Tại Sao Bệnh Tiểu Đường Được Gọi Là "Tên Sát Nhân Thầm Lặng"?
Tiểu đường thường được gọi là "tên sát nhân thầm lặng" chính bởi các triệu chứng dễ bỏ qua của nó.
Rất nhiều người không hề biết ḿnh đă mắc bệnh tiểu đường cho đến khi họ cầm ở trên tay tờ giấy xét nghiệm dương tính. Thông thường, mọi người không quan tâm đến những dấu hiệu của bệnh tiểu đường mà chỉ coi đó là những dấu hiệu của sự mệt mỏi. Cẩn thận nhé, chớ coi thường, dưới đây là các dấu hiệu cho thấy bạn đă mắc bệnh tiểu đường rồi đó.
- Tăng sự khát nước và đi tiểu thường xuyên: Khi tích tụ dư thừa đường trong máu, chất lỏng được kéo từ các mô. Điều này có thể làm cho khát nước. Kết quả là, có thể uống và đi tiểu nhiều hơn b́nh thường
- Da đột ngột trở nên thô ráp: Những người có các dấu hiệu này chắc chắn đă có hiện tượng kháng insulin, dù cho đường máu của họ có thể chưa cao
- Đau hoặc ngứa ran ở vùng bàn chân và bàn tay - Rối loạn cương dương hay c̣n gọi là "bất lực" là vấn đề phổ biến ảnh hưởng đến 35- 75% nam giới nếu mắc bệnh tiểu đường
- Thường xuyên bị những cơn đau đầu hành hạ cũng là một dấu hiệu thường gặp của bệnh tiểu đường
- Hay bị đói - Bị giảm cân nhanh chóng: Mặc dù ăn nhiều hơn b́nh thường để làm giảm đói, có thể giảm cân. Nếu không có khả năng sử dụng glucose, cơ thể sử dụng nhiên liệu thay thế được lưu trữ trong cơ bắp và chất béo. Năng lượng bị mất là glucose trong nước tiểu
- Thường xuyên mệt mỏi: Nếu các tế bào đang bị tước đoạt đường, có thể trở nên mệt mỏi và dễ cáu kỉnh
- Bị mờ mắt: Nếu lượng đường trong máu quá cao, chất lỏng có thể được kéo ra từ các ống kính của mắt. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng thị lực
- Chậm lành vết loét hoặc nhiễm trùng thường xuyên: Tuưp 2 bệnh tiểu đường ảnh hưởng đến khả năng để chữa lành và chống nhiễm trùng
- Da tối màu: Một số người bị bệnh tiểu đường tuưp 2 có bản vá lỗi, da mượt màu đen trong các nếp gấp và nếp nhăn của các cơ quan - thường ở nách và cổ. Khi thấy có những triệu chứng của bệnh tiểu đường tuưp 2 như trên, bạn nên đi khám bác sỹ , thay đổi chế độ dinh dưỡng và luyện tập thể theo hướng tích cực...
Đó có thể là dấu hiệu cho thấy cơ thể của bạn cần được bổ sung nước ngay lập tức.
Hăy thử quan sát khu vực khớp xương bàn tay của bạn, xem vùng da tại khu vực này có giống như ảnh dưới không nhé.
Nếu có, nhiều khả năng bạn đang rơi vào một t́nh trạng tương đối bất thường trong xă hội hiện đại: đó là mất nước.
Như đă biết, cơ thể chúng ta có đến trên 75% là nước và chỉ cần thiếu đi 3% - 4% số này là cơ thể đă bắt đầu xuất hiện một số dấu hiệu - triệu chứng đầu tiên của việc thiếu nước đó là gây khô da.
Tuy nhiên khi lượng nước trong cơ thể giảm đi 5% - 8% sẽ dẫn đến một số hậu quả khác. Hăy xem đó là ǵ.
1. Đau đầu, chóng mặt
Cơ thể thiếu nước, đồng nghĩa với việc ḍng máu trong cơ thể lưu thông không được tốt, khiến huyết áp giảm đi.
Và khi lượng máu di chuyển đến năo và các khu vực thần kinh giảm sút, những nơi này sẽ hoạt động kém hiệu quả, suy giảm chức năng, và dấu hiệu rơ ràng nhất thường là hoa mắt, chóng mặt.
2. Thường xuyên buồn ngủ
Huyết áp thấp không chỉ gây hoa mắt, chóng mặt, nó c̣n khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, buồn ngủ, thậm chí... ngất bất chợt.
3. Chuột rút
Khi cơ thể thiếu nước, thân nhiệt của bạn sẽ tăng lên. Và thân nhiệt càng nóng, khả năng chuột rút càng cao.
Tại sao ư? Đó là v́ khi thân nhiệt cao sẽ gây thay đổi về các thành phần của cơ bắp: chất điện giải, muối natri và kali. Đồng thời, sự mất cân bằng về chất lỏng bên trong cơ thể sẽ làm tăng sự kích thích đến dây thần kinh trong cơ bắp, và khiến cơ tự động bóp nghẹt, gây chuột rút.
4. Táo bón
Ác mộng chốn... WC gần như là một trong những dấu hiệu chắc chắn sẽ xảy ra nếu cơ thể bạn mất nước.
Nước trong cơ thể sẽ được hấp thụ bởi ruột, qua đó giúp phân mềm, ướt át và dễ di chuyển hơn. Khi không đủ nước, tất nhiên phân sẽ trở nên khô cứng, khiến chúng ta khó ḷng... đi cầu.
Táo bón không những khiến chúng ta không thoải mái, mà c̣n có thể gây một số bệnh như trĩ hoặc viêm ruột thừa. Theo viện Y tế quốc gia Mỹ, trĩ sẽ gây nhiều bất tiện và đau đớn trong cuộc sống hàng ngày, c̣n viêm ruột thừa nếu không được chữa trị kịp thời có thể khiến bạn tử vong.
5. Hôi miệng
Thậm chí là rất hôi, v́ theo John Higgins - giáo sư y khoa thuộc ĐH Texas (Mỹ), nước bọt chúng ta có chứa các enzyme và acid kháng khuẩn
Khi không có đủ nước, cơ thể sẽ không sản xuất đủ lượng nước bọt cần thiết, khiến miệng của bạn ngập tràn vi khuẩn, góp phần đẩy nhanh quá tŕnh phân hủy thực phẩm c̣n sót lại sau quá tŕnh ăn uống. Và miệng của bạn sẽ có một mùi hương không được dễ chịu cho lắm.
6. Tăng cân
Có một sự thật khá... trái ngang, đó là khi cơ thể thiếu nước, bạn sẽ luôn thèm ăn, đặc biệt là đồ ngọt.
Theo các chuyên gia th́ khi thiếu nước, các cơ quan dinh dưỡng như gan sẽ hoạt động khó khăn hơn, v́ chúng sử dụng nước để giải phóng glycogen giúp bạn lưu trữ năng lượng. Và khi bạn thiếu năng lượng, năo bộ sẽ kích hoạt chế độ thèm ăn, khiến bạn ăn không ḱm hăm.
Các nghiên cứu khoa học ngày nay cho thấy rằng có nhiều cách để năo luôn ở trong trạng thái tốt nhất có thể tránh mắc bệnh suy giảm trí nhớ do gene di truyền. Tập luyện thành thói quen đều đặn, trau dồi thường xuyên 19 cách cơ bản dưới đây là những yếu tố giúp bạn duy tŕ khả năng tư duy sắc bén suốt đời.
Một số nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng gene có thể quyết định con người có mắc bệnh suy giảm trí nhớ hay không. Nhưng các nhà khoa học của Đại học California (Mỹ) khẳng định rằng chúng ta có thể t́m ra nhiều cách để năo luôn ở trong trạng thái tốt nhất. Họ đă kiểm tra khả năng nhận thức của 2.500 người trong độ tuổi 70-79 trong suốt 8 năm.
Chức năng năo của hơn một nửa đối tượng nghiên cứu suy giảm do tuổi già, 16% bị suy giảm đáng kể trí nhớ và khả năng tư duy trong giai đoạn nghiên cứu. Song điều đáng chú ư là 30% người tham gia vẫn duy tŕ khả năng hoạt động thần kinh ở mức ổn định.
Sau đó các nhà khoa học t́m hiểu xem những yếu tố nào tạo nên sự khác biệt trên. Kết quả cho thấy tập luyện thể thao, học tập, thói quen hút thuốc và hoạt động xă hội đóng vai tṛ then chốt. Nhóm nghiên cứu nhận thấy những người tập thể dục từ mức độ trung b́nh trở lên ít nhất một lần/tuần có cơ hội duy tŕ trí óc minh mẫn cao hơn 30% so với những người không tập bao giờ hoặc tập không thường xuyên.
Những người học tới tŕnh độ phổ thông trung học trở lên có khả năng duy tŕ khả năng nhận thức ở mức ổn định cao gấp 3 lần so với người có học vấn thấp hơn. Sự khác biệt càng tăng lên nếu người có học vấn cao liên tục trau dồi tri thức (như khám phá lĩnh vực mới, học thêm ngoại ngữ).
1/. Thói quen hút thuốc.
Hút thuốc làm giảm khả năng nhận thức của chúng ta, bởi người không hút thuốc có khả năng tư duy sắc bén gấp hai lần so với người nghiện thuốc khi về già. Một số hoạt động xă hội cũng tốt cho năo. Nhóm nghiên cứu nhận thấy những cá nhân thích tham gia hoạt động xă hội có khả năng duy tŕ tư duy sắc bén cao hơn 24% so với người khác.
"Việc t́m ra những yếu tố liên quan tới khả năng duy tŕ nhận thức có thể giúp con người t́m ra những chiến lược hiệu quả trong nỗ lực ngăn chặn t́nh trạng suy giảm trí nhớ. Chúng ta hoàn toàn có thể thay đổi một số yếu tố, như luyện tập thể thao và hút thuốc", Alexandra Fiocco, trưởng nhóm nghiên cứu, phát biểu.
Nhiều nghiên cứu trước đây cũng chứng minh rằng, khi con người tập luyện, cơ thể chúng ta sẽ tiết ra một số nhân tố tăng trưởng. Những nhân tố tăng trưởng ấy làm tăng khả năng hoạt động của tế bào thần kinh.
2/. Tập thể dục.
Là cách tự nhiên giúp tăng sức mạnh cho năo bộ của bạn và thậm chí tạo ra tế bào thần kinh mới trong năo. Tập thể dục thường xuyên cũng ngăn ngừa việc suy giảm nhận thức và giúp bạn tránh khỏi các vấn đề sức khỏe tâm thần.
Các nghiên cứu cho thấy rằng nhảy, khiêu vũ cải thiện chức năng năo của bạn. Trong khi đó, yoga không chỉ giúp cải thiện tâm trạng và khả năng tập trung của bạn, nó cũng tăng cường nhận thức của bạn và ngăn ngừa việc suy giảm nhận thức.
Bên cạnh đó những thói quen nhỏ dưới đây cũng giúp bộ năo phát triển các chức năng tốt hơn, ngăn chặn suy giảm nhận thức
Hầu hết chúng ta có xu hướng nghĩ rằng các bản vẽ như 1 hoạt động chỉ dành cho trẻ em, nhưng nó thực sự khá hữu ích cho người lớn. Vẽ tranh kích thích bán cầu năo phải của bạn và tăng cường sự sáng tạo của bạn.
4/. Uống dầu cá.
Dầu cá có chứa nhiều thành phần xây dựng màng năo của bạn. Uống nó thường xuyên giúp cải thiện sự tập trung, tăng cường các trung tâm cảm xúc của bộ năo và làm tăng chức năng năo bộ tổng thể của bạn.
5/. Ăn các loại hạt.
Các nghiên cứu đă chứng minh rằng ăn các loại hạt cải thiện chức năng năo đáng kể, đến mức mà những sinh viên ăn chúng ngay trước khi kỳ thi sẽ làm bài tốt hơn nhiều so với những người không ăn.
6/. Hít thở sâu.
Đi ra ngoài 10-15 phút mỗi ngày để ngồi và hít thở sâu, tăng lượng oxy cho năo.
7/. Tránh ăn vặt.
Thức ăn nhanh làm giảm năng lượng của bạn và làm cho tâm trí bạn trở nên mơ hồ. Để cải thiện chức năng bộ năo, hăy tránh xa đồ ăn vặt và bắt đầu ăn các bữa ăn lành mạnh thay thế.
8/. Tranh luận.
Việc tranh luận khiến bạn phải suy nghĩ nhanh chóng và thông minh, suy nghĩ đến các t́nh huống khác nhau. Nhận được vào một lập luận tinh thần hoặc tranh luận một lần trong một thời gian để có được các loại nước chảy của bạn.
9/. Nghe nhạc.
Các nghiên cứu đă chứng minh rằng những người nghe nhạc thường xuyên thông minh hơn và nhiều cảm xúc tích cực hơn so với những người không nghe. Điều này là do âm nhạc kích thích bán cầu năo phải của bạn và thậm chí thay đổi cấu trúc của nó.
Đặc biệt, nghe nhạc cổ điển phương Tây có thể cải thiện khả năng toán học, kích thích bán cầu năo trái của bạn. Trong thực tế, các nghiên cứu đă chỉ ra nghe Mozart có thể cải thiện 80% trí tuệ.
10/. Thay đổi thói quen của bạn.
Khi bạn gặp khó khăn trong cùng một thói quen, năo của bạn trở nên buồn tẻ và thiếu sáng tạo. Để kích thích nó, cố gắng thay đổi thói quen thường xuyên như t́m những cách khác nhau để làm việc hoặc cố gắng có 1 bữa ăn mới.
11/. Suy nghĩ tích cực, tránh căng thẳng.
Các nghiên cứu đă chỉ ra rằng những người có suy nghĩ tích cực (khách quan, thiện hảo …) có điện năo tốt hơn so với những người có suy nghĩ tiêu cực (chủ quan, bất thiện …). Hăy dành một chút thời gian mỗi ngày để suy nghĩ tích cực và đặt mục tiêu cho chính ḿnh, kể từ khi lập mục tiêu cũng kích hoạt 1 phần của bộ năo của bạn cũng được tham gia với tư duy tích cực.
Trong khi bạn không thể tránh căng thẳng hoàn toàn, hăy cố gắng giữ mức độ căng thẳng đừng quá cao, v́ cortisol - hormone stress gây trở ngại cho chức năng năo và giết chết các tế bào năo của bạn.
12/. Ngủ đủ.
Ngủ cải thiện trí nhớ của bạn, không ngủ đủ giấc có thể làm cho bạn hay quên và chậm chạp.
13/. Cười thường xuyên, khóc.
Tiếng cười không chỉ kích thích sự giải phóng các endorphin, nó cũng làm giảm căng thẳng và làm giảm đau, giúp năo của bạn hoạt động tốt hơn nhiều.
Bên cạnh đó, khóc cũng làm tăng chức năng năo v́ nó giúp việc lưu thông máu đến năo của bạn tốt hơn. Nó giải phóng cảm xúc và giúp năo tỉnh táo.
14/. Giải các ô chữ, câu đố.
Câu đố ô chữ nâng cao kỹ năng tư duy của bạn và khả năng để nhớ lại những kỷ niệm. Chúng hoạt động hoàn hảo để kích thích trí năo. Bạn có thể chơi ô chữ hoặc giải câu đố cũng có tác dụng tương tự.
15/. Đọc sách, học 1 ngôn ngữ mới.
Đọc sách dạy bộ năo của bạn hấp thu rất nhiều thông tin cùng 1 lúc, trong khi đó c̣n cải thiện trí nhớ của bạn, kỹ năng tư duy phê phán và từ vựng.
Bên cạnh đó, học 1 ngôn ngữ mới cũng giúp kích thích năo bạn suy nghĩ, tư duy.
16/. Tránh uống nhiều thuốc.
Thuốc cản trở chức năng bộ năo của bạn và tiêu diệt các tế bào năo của bạn. Trong thực tế, các loại thuốc khác nhau có tác dụng khác nhau, bao gồm từ chảy máu năo và làm thần kinh suy yếu và các tế bào năo bị hư hại.
Xem truyền h́nh 1 chút th́ khá tốt nhưng tránh xem quá nhiều v́ sẽ khiến năo của bạn khó chịu, làm chậm lại sóng năo và khiến chức năng năo tồi tệ hơn.
18/. Đặt câu hỏi.
Hăy tạo thói quen đặt câu hỏi về những điều bạn không hiểu và yêu cầu những người khác về những suy nghĩ của họ về 1 vấn đề cụ thể. Điều này sẽ đặt bạn vào những ư tưởng khác nhau và quá tŕnh suy nghĩ, kích thích suy nghĩ của riêng bạn.
19/. Uống nước
Nếu cơ thể bạn bị mất nước, bộ năo của bạn không thể hoạt động tốt. Các nghiên cứu đă chỉ ra rằng những người thường xuyên uống trái cây và nước rau ép ít có khả năng bị bệnh Alzheimer – 1 chứng mất trí phổ biến nhất hơn so với những người khác.
Quay Cổ Tay Chữa Nhiều Bệnh, Bí Quyết Đơn Giản Nhưng Ít Người Biết
Vị trí cổ tay có liên quan đến các đốt sống cổ chi phối nhiều bệnh, như thiếu máu năo, đau đầu, căng thẳng, mất ngủ, cao huyết áp, yếu thần kinh, đăng trí, ngất xỉu, chứng mệt mỏi, thoái hóa… Do vậy chỉ cần tác động đến cổ tay, th́ cột sống cổ sẽ chịu ảnh hưởng, sẽ giúp điều trị các bệnh nói trên.
Trước hết, hăy t́m hiểu đôi chút về cấu tạo của cột sống cổ. Cột sống có 32 – 33 đốt, trong đó 7 đốt sống cổ từ C1 – C7, đốt C1 c̣n gọi là đốt đội, đốt C2* c̣n gọi là đốt trục. Cột sống cổ có dạng đường cong ưỡn ra trước. Thân đốt sống có đường kính ngang lớn hơn đường kính trước – sau, ở mặt trên có hai mỏm móc hay gọi là “mấu bán nguyệt”, cuống sống tṛn và dày, mỏm ngang có lỗ ngang cho động mạch đốt sống đi qua, từ C2. Gai sống tách làm hai củ dài dần từ C2 – C7. Lỗ đốt sống to dần từ C1 – C5, nhỏ dần từ C6 và C7.
Sự liên quan của 7 đốt sống cổ với cơ quan nội tạng và bệnh lư
Theo y học, mỗi đốt sống liên quan đến những cơ quan và các bệnh khác nhau trong cơ thể:
•Đốt sống cổ C1: Cung cấp máu cho năo – Tuyến yên – Tai trong – Hệ thần kinh giao cảm. Đau đầu, căng thẳng, mất ngủ, cao huyết áp, yếu thần kinh, đăng trí, ngất xỉu, chứng mệt mỏi.
•Đốt sống cổ C2: Mắt – Dây Thần kinh mắt – Tĩnh mạch – Tai giữa – Lưỡi. Viêm xoang, chảy nước mũi xanh, đau tai, ù tai, lăng tai, điếc, mờ mắt, đau mắt.
•Đốt sống cổ C3: Má – Tai ngoài – Răng – Xương miệng. Các bệnh về răng miệng, tai
•Đốt sống cổ C4: Mũi – Môi – Miệng – Tai trong. Sốt nóng lạnh, chảy nước mũi, ù tai, lăng tai, viêm yết hầu, sưng Amidan.
•Đốt sống cổ C5: Dây thanh quản – Yết hầu. Viêm thanh quản, viêm cổ họng, khan tiếng, nhức vai.
•Đốt sống cổ C6: Cơ gáy – Cơ vai – Amydan. Mỏi gáy, tê tay, viêm Amydan, thượng vị, viêm thanh quản, ho liên tục.
•Đốt sống cổ C7: Tuyến giáp – Vai – Khớp cù trỏ. Cảm cúm, viêm tinh hoàn, viêm, giăn nở tuyến giáp.
V́ vậy, khi có các đốt sống bị các tổn thương do thoái hoá, viêm, u, chấn thương cột sống cổ, phong cách sinh hoạt thiếu khoa học, dùng cổ chịu tải trọng quá mức, sử dụng bàn ghế không đúng quy cách buộc cổ phải thường xuyên ở tư thế không đổi, quá gù, quá ưỡn… sẽ dẫn đến các bệnh lư tương ứng.
Theo lư luận Đông y và một số môn khí công tu luyện Đạo gia, thân thể con người được xem như là vũ trụ thu nhỏ, đồng thời là đối ứng với vũ trụ rộng lớn bên ngoài (bạn đọc có thể nghiên cứu thêm vấn đề này trong cuốn Chuyển Pháp Luân). Cơ thể cũng có những bộ phận đối ứng ví như: năo người đối ứng với vũ trụ, cổ tay đối ứng với cổ gáy, sống chân đối ứng với sống lưng, loa tai đối ứng với bào thai ngược…
Sự đối ứng tương quan giữa bào thai và loa tai
Trương Huyền – một học giả chuyên nghiên cứu về bách khoa sức khỏe (ở Trung Quốc) cho biết, con người bẩm sinh đă có khả năng tự chữa bệnh, cho phép duy tŕ thể trạng khỏe mạnh, hệ thống này được liên tục tái tạo qua thời gian. V́ vậy một khi tác động đúng cách lên một phần nào đó của cơ thể, nó sẽ có khả năng tự điều chỉnh phần cơ thể bị mất trạng thái cân bằng (chúng ta gọi là bệnh) đối ứng với phần đó.
Làm Sao Để Áp Huyết Không Cao? - BS Nguyễn Văn Hoàng
Cái ống màu vàng (aorta) là đại động mạch, máu bơm vào đó từ tâm thất trái (left ventricle) Aortic valve chận không cho máu đă bơm ra bị dội về.
Đầu tiên, chắc ai cũng biết người Việt ḿnh thường nói áp huyết của một người là "mười lăm tám" (15/8) hay mười bảy chính (17/9), c̣n ở Úc th́ người ta nói 150/80, hay 170/90. Vậy các con số ấy là ǵ?
Lấy ví dụ áp huyết một người là 120/80, th́ có nghĩa là áp suất máu trong động mạch là 120mm thủy ngân và 80 mm thủy ngân, tức là có hai con số để đo áp suất trong động mạch, một số trên và một số dưới.
Chúng tôi có xem qua tự điển trong Google, họ ghi rằng systole là sự thu sức của trái tim, nó cũng "dễ hiểu" như nghe tiếng LaTinh. Thôi th́ ḿnh gọi số trên là systole (hay systolic blood pressure) và số dưới là diastole (hay diastolic blood pressure) cho nó giống tiếng... Mỹ hơn tiếng La Tinh.
Coi vậy chớ không phải ai cũng biết tại sao áp huyết của ta lại có số trên (systole) và số dưới (diastole).
Số là trái tim chúng ta có hai th́, bóp vô và phồng ra. Khi tim bóp vô, máu phọt vào động mạch, khi tim phồng ra, th́ máu từ tĩnh mạch chảy vô tim, c̣n máu từ động mạch th́ không chảy ngược vô tim v́ các valve tim chận sự hút ngược máu từ động mạch.
Vậy con số trên của áp huyết là áp suất của máu trong động mạch khi tim bóp vô, đẩy máu vào động mạch và số dưới là khi tim nhả ra, hay phồng ra. Khi máu được bơm vào động mạch, áp suất tăng cao, nên con số trên cao, c̣n khi tim nhả ra, không bơm vô động mạch th́ áp suất thấp xuống, nên ta có systole cao hơn diastole.
Bây giờ ḿnh t́m hiểu xem làm sao mà người ta đo máu, nguyên tắc để biết số trên và số dưới của áp huyết như thế nào.
Không biết các vị thần y của phương Đông có ngón tay nhạy cảm thế nào, nhưng theo Tây học th́ nguyên lư của nó căn bản nhưng cũng khá ảo diệu.
Đầu tiên chúng ta nên biết sơ về hiện tượng turbulence, tức là sự náo động, lộn xôn, mất trật tự. Đôi khi bà con đứng cạnh một ḍng sông bát ngát, lượng nước trôi theo ḍng hàng ngàn thước khối mỗi giây, nhưng vẫn không nghe tiếng ầm ầm. Nhưng khi bà con mở một ṿi nước phông tên trong nhà, lượng nước chảy chỉ là hạt cát trong sa mạc so với ḍng sông, nhưng lại nghe x́ x́ rất lớn.
Tại sao vậy? Nhưng khi vặn rôbinê lỏng thêm một chút th́ lại không nghe x́ x́ ́ xèo như trước. Tại sao vậy?
Khi nước chảy trong ḍng sông những phân tử nước chảy trật tự, lớp trên theo trên, lớp dưới theo dưới, như ḍng xe chạy êm đềm trên xa lộ. Nhưng trong ống nước, khi từ ống lớn chảy qua cái ṿi nhỏ th́ ở chỗ miệng ṿi nhỏ, các phân tử nước không c̣n được chảy lớp lang như trước mà những đứa ở phía ngoài bị chạm vào thành ở chỗ ống hẹp, khiến nó dội lại, cuộn lên cuộn xuống, va chạm lẫn nhau, như cả đoàn xe hơi đang chạy trên freeway 6 lane th́ không sao nhưng bỗng bị chui vô 1 lane, th́ cụng nhau chát chúa, tạo nên tiếng động.
Áp dụng nguyên tắc này, người ta bơm cái cuff (cái ṿng bơm hơi chung quanh cánh tay khi đo máu) lên quá áp xuất của máu. Lúc ấy đông mạch sẽ bị chẽn cứng lại, như kẹt xe, không có tiếng động ǵ cả. Rồi từ từ người ta giảm áp suất trong cuff.
Đến một lúc nào đó th́ áp xuất bên ngoài tương đương với áp suất bên trong động mạch, và rồi sau đó giảm tiếp, hơi thấp hơn áp xuất động mạch một tí. Khi ấy, máu trong động mạch bắt đầu có cơ hội chui qua một lỗ nhỏ trong động mạch khi tim bóp lại, như đường 6 lane chui vào 1 lane, tạo nên hiện tượng turbulence của máu, nghĩa là các phân tử máu va chạm nhau, như nước chảy từ ống lớn chui qua lỗ nhỏ. Nó sẽ tạo ra tiếng "x́, x́", mỗi khi tim bóp vào, bơm máu. Tiếng x́ đầu tiên mà người đo máu nghe được chính là số bên trên của áp huyết, hay systole.
Tiếng x́ x́ đồng nhịp với sự co thắt của tim tiếp tục nhịp cho đến khi áp suất bên ngoài, tức là áp suất của cái cuff ṿng cánh tay ḿnh, giảm xuống đến mức độ bằng hoặc thấp hơn áp suất của động mạch khi tim phồng ra, hay nhả ra. Lúc ấy th́ hiện tượng đường 6 lane chui vô 1 lane không c̣n nữa, xe chạy thong thả trong 6 lane xuyên xuốt, không đụng ầm ầm, không có turbulence, và do đó không c̣n tiếng "x́” nữa. Tiếng x́ cuối cùng chính là diastole.
Người đo máu mắt th́ ngó cột thủy ngân, tai th́ nghe các tiếng x́ x́ (nhưng thường th́ nghe như "tục tục" hay "bịch, bịch"). Họ ghi nhận áp suất ở tiếng "bịch" đầu tiên, gọi là số trên (systole) và tiếng bịch cuối cùng, là số dưới (diastole).
Thế là xong phần nguyên lư đo áp huyết.
Vậy th́ áp huyết bao nhiêu là vừa?
Người ta thường nói 120/80 là trung b́nh. Các bà, các cô VN hay Á đông hễ thấy áp huyết 106/62, chẳng hạn, th́ xanh mặt.
"Ôi, tui thiếu máu", "ôi, tui bị áp huyết thấp, chóng mặt quá, nhức đầu quá".
Ngay cả nhiều BS cũng hát bè theo, "ồ áp huyết của chị hơi thấp".
Rầu thấy mồ luôn, chẳng thiếu máu cũng chẳng bị áp huyết thấp chi cả.
Thưa bà con, nhiệm vụ của trái tim là làm sao bơm máu đi châu thân, đến "tiền tuyến" hay mô ngoại vi như ngón tay, ngón chân, một cách hiệu quả. Con voi bự như cái đ́nh, ắt cần trái tim bơm rất mạnh, áp huyết cao, mới đẩy máu tới cái chóp đuôi của nó được. C̣n con chuột lắc th́ nhỏ xíu, có cần cái máy bơm khổng lồ với công suất của trái tim con voi, áp huyết của con voi chăng? Dĩ nhiên là không.
Tây y bắt nguồn từ người phương Tây, ông nào bà nấy như con voi, c̣n ḿnh th́ chỉ hơn con chuột lắc một chút. Con số 120/80 là trung b́nh cho người Tây Phương nhưng không phải như vậy mới là chuẩn.
Người đàn bà, con nít, áp huyết thấp hơn như vậy là thường, chẳng bệnh hoạn ǵ cả. Chỉ khi nào áp huyết của ḿnh b́nh thường khoảng 145/95, nay bỗng tuột cái rẹt xuống c̣n 90/45, th́ lúc ấy mới có vấn đề.
Vậy th́ áp huyết bao nhiêu th́ gọi là cao, bao nhiêu là thấp?
Theo sách y, nếu con số trên từ 140 trở lên, hoặc con số dưới từ 90 trở lên th́ là áp huyết cao. Nhưng định nghĩa này chỉ có tính tương đối. C̣n nếu con số trên dưới 80, con số dưới dưới dưới 40 th́ thấp.
Câu hỏi kế tiếp của quư vị là sao áp huyết của tui là 178/67, vậy th́ cao hay thấp?
Số trên th́ cao, số dưới th́ dưới trung b́nh.
Đây là hiện tượng cao áp huyết thựng thấy ở người cao niên. Quư vị sẽ thấy cái “gap”, sự cách biệt giữa số trên và số dưới khá xa (nếu áp huyết 120/80 th́ sự cách biệt giữa hai con số là 40mmHg (thủy ngân)), trong trường hợp áp huyết 178/ 67 th́ sự cách biệt đến 111mmHg, khác quá xa.
Tại sao như vậy?
Vấn đề không nằm ở trái tim mà ở động mạch. Khi ta c̣n trẻ, động mạch mềm, dễ co giăn. Khi tim bóp cái xịt, máu phọt ra, động mạch sẽ ch́u ư mà nở ra dễ dàng, do đó tuy khi tim đập áp huyết có cao hơn khi tim nhả ra, nhưng không tăng quá cao.
Người già, động mạch của họ như cái ống nước cao su bị phơi nắng hàng mấy chục năm trường (như thôi, chớ đương nhiên động mạch th́ không phơi nắng được), nó so cứng lại, mất tính mềm dẽo, đàn hồi. Và thế là khi trái tim bóp cái xịt, động mạch không thèm nở ra, khiến ḷng mạch chật chội, áp huyết tăng cao. Nhưng khi tim nhả ra, không bóp máu, th́ động mạch dù sơ cứng cũng không ảnh hưởng đến áp suất v́ không bị máu bơm thêm vào.
Do sự sơ cứng của động mạch trong người già, quư cao niên thường có systole, con số trên cao, và cách biệt giữa số trên và dưới khá xa. Nói đây là bệnh cao áp huyết cũng được, nhưng nh́n hiện tượng cao áp huyết này như một lẽ thường của sự lăo hóa th́ cũng không sai. Hầu như, chỉ hầu như, đương nhiên già th́ bị.
Những người tập thể thao nhiều, đông mạch co giăn hoài, cộng với đời sống điều độ, th́ ít bị sơ cứng động mạch hơn. Ngày xưa người ta quan niệm áp huyết (systole) của một người già bằng với số tuổi của họ cộng với 100. Nghĩa là nếu cụ 75, có áp huyết 175 (số trên) là chuyện thường ngày ở huyện.
Quan niệm ấy vẫn đúng, nhưng nay người ta thấy rằng nếu làm áp huyết của cụ giảm xuống th́ cụ sống lâu hơn một chút.
Vậy áp huyết hại ta như thế nào?
Rầu nhất hạng là người thường không hiểu về tác hại của áp huyết, hở mỗi chút là mỗi lo.
Áp huyết của một người, trong một ngày, lên xuống ́ xèo, không thể v́ một lần đo thấy 178/99 rồi xanh mặt chao dao, tưởng như ḿnh sắp đứt gân máu. Khi ta nóng giận, tức tối, đau đớn, khó chịu, thiếu ngủ, căng thẳng, áp huyết đều tăng.
Nhưng áp huyết cao chỉ có hại nếu nó cao trường kỳ. Nó sẽ làm hư hao động mạch. V́ bộ phận nào của ta cũng đều cần máu nuôi dưỡng, mạch dẫn đến cơ quan nào hư th́ cơ quan đó "dẹo niền" luôn. Mạch lên năo hư th́ tai biến mạch máu năo, tức là stroke, mạch dẫn đến (bắp thịt của) tim hư th́ bị nhồi máu cơ tim. Mạch dễn đến mắt hư th́... đui. Mạch dẫn đến dương vật hư th́... liệt. Đơn giản chừng ấy.
Vậy làm sao để áp huyết không cao?
Trước khi dùng thuốc th́ tập thể dục, thể thao, ăn uống vừa phải (ít chất mặn). Nếu áp huyết vẫn cao th́ uống thuốc. Quư vị nào muốn dùng thuốc cỏ, thuốc Nam, rau cần, vân vân th́ cứ dùng. Chúng tôi cho rằng các thứ thuốc Nam này cũng có dược tính nhưng liều lượng cần thiết, phản ứng phụ và hiệu nghiệm ra sao, chúng tôi không biết (và cũng KHÔNG CẦN BIẾT v́ chúng tôi chỉ cần uống một viên thuốc bằng ăn mấy bó rau).
Nếu ai đó quan niệm rằng uống dược thảo sẽ không bị phản ứng phụ, không bị "nóng", tốt hơn thuốc tây, th́ trước khi kết luận, xin điều nghiên qua một ít thống kê xem người xưa dùng thuốc cỏ có ít bị tai biến mạch máu năo, nói nôm nay là trúng gió, có ít bị nhồi máu cơ tim, có sống dai hơn người dùng thuốc Tây thời nay không.
Tóm lại, quan niệm của chúng tôi vô cùng đơn giản.
Thứ nhất, không ai tránh được bệnh và chết (trừ phi chết bất đắc kỳ tử), nên khỏi cần lo lắng về bệnh tật, chắc chắn nó sẽ đến với ta. Không lo cũng bệnh mà lo th́ càng... dễ bệnh hơn.
Thứ hai, khi cái xe của chúng tôi bị hư, v́ không biết về cơ khí, tôi giao phó nó cho anh thợ hay kỹ sư. Bệnh nhân cũng nên có thái độ này đối với sức khỏe của ḿnh, giao cho BS lo… Tiếc là trong đời hành y của tôi, số người Việt không giỏi tiếng Anh mà có quan niệm và thái độ điềm tĩnh này chiếm KHÔNG ĐẾN 10%, chưa chắc đến 5%.
Kết quả là áp huyết của họ cao v́ lo lắng những chuyện không đáng lo.
Cuối cùng, chúng tôi quan niệm người ta bệnh trầm kha và chết mỗi ngày, ḿnh vẫn dửng dưng. Nếu khi ḿnh bệnh mà ḿnh lo lắng thái quá th́ vừa chứng minh ḷng vị kỷ, vừa tổn tâm hao trí. Đời sẽ mất vui.
BS Nguyễn văn Hoàng
(Banmaihong_Vĩnh Liêm sưu tầm_Feb. 19, 2018)
Thảm Họa Tiếng Anh ”Ba Rọi” Của Người Việt Nam Bây Giờ ! - Đào Văn Bình
Việt Nam hiện nay đang top (xin lỗi đứng đầu thế giới) về nói tiếng Anh “ba rọi” (*) cho nên đă làm tiếng Việt suy đồi và có nguy cơ tuyệt chủng hay trở nên ngôn ngữ của sắc dân thiểu số. Bởi v́:
Dân chúng chỉ thích đi tour chứ không thích đi du lịch.
Và chỉ thích gọi phone chứ không thích gọi điện thoại.
Và chỉ thích coi tivi chứ không chịu coi truyền h́nh.
Các chương tŕnh giải trí/ca nhạc chết hết cả mà chỉ c̣n các show. Và Got Talent th́ quá nhiều fan kể cả fan cuồng. Kẻ ủng hộ, người hâm mộ nay xuống Âm Phủ cả rồi.
Thời đại mới, người ta chỉ thích coi các live show chứ không thích các chương tŕnh trực tiếp.
Hot girl th́ làm loạn cả xă hội. Cả trường học cũng có hot girl chứ không c̣n gái rửng mỡ, gái ăn mặc hở hang, ăn mặc khiêu dâm nữa.
Các teen và tuổi teen th́ choán chỗ của vị thành niên.
Chỉ có hot boy th́ đi bán x́-ke, ma túy, chứ không có thanh niên đi bán x́-ke ma túy.
Ông/Bà cũng chết hết mà chỉ c̣n Mr. và Mrs.
Trên sân cỏ, cầu thủ chỉ thích đá penalty chứ không chịu đá phạt đền.
Thủ môn không chịu vào khung thành để nhặt bóng v́ đó là gôn (goal).
Xe gắn máy cũng biến mất và chỉ c̣n xe mô tô chạy khơi khơi trên đường phố.
Ca-nô phóng ào ào trên mặt nước khiến xuồng máy sợ quá phải giạt qua một bên.
Tin hot và tin nóng không biết là tin ǵ. Phải chăng đó là tin có liên quan đến xác thịt hay tin hấp dẫn? Người rành tiếng Việt cũng ngơ ngác.
Tại Việt Nam bây giờ xe ô-tô có giá hơn xe hơi. Nhớ đem xe ô-tô về Việt Nam bán, đừng đem xe hơi.
Clip này clip kia khiến đoạn phim, đoạn băng ngắn sợ hết hồn.
Bà con bây giờ chỉ thích tiêm vaccine chứ không thích chủng ngừa hay trích ngừa v́ sợ chết.
Thời đại mới người ta đua nhau vào căng-tin (cantine) chứ không thích vào nhà ăn nữa.
Top ten th́ cưỡi lên cổ mười người đứng đầu rồi.
Tập họp, biểu t́nh bây giờ quê mùa lắm mà phải nói là mít-tinh.
“Dùng thuốc kích thích” phải nói là “doping” cho nó giống Mỹ. Muốn học tiếng Anh “ba rọi” kiểu này thỉnh thoảng ghé trang tin điện tử VOA hoặc BBC Việt Ngữ sẽ được thỏa măn.
Môn Quyền Anh cũng đă chết để boxing lên ngôi.
Vơ sĩ bị hạ đo ván ngóc đầu dậy, căi lại trọng tài và nói rằng tôi bị hạ knock-out.
Các tay đua cổ lỗ sĩ chết hết mà chỉ c̣n coureur đạp xe khơi khơi rất “kịch tính”.
Người viết trang tin chuyên đề ngày nào cũng căi lộn với blogger.
Mua huy hiệu người ta hỏi “Ông bà nói ǵ vậy?” v́ họ chỉ biết có logo.
Bay một ḿnh/dẫn bóng một ḿnh/ độc diễn không ai hiểu cho nên phải nói là solo.
Phi công ngồi lâu trong buồng lái , buồn quá nên rời cabin ra ngoài tán dóc với hành khách.
Biểu ngữ v́ muốn “thoát Trung” cho nên phải nói là băng-rôn.
Ngày hội v́ muốn “đi Mỹ “ cho nên phải nói festival cho quen.
Bích chương (dán trên tường) không chịu nói mà phải nói Áp-phích (Affiche) cho có vẻ ta là Mỹ đây.
Chương tŕnh thương mại giờ đây bị các showbiz đè bẹp.
Chuyện tai tiếng bây giờ trở thành scandal bàn tán ồn ào “gây sốt trên mạng”.
Bây giờ người ta không c̣n nhập cảng Xe thùng/ xe kiện hàng/xe vận tải hạng nặng nữa
mà chỉ nhập toàn xe container. Ráng mà chịu!
Hầm ngầm, hầm trú ẩn nói sợ người ta không hiểu cho nên phải nói là boong-ke (bunker).
Ảnh cởi truồng/lơa thể đưa ra bị tố là dâm ô cho nên phải nói”lái” là ảnh nude.
Bây giờ người ta không c̣n sợ vi khuẩn, siêu vi trùng nữa mà chỉ sợ vi -rút (virus) mà thôi v́ vi-rút nguy hiểm hơn siêu vi trùng!
Giải túc cầu/bóng đá thế giới đă chết và thay bằng World Cup.
Trọng tài thổi c̣i nói “đá đi” cầu thủ Việt Nam đứng ngơ ngác v́ không hiểu “đá” là ǵ mà chỉ biết “sút” (shoot). Cho nên “bóng đá” Việt Nam phải đổi tên thành “Bóng Sút Việt Nam”.
Căng thẳng thần kinh/đầu óc vào bệnh viện nói, bác sĩ không hiểu cho nên phải nói là stress.
Sửng sốt, choáng váng, bàng hoàng giờ cũng tiêu ma v́ chỉ c̣n Sốc (Shock) mà thôi.
Vợ chồng mới cưới nhất định không chịu hưởng tuần trăng mật ở khu nghỉ mát v́ khu nghỉ mát không sang bằng resort.
Nói đấm bóp người ta tưởng rằng đó là đánh lộn cho nên phải nói là massage.
Bây giờ về Việt Nam mà nói máy h́nh, máy thu h́nh th́ người ta nh́n ḿnh như người ở Phi Châu mới về cho nên phải nói camera cho họ nể.
Ngân hàng bây giờ chỉ có máy ATM chứ không có Máy chuyển tiền tự động nữa. Ráng mà chịu.
Dân quê, dân lao động đọc báo không hiểu GDP là ǵ cho nên phải học lớp “Tiếng Anh Cấp Tốc” hoặc hỏi mấy giáo sư Anh Văn…th́ mới biết đó là Tổng Sản Lượng Quốc Gia (Gross Domestic Product). Tội nghiệp quá!
Đường giây thông báo khẩn cấp dùng làm chi, mà phải dùng hot line cho nó oai.
Nói làm bàn hai trái /thắng hai trái quê mùa lắm cho nên phải nói làm cú đúp (coup double) cho nó có vẻ Tây. Tây đè đầu 100 năm, nay vẫn c̣n nhớ gậy và roi gân ḅ của ông Tây năm xưa.
Giải không nên nói mà phải nói là cúp cho có vẻ văn minh. Tiếng Việt bây giờ thấp kém so với tiếng Tây, tiếng Mỹ nhiều lắm. Nói tiếng Anh “ba rọi” mới văn minh, hiện đại.
Câu lạc bộ / hộp đêm vào làm chi. Vào club cho nó sang.
Phụ nữ mặc áo tắm hai mảnh không hấp dẫn bằng mặc bikini.
Các loại đàn như dương cầm, tây ban cầm, vĩ cầm đều đă quăng vào xọt rác và piano, guitar, violin/violion nói như thế mới sang như Tây!
Ăn mặc hở hang/khiêu dâm hết thời rồi mà phải nói ăn mặc hot.
Pháo tháp/đồn canh phải nói là lô cốt. Ông Tây vẫn hơn Ông Ta.
Hợp chất, vật liệu tổng hợp/hỗn hợp c̣n nữa đâu cho nên phải dùng composite.
Tập bản đồ v́ không hiểu nghĩa tiếng Anh cho nên nói bừa là atlas để đánh lừa độc giả.
T́nh dục/trao đổi xác thịt/làm t́nh nói ra sợ thô tục cho nên nó trớ là sex.
-Cơ phận phụ/bộ phận rời không hiểu cho nên nói đại là module.
-Thái Lan có sex tour chứ làm ǵ có du lịch mua dâm. Nói ra sợ người ta cười.
Ô hô! Một ngàn năm đô hộ giặc Tàu. Một trăm năm nô lệ giặc Tây mà đất nước chưa bị đồng hóa. Nay Mỹ mới “b́nh thường hóa” từ năm 1995 mà gốc rễ văn hóa Việt đă có nguy cơ mục ruỗng rồi. Nếu 600,000 quân Mỹ đổ vào như thời Chiến Tranh Việt Nam th́ đất nước sẽ biến thành Phi Luật Tân. Tiếng Anh sẽ là ngôn ngữ chính. Tiếng Việt sẽ trở thành thổ ngữ. Cái đó cũng tốt thôi. V́ như thế mới “thoát Trung” và tiến nhanh, tiến mạnh tiến vững chắc như Đại Hàn hay Nhật Bản và ngửa mặt với thế giới để nói rằng chúng tôi có một nền văn hóa và ngôn ngữ giống hệt như Mỹ- một siêu cường của hành tinh này đây. Do mặc cảm thấp kém không ngóc đầu lên được cho nên nô lệ cũng là cách để hănh diện. Đầy tớ cho nhà giầu hay nhà quan lớn ra ngoài cũng vênh vang lắm chứ. Nếu bắt chước giống hệt chủ th́ c̣n oai hơn nữa.
Sau tiệc tùng trong dịp lễ Tết th́ cũng không ít bà con ḿnh sẽ để ư tới vấn đề sức khỏe liên quan tới việc ăn uống. Một trong các ưu tư đó là liệu có cần đi bác sĩ để coi xem mỡ cholesterol trong máu của ḿnh có lên cao sau những linh đ́nh liên hoan với thịt mỡ, dưa hành, heo vịt quay béo ngậy. V́ cholesterol vốn đă được gán cho là gây ra nhiều bệnh cho trái tim thân yêu của con người. Cholesterol có thật sự “xấu” như vậy không?
Xin cùng t́m hiểu.
1.Cholesterol là ǵ?
Cholesterol là một chất béo được bao bọc bởi một lớp đạm hiện diện trong cơ thể của các loại động vật kể cả con người. Mặc dù bị mang tiếng là không tốt, nhưng cholesterol là một phần cần thiết của màng các tế bào, được dùng để sản xuất một số kích thích tố, tạo ra sinh tố D trên da bằng tia nắng cũng như tạo ra acit mật để tiêu hóa chất béo. Cholesterol chiếm 70% các chất cấu tạo tế bào của năo bộ.
2.Có mấy loại cholesterol?
Có 2 loại cholesterol:
a.Cholesterol trong máu:
Thử máu cho ta biết số lượng cholesterol lưu hành trong máu.
85% cholesterol trong máu là do gan sản xuất, 15% c̣n lại là do thức ăn có cholesterol mà ta tiêu thụ như trứng, chất béo từ gà, vịt, heo, ḅ. V́ gan sản xuất nhiều cholesterol cho nên một số người dù ăn thực phẩm có nhiều cholesterol mà cholesterol trong máu vẫn thấp. Ngược lại một số người khác ăn ít cholesterol mà cholesterol vẫn cao.
V́ là chất ḥa tan trong dầu mỡ, cho nên cholesterol không tự lưu hành trong máu. Để luân lưu, cholesterol được một loại chất đạm là lipoprotein mang đi. Có 2 loại lipoprotein: LDL (Low density lipoprotein) mang 2/3 tổng số cholesterol và HDL (high density lipoprotein) chuyên chở 1/3 cholesterol c̣n lại. Về kích thước LDL lớn hơn HDL.
Có giải thích nói HDL được coi như phần tử hiền lành tốt bụng v́ y ta vừa không cho cholesterol bám vào thành động mạch mà c̣n đưa cholesterol ở máu vào gan để rồi được loại ra khỏi cơ thể qua ruột. Nhờ đó bớt mỡ lưu thông trong máu, làm giảm nguy cơ đóng mỡ ở thành động mạch, giảm nguy cơ bệnh vữa xơ động mạch.
Ngược lại cô em song sinh LDL th́ láo lếu hơn v́ đương sự để cholesterol bám vào thành động mạch, gây ra vữa xơ tắc nghẽn và tăng rủi ro bệnh tim.
Ngoài ra c̣n một loại thứ ba gọi là VLDL, very low density lipoprotein, chuyên trở một lượng rất ít cholesterol và một chất béo khác gọi là triglyceride.
b.Cholesterol do thực phẩm có nguồn gốc động vật cung cấp.
Xin nhớ là thực phẩm Thực vật không có cholesterol nhưng vẫn có chất béo.
3.Cholesterol trong cơ thể từ đâu mà ra?
Như đă nói ở trên, trong cơ thể, 85% cholesterol là do gan sản suất, khoảng 1000 mg/ ngày, vừa đủ để thỏa măn nhu cầu của cơ thể, v́ thế đúng ra ta cũng không cần tiêu thụ thêm cholesterol từ thực phẩm. Ngoài ra, khi ta tiêu thụ nhiều cholesterol th́ gan tự động giảm sản xuất
Đo cholesterol trong máu cho biết số lượng cholesterol toàn phần, HDL, LDL và VDRL.
Cholesterol các loại được đo bằng đơn vị phần ngàn của gram ( milligram) mg trên phần mười lít (decilitre) dl máu. Viện Sức khỏe Quốc Gia Hoa Kỳ đă đưa các chỉ số sau đây để dùng làm tiêu chuẩn:
Lư tưởng Tạm được Không tốt
Tổng số Cholesterol Dưới 200 mg/dl 200 - 240 mg/dl Trên 240mg/dl
HDL cholesterol Trên 45mg/dl 35 - 45 mg/dl Dưới 35mg/dl
LDL cholesterol Dưới 130 mg/dl 130 - 160 mg/dl Trên 160mg/dl
Sau 20 tuổi, nên đo cholesterol mỗi 5 năm một lần; đo thường hơn khi cholesterol lên cao.
c-Ngoài ra chất Triglyceride và VLDL cũng cần được theo dơi. Mặc dù vai tṛ của chúng trong nguy cơ gây bệnh tim chưa được xác định, nhưng nhiều chứng minh cho là khi chất này lên cao th́ đều không tốt cho tim.
Lượng Triglyceride dưới 200mg/ dl được coi như b́nh thường. Nó thường lên cao trong bệnh tiểu đường, bệnh thận.
5.Cholesterol có gây nguy hại cho sức khỏe không?
Chất béo cũng như cholesterol không phải là chất có hại đối với cơ thể mà là chất sinh tử cho mọi tế bào động vật. Cho nên thực là không công bằng khi gán cho mỡ béo danh vị thực phẩm “xấu”. Nhưng một chế độ dinh dưỡng không cân bằng, kém đa dạng, quá nhiều chất béo có thể đưa tới hậu quả bệnh tật cho con người.
Xin nhắc lại là để hoạt động hữu hiệu, các mạch máu, cũng như các bắp thịt, cần được tốt mạnh, uyển chuyển và giữ đàn tính. Ḷng mạch máu cần trơn tru để máu dễ dàng lưu thông.
Trong bệnh vữa xơ động mạch, thành động mạch có những bựa gồm có cholesterol và tế bào máu đóng vào, khiến nó trở nên thu hẹp gây trở ngại cho sự vận chuyển của máu.
Máu huyết tới tim giảm, tim kém được nuôi dưỡng, giảm hoạt động rồi một lúc nào đó đưa đến cơn kích tim.
Những miếng bựa có thể bứt rời thành mạch máu, ngao du khắp cơ thể theo hệ tuần hoàn rồi gây ra nghẽn mạch. Lên đến năo nó tạo ra tai biến mạch máu năo, tới tim nó gây ra nhồi máu cơ tim.
Ngoài ra cholesterol trong máu lên cao theo số tuổi; khi cân quá nặng nhất là béo mập ở vùng bụng; khi có các bệnh tiểu đường, cao huyết áp; di truyền cao cholesterol từ bố mẹ; khi có nếp sống không lành mạnh như lạm dụng rượu, thuốc lá, có đời sống quá tĩnh tại hoặc có nhiều mối lo âu, bất măn.
6.Làm sao giảm cholesterol?
-Điểm cần để ư trước hết là giảm tiêu thụ cholesterol không ảnh hưởng nhiều tới lượng cholesterol trong máu bằng khi ta bớt tiêu thụ thực phẩm có chất béo băo ḥa.
-Thứ hai là trong thực phẩm, tất cả cholesterol đều giống nhau, không có loại xấu loại tốt. Nhưng trong máu th́ cholesterol trở nên tốt hay xấu là tùy theo loại lipoprotein chuyên chở nó.
-Thứ ba là chất béo bất băo ḥa đơn hoặc đa dạng từ thực vật không gây ra sự vữa như cháo của chất mỡ trong ḷng động mạch.
Sau đây là một số gợi ư để chúng ta cùng nhau hạ thấp cholesterol trong máu:
1-Giảm tiêu thụ thực phẩm có nhiều mỡ béo như kem, bơ, sữa nguyên chất, cheese, da gà, mỡ trên thịt nạc, mỡ heo.
2-Giảm thiểu thực phẩm có nhiều cholesterol như ḷng đỏ trứng, gan. Ḷng trắng trứng không có cholesterol. Một ḷng đỏ trứng có tới 250mg cholesterol.
3-Giảm dầu dừa, dầu hạt cọ (palm), v́ có nhiều béo băo ḥa. Dầu này thường có trong kẹo súc cù là, bánh bích quy.
4- Dùng nhiều hơn dầu bắp, safflower. dầu olive, dầu canola, trái bơ avocado, vừng, dầu đậu phọng, vài loại cá v́ chúng có tác dụng làm hạ cholesterol.
5- Giảm trans fatty acid như margarine thỏi v́ tác dụng làm gia tăng cholesterol trong máu. Margarine mềm ít hại hơn.
6- Tăng tiêu thụ omega 3 fatty acid, có nhiều trong cá thu (mackerel), cá ch́nh americain eel, cá ngừ (tuna), cá trích (atlantic herring), cá sardines, cá hồi (trout).
7-Tăng lượng chất xơ có trong ngũ cốc, rau trái, ḿ ống ḿ sợi v́ các chất này có rất ít béo băo ḥa, cholesterol và cho ít năng lượng.
8- Giữ sức nặng cơ thể ở mức trung b́nh, tránh bị mập ph́ nhất là mập ở vùng bụng.
9- Tập luyện cơ thể đều đặn để làm tăng cholesterol hiền lành HDL, làm giảm cholesterol lếu láo LDL, giảm kí, hạ huyết áp cao.
10- Đôi khi với tất cả các đề pḥng kể trên, cholesterol trong máu vẫn c̣n cao v́ ảnh hưởng của gene, v́ vui miệng ăn nhiều mỡ béo th́ phải cầu cứu tới dược phẩm.
Việc dùng các dược phẩm này cần được bác sĩ cân nhắc kỹ càng tùy theo từng trường hợp, v́ khi đă uống th́ phải uống trong nhiều năm, có khi suốt cuộc đời. Thuốc lại rất đắt tiền và vài loại thuốc có những tác dung phụ mạnh, chẳng hạn là làm hại tới lá gan.
Kết luận.
Các tài liệu về chất béo-cholesterol có quá nhiều, đôi khi làm ta bối rối. Sau hơn 50 năm, khoa học đă làm sáng tỏ một phần nào vai tṛ của cholesterol cao trong máu đối với bệnh vữa xơ động mạch, một nguyên nhân đưa tới tử vong và bệnh hoạn v́ nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu năo. Nhưng nguyên lư sinh bệnh của vữa xơ này c̣n nhiều điều cần được khai sáng tiếp. Khi đó, việc điều trị và ngừa bệnh này hy vọng sẽ dễ dàng và công hiệu hơn
Hơn nữa, ta không thể gạt bỏ chất béo khỏi khẩu phần dinh dưỡng v́ cơ thể cần năng lượng từ chất béo, cần sinh tố tan trong mỡ, cần chất béo để cấu tạo màng tế bào, mô thần kinh, tim...
Cho nên giản dị hơn cả là khi muốn tránh bệnh tim mạch do các chất béo này gây ra, ta chỉ việc bớt tiêu thụ thực phẩm do động vật gia súc như thịt, sữa và phó sản; tăng thực phẩm từ thực vật và vận động cơ thể.
Để bảo toàn trái tim thân thương cũng như sức khỏe tổng quát.
Bệnh Thường Thấy Ở Người Cao Tuổi - BS Nguyễn Ý Đức
Sinh - Lăo - Bệnh - Tử là chu kỳ b́nh thường của cuộc sống.
Khi đến khâu Bệnh mà có sẵn một số kiến thức về những khó khăn có thể xảy ra cho ḿnh, th́ đôi khi bệnh cũng nhẹ nhàng hơn. V́ ta biết tại sao có chúng, biết cách pḥng ngừa chúng và biết cách cùng thầy thuốc áp dụng các phương thức để điều trị chúng.
Với tuổi già, có một số bệnh thường xảy ra. Nhưng đây chỉ là một sự trùng hợp, chứ không phải cứ già là đương nhiên bị những bệnh này. Cũng như sự già của cơ thể không đưa tới những bệnh này. Có điều là ở lớp tuổi cao th́ các bệnh đó thường thấy nhiều hơn. Cũng như một chiếc xe đă cũ, một cơ thể đă hao ṃn, th́ mọi khó khăn có thể có. Tuy nhiên, rất nhiều vị cao niên cả năm không hề bệnh hoạn, ngoại trừ đau xương nhức cốt, cảm mạo v́ trái gió trở giời.
Những bệnh thường thấy ở tuổi cao là:
1- Bệnh xương khớp.
Gồm mấy loại như viêm xương khớp, loăng xương.
a-Viêm Xương Khớp ảnh hưởng tới quá nửa số người cao tuổi. Lớp sụn lót đầu khớp xương bị hao ṃn, xương mới có thể được tạo ra làm khớp đau nhất là khi cử động. Các khớp đầu gối, bàn tay, xương sống, hông là nơi hay bị đau.
Nguyên nhân bệnh chưa được xác định. Có thể là v́ hư hao với thời gian sử dụng. Có thể là hậu quả những chấn thương nhỏ tiếp diễn ở khớp đó. Cũng có thể do cơ thể quá béo mập hoặc không vận động, v́ giống như cơ thịt, xương khớp rắn chắc khi vận động và teo đi khi không được dùng tới.
Chữa viêm khớp đều tập trung vào việc làm giảm đau nhức và phục hồi hoặc duy tŕ chức năng của khớp. Hiện nay có nhiều loại thuốc có thể làm nhẹ triệu chứng đau nhức của viêm khớp, nhưng không có thuốc nào chữa dứt được bệnh. Aspirin, Acetaminophen (Tylenol), Ibuprofen là các thuốc thường dùng.
Thêm vào đó, sự vận động cơ thể là điều cần làm để pḥng bệnh cũng như làm nhẹ bớt bệnh. Giống như các bộ phận khác của cơ thể, chức năng của xương trở nên hữu hiệu khi nó thường xuyên hoàn tất nhiệm vụ của nó, là chống đỡ cho cơ thể khỏi sức hút của trái đất. Có nghĩa là ta phải đi đứng ít nhất ba giờ đồng hồ mỗi ngày. Giải phẫu thay khớp đôi khi cũng có công hiệu.
b-Loăng xương là chuyện thường thấy ở phụ nữ khi vào tuổi măn kinh và ở tuổi về chiều của cả nam lẫn nữ. Đây là hậu quả của sự tiêu hao Calcium trong xương.
Ở đàn bà, lư do chính là kích thích tố estrogen giảm khi hết kinh. Nhưng ở cả hai giới, loăng xương có thể do không dùng đủ calcium và sinh tố D, hút thuốc lá, uống quá nhiều rượu.
Phương thức đối phó với loăng xương hiệu nghiệm nhất là sự pḥng ngừa bệnh. Ăn uống đầy đủ calcium và sinh trố D. Mỗi ngày nhu cầu calcium là 1500 mg, đến từ thực phẩm và dược phẩm. Quư bà cần tham khảo ư kiến bác sĩ về dùng estrogen thay thế. Vận động cơ thể đều đặn, như đi bộ, cũng có nhiều ích lợi.
2-Ung Thư.
a-Ung thư nhũ hoa rất thông thường ở phụ nữ trung niên và cao niên. Bệnh có thể phát hiện sớm nhờ ba phương pháp: tự khám nhũ hoa, khám nhũ hoa bởi bác sỹ, y tá và chụp X-Ray nhũ hoa. Phụ nữ trên 50 tuổi cần chụp quang tuyến X nhũ hoa mỗi năm một lần.
Khám phá sớm, bệnh có thể điều trị bằng giải phẫu, phóng xạ hoặc dược phẩm.
b-Ung thư phổi xẩy ra ở quá bán những người tuổi ngoài 65. Nguyên nhân đứng đầu vẫn là do hút thuốc lá lâu năm.
Bệnh hầu như bất khả trị. Khám phá sớm, khi chưa có di căn, bệnh có thể chữa với giải phẫu, hóa trị, nhưng thường thường vẫn mau mệnh một. Cho nên, ngừa bệnh vẫn là phương thức hữu hiệu nhất đối với nan bệnh này: không hút thuốc hoặc đang hút th́ ngưng đi.
c-Ung thư tuyến nhiếp trở nên khá thông thường ở lăo niên ngoài lục tuần. Tỷ lệ gia tăng với mỗi mười tuổi thọ.
Bệnh tiến triển âm thầm, chậm chạp. Nghi bệnh khi có rối loạn tiểu tiện (nghẹt tiểu tiện, đái ra máu) hoặc khi bác sĩ khám tuyến qua hậu môn, thấy tuyến sưng to. Xác định bệnh bằng thiết sinh tế bào tuyến và thử nghiệm Prostate-specific antigen (PSA).
Khi chưa lan ra ngoài, giải phẫu có thể lấy u bướu đi. Khi trầm kha, di căn, có thể dùng phóng xạ trị liệu phối hợp với giải phẫu và dùng thuốc để hạ testosterone trong cơ thể. Kích thích tố này đă được coi như là một trong nhiều nguy cơ đưa tới ung thư nhiếp tuyến.
3-Bệnh Tim Mạch.
Nói tới bệnh tim mạch là nói tới Nhồi Máu Cơ Tim, Vữa Xơ Động Mạch, Tai Biến Động Mạch Năo... Thứ nào cũng đều hiểm nguy, đều đưa tới không tử vong th́ tàn phế cơ thể.
a-Tai Biến Động Mạch Năo (Strokes) là nguyên nhân tử vong thứ ba ở người cao tuổi và có thể gây ra một số tổn thất thần kinh như bán thân bại xụi, mất thị giác, ngôn từ, suy giảm chức năng nhận biết.
Có tới 30% nạn nhân thiệt mạng trong ṿng vài tháng; người sống sót đều có thể bị tai biến trở lại hoặc bị quỵ tim (Heart attack) trong ṿng 2 năm.
Bệnh là hậu quả của rối loạn trong mạch máu nuôi tế bào năo bộ: Một cục máu có thể tạo ra hoặc đưa từ nơi khác tới mạch máu năo; mạch máu năo có thể bị đứt làm máu tran ḥa ép lên năo bộ.
Nguy cơ gây ra tai biến gồm có: tuổi trên 60; nam giới, gia đ́nh có người đă bị tai biến, cao huyết áp, bệnh tiểu dường, loạn nhịp tim, hút thuốc lá, uống nhiều rượu...
Có một vài dấu hiệu báo trước bệnh sẽ xảy ra, như đột nhiên giọng nói ngọng nghịu, lơ lớ, mặt méo xệch.
Định bệnh, trị bệnh đều là việc làm khẩn cấp và bệnh nhân cần được nhập viện tức th́.
b- Cao huyết áp vẫn thường được coi như “Một tên sát nhân thầm lặng” (Silent Killer) v́ nó xuất hiện kín đáo, từ từ rồi nếu không được điều trị đúng đắn, sẽ đưa người bệnh tới nơi an nghỉ cuối cùng.
Là cao khi huyết áp tâm thu (Systolic) => 140 mm Hg; HA tâm trương (Diastolic) => 90mm Hg. Theo tiêu chuẩn mới th́ huyết áp trên 120/ 80 đă bị coi là tiền cao huyết áp và đă phải để ư đề pḥng,
Cao huyết áp là nguy cơ hàng đầu của Tai Biến Động Mạch Năo và là một trong nhiều nguy cơ của Quỵ Tim. Bệnh rất thông thường ở tuổi trung niên và thấy ở trên 40% người ngoài lục tuần. Ở các vị cao niên, hầu hết chỉ có huyết áp tâm thu là cao.
Có tới 90% cao huyết áp chưa xác định được nguyên nhân; một số nhỏ là do rối loạn về thận.
Bệnh cần được điều trị lâu đời bằng dược phẩm, bằng chế độ ăn uống thích hợp, giảm muối mặn; vận động cơ thể; giảm béo ph́, bớt thuốc lá, tránh căng thẳng (stress).
Nên đo huyết áp đều đặn để sớm phát hiện bệnh. Cũng xin lưu ư là các máy đo ở siêu thị thường không được chính xác lắm
Người cao tuổi thường lo ngại sự giảm khả năng trí tuệ nhiều hơn là giảm các chức năng khác. V́ nó gây ra nhiều khổ đau cho người bệnh và thân nhân.
Các cụ ưu tư v́ đột nhiên quên tên một người bạn lâu đời, quên tên một tiệm ăn vừa tới tuần trước. Rồi phải nghĩ một lúc lâu mới chợt nhớ ra. Các cụ e ngại bị bệnh Alzheimer rồi.
Thực ra, sự chợt nhớ chợt quên chẳng phải là vấn đề riêng cho người già, v́ sau tuổi tam thập, nhiều người đôi khi cũng có rắc rối với cái trí nhớ này rồi. Cho nên mới có lỡ hẹn với đào, với kép cũng như cặp kính gài trên mái tóc mà cứ đi kiếm khắp nhà... Sự chậm chạp trí nhớ này khác với Sa Sút Trí Tuệ: các chức năng khác của tâm thần không suy yếu, sự quên không ngày một trầm kha và sự sinh hoạt hàng ngày vẫn b́nh thường.
C̣n bất hạnh Sa Sút Trí Tuệ th́ tàn phế nhiều hơn. Không nhận ra cả thân nhân, quên cả cách ăn uống, tắm rửa, quên cả các động tác vệ sinh cơ thể, mất hết ngôn từ, không biết diễn tả các sự việc quá quen thuộc...Nghĩa là hoàn toàn lệ thuộc vào thân nhân, vào cộng đồng. May mắn là Sa Sút Trí Tuệ cũng không nhiều, chỉ dăm ba phần trăm người trên 65 tuổi bị mà thôi. Nhưng bất hạnh nữa là, cho tới nay Y Khoa học vẫn c̣n bó tay trước nan bệnh. V́ chưa biết rơ nguyên nhân. V́ không có phương thức trị liệu hữu hiệu.
Trên đây là một số bệnh thường thấy, xin tường tŕnh cùng quư cụ. Cầu mong là chúng chẳng bao giờ bén mảng tới tuổi già, để mọi người được nhẹ nhàng xuôi buồm thuận gió tới khi về miền vĩnh cửu.
Nho khô là món ăn vặt như thuốc cho người bị cao huyết áp, nhờ tác dụng vừa lợi tiểu vừa bổ sung khoáng tố kalium
Chuyên gia tâm lư ở CHLB Đức đă làm một thử nghiệm lư thú về sự lựa chọn nho tươi hay nho khô. Lạ là 7 trong 10 đứa trẻ 2 tuổi chọn ngay nho khô… Nho khô không chỉ hấp dẫn trẻ con mà thậm chí đă có chỗ đứng trân trọng trong lịch sử loài người.
Người tiền sử v́ xem nho khô như quà tặng của thượng đế nên dùng món này làm vật trang sức, thậm chí khắc h́nh nho khô trên vách đá hang động. Theo truyền thuyết ở Trung Đông, cả ngàn năm trước công nguyên, người Do Thái đă dùng nho khô nộp thuế.
Nếu xét về giá trị dinh dưỡng th́ nho khô là món ăn hữu ích cho sức khỏe v́ rất ít chất béo nhưng lại sinh nhiều năng lượng, dễ bảo quản, nhờ đó là món ăn bỏ túi cho người phải lao tâm lao lực. Hơn thế nữa, nho khô là món ăn vặt như thuốc cho người bị cao huyết áp, nhờ tác dụng vừa lợi tiểu vừa bổ sung khoáng tố kalium.
Kết quả một công tŕnh nghiên cứu ở Mỹ cho thấy huyết áp của người hâm mộ nho khô ổn định hơn nhóm không khoái món này. Một số nhà điều trị thậm chí khuyến khích người từ độ tuổi 40 trở lên nên thường ăn nho khô để cầm chân huyết áp.
Nho khô chứa nhiều chất xơ nên là món ăn bầu bạn của người khổ v́ táo bón và bệnh trĩ. Cũng nhờ tác dụng kéo chất béo qua đường ruột nên nho khô gián tiếp hạ cholesterol.
Nhiều thầy thuốc v́ thế đă không ngần ngại xếp nho khô vào nhóm thực phẩm thích hợp cho người bị bệnh mạch vành. Theo kết quả một công tŕnh nghiên cứu ở Mỹ, sau một tháng áp dụng, lượng LDL trong máu giảm đáng kể trên số bệnh nhân có 80 – 100g nho khô mỗi ngày trong khẩu phần.
Nho khô c̣n là nguồn giàu chất sắt. Người thiếu máu, đối tượng vừa qua cơn chấn thương xuất huyết, phụ nữ mang thai, thiếu nữ hay bị rong kinh… nên chọn nho khô để bổ sung chất sắt cần thiết cho cấu trúc lành mạnh của huyết cầu thay v́ trông cậy vào thịt, gan rồi khó tránh trục trặc với mỡ máu.
Nho khô thường được dùng để ăn chơi, tráng miệng hay làm các món mứt, bánh. Ăn nhiều nho khô rất có lợi cho sức khỏe.
1. Nho khô giàu chất chống oxy hóa, giúp máu lưu thông tốt. Chất chống oxy hóa có trong nho khô có thể bảo vệ bạn chống lại sự lăo hóa và ung thư.
2. Nho khô có chứa lượng calorie cao, v́ vậy nho khô giúp các vận động viên có thêm năng lượng dồi dào trước khi thi đấu.
3. Nho khô chứa nhiều chất xơ nên là món ăn bầu bạn của người khổ v́ táo bón và bệnh trĩ. Cũng nhờ tác dụng kéo chất béo qua đường ruột nên nho khô gián tiếp hạ cholesterol
4. Nho khô có chứa chất axit oleanolic nên rất tốt cho răng và nướu, giúp ngăn ngừa và chống lại các vi khuẩn gây ra sâu răng.
5. Nho khô ngăn ngừa sự thoái hóa của da. Giống như cà rốt, nho khô rất có lợi cho thị lực.
6. Nho khô có chứa canxi làm xương cứng và chắc hơn. Nếu cơ thể bạn được cung cấp đủ lượng canxi, th́ bạn sẽ không phải lo ngại về t́nh trạng loăng xương.
Nho khô c̣n là nguồn giàu chất sắt. Người thiếu máu, đối tượng vừa qua cơn chấn thương xuất huyết, phụ nữ mang thai, thiếu nữ hay bị rong kinh... nên chọn nho khô để bổ sung chất sắt cần thiết cho cấu trúc lành mạnh của huyết cầu thay v́ trông cậy vào thịt, gan rồi khó tránh trục trặc với mỡ máu.
Bài Phỏng Vấn Hữu Ích Cho Sức Khoẻ: Những Chất Phụ Gia Trong Thực Phẩm Đầu Độc Trong Thầm Lặng
Ông Huỳnh Chiếu Đẳng, cựu giáo sư bộ môn Lư-Hoá nhiều năm giảng dạy tại Việt Nam, nay đang định cư tại Mỹ. Ông là người thường xuyên nghiên cứu và có nhiều bài viết về đề tài an toàn vệ sinh thực phẩm.
Ông Huỳnh Chiếu Đẳng: Chất phụ gia là những chất được người ta thêm vào trong thục phẩm với mục đích tạo ra màu sắc, hoặc tạo ra mùi thơm, hoặc bảo quản những thực phẩm chế biến sẵn cho lâu hư.
Từ lâu đời rồi người ta đă biết dùng các chất phụ gia như giấm để ngâm rau cải, củ kiệu, như muối ăn dùng muối thịt, cá, hoặc chất tạo ra màu là lá dứa để tạo ra mùi thơm và màu xanh, hay trái gấc tạo ra màu đỏ cho xôi gấc, hoặc hoa lài, hoa sen được dùng để ướp trà. Tất cả những chất đó có thể được coi như là chất phụ gia.
Nhưng lúc sau này người ta dùng những chất hoá học trong kỹ nghệ làm chất phụ gia cho thực phẩm. Bây giờ những chất hoá học lọt vào tay những người không chuyên môn quá nhiều. Thí dụ chuyện dùng phân ure để ướp cá cho tươi lâu là chuyện chắc chắn không nên làm.
Trà Mi: Có hai nguồn gốc, một là chất phụ gia từ thiên nhiên, hai là chất phụ gia từ các hoá chất, vậy chắc có lẽ không phải tất cả các loại phụ gia đều không an toàn, không có lợi cho sức khoẻ?
Ông Huỳnh Chiếu Đẳng: Chất phụ gia cũng cần thiết. Nếu không có chất phụ gia th́ ḿnh gần như là không thể nào có kỹ nghệ đồ hộp hoặc là những thực phẩm chế biến sẵn. Hiện bây giờ ở tất cả mọi quốc gia chúng ta không thể nào t́m được một món thực phẩm chế sẵn mà không có chút xíu chất phụ gia trong đó.
Chất phụ gia tự bản thân nó nếu được dùng đúng th́ là cần thiết. Nhưng hiện giờ trong các quốc gia kỹ nghệ thực phẩm mới vừa phát triển (Trung Quốc, Việt Nam chẳng hạn) người ta dùng những hoá chất rất là nguy hiểm.
Tác hại của chất formol
Trà Mi: Những chất phụ gia nào được dùng một cách phổ biến, thông dụng, nhiều nhất, và nên đặc biệt cần chú ư, thưa ông?
Ông Huỳnh Chiếu Đẳng: Danh sách này th́ gần như là vô tận. Nhưng bây giờ sự kiểm soát những chất phụ gia ở những quốc gia đă có kinh nghiệm, như tại Mỹ, Canada, nhà nước lập ra danh sách những hoá chất nào được dùng trong thực phẩm, những chất nào được dùng khá lâu rồi và người ta thấy chúng không gây ra bất cứ một hiệu quả nào hết, th́ người ta đặt tên chúng là "những chất được biết là an toàn".
Thí dụ nhà nước Mỹ lập ra một danh sách rất là dài, trong đó chất nào được bỏ vào thực phẩm với phân lượng bao nhiêu, không được nhiều quá. Nhưng ở Việt Nam hiện bây giờ người ta dùng chất phụ gia mà tôi thấy rất là nguy hiểm. Thứ nhất phải kể tới là hàn the. Hàn the là borax. Chất này không phải là chất dùng để ăn được mà là chất dùng trong kỹ nghệ. Lâu nay người Việt Nam ḿnh dùng hàn the trong bánh đúc, gị chả, hoặc trong hoa quả rau cải ngâm giấm với mục đích làm cho nó gịn. Hàn the nếu ḿnh ăn ít th́ nó có hại cho gan, cho thận và cho cơ quan sinh dục
Một chất khác cũng được người Việt Nam dùng rất phổ biến, đó là muối diêm. Muối diêm nói chung là tất cả những chất của nhóm nitric. Ở Hoa Kỳ người ta cấm hẳn, không được dùng muối diêm trong thực phẩm. Nhưng tại Việt Nam th́ muối diêm được dùng rất là phổ thông để tạo ra màu đỏ của thịt heo. Người ta bỏ muối diêm vào trong lạp xưởng, nem.
Trà Mi: Và tác hại của muối diêm trước mắt và lâu dài ra sao, thưa ông?
Ông Huỳnh Chiếu Đẳng: Muối diêm có tác hại nguy hiểm nhất mà người ta biết được là gây ra bệnh ung thư. Dĩ nhiên không phải thỉnh thoảng ḿnh ăn một vài chiếc nem hay một đôi lạp xưởng mà bị. Điều quan trọng là chúng ta ăn lâu dài, chất này sẽ tích luỹ và tạo ra những bệnh về lâu về dài.
Hiện giờ người ta dùng formol để giữ cho thực phẩm không hư. Formol là khí formoldehyde tan trong nước. Formol được dùng trong pḥng thí nghiệm để ngâm xác sinh vật, cũng như trong ngành y khoa là dùng formol để ướp xác người cho sinh viên thực tập. Chất đó nguy hiểm lắm. Theo tôi được biết, trong 20 mẩu bánh phở được đem đi phân chất ở thành phố Hồ Chí Minh th́ có tới 16 mẩu có formol với hàm lượng khá cao.
Trà Mi: Chúng tôi c̣n nghe nói là ngay cả bây giờ bánh tráng được phát hiện cũng có formol.
Ông Huỳnh Chiếu Đẳng: Vâng, đúng vậy. Đó là một điều tôi rất quan tâm.
Trà Mi: Họ dùng formol với công dụng ǵ, thưa ông?
Ông Huỳnh Chiếu Đẳng: Formol được sử dụng để cho bánh tráng không bị meo mốc. Ngoài formol được dùng trong bánh tráng, người ta c̣n dùng chất tẩy trắng trong đó nữa. Bản thân bánh tráng không trắng, không trong đẹp. Nhưng không riêng ǵ bánh tráng, ngay cả bún tàu (miến) cũng rất trong v́ có chất tẩy màu.
Người ta dùng chất tẩy màu trong kỹ nghệ để tẩy sạch màu sắc của những sản phẩm mà người thấy không đẹp. Nhưng tại Việt Nam ḿnh người ta dùng chất đó trong thực phẩm, mà dùng một cách rất là liều lĩnh.
Trà Mi: Xin được hỏi ông kỹ một chút là khi người ta tiêu thụ phải những thức ăn có chứa formol th́ gặp phải tai hại như thế nào?
Ông Huỳnh Chiếu Đẳng: Formol gây ra bệnh ung thư. Điều đó người ta biết chắc. Theo Tiến sĩ Nguyễn Bá Đức ở Bệnh Viện Ung Bướu Trung Ương, mỗi năm tại Việt Nam có thêm 150.000 người măc bệnh ung thư, trong đó ước lượng có 50.000 người mắc bệnh v́ ăn uống.
Trà Mi: Tức là một phần ba.
Ông Huỳnh Chiếu Đẳng: Vâng, một phần ba. Trong đó người ta phải kể formol là một trong những nguyên nhân gây ra t́nh trạng ung thư tại Việt Nam.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
