh thản trong tâm hồn.
Có một lời khuyên của Tổ chức Y tế Thế giới để có một sức khỏe tốt:
SAFE. Tôi thêm chữ R thành SAFER (an toàn hơn). Đó là chữ viết tắt của các biện pháp : Smoking (không thuốc lá), Alcohol (giảm rượu), Food
(Dinh dưỡng đúng), Exercise (rèn luyện thể lực) và Respiration (Thở đúng phương pháp). Thuốc lá rơ ràng là có hại. Rượu th́ giảm thôi chứ không khuyên bỏ hẳn
Nguyễn Bỉnh Khiêm nói: “Rượu đến gốc cây ta sẽ nhắp/ Nh́n xem phú quư tựa chiêm bao”. “Sẽ nhắp” chứ không phải “sẽ nốc”!
động thể lực vừa sức, chủ yếu là tạo sức bền, dẻo dai… chớ không phải vai u thịt bắp!
Và cách thở tốt nhất là thở bụng, thở cơ hoành.
Tuệ Tĩnh, thế kỷ XIV nước ta cũng khuyên : « Bế tinh dưỡng khí tồn
thần/ Thanh tâm quả dục thủ chân luyện h́nh » ! Đời sống bây giờ tinh không bế, khí không dưỡng, thần không tồn, tâm náo loạn… bảo sao không sinh lắm chuyện!
Ngày xưa đời sống vật chất khó khăn mà sao an nhàn hơn: “Tháng giêng ăn Tết ở nhà/ Tháng hai cờ bạc tháng ba hội hè/ Tháng tư đong đậu nấu chè/ Ăn Tết Đoan Ngọ trở về tháng năm…”. C̣n nay ta có thiên lư nhăn, thuận phong nhĩ, “cân đẩu vân” và có đủ 72 phép thần thông các thứ chỉ trên một bàn tay với vài cái nút bấm… lẽ nào không có được hạnh phúc?
Có khi hạnh phúc sờ sờ đó mà ta không thấy biết, măi mê t́m kiếm đâu đâu: gia trung hữu bảo hưu tầm mích/ đối cảnh vô tâm mạc vấn thiền (Cư trần lạc đạo, Trần Nhân Tông).
Nếu đời không có đàn bà th́ đàn ông chỉ biết nhậu, coi đá banh rồi … chết. Nếu trên thế giới số lượng đàn bà chỉ bằng một phần mười đàn ông th́ mười ông Adam sẽ giành nhau một bà Eva, sẽ đánh nhau rồi cũng … chết. C̣n nếu như đàn bà nhiều hơn đàn ông như hiện nay th́ đàn ông vẫn tiếp tục lai rai bỏ mạng v́ bị đàn bà nó ghen, nó hành cho chết.
Nhưng tại sao quư ông cứ lẽo đẽo chạy theo đàn bà?
Đó là v́ đàn bà có sức quyến rũ.
Trước hết sự quyến rũ nằm ở làn da. Dân gian thường ví da cô gái đẹp trắng như tuyết, nhưng dưới con mắt của bác sĩ da liễu th́ da trắng như tuyết là da bị bệnh bạch tạng (albinisme), tế bào da không có hắc tố (mélanine). Bệnh này rất khó trị. Vậy làn da đẹp phải trắng hồng, tươi nhuận, săn chắc, lỗ chân lông nhỏ và nếu có một chút lông tơ lại càng hay. Phụ nữ châu Âu da trắng quá nên họ muốn làm cho rám nắng bằng cách phơi nắng trên những băi biển mùa hè.
Tuy nhiên cũng có những thiếu nữ da màu đồng. Làn da ấy đi đôi với cái dáng cao, thon thon, với mái tóc đen hoang dă sẽ gợi lên h́nh ảnh một thiếu nữ digan huyền thoại.
Tiêu chuẩn sắc đẹp ngày nay trước hết là phải cao. Chiều cao cộng với số đo lư tưởng của ba ṿng là niềm hănh diện của nữ giới. Hiện nay có một câu nói được truyền miệng trong giới người mẫu thời trang:“Người đàn ông thành đạt là người ra đường với một phụ nữ cao hơn ḿnh”. C̣n tôi, tôi lại nghĩ rằng“người phụ nữ không thành đạt là người ra đường với một người đàn ông không cao hơn ḿnh”.
Nhưng khi người ta nói cao hay thấp, mập hay ốm th́ cũng chỉ muốn tả cái dáng. Ra phố, ồn ào, bụi bặm, nắng cháy, phụ nữ ai cũng che mặt kín mít như người Ả Rập. Không thấy mặt nhưng vẫn thấy cái dáng. Vẫn bị sức hút của nó.
Lần đầu tiên Kim Trọng gặp Thúy Kiều cũng chỉ nh́n thấy cái dáng chứ chưa nh́n rơ mặt v́ chàng đang bận tṛ chuyện với Vương Quan c̣n hai cô Kiều th́ đang “e lệ nép vào dưới hoa”. Tuy nhiên:
Bóng hồng nhác thấy nẻo xa
Xuân lan thu cúc mặn mà cả hai
Mới nh́n thấy cái dáng từ “nẻo xa” mà đă biết mặt mũi người ta “mặn mà” th́ rơ ràng là cái dáng đă bỏ bùa chàng Kim rồi c̣n ǵ!
***
Đó là nói về da và dáng người. Bây giờ sang tới răng và tóc.
Nói tới răng, thấy ớn lạnh. Nhưng bạn đă từng “được” một hàm răng huyền thoại cắn bật máu chưa?
Hăy bỏ ra mười năm đi khắp thiên hạ, t́m cô nương có hàm răng ngà ngọc ấy rồi quỳ xuống cho người ta … cắn. Yên chí, bạn sẽ không bị lây bệnh dại đâu nhưng hăy coi chừng cú cắn đó sẽ làm bạn đau khổ suốt đời.
Người có hàm răng đẹp chắc chắn phải có cái miệng rất đẹp. Tôi vẫn nghĩ rằng miệng là bộ phận quan trọng nhất trên gương mặt một người nữ. Nếu người đời vẫn hay nói rằng: đôi mắt là cửa sổ của tâm hồn, th́ cũng phải nói: miệng là cửa lớn của tâm hồn. Bởi v́ một cái miệng tươi cười chính là lời chào, là sự làm quen, là sự khuyến khích. Chính cái miệng đă nhận lời hẹn ḥ, đă tỏ t́nh, và cũng chính nó nhận nụ hôn đầu tiên của ta.
Khi nhớ về một người nữ tôi vẫn thường nhớ cái miệng chứ không phải đôi mắt.
Thế c̣n tóc?
Tóc mai sợi vắn sợi dài
Lấy nhau chẳng đặng thương hoài ngàn năm.
Tóc mai là tóc ǵ mà quan trọng vậy? Người xưa hay để tóc mai dài ở mang tai, vuốt cong lên hai bên má, có khi xoắn lại như cái ḷ xo. Người có tóc mai đẹp chắc chắn sẽ có mái tóc đẹp. Tóc dày như rừng. Tươi mới. Thanh xuân. Mạnh mẽ. Cuồng nhiệt. Thử hỏi làm sao không thương hoài ngàn năm cho được.
Cuối cùng là đôi mắt.
Sách tướng số ghi:
Những người ti hí mắt lươn
Trai thời trộm cắp gái buôn chồng người.
Thật ra mắt lươn hay mắt phượng là vấn đề nhân chủng học, chẳng dính dáng ǵ tới tướng số. Người Hàn Quốc, người Nhật đa số là mắt lươn mà họ rất văn minh, rất đáng yêu. Cái quan trọng không phải là mắt lươn hay mắt phượng mà chính là cái “thần” của con mắt.
Tây Thi, Vương Chiêu Quân, Điêu Thuyền, Dương Quư Phi là tứ đại mỹ nhân trong lịch sử Trung Quốc có “cái thần của con mắt” ấy. Họ liếc một cái nghiêng cả thành quách, liếc cái thứ hai sụp cả chế độ (nhất cố khuynh thành, tái cố khuynh quốc).
Con gái Việt Nam cũng không hiếm mắt một mí, nhưng có chàng thi sĩ kia cũng muốn phát rồ v́ đôi mắt ấy
Vậy th́ sự quyến rũ trong đôi mắt đàn bà chính là cái ma lực bí ẩn. Có những ánh mắt như thu hồn người ta, có những đôi mắt quyến rũ đàn ông bằng sự tự tin, đằm thắm… Mỗi người đàn ông thích một ánh mắt khác nhau nhưng những người đàn ông có tật đá lông nheo th́ chỉ thích những ánh mắt lẳng lơ, c̣n các chàng hay dụ dỗ gái vị thành niên th́ lại ưa sưu tầm những cặp mắt nai tơ ngơ ngác…
Tóm lại, mỗi kiểu mắt có sự quyến rũ riêng, chỉ trừ những ánh mắt vô hồn, thờ ơ, tẻ nhạt th́ chắc chắn không có người đàn ông nào thích.
Nhưng một người đàn bà quyến rũ thực ra không nhất thiết phải hội đủ những “tiêu chuẩn” về cái da, cái dáng, về răng hàm mặt hay tai mũi họng … mà có khi chỉ cần một cái miệng cười.
Đôi khi gặp một người đàn bà không có ǵ đặc sắc. Mà ta vẫn yêu.
Monsanto : Một Hiện Tượng Kỳ Quái Của Hoa Kỳ ? Monsanto Và Hạt Giống
PHẦN 1: Monsanto Và Hạt Giống
“Ai làm chủ hạt giống sẽ làm chủ thực phẩm, ai làm chủ đuợc thực phẩm sẽ làm chủ thế giới..” (Monsanto)
“ Nông nghiệp Biến Giống DNA sẽ chiếm đóng ngay trong Ṭa Bạch Ốc, bất kỳ ai thắng cử Tổng Thống vào tháng 11..” (Monsanto)
- Trong thập niên 60, nông dân Mỹ thường dùng chất DDT để diệt trừ sâu bọ phá họai mùa màng. Sau đó, người ta khám phá ra là chất này khi phun lên rau cải, sẽ gây ra bịnh ung thư cho người tiêu thụ nên đă bị cấm dùng.
- Năm 1970, một tập đoàn công ty hóa chất có tên là Monsanto đă phát minh ra hóa chất diệt cỏ dại tên là “Round Up”. Sản phẩm này có mục đích là giúp nông dân dịệt hết cỏ hoang mọc trong nông trại của họ. Khi xịt chất này trên ruộng đồng, tất cả cỏ dại đều chết tiệt. “Round Up” chính là cha đẻ của chất da cam mà sau đó quân đội Hoa Kỳ đă đem thí nghiệm tại chiến trường VN vào thập niên 70.
- Monsanto đă chế ra chất diệt cỏ cực mạnh, giờ họ lại chế ra giống cây chịu đựng đuợc chính chất diệt cỏ đó. Trong pḥng thí nghiệm trồng loại cây này, bất cứ sâu bọ nào ăn nhằm lá, rể, củ, hoa,.. của những giống này đều bị chết sạch.
- Sau khi chế thuốc diệt cỏ xong, Monsanto đi một bước tới vô cùng nguy hiểm cho nhân loài đó là BIẾN ĐỔI GIEN của cây cỏ nông nghiệp (sẽ tŕnh bày trong phần 4). Đầu tiên, họ phun chất “Round Up” với nồng độ cực mạnh lên chổ thí nghiệm rồi dùng lửa đốt cháy chổ đó. Họ khám phá ra là có 1 lọai vi khuẩn không bị hề hấn ǵ. Họ dùng DNA của vi khuẩn này và ghép vào cây trồng trọt. Kết quả là họ cho ra đời một giống cây nông nghiệp có sức chịu đựng kinh khủng đối với lửa, tuyết, khí hậu khắc nghiệt và chất diệt cỏ của họ.
- Nhưng Monsanto đă không dừng lại ở đây đâu. Buớc kế tiếp của họ là đem ra những hạt giống biến đổi Gien này đi đăng kư để giử chủ quyền. Sau nhiều lần thất bại tại địa phương, họ đă thắng kiện tại Ṭa Tối Cao của Hoa Kỳ vào năm 1997. Việc này có nghĩa là ǵ? Theo phán quyết của Ṭa, Monsanto đuợc làm chủ lọai cây giống nào do họ biến đổi DNA và nguy hiểm hơn, họ sẽ có chủ quyền luôn với tất cả bất cứ vật ǵ, cây ǵ, thứ ǵ có mang cái DNA đó: nếu nó di truyền tới đâu, họ sẽ có chủ quyền ở đó.
- Việc hợp thức hóa việc làm của Monsanto của lụật pháp là một việc kinh khủng v́ từ nay về sau, họ sẽ làm chủ và toàn quyền kiểm soát sinh vật, thực vật và sự sống trên quả địa cầu qua sự ghép Gien và phối giống của họ.
- Chưa hết, Monsanto sau khi đuợc mở đường, họ liền mua hầu hết tất cả các công ty hạt giống nguyên thủy và sau đó biến đổi hết DNA của chúng. Họ đă đem đi đăng kư chủ quyền và đă nắm trong tay hơn… 11,000 hạt giống trên thế giới.
- C̣n KINH KHỦNG hơn nữa, Monsanto c̣n tạo ra một lọai hạt giống có Gien VÔ SINH. Hạt giống này sau khi cho ra hạt, chúng sẽ không thể trồng lại cho vụ mùa tới. Chúng là giống đă bị triệt sản: chĩ trồng được 1 lần thôi. Nếu phấn của chúng bay qua và phối hợp với giống khác, giống đó cũng sẽ mang Gien vô sinh. Bạn nghĩ thế nào nếu con người, chim chóc, thú vật đă ăn phải lọai thực phẩm vô sản này?
Xin giải thích thêm lọai này cho các bạn hiểu: khi hạt của cây bắt đầu thành h́nh (lúa, bắp, Canola….) những tế bào trong hạt đó tiết ra hóa chất giết cái MẦM của hạt giống đó khiến chúng không thể mọc thành cây khác sau khi chín mọng. Nếu những hóa chất đó đi vào cơ thể con người, thú vật, các bạn nghĩ sao?
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
