HƯỚNG DẪN SƠ CỨU (FIRST AID)
KHI BỊ CÔN TRÙNG, ĐỘNG VẬT VÀ NGƯỜI CẮN TRONG LÚC SINH HOẠT NGOÀI TRỜI Lynn Ly phỏng dịch theo "The Everything First Aid"
Những hoạt động ngoài trời như làm việc, vui chơi, giải trí, du ngoạn ở trong một số hoàn cảnh , khí hậu , và thời tiết . Khí hậu nóng và lạnh đều có thể gây ra những hệ quả đối lập (adverse consequences), và những sinh vật (critters) sống bên ngoài thỉnh thoảng gây dị ứng (ngứa ngáy khó chịu) hoặc tổn thương . Cơ thể bị thiếu nước hoặc ở cao độ (thí dụ lên đỉnh núi) và ở trong một số điều kiện ngoài trời khác cũng có thể làm bạn cảm thấy suy yếu đi .
Cho dù không có vấn đề ǵ khi bạn hoạt động ngoài trời, nhưng thật quan trọng bạn biết làm ǵ để chăm sóc hoặc trợ giúp những người bị chấn thương, bị bệnh tật bất ngờ .
I) BỊ CÔN TRÙNG, LOÀI VẬT VÀ NGƯỜI CẮN
Nhiều loại côn trùng và các sinh vật khác, bao gồm cả con người, gây ra các vết cắn và vết châm chích có thể cho cảm giác không thoải mái hoặc đe dọa tính mạng từ nhẹ nhẹ đến trung b́nh. Điều quan trọng là biết làm ǵ, làm thế nào để trị liệu, và khi nào th́ cần t́m kiếm đến trợ giúp từ chuyên gia y tế để trị liệu bất kỳ thương tổn tàng ẩn bên trong.
1) B̉ CẠP CẮN (SCORPION BITES)
Ḅ cạp là loại côn trùng nhiều chân có h́nh dạng giống tôm hùm (lobster-like arthoropods) nằm trong xếp loại côn trùng có nọc độc (arcahnid class, cùng loài nhền nhện = spider class), có một ng̣i / kim xoăn ở phần cuối nơi đuôi, và chúng thường được t́m thấy ở vùng sa mạc phía Tây Nam của Mexico (nước Mễ Tây Cơ). Những vết chích / đốt của bọ cạp dường như không có khả năng gây tử vong và dễ dàng điều trị, nhưng lại nguy hiểm cho trẻ nhỏ và người già hơn . Những triệu chứng bao gồm đau nhức ngay lập tức (immediate pain), nóng rát (burning), sưng tấy chút chút (minor swelling) và cảm giác tê (numb) hoặc ngứa ran (tingling sensation).
Những buớc sau đây cần nên thực hiện để trị liệu vết ḅ cạp cắn:
1. Rửa vùng bị ḅ cạp cắn bằng xà pḥng / xà bông và nước
2. Dùng túi trườm lạnh đặt lên vùng bị ḅ cạp cắn trong ṿng 10 phút , nếu cần thiết th́ lập đi lập lại việc trườm lạnh vùng bị cắn với khoảng cách giữa các lần trườm lạnh là 10 phút .
3. Gọi điện thoại đến trung tâm kiểm soát chất độc (the Poison Control Center), hay đi bệnh viện khi có bất kỳ triệu chứng nghiêm trọng ǵ
2) BỌ VE CẮN (TICK BITES)
Những người sống vùng rừng cây hay đồng cỏ, hay những người dành thời gian vui chơi giải trí ở những khu vực này th́ dễ bị bọ ve cắn . Loài côn trùng nho nhỏ này sống bằng cách hút máu các loài động vật có vú (mammals) thí dụ như hươu nai (deer), loài gậm nhấm (rodents), thỏ (rabbits) và có thể truyền bệnh từ động vật sang người .
Việc sơ cứu (first aid) những vết bọ ve cắn bao gồm loại bỏ con bọ ve đang bu bám ngay lập tức để tránh những phản ứng từ vết cắn và giảm thiểu tối đa các loại bệnh nhiễm trùng do bọ ve gây ra thí dụ bệnh Lyme, bệnh nóng sốt Colorado bọ ve (Colorado tick fever), bệnh nóng sốt được phát hiện ở núi đá (Rocky Mountain Spotted fever)
Để tháo bỏ con bọ ve bu bám trên người , hăy làm như sau:
1. Dùng cây nhíp (tweezers) hay cây kẹp nhỏ nhỏ cong cong hay thẳng thẳng (small curl or flat forcepts) kẹp lấy đầu con bọ ve và càng cận sát nơi da đang bị con bọ ve cắn càng tốt, rồi nhẹ nhàng kéo ra, đừng bóp nát hay xoay vặn con bọ ve
2. Rửa vùng bị bọ ve cắn bằng xà pḥng / xà bông và nước.
3. Bôi thuốc Antihistamine hoặc loại 1% hydrocortisone cream (loại kem chứa 1% chất hydrocortisone)
Cần phải có sự chăm sóc y tế chuyên nghiệp , nếu con bọ ve cắn quá sâu và bạn không thể tháo gỡ nó ra được, hoặc bạn đang ở trong khu vực được thông báo là có nhiều nguy cơ bị bệnh lyme, hoặc bạn có triệu chứng nóng sốt hay triệu chứng cảm cúm , hoặc bạn có trải nghiệm bắp thịt trở lên suy nhược, tê liệt (paralysis) , hoặc nổi vết tṛn đỏ trên da gọi là "phát ban mắt ḅ" (the bull's eye rash) là đặc chưng của bệnh Lyme .
CẢNH BÁO !!!
Đừng bao giờ bôi petroleum jelly (vaseline), rượu cồn ( alcohol ) ahy ammonia lên con bọ ve - chúng sẽ cắn chặt sâu vào da hơn. Nếu bạn đang ở trong vùng cảnh báo có nhiều nguy cơ bệnh Lyme mà bị bọ ve cắn, bạn nhất định phải phone báo bác sĩ để được tư vấn và ngay lập tức được chăm sóc và điều tri bao gồm việc sử dụng thuốc kháng sinh
Những thông tin sau sẽ thật khó chấp nhận cho những ai vẫn đang là tín đồ trung thành của sữa có nguồn gốc ...
Hơn 40 năm qua, ngành công nghiệp sản xuất bơ sữa đă đổ hàng ngh́n tỷ đô la vào những chiến dịch quảng cáo để mê hoặc, dụ dỗ và gây hoảng sợ để người tiêu dùng phải sử dụng sản phẩm của họ.
Bàn tay phù thuỷ của họ đă vững vàng nắm chặt việc am hiểu về sự ảnh hưởng hơn cả các tổ chức giáo dục,viện dưỡng lăo, bệnh viện, và các pḥng khám; tràn lan ra khắp các tạp chí, sách vở, và quảng cáo với những thông tin thiếu chính xác để quảng bá cho ngành công nghiệp của họ. Sau nhiều năm bị qua mắt và lôi kéo, chúng ta đều cho rằng các sản phẩm bơ sữa đều là những sản phẩm tự nhiên và là một phần của việc ăn kiêng của con người. Tuy nhiên, điều này lại khác xa sự thật.
Trong quá tŕnh mang thai, mức độ nội tiết tố của một cô ḅ cái có thể tăng vọt hơn 30 lần cao hơn khi nó không mang thai. Bởi v́ ngày nay những nhà máy sản xuất bơ sữa liên tục bơm sữa từ những cô ḅ cái để tăng lợi nhuận, mức hóc-môn cao hơn b́nh thường (cả việc sản xuất tự nhiên và tạo ra bởi các xí nghiệp nông sản) được t́m thấy trong sữa ḅ, điều này t́nh cờ lại tai hại dẫn tới hàm lượng chất béo cao; một nhân tố quan trọng đă làm tăng trầm trọng mức độ nội tiết tố nữ ở con người.
Những bầu sữa “nặng quá mức” do khẩu phần thức ăn công nghiệp và không gian nuôi nhốt chật hẹp , khiến những con ḅ trở nên đau đớn, khó khăn trong việc đi lại và thường mắc các chứng bệnh về xương khớp, mất xương, găy xương…
Khi trẻ em được cho uống thức uống hóc-môn lừa bịp rằng đó là một loại thuốc tiên thần kỳ tốt cho sức khoẻ, cơ thể chưa phát triển của chúng sẽ tràn ngập bởi một lượng lớn sữa chứa nội tiết tố nữ, dẫn tới việc phát triển sớm ở tuổi dậy th́. Thêm vào đó, điều này dẫn tới việc trẻ em sử dụng những liều thuốc kháng sinh như một cách chữa bệnh trong mỗi ly sữa.
Những bầu vú của một cô ḅ có thể trở nên căng phồng thiếu tự nhiên khi bị ép buộc sản xuất thêm hàng ngh́n ga-long sữa mỗi năm, làm cho những bầu vú đó bị kéo lê trên mặt đất.
Hầu hết những bầu sữa đó đă bị kéo lê trên sàn bê tông đầy rẫy những vi khuẩn và phân. Điều này sẽ truyền bệnh cho bầu vú của các cô ḅ cái, gây nhiễm trùng (viêm vú), và là một trong những lư do kháng sinh thườngđă được áp dụng cho ḅ sữa.
Do sống trong môi trường đông đúc, chật hẹp, dơ bẩn, và nhất là hàng ngày bị “hút sữa” quá mức dẫn đến những núm vú của ḅ mẹ bị viêm nhiễm nặng, không thể xuất ra sữa, mà là xuất ra máu và mủ…
Một thành phần nguy hiểm nữa trong sữa ḅ là sự tăng trưởng của nhân tố isulin 1 (IGF-1). Khi con người tiêu thụ hóc-môn này, mức độ IGF-1 của họ cũng sẽ tăng lên, giống như sự ảnh hưởng “sinh trưởng” của những con ḅ sữa.
Thật không may nếu một khi các tế bào ung thư ví hoặc các tế bào ung thư tuyến tiền liệt tiếp xúc với IGF-1, chúng sẽ sinh sô nảy nở như cỏ dại và dẫn đến gây bệnh ở mức báo động. Một điều bất ngờ nữa là những thông tin quan trọng này lại không bao giờ có trong các văn bản và tài liệu khi quảng cáo về sữa.
Kể từ lúc khai sơ, rất nhiều nền văn hoá đă phát triển mà không cần một giot sữa nào.
Làm thế nào mà người dân bản địa ở Hawai lại có thể tồn tại mà không sử dụng sữa ḅ trước sự xuất hiện của gia súc vào năm 1973?
Tương tự người Mexico bản địa cũng đă tồn tại trước khi gia súc xuất hiện vào năm 1521?
Nhiều người trên thế giới chưa bao giờ nh́n thấy một chú ḅ sữa một ḿnh uống sữa mà nó tiết ra. Phần lớn người dân trên thế giới đă phát triển khỏe mạnh mà không cần uống sữa ḅ trong một thời gian dài vô tận.
Việc tiêu thụ sữa ḅ là một điều không tự nhiên, và không có một loài động vật nào trong tự nhiên (ngoại trừ loài người) lại đi uống sữa của một loài động vật khác một cách tự nhiên. Những chú hưu cao cổ sẽ không cho những chú dê uống sữa của ḿnh, hay cũng như những chú ngựa sẽ không chăm sóc, nuôi nấng những chú heo, thậm chí sự tưởng tượng về những việc này được xem là lố bịch.
Những bác sỹ y khoa hàng đầu như tiến sĩ Benjamin Spock ( một tác giả có tầm ảnh hưởng và có số lượng sách bán chạy nhất về vấn đề nuôi dạy contrẻ và tiến sỹ Jay Gordon là những người ủng hộ mạnh mẽ nhất về vấn đề không sử dụng các sản phẩm bơ sữa cho trẻ em. Hiệp hội uỷ ban bác sĩ chịu trách nhiệm về y khoa (PCRM), một tổ chức phi lợi nhuận mà các thành viên bao gồm 150,000 chuyên gia sức khoẻ, đă rất kịch liệt về việc tiêu thụ sữa ḅ.
Khi tạp chí dinh dưỡng làm một cuộc khảo sát ở tất cả các trung tâm y tế uy tín, và đă được công nhận vào năm 2006, về chương tŕnh đào tạo dinh dưỡng của họ. Từ việc nghiên cứu trên 106 trường, tạp chí đă phát hiện, trung b́nh các sinh viên y khoa được giáo dục về vấn đề dinh dưỡng trong khoảng gần 24 tiếng. Một số th́ không.
Kết luận của họ là lượng thời gian các sinh viên được giáo dục về các vấn đề dinh dưỡng là không đủ. Đó chỉ là sự nói giảm nói tránh. Một người thợ cắt tóc sẽ được đào tạo nhiều lần trườc khi có thể cắt tóc một cách chuyên nghiệp cho các khách hàng của họ, tuy nhiên các bậc cha mẹ th́ lại đang dựa vào những lời khuyên từ những người không có một chút kiến thức ǵ về vấn đề dinh dưỡng.
Những trường y khoa bị ảnh hưởng khá lớn bởi các xí nghiệp kinh doanh mông nghiệp. Kinh doanh nông nghiệp tiếp tục nhắm đến mục tiêu là các văn pḥng bác sĩ nhi khoa với các chiến dịch quảng bá tiếp thị được thiết kế để thúc đẩy những tư tưởng lôi cuốn của họ, do đó thật khó để ngạc nhiên khi các bác sĩ nhi khoa không được cho biết về những mối nguy hiểm mà sữa ḅ mang lại.
Mong muốn nhận được những tư vần ư nghĩa về dinh dưỡng một cách khách quan trong một môi trường đă bị ảnh hưởng vởi nhận thức về sữa và những lợi ích của các xí nghiệp kinh doanh nông nghiệp, điều này dẫn đến các lời khuyên có thể dễ dàng đoán trước về việc sử dụng các sản phẩm từ sữa bất chấp cái giá phải trả là sức khoẻ của người tiêu dùng.
May mắn thay, các bậc cha mẹ đang dần thức tỉnh trước sự thật về các sản phẩm làm từ sữa và họ đang t́m kiếm những lựa chọn thay thế tốt hơn cho sức khoẻ. Gạo, hạnh nhân, cây gai dầu, và sữa làm từ dừa là những lựa chọn tốt cho nhiều trẻ em và cả người lớn. Những sản phẩm này có thể dễ dàng sử dụng kết hợp với ngũ cốc lúa mạch, yến mạch hoặc súp kem.
Một trong những công thức ưa thích của tôi để thúc đẩy sự hấp thụ chất dinh dưỡng của trẻ em (và cả người lớn) là sử dụng các loại hạt hoặc sữa gạo trong các loại sinh tố; thêm vào các chất tạo ngọt tươi, nước ép hoa quả và rau từ cải xoăn, rau bina hoặc lá bắp cải, và xay chúng để có một thức uống ngon miệng.
Lá rau xanh là nguồn dinh dưỡng cung cấp các chất khoáng tốt hơn các thực phẩm làm từ sữa. Cái chất hỗ trợ việc ăn kiêng t́m thấy trong trái cây, rau củ, lúc mạch, và các loại đậu cũng trợ giúp việc loại bỏ nội tiết tố nữ ra khỏi cơ thể. Nhiều loại rau xanh chứa không chỉ một lượng lớn chất can-xi, mà c̣n là nguồn dinh dưỡng quan trọng trong việc h́nh thành sức khoẻ của xương, như ma-gie, Bo, và vitamin C. việc thường xuyên hoạt động cũng rất quan trọng cho xương và cũng là một lư do nữa có thể làm cho các đứa trẻ rời khỏi ghế và vui chơi.
Các sản phẩm bơ sữa nên được sử dụng với sự ư thức và cảnh giác cao, và thông tin về mức độ nguy hiểm của chúng nên được sẵn sàng cung cấp một cách chính xác. Là cha mẹ, chúng ta có trách nhiệm t́m hiểu và giáo dục bản thân về sự lực chọn thực phẩm cho con trẻ.
Những đứa trẻ hoàn toàn dựa vào chúng ta trong việc đảm bảo lợi ích tốt nhất cho chúng. Giúp đỡ con trẻ tránh sử dụng các sản phẩm bơ sữa là một trong những hành động mang đầy t́nh yêu, chăm sóc và trách nhiệm nhất mà một người mẹ, người cha có thể làm cho con của họ, bản thân họ và để xây dựng một thế giới khoẻ mạnh, tươi xanh hơn.
Người Pháp có lịch sử uống sữa cả ngàn năm, sữa là thức ăn truyền thống của người Pháp, nên bộ gen của họ thích nghi với với việc uống sữa. Với người Pháp, sữa và các sản phẩm chế biến từ sữa như là linh hồn, là niềm tự hào của người Pháp.
Trong khi đó nghiên cứu cho thấy người Mỹ gốc Phi uống sữa th́ bị bệnh ung thư tuyến tiền liệt, đặc biệt ở nam giới. Bởi v́ bộ gên của họ hấp thụ Canxi quá tốt và hấp thụ quá nhiều lượng Canxi vào cơ thể.
Ở Trung Quốc nghiên cứu cho thấy khi cho trẻ uống sữa th́ bé gái dậy th́ sớm, dẫn đến sao nhăng chuyện học hành.
Việc bà bầu uống sữa làm cho thai nhi phát triển to một cách không cần thiết, v́ buộc phải sinh mổ, đỡ đau trước mắt nhưng khổ cho mẹ về sau.
Nên nói chi th́ nói, sữa không phải là thức ăn truyền thống của người Việt Nam và ḿnh không ủng hộ quan điểm cho bà bầu và trẻ uống sữa.
Tối hôm qua, thứ ba 18/10/2016, chúng tôi được xem trên kênh truyền h́nh Đức-Pháp Arte, một bộ phim giải mă huyền thoại Cholestérol.
Cholestérol, chất mỡ-lipide, đă bị “vu cáo” là «thủ phạm» đă gây các bệnh tim mạch. Suốt mấy thập niên qua, phe tây khắp thế giới nhà giàu (nhà nghèo tiền đâu mà lo đai-ét với đai-iết)và cả phe ta, những bà con việt nam tỵ nạn cộng sản ở xứ Tây, xứ Cờ hoa, thuộc thế hệ chúng ta, quên cả những thời gian đai-ết bắt buộc bo-bo, khoai ḿ, cũng bày đặt nghe theo lời thầy thuốc, nghe theo lời hàng xóm, nghe theo lời vợ con, từ nay ăn uống « buồn tênh ». Thằng tui, mỗi lần qua Mỹ hay lên Paris thăm bà con, bạn bè, được những bạn bè thương mời gọi đi ăn phở. Nhưng trời ơi, buồn chán làm sao, toàn là những phở gà không da, những phở ḅ, không gầu, không nước béo, « đ́u hiu, lạt nhách » ! Đi ăn cơm tiệm, không t́m đâu được một tô thịt kho tầu cho ra « hồn thịt kho tàu ». Cũng không t́m ra một tô canh chua cá tràu, với con cá có miếng mỡ dưới cổ… Mà nào phải phe ta đâu ? Tây cũng vậy.
Tháng qua, thằng em ḿnh, biết ḿnh thích ăn pot-au-feu. Hôm ấy, tuy mới vào thu, nhưng trời đă se lạnh, hắn rủ ḿnh đi ăn pot-au-feu, hạp với thời tiết, ở cái quán nằm tại Công trường Cộng Ḥa-Paris (Place de la République), nổi tiếng về pot-au-feu. Nhà hàng bưng ra, ḿnh buồn năm phút. Tô súp pot-au-feu, nước trong veo, không có mắt- pas de yeux (mắt là do mỡ nổi lên), dĩa thịt bày ra toàn thịt gân, thịt nạc đen thui, không một miếng mỡ, miếng gầu vàng đẹp. Mà các bạn cũng biết, thịt ḅ, thịt heo, thịt cừu, hay dù gà đi nữa mà không mỡ th́ chán phèo ! Phải mù tạt thật cay, phải ớt đỏ thật nồng để tạo nồng cay cho cái vị. C̣n đâu những vị ngọt của thịt, vị béo… ? – Giống như các món ăn Huế, quê hương ba mẹ tôi. V́ dân Huế nghèo thiếu món ăn, nên với một con cá cơm nhỏ bằng đầu ngón tay, kho khô cứng ngắc, cay thật cay, nên chỉ với một con cá, ăn ba chén cơm, uống một « đoại » trà nóng là xong bửa. Cơm và nước trà nóng để chữa lửa đó thôi, nhờ vậy mà no bụng – Trở lại quán ăn Tây, khi thằng tôi than phiền là súp không có mắt, anh chủ quán nói nhà hàng chúng tôi nổi tiếng là nhờ làm pot-au-feu light ! No comment ! Ngao ngán ! Từ nay, phở của ta cũng là phở light !
Trước tiên, với bài viết nầy, xin được phép chia sẻ quan niệm sống cá nhơn chúng tôi với quư bạn những dữ kiện hiểu biết về y tế thường thức dựa trên những tài liệu mới nhứt về cái huyền thoại cholestérol đă phá rối cuộc sống b́nh an của nhóm bạn hữu thế hệ chúng ta bao nhiêu năm qua. Sau, xin đôi lời xin lỗi, quư bà con, quư anhem bạn hữu đă không may, nạn nhơn của những « tai biến », từ mạch máu, tim phổi, những AVC-accident vasculaire cérébral – strokes, nói theo Tây Mỹ qua đến những pontages-by-passes, trước nay đều bị đổ thừa do cholestérol hay do « cái nghiệp ăn uống ». Thật sự, con người vốn không b́nh đẳng trước bệnh tật. Có người tu hành không rượu không thuốc lá sao vẫn bị ung thư gan phổi. Cũng như có người không lái xe ngày nào, chết do xe đ̣ lật, hay qua đường bị xe cán. Thân thể con người là cái máy, trục trặc là chuyện b́nh thường thế thôi ! Nhưng cố gắng, đừng thái qua ! Bệnh hoạn là do quá tải-overload có thế thôi ! Nên biết hưởng thụ một thứ một ít. Pháp có câu về uống rượu : « Un verre ça va, Trois verres bonjour les dégâts ! » – Môt ly vui vẽ, Ba ly tan nát cửa nhà! Vậy th́ :
Cholestérol Và Tim Mạch
Cholestérol là một chất lipide–chất béo rất hữu ích cho cơ thể con người. Một công tŕnh nghiên cứu của các nhà khoa học ở Massachusetts đă cho thấy không hề có mối liên hệ giữa cholesterol với các bệnh tim mạch. Bằng những luận cứ dối trá dưới danh nghĩa các công tŕnh nghiên cứu khoa học, các ngành kỹ nghệ thực phẩm và các hăng bào chế dược phẩm đă biến chất này thành một « tên sát nhân hàng loạt », và qua đó thu được nhiều tỷ đôla lợi nhuận nhờ bán loại thuốc giảm cholestérol và các thức ăn ít cholestérol.
Bộ Năo Và Cholestérol :
Đừng để bộ năo thiếu Cholestérol với những loại thuốc men vô dụng !
Y khoa cho biết một số bệnh do thiếu chất cholestérol trong bộ năo. Những bệnh nhơn nầy thường có những khủng hoảng trong bộ nhớ, hay những khủng hoảng về lư luận. Những trẻ con mắc bệnh nầy sanh ra với nhiều bệnh tật, như dị h́nh, chậm hiểu biết, bộ năo không mở mang, và thiếu sức kháng tố. Cũng nên nói rơ, Bộ năo là một bộ máy hoàn toàn độc lâp với cơ thể, và hoàn toàn tự túc. Cholestérol là một nhiên liệu giúp các tế bào óc – neurones hoạt động.
Thế nghĩa là sao ? Nghĩa là những cơ quan trong cơ thể con người cần cholestérol (buồng noăn- ovaires, nguồn tạo hormones trên lá thận –surrénales… hay lá gan-foie (nhà máy chánh sản xuất cholestérol trong cơ thể con người) chuyển hóa chất cholestérol qua những lipoprotéines. Lipoprotéines là những hạt nhơn-molécules khá lớn nên không vượt được hàng rào hémato – méningée (bảo vệ ṿng ngoài bộ năo). Do đó, cholestérol của cơ thể không nhập vào bộ năo.
Và bộ năo phải tự sản xuất chất cholestérol để tự dùng nhờ các tế bào đặc nhiệm tên là astrocytes.
Nếu ai bị bệnh chất cholestérol không chuyển hóa được, bộ năo sẽ yếu ngay, v́ không được tiếp liệu từ cơ thể. Thật t́nh, là ngày nay, khoa học chưa hiểu rơ, cơ chế nào điều ḥa chất cholestérol trong bộ năo. Vài anh bác sĩ nghĩ rằng, nếu có nhiều chất cholestérol trong máu, sẽ không tốt cho năo, v́ vậy phải hạ cholestérol trong máu xuống. Và từ bao nhiêu năm nay, bao nhiêu tay phù thủy, từ anh bác sĩ y khoa, qua đến những hiệp hội đạo đức, đến những hôi đồng y khoa, hôi nghiên cứu, pḥng thí nghiệm đều để các anh lang băm nầy tung hoành. Họ, tất cả chẳng chịu nghe cái lẽ phải đă nói ở trên là năo là một bộ phận độc lập và tự túc.
Huyền thoại Statine chống Cholestérol
Chất statines, – ngày nay là dược liệu vô địch để chữa cholestérol – trái lại, vượt được bức tường ṿng ngoài bảo vệ bộ năo – la barrière hémato-méningée. Tóm lại, statine xâm nhập được bộ năo. Nhưng
Statine Không Có Tác Dụng Đối Với Cholestérol ở Năo :
Thí nghiệm chưa biết rơ statine có làm giảm chất cholestérol của bộ năo ? (Thí nghiệm trên súc vật cũng chưa thấy rơ) – Statine có tác dụng làm giảm cholestérol ở máu. Trái lại :
Tác hại của Statine ở Bộ Năo :
Thế nhưng, khoa học có thể chứng minh rằng statine có tác hại là làm giảm sức hiểu biết, lư luận, phá rối sự thông minh của bộ năo. Hai cuộc thí nghiệm :
Một:
Với một liều lượng ít, và với một thời gian ngắn, statine đă chứng minh với một số đông thí sanh rằng có tác dụng, tánh hay quên, tính toán chậm…Điển h́nh nhứt là nhơn chứng nổi tiếng là một cựu phi hành gia của cơ quan NASA Mỹ Stuart Graveline, đă viết một con sách về việc nầy. Riêng nguyệt san khoa học « Scientific American » số tháng 10 năm 2010 có ra một bài nghiên cứy dài về statine và tác dụng đối với bộ năo.
Hai :
Statine Với Bệnh Alzheimer :
Chỉ cần, ngưng statine điều trị bệnh Cao Mỡ, lại làm thuyên giảm bệnh Alzheimer. Nhơn chứng trên mạng-internet rất nhiểu về vụ nầy.
Và cuối cùng của vấn đề, khá quan trọng là ngày nay, trên bản chỉ dẫn, những vị thuốc chống Cao Mỡ, có những nguy hiểm tạo hay tái phát (récidiver) một VAC !
Và cũng có những nghiên cứu chứng minh rơ ràng rằng : Cao mỡ, hay t́nh trạng một người có cholestérol cao chưa chắc phải là một nạn nhơn bắt buộc một VAC – tai biến mặch máu. Hay trái lại cholestérol thấp chưa chắc thoát khỏi. Nhưng theo thống kê, những VAC với cholestérol thấp thường gặp nhiều rủi ro, nguy hiểm hơn với cholestérol cao !
V́ vậy, có thể kết luận, rằng bộ năo cần cholestérol. Và chính cholestérol đă nuôi sống bộ năo. Và Statine không che chở cho bộ năo trước một tai biến mạch máu VAC. Đúng hơn, những nghiên cứu khoa học cuối cùng cho biết cái không hiệu lực của statine trước VAC.
Nhưng tại sao, các Bác sĩ vẫn tiếp tục viết toa và các dược sĩ tiếp tục bán và cơ quan An Sanh Xă hội Pháp tiếp tục bồi hoàn tiền thuốc statine. Hỏi là trả lời. Quyền chửa bệnh là quyền người bệnh. Một tư hiểu biết, t́m ṭi nghiên cứu, và đổi lại một tư trong sáng minh bạch, sẽ đổi lại một đời sống b́nh thản, yêu đời hơn. Yêu đời hơn, sống thọ hơn, sức khỏe hơn Ngày nay, với tuổi thọ tăng, không thấy ai đăng trên cáo phó rằng chết v́ già cả, tất cả chết về bệnh. 100 tuổi cũng mất về bệnh !
Kính chúc tất cả sống những ngày hạnh phúc không lo lắng, kiêng cử, thuốc men!
Các Dấu Hiệu Bất Thường của Ung Thư - Bs Hồ Ngọc Minh
LTS: Bác Sĩ Hồ Ngọc Minh được biết trong cộng đồng người Việt nhiều năm qua với chuyên khoa về hiếm muộn, vô sinh, và lựa chọn trai gái theo ư muốn. Ông đă từng làm nghiên cứu về bệnh hiếm muộn, và các bệnh ung thư của phụ nữ tại National Cancer Institute trực thuộc National Institutes of Health. Bác Sĩ Minh là Board Certified về Obstertrics, Gynecology và Reproductive Endocrinology Infertility. Pḥng mạch tọa lạc trong khuôn viên bệnh viện Fountain Valley, tại 11180 Warner Ave., Suite 465, Fountain Valley, CA 92708. Số phone liên lạc: (714) 429-5848, trang nhà: www.bacsihongocminh.com
Theo thống kê mới nhất trong năm nay, tại Châu Âu, các bệnh ung thư đă vượt trội các bệnh tim mạch, chiếm hàng đầu trong các lư do gây ra tử vong. Riêng tại nước Mỹ, chỉ ở một số tiểu bang số người chết v́ bệnh ung thư có trội hơn bệnh tim mạch, tuy nhiên bệnh tim mạch cũng đang trên đà giảm bớt v́ thế hệ trẻ bắt đầu ăn uống và tập thể dục cẩn thận hơn.
Theo thống kê mới nhất trong năm nay, tại Châu Âu, các bệnh ung thư đă vượt trội các bệnh tim mạch, chiếm hàng đầu trong các lư do gây ra tử vong. Riêng tại nước Mỹ, chỉ ở một số tiểu bang số người chết v́ bệnh ung thư có trội hơn bệnh tim mạch, tuy nhiên bệnh tim mạch cũng đang trên đà giảm bớt v́ thế hệ trẻ bắt đầu ăn uống và tập thể dục cẩn thận hơn.
Bệnh ung thư có thể nói xảy ra do sự tương tác giữa hai yếu tố: môi trường và di truyền. Tuy rằng ngành y khoa hiện nay đă giúp phát hiện và chữa trị hữu hiệu khá nhiều bệnh ung thư, nhưng ta cũng không nên ỷ lại vào những lần đi khám bác sĩ đinh kỳ, là bác sĩ sẽ biết hết những ǵ “không may” đang xảy ra cho chúng ta. Chính chúng ta phải là người biết rơ về t́nh trạng sức khoẻ của ḿnh, biết những ǵ khác lạ, đang nghi ngờ xảy ra trong cơ thể của ḿnh để khai báo với bác sĩ.
Sau đây là một số dấu hiệu đáng lo ngại thường hay bị bỏ qua:
1. Khó thở hay thở kḥ khè:
Một trong những dấu hiệu đầu tiên của bệnh ung thư, là bệnh nhân cảm thấy bị nghẹn thở, hay thở không ra hơi.
2. Ho khan, ho triền miên không dứt cơn hay bị đau ngực:
Rất nhiều loại ung thư như ung thư máu hay ung thư phổi, thường có dấu hiệu như bị viêm phổi, viêm đau cuống họng. Một số bệnh nhân bị ung thư phổi có dấu hiệu đau tức ngực chạy lan ra hai bên vai, hay ra cánh tay.
3. Hay bị sốt hay nhiễm trùng lặt vặt:
Đây thường là dấu hiệu của bệnh ung thư máu, ung thư bạch huyết cầu bắt đầu từ trong tủy sống. Ung thư bạch huyết sản xuất ra những bạch huyết cầu không b́nh thường, không có khả năng chống lại các trường hợp nhiễm trùng cho dù nhẹ.
4. Nhai nuốt khó khăn:
Nuốt đồ ăn bị nghẹn hay đau là dấu hiệu của bệnh ung thư cổ họng hay thực quản, và cũng là dấu hiệu bệnh ung thư phổi.
5. Sưng các tuyến hạch, gồm các cục u ở cổ, nách, hay háng:
Dọc cơ thể có những tuyến hạch bạch huyết. Các hạch này có thể sưng khi bị nhiễm trùng, thí dụ như khi bị nhiễm trùng cổ họng, tuyến hạch ở cổ sẽ sưng lên chút đỉnh. Tuy nhiên nếu tuyến hạch sưng lên lâu ngày, có thể nghi ngờ bị ung thư.
6. Hay bị bầm tím dưới da, hay bị chảy máu không cầm:
Đây là dấu hiệu của ung thư máu, bạch huyết. Khi số lượng bạch huyết tăng cao, lượng hồng cầu và tiểu cầu sẽ giảm làm cho máu không đông và thiếu khả năng chuyên chở dưỡng khí oxygen.
7. Thường xuyên bị yếu và mệt:
Khi bị những dấu hiệu bất ổn khác đi kèm với t́nh trạng yếu mệt kinh niên không có lư do, nên nghi ngờ và đi tham khảo với bác sĩ ngay.
8. Śnh bụng và tăng kích thước vùng bụng:
Phụ nữ, nhất là khi có tuổi, bị ung thư buồng trứng thường có cảm giác bị śnh bụng và kích thước vùng bụng tăng nhanh, dĩ nhiên là cần phân biệt với t́nh trạng cấn thai b́nh thường.
9. Cảm thấy đầy bụng và không muốn ăn:
Phụ nữ bị ung thư buồng trứng cũng thường hay bị đầy bụng cho dù không ăn nhiều hay không muốn ăn.
10. Đau bụng hay đau bụng dưới:
Các chứng đau bụng hay đau vùng xương chậu cũng là triệu chứng của bệnh ung thư buồng trứng hay ung thư máu.
11. Chảy máu hậu môn hay đi tiêu ra máu trong phân:
Đây là dấu hiệu thường thấy của bệnh ung thư hậu môn hay ung thư ruột già. Khi bạn thấy máu trong bồn cầu, phải tham khảo bác sĩ ngay, cho dù nguyên do có thể chỉ v́ táo bón kinh niên hay bị bệnh trĩ.
12. Xuống cân bất thường:
Giảm cân nhanh là dấu hiệu sớm nhất của bệnh ung thư ruột già hay các loại ung thư đường ruột như ung thư thực quản, ung thư bao tử. Đây cũng là dấu hiệu của các loại ung thư khác đă chạy lan về lá gan, làm suy thoái khả năng giải độc của lá gan.
13. Đau co thắt bao tử:
Đau bụng trên hay đau co thắt bao tử là dấu hiệu của bệnh ung thư ruột già, ung thư bao tử, hay ung thư tuyến tụy pancreas.
14. Chỗ trũng, vết đỏ, tím, đau hay sưng vú:
Đây là những triệu chứng bất thường của ung thư vú.
15. Đầu núm vú bị trũng xuống hay quẹo, không ngay và có chất nhờn không b́nh thường
16. Kinh nguyệt nhiều, kéo dài, và đau khi có kinh, cũng như ra máu giữa chu kỳ kinh:
Là dấu hiệu của bệnh ung thư tử cung.
17. Sưng hay bị méo mặt:
Một số bệnh nhân bị ung thư phổi có dấu hiệu mặt như bị phù thủng, sưng lên, hay bị đỏ. Một loại ung thư phổi gọi là “small cell lung tumor” có thể làm mạch máu phổi bị nghẽn v́ thế máu từ mặt chạy về tim không được.
18. Vết lở trên da, hay cục u, lâu ngày không lành:
Là dấu hiệu của các loại ung thư da.
19. Móng tay hay móng chân có dấu hiệu bất thường:
Những thay đổi trên móng tay hay móng chân là dấu hiệu của nhiều loại ung thư khác nhau. Các chị em làm móng tay nên để ư những dấu hiệu này để giúp đỡ khách hàng khi cần. Nếu thấy có vết đỏ, vết đen hay những chấm đen li ti dưới móng tay là dấu hiệu của ung thư da. C̣n nếu đầu ngón tay như loè ra (chè bè sưng lên so với kích thước ngón tay) đi kèm với móng tay cong xuống như móng vuốt loài thú, có thể là dấu hiệu của ung thư phổi. Trong trường hợp móng tay trắng bạch như tờ giấy, đôi khi là dấu hiệu của ung thư gan.
20. Đau lưng hay đau thắt lưng bên tay phải:
Nhiều bệnh nhân bị ung thư gan cho biết đau lưng là triệu chứng đầu tiên cảm thấy được. Ung thư vú cũng có thể làm bị đau lưng do bướu u đẩy về phía sau lưng, hoặc khi các loại ung thư đă chay lan ra xương sườn hay cột sống lưng.
Trong các chứng ở trên, mệt kinh niên và xuống cân bất thường là triệu chứng chung cho tất cả các loại ung thư. Nếu triệu chứng ung thư phát hiện càng sớm th́ sự chẩn bệnh và chữa trị bệnh sẽ nhanh chóng và hữu hiệu hơn.
Nếu ung thư xảy ra là do yếu tố di truyền là chuyện may rủi khó thay đổi. Tuy nhiên, yếu tố môi trường như chế độ ăn uống và thể dục, thể thao lành mạnh cũng sẽ giảm thiểu tối đa khả năng hay t́nh trạng nặng nhẹ của ung thư. V́ thế, thay đổi nếp sống để tránh bệnh ung thư là chuyện có thể làm được và nên làm.
Hàng năm, cùng với đại lễ Giáng Sinh rồi sửa soạn đón Tết, mừng Xuân th́ những lời chúc tụng, những cánh thiệp nhiều màu xinh xinh được gửi cho nhau. Để chúc nhau khang an thịnh vượng và hạnh phúc.
Vâng, ai cũng mong cho nhau được “chan ḥa hạnh phúc ”.
Vậy Hạnh Phúc là ǵ mà mọi trân quư như vậy?!
Theo Tự Điển Tiếng Việt Nguyễn Như Ư, Hạnh phúc, là “Cuộc sống trong trạng thái sung sướng do đáp ứng được mọi ư nguyện”- .
C̣n Việt Nam Tự Điển của Lê Văn Đức định nghĩa Hạnh phúc là “ Phước lành, điều may mắn cho đời ḿnh”.
Chúng tôi xin cùng quư vị t́m hiểu thêm về ư nghĩa cùa Hạnh Phúc qua các nhận xét của người xưa nay.
Thực ra Hạnh phúc đă được con người chiêm nghiệm, t́m kiếm từ thuở lọt ḷng, khi bé thơ lim dim hưởng hơi ấm hạnh phúc nơi ngực mẹ hiền, nuốt những giọt sữa non tinh khiết.
Rồi lớn lên, “Hạnh phúc là cái hướng đeo đuổi của con người”- J.B.H.Lacordaire.
Epicurus cũng nói: “Hạnh phúc là mục đích tối hậu trong đời sống của loài người. Sự yên b́nh và hợp lẽ phải là nền tảng của hạnh phúc”.
Aristote thêm: “Hạnh phúc là ư nghĩa và mục đích của cuộc đời, là mục tiêu cũng như sự tận cùng của hiện hữu con người”.
Có ư kiến cho rằng hạnh phúc do tiền tài, danh vọng, địa vị và học vấn tạo ra.
De Sivry khuyên nhủ “Nhầm lẫn giầu sang với hạnh phúc là lấy phương tiện làm chuẩn đích. Chẳng khác chi tưởng con dao và cái nĩa làm cho ḿnh biết ăn ngon miệng”.
Nói rằng tiền tài không mua được hạnh phúc, nhưng Spike Miligan lại cho là nó mang cho ta một chút thoải mái khi chẳng may lâm vào cảnh khốn cùng. Nhưng có điều chắc rằng “Hạnh phúc nào mà chẳng phải mua với ít nhiều đau khổ”- Margaret Oliphant.
Cho nên De Tocqueville lại quan niệm rằng “Chấp nhận sự bất hạnh có lẽ c̣n ít đau khổ hơn là sự mưu cầu hạnh phúc”
Emile De Girardin lại cho là “Có hai thứ hạnh phúc: hạnh phúc trong địa vị và hạnh phúc t́nh cảm. Một thứ có thể nói là thuộc xă hội, thứ kia th́ có tính cách nội tâm”.
John Stuart Mill đi xa hơn: “Tôi học được cách t́m thấy hạnh phúc của ḿnh bằng sự giới hạn những dục vọng hơn là thỏa măn chúng”.
Và nhớ rằng “Tạo hóa đă an bài hạnh phúc vừa đúng mức cho mọi người. Chỉ cần biết lựa chọn nó mà thôi” Lucrece.
V́ Chân hạnh phúc nằm ở trong ta. Chẳng nên phí thời gian, công sức đi t́m b́nh an, măn nguyện, vui thú ở ngoài đời. Cũng nên nhớ rằng không thể có hạnh phúc chỉ bằng tiếp nhận mà ta có hạnh phúc nhiều hơn khi phân phát. Cho nên hăy vươn ra và chia sẻ.
“Hoa hạnh phúc mọc ngay bên cạnh chúng ta, chứ đâu cần phải đi hái ở vườn người”- Douglas Jerrold.
Ngay cả với người bạn đường thân ái th́ Jean Pierre Florian có ư kiến:“Hạnh phúc không ở Thiên Đường; Ở ngay bên cạnh t́nh nương dịu hiền”
Kinh nghiệm của Socrates là “Hăy lấy vợ. Nếu bạn được người vợ hiền th́ bạn có hạnh phúc. Chẳng may gặp người xấu th́ bạn sẽ thành một triết gia”- Và Socrates là một triết gia.
Nên nhớ “Hạnh phúc rất hay lây lan. Khi ta hưởng ánh sáng hạnh phúc th́ người chung quanh cũng tiếp nhận và họ trở nên vui hơn”-Jennifer Leese.
V́ “Hạnh phúc là nước hoa. Ta không thể xức cho người khác mà lại không hưởng được vài giọt cho chính ḿnh”-Ralph Waldo Emerson.
Đức Phật Thích Ca cũng giảng: “Cả trăm ngọn nến có thể đốt lên từ một ngọn nhỏ nhoi, mà ngọn này không sớm tắt. Hạnh phúc chẳng bao giờ giảm bớt khi ta chia sẻ”.
Deni Diderot cho là “Người sung sướng nhất là kẻ đă tạo được hạnh phúc cho nhiều người khác”. V́ có một số người, “chỉ đạt đến mức sung sướng bằng cách trang trọng góp nhặt từng mảnh vụn của hạnh phúc vương văi đó đây”, như Gustave Droz nhận xét.
Đôi khi một cánh cửa hạnh phúc khép, cánh kia mở. Nhưng ta chỉ chăm chú vào cánh cửa khép mà thôi, cho nên ta thấy bất hạnh.Ta không thể đuổi bắt hạnh phúc v́ Hạnh phúc đến không ngờ khi ta giúp đỡ tha nhân.
Cách ngôn cổ Ấn độ có câu: “Hăy giúp thuyền người qua sông th́ thuyền của ta cũng cập bến”
Nhưng “Hạnh phúc giống như thủy tinh. Càng rực rỡ bao nhiêu càng mỏng manh bấy nhiêu”-P. Surys.
Và Jeremy Taylor th́ cho rằng “Chẳng có sung sướng trên trần gian này mà không mang theo những tai họa thừa trừ của nó; chẳng có hạnh phúc nào lên đến tột đỉnh mà không bổ nhào bởi tai ương”.
Cổ thi Sử Kư Trung Hoa có ghi: “Họa th́ phúc nương theo đó, phúc th́ họa nằm trong đó. Buồn và vui cùng ở một cửa, may với rủi cùng ở một nơi”.
Th́ ra “Phúc không bao giờ đến đôi, họa th́ xảy ra từng cặp” Khuất Nghi Cửu.
Nghiên cứu khoa học cho hay những căng thẳng, sầu năo làm giảm khả năng miễn dịch, con người dễ suy nhược, bệnh hoạn.
Cho nên nhà y học kiêm triết gia Albert Schweitzer viết “Hạnh phúc không là ǵ ngoài sức khỏe tốt và trí nhớ xấu”. Phải chăng là để quên mọi khổ đau trần thế?.
George William Curtis quả quyết hơn khi nói: “Trước tất cả mọi sự, hạnh phúc nằm ở trong sức khỏe vậy”.
Bác sĩ chuyên trị đau nhức Paul Kelly tâm sự “Tôi may mắn là có vấn đề đau nhức nên rất thông cảm với những cơn đau của bệnh nhân mà tôi chăm sóc”
Mahatma Gandhi có ư kiến rằng “Hạnh phúc là khi ta nghĩ, ta nói, ta làm ăn nhịp với nhau”.
Harriet Meyerson nói “Hạnh phúc đến từ lúc ta hưởng cái mà ta hiện có. Ta cũng cảm thấy hạnh phúc khi nhận thức được sự khó khăn v́ khó khăn giúp ta bồi bổ nghị lực”.
Một anh nọ bực ḿnh v́ con gà nhà bên cạnh gáy suốt ngày đêm khiến anh ta không ngủ, không làm việc được. Anh bèn sai gia nhân sang mua con gà về làm thịt. Anh mời bạn hiền tới cùng ăn. Trong khi chờ đợi món gà hấp dẫn, anh ta khoe là cảm thấy b́nh an hơn v́ con gà không c̣n quấy rầy nữa.
Một lúc sau người nhà mang món ăn lên và cho biết hàng xóm không chịu bán gà nên phải mua ở chợ.
Th́ ra con gà vẫn c̣n sống, vẫn c̣n gáy mà anh ta cho là gà đă được mua và đă bị làm im tiếng gáy.
Thành ra sự bực bội là do từ nội tâm chứ đâu v́ ngoại cảnh. Như Abraham Lincoln đă nói “Chúng ta hạnh phúc v́ tâm ta cảm thấy vậy”
Hạnh phúc đến từ những sự việc rất nhỏ: một nụ cười của bé thơ, một cánh thư từ người bạn thiết, tiếng chim hót líu lo trên cành cây, một tia sáng lọt qua khe cửa sổ, một chén cơm, manh áo cho sóng thần nạn nhân...
Tín đồ Thiên Chúa Giáo chắc là đều thuộc làm ḷng nội dung “Bài Thuyết Giảng trên Đỉnh Đồi”.
Từ chương V tới chương VII, lời giảng đă nêu ra những phương thức thực tế để ta t́m ra sự hạnh phúc, b́nh an cho cả thể chất lẫn tâm hồn.
Rằng:
“Với mọi điều mà ta muốn người làm cho ta, th́ ta hăy làm cho người”.
Rằng:
“Hăy đừng xét đoán khi không muốn bị phán xét. V́ khi xét đoán người th́ người cũng xét đoán ta. Dùng thước nào để đo người th́ người cũng dùng thước đó đo ta”.
Với quy tắc này mà Abhraham Lincoln đă có sức mạnh và niềm tin để kiến tạo Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ cũng như giải tỏa được những cảm nghĩ đắng cay.
Không những ta nên tránh lên án mà c̣n phải tha thứ. Với nhiều người, đây là một lời khuyên khó thực hiện. Nhưng nhiều thầy thuốc, nhiều tâm lư gia đă xác nhận tha thứ là điều cần làm để có một sức khỏe tốt.
“Các ngươi thường nghe nói: hăy yêu láng giềng và ghét kẻ thù. Nhưng ta khuyên các ngươi: Hăy thương yêu kẻ thù, tha thứ kẻ thóa mạ ngươi, làm điều tốt cho kẻ ghét ngươi và hăy cầu nguyện sự lành đến với người đă lợi dụng ngươi”.
Nhiều người có thể nghĩ rằng Lời Giảng khó áp dụng và đ̣i hỏi quá đáng nơi con người. Nhưng thực ra mỗi người mẹ, người cha đă từng giơ một bên má nhận đắng cay, rồi tha thứ cho con cái để sửa đổi chúng, tha thứ để yêu thương và giúp đỡ chúng. Cũng trong tinh thần thương yêu và hỗ trợ, lời giảng khích lệ ta hăy cố gắng t́m hiểu, cố gắng tha thứ, cố gắng thương yêu mọi người.
Để giúp ta tự chiến thắng, lời giảng cho ta một một khuyên răn rằng Thượng Đế chỉ tha thứ điều sai trái của ta nếu ta tha thứ điều sai trái người khác làm cho ta.
Bà Minh mới dọn đến ở khu gia cư dành cho người tuổi cao. Chỉ sau vài ngày bà đă thấy người hàng xóm tên Lan có những nhận xét không đúng về ḿnh. Bà Minh cố dằn ḷng khỏi gơ cửa bà Lan để phân bua đôi điều phải trái.
Mấy ngày sau, bà gặp một người bạn của bà Lan và tự giới thiệu. Đôi bên chuyện tṛ và bà Minh nhẹ nhàng nói: “Bà Lan cạnh nhà tôi thực là người tốt bụng. Tôi rất may mắn có người hàng xóm như bà Lan”.
Rồi một sáng đẹp trời, bà Lan tới gặp bà Minh. Mà nói: “Tôi thực tâm muốn là người hàng xóm tốt. Có thể tôi đă không tốt như bà nghĩ ”.
Từ đó không c̣n rỉ tai nói xấu và hai bà trở thành đôi bạn thân thiết. Họ đă t́m được hạnh phúc trong nhau.
Sự tha thứ, giải tỏa khỏi bực tức, hận thù như lời giảng cũng quan trọng cho sức khỏe. Trong những thập niên vừa qua, y giới đă khám phá ra rằng sư lo âu, sợ hăi, giận giữ, oán ghét là những chất độc có thể tiêu hủy thân xác và tâm hồn.
Thực ra, những lo lắng của người b́nh thường đều tập trung vào vấn đề của việc làm, với người cùng sở, với con cái; rồi nhu cầu được thương yêu, được coi như quan trọng, được là một phần của mọi công việc.
Vậy mà taị sao nhiều người trong chúng ta lại kéo dài cuộc đời trong sự tuyệt vọng thầm lặng! Phải chăng là ta đă rời bỏ một số ư niệm căn bản mà Lời Giảng đă nêu ra trong hành xử giữa người với người.
Và có hay không:
“Hạnh phúc ở đời phải là thứ phần thưởng chế tạo ra để riêng tặng cho những người đơn giản; hầu đền bù cho người ta những chỗ thiệt tḥi khác”- Nguyễn Tuân.
V́:
“Trời không lường trưa sớm nắng mưa,
Người đâu có biết hôm mai họa phúc”- Nguyễn Đ́nh Chiểu.
Thôi th́, hăy cầu mong rằng:
“Mừng Tân Xuân trăm nhà Hạnh Phúc,
Cả nhơn sanh đồng nh́n nhận chung Cha,
Cả trần sinh là một ngôi nhà,
Ṿng tay rộng, vạn dân tô điểm tốt.
Tân Xuân này, t́nh thương lên cao tột,
Tận Cung Diêu, Bạch Ngọc, Niết Bàn
T́nh Thương len vào cơi Thiên Đàng
Đấng Christ hân hoan giáng thế ” - Cao Quỳnh Tuệ Lâm.
Nắm chặt tay trong 30 giây để biết t́nh trạng sức khỏe của bạn
Chỉ cần nắm chặt tay trong 30 giây, bạn đă có thể biết t́nh trạng sức khỏe hiện tại của ḿnh mà không cần phải đến bệnh viện kiểm tra! Hăy thử thực hiện những thử nghiệm dưới đây.
Thử nghiệm 1:
Nắm chặt tay thành nắm đấm trong ṿng 30 giây sau đó mở ra xem
Chúng ta hăy cùng thực hiện một thử nghiệm để kiểm tra t́nh trạng sức khỏe của chính ḿnh: nắm bàn tay nghiến chặt lại với nhau trong ṿng 30 giây, sau đó mở ra và quan sát xem màu trắng ở ḷng bàn tay sẽ biến mất ngay lập tức hay phải mất một khoảng thời gian.
Khi nắm chặt tay sẽ khiến cho các mạch máu ở dưới tay bị ép lại và gây áp lực lên ḷng bàn tay. Hành động bóp chặt này sẽ ngăn chặn và cản trở hệ thống tuần hoàn máu, do đó ḷng bàn tay sẽ trở nên trắng xanh.
Bàn tay khi bị biến thành màu trắng, nếu nó khôi phục lại màu sắc ban đầu ngay lập tức, th́ điều đó có nghĩa rằng các mạch máu của bạn vẫn khỏe mạnh. Tuy nhiên, nếu như chúng phải mất nhiều hơn 10 giây để khôi phục, th́ bạn nên cẩn thận, đó có thể là một dấu hiệu của bệnh xơ cứng động mạch.
Thử nghiệm 2:
Bóp chặt gốc của móng tay, dùng lực ấn mạnh
Theo học thuyết kinh lạc trong Trung Y, 5 ngón tay của con người đều có rất nhiều kinh huyệt chạy qua. Chúng có mối quan hệ chặt chẽ với các cơ quan nội tạng, đặc biệt nếu một ngón tay có cảm giác đau đớn, điều đó có nghĩa là những cơ quan nội tạng tương quan với các kinh huyệt này đang gặp vấn đề.
Bạn hăy nhấn mạnh vào gốc của móng tay, sau đó dùng lực ấn và day chúng, hăy bắt đầu từ ngón út, vê từng ngón một và cảm nhận xem có thấy đau đặc biệt ở một ngón nào không? Cảm giác đau ở mỗi vị trí khác nhau trên ngón tay báo hiệu vấn đề ở từng bộ phận khác nhau.
Đau ngón út:
Những người bị đau ở ngón tay út thường mắc các bệnh về tim hoặc ruột non. Đầu ngón tay út bên mặt áp sát với ngón đeo nhẫn (áp út) gọi là Thiểu Xung huyệt, bên c̣n lại gọi là Thiểu Trạch huyệt. Thiểu Xung huyệt có quan hệ mật thiết với tim, do đó khi cơn đau tim đến hăy dùng lực ấn mạnh đầu ngón út, có thể giúp giảm bớt cơn đau. Thiểu Trạch huyệt là kinh huyệt của ruột non, khi t́nh trạng ruột non không được khoẻ, có thể dùng lực ấn mạnh một bên đầu ngón út này.
Đau ngón áp út:
Người có độ dài ngón áp út và ngón trỏ (cạnh ngón tay cái) tương đồng thường có xác suất lên cơn đau tim cao hơn. Khi ngón áp út bị đau có thể gây ra do triệu chứng đau họng hoặc đau đầu. Phía trên của phần tam tiêu kinh trên ngón áp út có một huyệt vị Quan Xung, khi bị cảm cúm, sốt th́ có thể dùng tay chà sát vào vị trí này giúp giảm thiểu cơn bệnh.
Đau ngón giữa:
Trên ngón tay giữa có một huyệt Trung Xung, nó có tương quan tới vị trí bao quanh màng tim, nhiều lúc tim không thể chịu được do nhiệt độ gia tăng, ở vị trí huyệt này sẽ cảm thấy đau nhói.
Đau ngón trỏ (ngón áp ngón cái):
Ngón trỏ có chứa huyệt Thương Dương tương quan đến đại tràng (ruột già), khi xuất hiện hiện tượng táo bón, nó sẽ gây áp lực lên khu vực này khiến cho ngón tay trỏ cảm thấy rất đau, điều đó cho thấy bạn đang có vấn đề về đại tràng.
Đau ngón tay cái:
Huyệt Thiểu Thương nằm trên ngón tay cái có liên quan chặt chẽ đến phổi. Chẳng hạn khi phổi xuất hiện bệnh trạng, th́ khi ấn vào vùng này ở ngón cái sẽ cảm thấy rất đau.
Nếu bạn cảm thấy rất đau khi nhấn vào đây, vậy th́ nhất định nên chú ư, rất có thể một bộ phận nào đó trong cơ thể có tương quan đến đang có vấn đề, tốt nhất hăy đến bệnh viện kiểm tra.
Ngay cả khi đau nhẹ th́ nó cũng có liên quan đến huyệt vị trên ngón cái này, nó cho thấy bộ phận tương quan đang có dấu hiệu không b́nh thường. Lúc này cần ấn và day một cách cẩn thận tại vị trí đó trên ngón cái, việc này sẽ giúp bệnh nhanh chóng được cải thiện.
Không chỉ đối với hai bàn tay như vậy, mà chúng ta cũng nên tạo thói quen hàng ngày như thường xuyên ấn hay vê hai chân, hai tay. Theo thời gian, nó sẽ thúc đẩy sự lưu thông tuần hoàn máu, giúp các bộ phận cơ thể đặc biệt là tim trở nên khoẻ mạnh hơn.
Trong cuộc sống b́nh thường, chúng ta cũng có thể sử dụng những phương pháp này để kiểm tra t́nh trạng sức khoẻ của ḿnh. Nó thực sự rất hiệu quả.
Có một tổ ấm của riêng ta, chưa đến lúc chết, xin nhớ muôn ngàn lần chớ bỏ mất nó đi. Có một người bạn đời thân thiết, phải cùng đối đăi và chăm sóc tốt cho nhau...
- Có một tổ ấm của riêng ta, chưa đến lúc chết, xin nhớ muôn ngàn lần chớ bỏ mất nó đi.
- Có một người bạn đời thân thiết, phải cùng đối đăi và chăm sóc tốt cho nhau,
- Có một cái thân thể, tự ḿnh phải biết bảo trọng, có một cái tâm thái tốt, tự ḿnh vui sướng!
Chúng ta đă già rồi! Nhưng mà hiện tại sức khoẻ vẫn c̣n tốt, đầu óc hăy c̣n minh mẫn, già rồi trông cậy vào ai! Phải phân chia ra nhiều giai đoạn mà nói.
Giai đoạn thứ nhứt
Sau khi đă về hưu, tuổi từ 60 đến 70, sức khoẻ cũng như điều kiện hăy c̣n tốt. Thích ăn ǵ th́ ăn, thích mặc ǵ th́ cứ mặc, thích chơi đùa ǵ th́ cứ chơi đùa, chẳng nên tự bạc đăi ḿnh, v́ những ngày giờ này sẽ không c̣n là bao lâu nữa, cần phải nắm lấy (cơ hội). Nắm giữ một ít tiền, giữ lại căn nhà, biết tự an bài tốt cho con đường sau cùng của ḿnh.
T́nh trạng kính tế của con cái được tốt là của chính chúng, con cái hiếu thuận là phẩm hạnh tốt của chúng. Chúng ta chẳng nên cự tuyệt sự giúp đỡ của con cái, không nên cự tuyệt sự hiếu kính của chúng. Nhưng quan trọng nhứt là phải biết tự nương tựa vào chính ḿnh, tự an bài tốt cho sinh hoạt của chính chúng ta.
Giai đoạn thứ hai
Qua hết đoạn tuổi bảy mươi (tức ở vào tuổi bát tuần) mà không có bệnh hoạn ǵ, cuộc sống hăy c̣n được tự do, đó là không có những vấn đề ǵ lớn xảy ra, nhưng phải nên nhớ rằng ḿnh đúng là đă già rồi, thể lực và tinh lực sẽ không c̣n tốt nữa, các phản ứng tự nhiên của ḿnh cũng sẽ từ từ xấu đi.
Nên ăn cơm chậm lại để đề pḥng mắc nghẹn; đi đứng cần chậm lại để đề pḥng bị té ngă.
Chẳng nên tranh hơn người, cần biết tự chăm sóc cho chính bản thân ḿnh!
Đừng nên đi "quán xuyến" việc này việc kia, lo lắng sinh hoạt của con cái. Có người c̣n đi giữ cháu nội cháu ngoại nữa.
Cần phải biết "ích kỷ" một chút để, tự chăm sóc, trông coi chính ḿnh.
Mọi việc phải biết để cho nó hoà theo tự nhiên, phải làm tí công việc quét dọn rác, phải biết cố gắng giữ ǵn cho cái trạng thái sức khoẻ của ḿnh được lâu dài hơn.
Để cho cái năng lực tự chủ về cuộc sống của ḿnh có thể kéo dài thêm, không phải nhờ vào sự chăm sóc của người khác, th́ có phải là tốt hơn không?
Giai đoạn thứ ba
Sức khoẻ đă suy yếu rồi, phải cần đến người giúp chăm sóc cho ḿnh, việc này nhất định phải được chuẩn bị từ trước, tuyệt đại đa số con người ít ai tránh khỏi được cái cửa ải này.
Phải biết điều chỉnh tốt cho ḷng ḿnh, phải biết thích ứng với hoàn cảnh, sinh lăo bịnh tử, với cái Tử là cái việc thường t́nh của đời người.
Ta cứ thản nhiên mà đối diện với nó, v́ đó là cái đoạn cuối của đời người, chẳng có ǵ mà phải sợ nó, đă có chuẩn bị trước rồi, th́ chẳng có chi mà cảm thấy phải khó chịu.
Hoặc là vào viện dưỡng lăo, hoặc là mướn người đến nhà trông coi chăm sóc cho ḿnh, lượng sức lượng t́nh mà làm, nhất định là phải có biện pháp.
Nguyên tắc là chẳng nên "làm khổ" con cái của ḿnh, đừng để con cái mang nặng cái tâm lư không tốt, làm thêm nhiều công việc nhà, gánh nặng thêm sự tốn hao tài chánh hạn hẹp của gia đ́nh.
Tự ḿnh phải biết khắc phục thêm một chút, cái cuộc đời nầy của ḿnh, cái ǵ khổ, cái ǵ khó khăn cũng đă qua rồi, hăy tin tưởng rằng cái đoạn đường nhân sinh cuối cùng cũng sẽ dễ dàng mà bước qua.
Giai đoạn thứ tư
Đầu óc ta minh mẫn, bệnh tật đeo mang không cách nào thoát khỏi, lúc mà cái phẩm chất của sinh mạng đến điểm tệ hại nhất, phải biết dám đối diện với cái chết, cương quyết không để người nhà phải lao khổ tái cứu sinh, không để bà con thân hữu phải chịu hứng chịu những hao tốn vô ích.
"Già rồi" trông cậy vào ai? Chính ḿnh, chính ḿnh, lại vẫn là chính ḿnh.
Già rồi th́ phải làm sao?
Tại sao lại có cái ư nghĩ nầy, đó là do bởi tôi luôn nhận thấy, người già trên 80, không cần phải hạn chế đồ ăn của họ phải thanh đạm, cũng không cần phải giảm cân, ăn được là quan trọng nhứt
Muốn ăn ǵ th́ cứ ăn, có thể cho là ăn được những món ngon của thế gian nầy, để cho cuộc sống càng thêm vui sướng và thích thú. Hạn chế người già không được làm cái nầy, ăn cái kia là đi ngược lại cái nhân tính của con người, mà lại cũng chẳng có ǵ gọi là căn cứ khoa học cả.
Trên thực tế, càng ngày càng có nhiều hiển thị chứng cứ của khoa học là, người già cần ăn ngon thêm một chút, cần mập thêm một tí, để cho cơ thể họ có thêm năng lực để đối kháng bệnh tật, đối kháng tính trầm cảm.
Tôi mong ước là, các cụ lăo niên đều có thể hưởng thụ được sự tốt đẹp của đoạn cuối con đường nhân sinh của chính ḿnh, mà không phải lưu lại bất cứ một điều ǵ hối tiếc.
Có thể cũng đừng kỳ vọng chờ đợi để lại cho thế hệ kế tiếp.
Lời kết luận:
Câu nói đúng của tục ngữ: "biết lo về tài chánh th́ không nghèo, có kế hoạch th́ không rối rắm, có chuẩn bị th́ không bận rộn". Chúng ta với tư cách là lăo niên "dự bị quân" đă có ư tốt chuẩn bị hay chưa?
Chỉ cần sự việc chưa xảy ra, phải có chuẩn bị cho tốt, sau nầy sẽ khỏi phải lo lắng cho cuộc sống ở tuổi xế chiều.
Thứ nhất: Lăo Kiện
Sự chuẩn bị trước tiên là cái khả năng làm cho sức khỏe tốt ở tuổi già, ngày thường cần chú ư đến "tam dưỡng":
1-ăn uống dinh dưỡng,
2-chú trọng bảo dưỡng,
3-phải biết tu dưỡng.
Thứ hai: Lăo Cư
a/- Đối với sự việc cùng con cháu ở chung, phải rán nhẫn nhịn bằng cách im hơi lặng tiếng trong cuộc sống, chi bằng
b/- Vui sống hưởng thụ với cuộc sống đơn lẻ độc thân, bất luận là trong thành phố hay khu ngoại ô, những nơi thích hợp cho chính bản thân ḿnh, đồng thời là nơi có những quán ăn gần nhà mà ḿnh ưa thích nhứt.
Thứ ba: Lăo Bổn
- Đă nuôi dưỡng được con cái, mà không thể có cách nào để dưỡng già. Là cha mẹ của người ta th́ phải nhớ biết tự lập tự cường, chưa vào trong quan tài th́ đừng bao giờ chia gia sản.
Thứ tư: Lăo Hữu
- Có được một người bạn tốt, người hảo hữu cùng ăn chung và người bạn đời đều quan trọng như nhau, b́nh thường cần phải biết kết rộng thiện duyên, nhận thức nhiều về các loại bằng hữu, là để hưởng thụ được cái bí quyết của nhân sinh.
Nói tóm lại, dù bạn là một trường thọ lăo ông hay lăo phụ, cuối cùng, bạn cũng chỉ là một con người.
Cái câu nói nầy thật không bi thiết chút nào, lại cũng không có ǵ phải lo sợ, hoàn toàn do bạn tự an bài cách sống như thế nào, để coi bạn có hay không có cái tâm lư thành thục, có yêu thích cái ǵ đó th́ rất đáng để bạn trực tiếp đi làm.
Có được cái sức khoẻ tốt hay hạnh phúc, cũng đừng hy vọng để lại cho con cái.
Các lăo bằng hữu ơi, cần phải ghi nhớ là chúng ta đều là những con người của cái thế hệ cuối cùng hiếu thuận với cha mẹ, lại cũng là những con người của cái thế hệ thứ nhất bị con cái bỏ rơi.
Xin đừng có "nhân tại thiên đàng, tiền tại ngân hàng", cái gọi là "một ḿnh rất buồn tẻ", "già rồi mà chẳng có ai phục dịch", những tín hiệu phiến diện v.v và v.v... đă là những câu nói lỗi thời từ lâu rồi.Hăy nhận thức cách rơ ràng là: tiền tài, giàu sang chỉ là những số tự mà thôi, danh lợi cũng chỉ là một đoản kỳ tạm hư vinh, cuộc sống mới đúng là cái toàn diện của đời người,
Hăy là cái người "vui sống hưởng thụ cái cảnh già độc thân", th́ cuộc đời ḿnh sẽ có những mùa Xuân rực rỡ trở lại, với chính ḿnh, điều kiện là: thân thể cường tráng, có tiền, có th́ giờ, có bạn bè, lại cũng có cái không gian chuyên thuộc của riêng ḿnh.
Có đủ sức độc lập tự chủ, có được cái lạc thú nhân sinh, chắc chắn là tự ḿnh cung cấp cho ḿnh cái công đức tối đại vậy.
Trên Đời Này, Có Người Yêu Mến Bạn Th́ Cũng Sẽ Có Người Ghét Bạn
Có người yêu mến bạn, th́ nhất định cũng sẽ có người ghét bạn. Bạn tốt, bạn xấu âu cũng đều là duyên cả, một đến để trả nợ, một đến để đ̣i nợ. Cứ yêu thương chân thành rồi bạn cũng sẽ hiểu thế nào là hạnh phúc viên măn ….
Có người yêu mến bạn, th́ nhất định cũng sẽ có người ghét bạn,
Đây măi là quy luật muôn đời không đổi.
Thay v́ lo lấy ḷng những người không quan trọng,
Sao không đặt nhiều tâm tư để quan tâm đến người thân và người ḿnh yêu thương.
Đương nhiên, cũng c̣n có một điều rất quan trọng khác,
Đó là quan tâm chính bản thân và yêu thương chính ḿnh!
Vậy làm sao để cuộc sống được hạnh phúc hơn?
Bí quyết sẽ được chia sẻ dưới đây …
… Không phù hợp th́ hăy nói “Tạm biệt”,
Không thể tiếp nhận, vậy th́ hăy cải biến,
Không thể cải biến, th́ nên rời đi.
Có thể khóc,
Nhưng đừng quên cách cười.
Người lạc quan luôn biết cười,
Họ không biết oán hận.
Người bi quan chỉ biết oán hận,
Nên họ quên cười.
Sự xinh đẹp phải trọn vẹn từ trong ra ngoài …
… Vẻ đẹp chân chính …
Không phải là dung mạo tuổi thanh xuân,
Mà là vẻ đẹp rực rỡ của tâm hồn.
Nh́n nhận những thiếu sót của chính bản thân,
Để có thể trở thành người tốt hơn.
Đừng hỏi người khác tại sao,
Mà hăy tự vấn bản thân thật nhiều.
Khi yêu thương trao nhau, khoảng cách kỳ thực không đáng sợ...
Điều đáng sợ chính là thiếu tín nhiệm và sự tự tin.
Khoảng cách sở dĩ có thể trở nên đáng sợ,
Là v́ căn bản bạn đă không hiểu rơ, đối phương nhớ bạn, th́ cũng có thể quên mất bạn.
Sự cảm thông sẽ giúp mọi người hiểu nhau hơn,
Và xóa đi những ngăn cách.
Dẫu là t́nh yêu, đó vẫn là t́nh bạn,
Mục đích cuối cùng không phải là đi chung đường,
Mà là sự thông hiểu, hiểu nhau ngay cả khi lời chưa nói và ư chưa thành h́nh.
Trong đời chỉ cần t́m được một người có thể vừa đi vừa nói chuyện với bạn,
Bất kể đó là lúc nào, bất kể khi ấy tâm t́nh ra sao.
Nhưng hăy nhớ …
Có người vui vẻ với bạn,
Th́ cũng sẽ có người chán ghét bạn.
Đừng trông mong hết thảy mọi người thế gian đều có thể hiểu bạn!
Cải đỏ hay cải trắng, mỗi loại có người thích riêng,
Bạn là củ cải đỏ, th́ không thể là cải trắng
“Tôi yêu quư bạn, chẳng v́ một nguyên nhân nào cả, chỉ v́ …
Tiểu đường thường được gọi là "tên sát nhân thầm lặng" chính bởi các triệu chứng dễ bỏ qua của nó.
Rất nhiều người không hề biết ḿnh đă mắc bệnh tiểu đường cho đến khi họ cầm ở trên tay tờ giấy xét nghiệm dương tính. Thông thường, mọi người không quan tâm đến những dấu hiệu của bệnh tiểu đường mà chỉ coi đó là những dấu hiệu của sự mệt mỏi. Cẩn thận nhé, chớ coi thường, dưới đây là các dấu hiệu cho thấy bạn đă mắc bệnh tiểu đường rồi đó.
- Tăng sự khát nước và đi tiểu thường xuyên: Khi tích tụ dư thừa đường trong máu, chất lỏng được kéo từ các mô. Điều này có thể làm cho khát nước. Kết quả là, có thể uống và đi tiểu nhiều hơn b́nh thường
- Da đột ngột trở nên thô ráp: Những người có các dấu hiệu này chắc chắn đă có hiện tượng kháng insulin, dù cho đường máu của họ có thể chưa cao
- Đau hoặc ngứa ran ở vùng bàn chân và bàn tay - Rối loạn cương dương hay c̣n gọi là "bất lực" là vấn đề phổ biến ảnh hưởng đến 35- 75% nam giới nếu mắc bệnh tiểu đường
- Thường xuyên bị những cơn đau đầu hành hạ cũng là một dấu hiệu thường gặp của bệnh tiểu đường
- Hay bị đói - Bị giảm cân nhanh chóng: Mặc dù ăn nhiều hơn b́nh thường để làm giảm đói, có thể giảm cân. Nếu không có khả năng sử dụng glucose, cơ thể sử dụng nhiên liệu thay thế được lưu trữ trong cơ bắp và chất béo. Năng lượng bị mất là glucose trong nước tiểu
- Thường xuyên mệt mỏi: Nếu các tế bào đang bị tước đoạt đường, có thể trở nên mệt mỏi và dễ cáu kỉnh
- Bị mờ mắt: Nếu lượng đường trong máu quá cao, chất lỏng có thể được kéo ra từ các ống kính của mắt. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng thị lực
- Chậm lành vết loét hoặc nhiễm trùng thường xuyên: Tuưp 2 bệnh tiểu đường ảnh hưởng đến khả năng để chữa lành và chống nhiễm trùng
- Da tối màu: Một số người bị bệnh tiểu đường tuưp 2 có bản vá lỗi, da mượt màu đen trong các nếp gấp và nếp nhăn của các cơ quan - thường ở nách và cổ. Khi thấy có những triệu chứng của bệnh tiểu đường tuưp 2 như trên, bạn nên đi khám bác sỹ , thay đổi chế độ dinh dưỡng và luyện tập thể theo hướng tích cực...
Khi tôi c̣n là sinh viên đại học, dường như tôi không cần ngủ, và không muốn ngủ v́ có nhiều việc phải làm, phải học, phải chơi và phải… tương tư. Có lần phát biểu ư kiến với một người bạn Mỹ cùng lớp ở trường Y, tôi cho rằng ngủ là một điều phí phạm thời gian quư báu hiện hữu trên cơi đời này. Bây giờ, lớn tuổi hơn, tôi nghiệm ra rằng, 8 tiếng đồng hồ “được ngủ” yên giấc mỗi đêm là một diễm phúc sung sướng nhất trên đời nầy.
Giấc ngủ rất quan trọng cho sức khỏe con người. Trong giấc ngủ, những tế bào trong cơ thể sẽ có cơ hội tái tạo, bồi dưỡng, và năo bộ có dịp gạn lọc và tích lũy những dữ kiện, kiến thức thu thập được trong ngày. Trung b́nh chúng ta cần từ 7 đến 8 tiếng ngủ mỗi ngày. Nếu chỉ ngủ được dưới 6 tiếng, nguy cơ bị bệnh tim mạch có thể tăng cao, dễ bị tăng cân, dễ bị phiền muộn, và tuổi thọ giảm đi. Ngược lại, ngủ trên 9 tiếng mỗi ngày cũng không tốt cho sức khoẻ. Một vài trường hợp đặc biệt, có những người không cần ngủ nhiều, thí dụ như ông tổng thống tân cử nhà ta, Donald Trump chỉ ngủ 3-4 tiếng mỗi đêm, nhưng vẫn sinh hoạt b́nh thường trong ngày. Lư thuyết cho rằng chất lượng quan trọng hơn thời lượng ngủ.
Dường như một số đông thường có vấn đề với giấc ngủ, hoặc khó ngủ, ngủ ít, ngủ không ngon giấc. Theo ước tính, có khoảng 25 đến 30% người Mỹ thật ra không hề ngủ ngon giấc. Người ta tưởng lầm rằng lớn tuổi không cần ngủ là chuyện b́nh thường, tuy nhiên điều nầy không đúng. Đàn ông trên 65 và đàn bà trên 50 thường có vấn đề với giấc ngủ, chung quy v́ lượng hormone sinh lư bị giảm. Một số phụ nữ măn kinh, hormone tuột giảm cũng làm cho khó ngủ. Ngay cả đàn ông lớn tuổi, thiếu hormone testosterone cũng làm cho ngủ không ngon giấc.
Dù ǵ đi nữa, ít hay nhiều, chất lượng ngủ mỗi đêm đóng vai tṛ rất quan trọng cho sức khoẻ. Để ngủ ngon giấc, ta cần làm những ǵ?
1. Trước hết, cần để ư thói quen về giờ đi ngủ mỗi đêm, và cứ theo giờ đó mà đi ngủ. Nếu bạn cố gượng ép đi ngủ khi cơ thể c̣n tỉnh, và chỉ nằm trăn trở th́ cũng chẳng có ích lợi ǵ. Giờ thức cũng rất quan trọng. Nếu thức dậy khác giờ mỗi ngày trong tuần cũng làm cho giấc ngủ bị xáo trộn.
2. Tập thể dục đều đặn. Thường thường tập thể dục buổi sáng hay buổi trưa sẽ giúp cho ta dễ ngủ buổi tối. Tránh tập thể dục buổi tối 4 giờ, trước giờ ngủ v́ như thể sẽ làm cho bạn rất tỉnh táo sau khi tập.
3. Cử rượu, cà phê và thuốc lá. Tuy rượu có thể làm cho bạn dễ ngủ lúc đầu, nhưng về lâu, “giấc ngủ rượu” thường bị rối loạn, ngủ không ngon và hay bị thức tỉnh nhiều lần trong đêm. Cà phê cũng làm cho giấc ngủ bị rối loạn. Nếu uống cà phê, nên cách tối thiểu 8 tiếng trước giờ ngủ. Cá nhân tôi, không uống cà phê sau 12 giờ trưa. Thuốc lá lúc ban đầu có thể làm cho tâm hồn của bạn lắng dịu, nhưng chất Nicotine sẽ làm cho giấc ngủ bị xào xáo. Ngoài ra, một số thuốc an thần, như Prozac, Zoloft thật ra khi dùng nhiều lại làm cho khó ngủ. Một số thuốc trị cao huyết áp như beta-blockers cũng làm cho khó ngủ. Bạn nên tham khảo với bác sĩ và tránh uống thuốc vào buổi tối.
4. Không dùng dụng cụ điện tử, màn h́nh như computer, phone, iPad, TV trong ṿng 1- đến 2 tiếng trước giờ đi ngủ. Ánh sáng màn h́nh có thể làm cho năo bộ không phân biệt được là giấc trưa hay tối, thí dụ, năo bộ nghĩ lộn điểm thời gian là 2 giờ chiều thay v́ 2 giờ sáng. Ngoài ra, pḥng ngủ không nên có ánh sáng, càng tối càng tốt.
5. Dành th́ giờ thiền trước khi đi ngủ. Chỉ chú trọng vào nhịp thở và không nghĩ ǵ khác.
6. Ghi xuống tất cả những ǵ cần làm, những ǵ phải lo lắng, cho ngày mai, và… bỏ qua một bên, không cần nghĩ ngợi đến chúng trước giờ ngủ. Stress trong công việc sẽ làm cho khó ngủ.
7. Tập những thói quen trước khi đi ngủ thí dụ như đánh răng, uống chút sữa ấm, hay đi tiểu… Làm như thế có thể sẽ quen và định hướng theo nhịp điệu của cơ thể để chuẩn bị cho giấc ngủ.
8. Sắm cho bạn một giường ngủ thích hợp. Nói ra th́ sẽ động chạm một số người, nhưng sự thật dễ mất ḷng, cái giường ngủ thượng hạng vẫn ít tốn kém hơn là một cỗ quan tài! Không nên tiếc tiền đầu tư cho một chiếc giường tốt trong khi đó để dành tiền sắm quan tài cho đẹp cho sang.
9. Giảm nhiệt độ trong pḥng xuống bằng cách mở cửa sổ, dùng quạt máy, và t́m cách giảm nhiệt độ cơ thể xuống bằng cách mặc đồ mỏng hay có khi… không mặc ǵ cả, tùy theo ư thích. Nghiên cứu cho thấy khi nhiệt độ cơ thể giảm, giấc ngủ sẽ ngon hơn.
10. Khi bắt đầu ngủ, nên tập trung tư tưởng vào nhịp thở và không nghĩ ngợi ǵ khác. Trong trường hợp bị thức giấc nửa đêm, bạn cũng trở lại để ư vào nhịp thở, vào, và ra, thật đều, thật chậm và… thật buồn ngủ và ngủ ngon.Lâu lâu có một lần khó ngủ th́ cũng không sao, nhưng nếu việc khó ngủ kéo dài, vấn đề cần phải được giải quyết. Thật ra, cá nhân tôi, làm bác sĩ, v́ stress trong công việc cũng làm cho nhiều lần mất ngủ trong đêm. Những nguyên tắc tŕnh bày trên đây được rút tỉa từ kinh nghiệm bản thân, hy vọng sẽ giúp đỡ bạn đọc.
Tuy già không phải là một bệnh nhưng già th́ thường có bệnh. Bệnh th́ có bệnh nặng, bệnh nhẹ, bệnh có duyên và bệnh… vô duyên. Ai cũng biết thầy thuốc là người được học hành cẩn thận để giúp ta chữa trị bệnh tật, vậy mà thầy thuốc cũng có thể gây bệnh cho ta, dù là ngoài ư muốn, cái đó gọi là bệnh do thầy thuốc gây ra (iatrogenic) mà theo GS. Phạm Khuê, một chuyên gia về Lăo khoa, Chủ tịch Hội người cao tuổi Việt Nam th́ có đến hơn một phần tư các bệnh ở người già là do thầy thuốc gây ra! (Bệnh học tuổi già, Phạm Khuê, NXB Y Học, 1998, trang 364). Những bệnh… vô duyên c̣n có thể do chính bản thân ḿnh, người thân trong gia đ́nh, bạn bè, hàng xóm, hoặc các nhân viên tâm lư xă hội gây ra nữa!
Bà cô của một bác sĩ bạn tôi trên 80 tuổi kêu lúc nào trong người cũng nóng bức, miệng khô nên đă mua rễ tranh, mía lau, mă đề ngoài chợ về nấu “nước mát” uống. Mát đâu không thấy, thấy đi tiểu liên tục gây thêm t́nh trạng mất nước trong cơ thể, lại thấy nóng bức, thấy khô miệng, lại uống thêm “nước mát”! Th́ ra “rễ tranh, mía lau, mă đề” là những loại thuốc lợi tiểu (diuretics).
Một ông bác gầy c̣m nghe hàng xóm bày vẽ có loại tễ mập, bèn mua uống mấy cây. Mập thiệt! Nhưng người béo bệu, cơ thể bạc nhược! Th́ ra, thuốc tễ đó chỉ là bột ḿ trộn với mật ong và Corticoil, một thứ thuốc uống vào lâu ngày gây hội chứng Cushing, ứ nước, làm mập bệu và gây ra vô số những tác dụng tai hại khác như giảm sức đề kháng, mọc lông, loăng xương, loét bao tử, cao huyết áp… Ta cũng biết thuốc chữa đau khớp có thể gây loét dạ dày; thuốc điều trị cao huyết áp có thể gây hạ huyết áp đột ngột; thuốc trị tiểu đường làm hạ đường huyết; thuốc uống cho đỡ bị đái són ở người già th́ gây khô miệng, đỏ da, mờ mắt, chóng mặt…
Một đặc điểm sinh học của người cao tuổi là khả năng thích ứng dần kém đi. Hấp thu thuốc đă chậm mà đào thải cũng chậm. Tác dụng phụ của thuốc lại thiên h́nh vạn trạng, tùy từng người, từng lúc, có thuốc người này dùng th́ tốt mà bày cho người khác không xong, uống vào bị phản ứng ngay. Cho nên dùng thuốc ở người già phải ḍ dẫm trên từng trường hợp, giảm liều, giảm lượng, đắn đo tính toán trước sau, nào bệnh trước mắt, nào bệnh tiềm tàng; thuốc chữa được bệnh này nhưng có gây ra bệnh khác không, có làm bộc phát một bệnh cũ nào đó không, người bệnh ăn uống ra sao, tiêu tiểu ra sao và trạng thái tâm thần ra sao? Người cao tuổi cũng thường hay tự ư gia giảm thuốc, tin lời bày vẽ, ai mách ǵ cũng nghe, gây tương tác thuốc lung tung rất dễ sinh ra nhiều bệnh… vô duyên đáng tiếc.
Ngày càng có nhiều máy móc xét nghiệm và một số người cao tuổi cũng thường muốn được xét nghiệm này nọ. Báo Paris match của Pháp có đăng trường hợp một bà già bị rối loạn tiêu hóa đến khám ở một bác sĩ. Bác sĩ thấy không có ǵ nặng nhưng cũng gởi cụ làm thêm vài xét nghiệm cho chắc. Sau đó, bà cụ được tiếp tục làm thêm hàng loạt các xét nghiệm khác ngày càng phức tạp hơn v́ xét nghiệm đơn giản không t́m ra bệnh: Siêu âm, nội soi, sinh thiết, chụp cắt lớp, chụp cản quang mạc treo… Sau hơn một tháng chuyển từ trung tâm này đến bệnh viện kia, nằm đợi trên những băng ca lạnh lẽo, đẩy từ hành lang này sang hành lang khác, tiếp xúc với những người mang khẩu trang chỉ chừa đôi mắt lạnh lùng, bà cụ rơi vào t́nh trạng khủng hoảng tâm lư trầm trọng và tiêu tốn mất 35 ngàn quan Pháp. Cuối cùng các bác sĩ hội chẩn kết luận không có bệnh ǵ cả! Tây gọi những người sính xét nghiệm là “examinite”. Tổ chức sức khỏe thế giới (WHO) cũng cảnh báo hiện tượng over – investigation, “thăm ḍ quá mức cần thiết” này (Health of the Elderly, WHO, 1989). Một số người cao tuổi được chăm sóc bảo bọc quá đáng, được làm xét nghiệm thăm ḍ, theo dơi liên tục làm cho người bệnh muốn… hết bệnh cũng không được; không kể trong quá tŕnh thăm ḍ, chọc hút, bơm tiêm, thụt tháo… không phải là không có nguy cơ. Dĩ nhiên nếu có bệnh th́ cần phải làm để có chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả. C̣n thăm ḍ chỉ để… thăm ḍ th́ không nên. Các chuyên gia khuyên chỉ nên làm xét nghiệm cho người già khi nhằm để chẩn đoán một thứ bệnh có thể chữa được, có thể phục hồi được, có lợi cho người bệnh hoặc để chẩn đoán phân biệt t́m ra một bệnh có tiên lượng tốt hơn, điều trị có kết quả hơn, có lợi cho bệnh nhân và gia đ́nh hơn mà thôi. Tóm lại, biết ơn ḿnh th́ cần thiết lắm mới phải làm xét nghiệm và phải có chỉ định của bác sĩ.
Thế nhưng có thứ không phải là thuốc, không phải là thủ thuật ǵ cả mà vẫn có thể gây ra những bệnh vô duyên: đó là lời nói! Có những lời nói gây hoang mang, lo lắng, làm mất ăn mất ngủ, gây kiêng cữ quá đáng làm cho t́nh trạng bệnh khó phục hồi hơn. Cái đó gọi là sự “dán nhăn” (labelling). Chẳng hạn như người không có chuyên môn, không đủ cơ sở khoa học chắc chắn mà “phán” cho một cái chẩn đoán kiểu như “nghi ung thư”, “hơi bị lớn tim”, hoặc một từ mơ hồ như “máu lộn mỡ, gan hơi nhiễm mỡ, viêm nhiễm phần phụ, rối loạn thần kinh thực vật”… hoặc “bị thư phù, bị người cơi trên nhập…” đều đem lại những kết quả tai hại không thể ngờ được! Ngay cả bị dán nhăn là già cả, già nua, già yếu, mất sức rồi bị ép phải nằm yên một chỗ, lúc nào cũng có người nâng đỡ chăm sóc th́ sẽ ngày càng lệ thuộc, ngày càng suy nhược, mau loăng xương, bắp cơ thoái hóa, cứng khớp nhanh. Đáng sợ hơn cả là bị ép phải vào nằm viện, nằm nhà thương, nhà dưỡng lăo, nhà nghỉ mất sức… khi vẫn c̣n có thể tự quản được. Thật ra đây chỉ là giải pháp cuối cùng v́ một khi đă vào các cơ sở này rồi th́ không hy vọng ǵ trở lại đời sống b́nh thường được nữa v́ càng ngày càng thụ động, ỷ lại, lệ thuộc, suy sụp.
Các cơ sở chăm sóc cho người già thực ra rất cần thiết, miễn là phải giữ một số nguyên tắc như đảm bảo sự riêng tư, tôn trọng cá nhân, giúp tự chủ, tự quản, và tạo nhiều cơ hội cho họ tham gia sinh hoạt phù hợp với sở thích và sức khỏe. Tóm lại, không nên để người cao tuổi mắc thêm những bệnh… vô duyên!
Những thực phẩm cực kỳ quen thuộc với chúng ta lại nằm trong danh sách khuyến cáo của tổ chức y tế Thế giới đấy!
Thịt chế biến sẵn
Theo nghiên cứu mới đây nhất, tổ chức y tế thế giới (WHO) đă xếp hạng nguy cơ gây ung thư của các loại thịt chế biến sẵn ngang với cồn, thuốc lá, a-mi-ăng và a-sen. Các thực phẩm thuộc nhóm này bao gồm xúc xích, thịt muối, giăm bông…
Theo nghiên cứu này, việc ăn càng nhiều các thực phẩm trên sẽ càng làm tăng nguy cơ ung thư trực tràng (ung thư ruột). Theo ước tính, với mỗi 50gr thịt chế biến sẵn ăn vào mỗi ngày sẽ làm khả năng mắc ung thư ruột tăng lên 18%.
Thịt đỏ
Cũng theo nghiên cứu mới đây của WHO, lượng thịt đỏ (thịt ḅ, lợn, trâu, cừu…) mà chúng ta ăn vào tỷ lệ thuận với nguy cơ ung thư tụy và tuyến tiền liệt. Dựa trên kết quả nghiên cứu của cơ quan nghiên cứu Ung thư quốc tế IARC thuộc WHO, những người ăn 100gr thịt đỏ mỗi ngày làm tăng nguy cơ ung thư 17%.
Không chỉ thế, những người ăn nhiều thịt, đặc biệt là thịt đỏ thường rất “lười” ăn rau củ, trái cây – là những thực phẩm chống oxy hóa. Chính điều này đă khiến cho nguy cơ mắc bệnh càng gia tăng.
Bắp rang bơ
Trong bắp rang bơ có chứa một chất hóa học tên là diacetyl. Chất này có khả năng gây ra các bệnh về phổi. Bên cạnh đó, túi đựng bắp rang bơ khi đốt nóng sẽ sinh ra a-xít perfulorooctanoic – là một chất có khả năng gây ung thư. Bởi vậy, món ăn khoái khẩu này cũng được liệt vào “danh sách đen” và được khuyến cáo là không nên ăn nhiều.
Đường hóa học
Đường tinh là loại đường nhân tạo duy nhất được cho phép sử dụng. Đối với các loại đường hóa học, tổ chức y tế thế giới đă quy định: với mỗi kg trọng lượng chỉ được phép hấp thu 0 – 2,5g đường hóa học mỗi ngày. Việc ăn quá nhiều đường hóa học không chỉ gây hại cho hệ tiêu hóa mà c̣n ảnh hưởng tới các bộ phận khác. Bởi vậy, khi lựa chọn thực phẩm, nhất là các đồ ăn chế biến sẵn, các bạn cần hết sức lưu ư tới thành phần.
Ḿ ăn liền
Ḿ ăn liền, hay ḿ tôm mà chúng ta thường ăn cũng là một trong những món đồ ăn vô cùng nguy hiểm đối với cơ thể. Theo nghiên cứu được công bố tại Hội thảo về An toàn thực phẩm, các mẫu ḿ tôm sản xuất trong nước và ḿ tôm nhập khẩu đều chứa axit oxalic. Đây là một hóa chất vô cùng độc hại, khi đưa vào cơ thể sẽ gây ra sỏi thận.
Tổ chức y tế thế giới đă khuyến cáo, không chỉ với ḿ ăn liền mà cả với các thực phẩm khác nói chung, việc thực hiện một chế độ ăn uống lành mạnh sẽ ngăn ngừa tới 30% nguy cơ với tất cả các bệnh ung thư và cả các bệnh khác. V́ thế, chúng ta nên xây dựng cho ḿnh một thực đơn lành mạnh mỗi ngày, kết hợp với việc sinh hoạt điều độ, tập luyện thể dục thể thao để có một cơ thể khỏe mạnh nhé!
Hàng năm có đến 700.000 người phải cấp cứu khẩn cấp v́ tác dụng phụ khi uống sai thuốc. 9 khuyến cáo của dược sĩ sẽ giúp bạn tránh được những tai nạn đáng tiếc nếu uống thuốc sai.
9 sai lầm khi uống thuốc khiến bạn uống cũng như không
Theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh và Pḥng ngừa (Mỹ), hàng năm có khoảng 700.000 trường hợp phải cấp cứu khẩn cấp liên quan đến sai sót khi uống thuốc.
Báo LifeTimes của Trung Quốc đă mời dược sĩ Chu Hồng, chuyên gia Bệnh viện Triều Dương Bắc Kinh giải đáp về những hậu quả nghiêm trọng của vấn đề này.
Sau đây là 9 sai lầm đáng tiếc phổ biến nhất được Bác sĩ Chu Hồng tóm tắt giúp người đọc có thể rút kinh nghiệm cho bản thân ḿnh.
1. Uống 3 lần/ngày không đồng nghĩa với 8h/lần
Dược sĩ Chu Hồng nói: Nhiều người hiểu nhầm rằng quy định mỗi ngày uống 3 lần th́ cứ chia 8 giờ uống thuốc một lần, điều này là không chính xác. Trên thực tế, đa số đơn thuốc chia 3 lần/ngày này tương đương với 3 bữa ăn. Nghĩa là có nhiều loại thuốc uống cùng với bữa ăn.
Đặc biệt những loại thuốc có tác dụng kích thích tiêu hóa, hạ đường huyết, th́ cần phải uống cùng lúc khi ăn.
Tuy nhiên, một số loại thuốc lại cách 8h uống 1 lần, chẳng hạn như thuốc kháng sinh, các loại thuốc cephalosporin, để đảm bảo rằng thuốc có đủ thời gian để phân giải, không gây ảnh hưởng đến nồng độ thuốc trong máu.
Do đó, người dùng thuốc phải tham khảo ư kiến bác sĩ cho từng loại thuốc cụ thể.
2. Uống thuốc trước khi ăn không đồng nghĩa với uống khi đói
BS. Chu Hồng cho rằng, đây là hai khái niệm khác nhau. Uống thuốc 1 giờ trước hoặc 2 giờ sau bữa ăn được coi là uống thuốc lúc đói.
Khái niệm uống thuốc "trước bữa ăn" nghĩa là uống trong 15-30 phút trước bữa ăn. "Sau bữa ăn" có thể hiểu là khoảng hơn nửa giờ sau bữa ăn.
Thông thường những loại thuốc liên quan đến kích thích tiêu hóa làm ảnh hưởng dạ dày, đường ruột, sẽ được khuyến khích uống sau bữa ăn.
Nhưng một số phản ứng phụ có thể xảy ra cho hệ tiêu hóa sau khi ăn sẽ làm mất tác dụng của sự hấp thu thuốc. Để bảo vệ niêm mạc dạ dày, các bác sĩ lại khuyến khích uống trước bữa ăn.
3. Quên uống thuốc, lần sau uống liều gấp đôi
Việc quên thuốc rồi uống "bù" cùng với liều kế tiếp 2 lần là sai lầm lớn không chỉ gây ra tác dụng phụ mà c̣n tạo gánh nặng không nhỏ cho cơ thể.
Nếu bạn đang dùng đơn thuốc mỗi ngày uống một lần, khi phát hiện quên bạn có thể uống bù luôn trong ngày.
Nếu đơn thuốc uống 2-3 lần/ngày, phát hiện ra quên th́ uống liều đó vào thời gian kế tiếp. Không nên uống cùng với liều của bữa sau sẽ gây ra quá liều.
Ngoài ra, nếu thuốc được chỉ định là uống trước bữa ăn, nếu bạn quên th́ có thể uống bổ sung sau bữa ăn.
Mặc dù uống sai thời điểm sẽ ảnh hưởng đến sự hấp thụ và phân hủy của thuốc, nhưng so với việc bỏ thuốc th́ hậu quả sẽ ít hơn.
4. Nghiền nát ra uống khi khó nuốt
Có một số chế phẩm thuốc mà nhà sản xuất đă nghiên cứu đến thời gian đủ để thuốc ảnh hưởng đến cơ thể.
Khi thuốc viên cứng hoặc có bao phim không chỉ có tác dụng chống "đắng" khi uống mà c̣n liên quan đến thời gian tan thuốc từ từ trong cơ thể.
Nếu bạn nhai thuốc hoặc nghiền nát, các thành phần của thuốc sẽ phân hủy quá nhanh, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.
Khi hiệu quả của thuốc tác động một cách nhanh chóng vào cơ thể sẽ gây ra những tác động không mong muốn.
Chẳng hạn như thuốc chứa thành phần omeprazole là loại viên nang phải chờ tới khi vào đến ruột mới bắt đầu phân giải.
Nếu nghiền thành bột trước khi uống sẽ làm mất đi tính ổn định của thuốc khi đi qua các cơ quan tiêu hóa trên khiến thuốc mất đi tác dụng.
5. Uống thuốc trùng lặp thành phần
Các nhà sản xuất thường dùng cùng một thành phần nguyên liệu đầu vào để sản xuất thuốc nhưng các sản phẩm thuốc sau khi rời khỏi nhà máy lại có nhiều cái tên "mĩ miều" khác nhau.
Điều này nếu bạn không biết sẽ nhầm tưởng rằng chúng là 2 loại thuốc khác biệt.
Bản chất chúng có cùng chủng loại th́ chỉ nên sử dụng một loại là đủ.
Những cái tên "thương mại" của thuốc thường đánh lừa người dùng. Nhiều người không biết điều này có thể mua thuốc dựa theo tên thuốc thay v́ để ư thành phần của thuốc.
V́ thế, không ít người thường xuyên rơi vào t́nh trạng uống lặp thuốc, không chỉ tốn tiền mua thuốc mà c̣n gây hại không nhỏ cho cơ thể.
6. Nhầm tên thuốc, nhầm vỏ bao b́ thuốc
Theo báo cáo thống kê t́nh h́nh sử dụng thuốc tại Trung Quốc, có đến gần 1/4 t́nh huống uống thuốc bị nhầm lẫn tên thuốc và bao b́.
Có một hiện tượng phổ biến khi đi mua thuốc đó là lỗi "h́nh như thuốc có tên là…" hoặc là "h́nh như vỏ thuốc là…" khiến việc dùng thuốc không chính xác càng ngày càng tăng.
Đặc biệt, nhiều người nói tên thuốc "hơi Tây" một chút là có thể nghe nhầm. Đặc biệt hơn, nhiều người đi mua thuốc miêu tả h́nh thức và màu sắc của hộp thuốc thay v́ gọi tên chính xác.
V́ vậy, để mua được một toa thuốc chuẩn, tốt nhất bạn phải kiểm tra tên thuốc, liều lượng, cách sử dụng, và các nội dung khác với bác sĩ. Không được nhớ "mang máng" mà cũng mua uống.
7. Sai lầm khi trộn thuốc uống cùng lúc
Mỗi loại thuốc đều có thành phần hóa học cụ thể. Khi trộn các thành phần hóa học khác nhau uống chung có thể gây ra các tác dụng phụ, tạo ra các chất mới có hại cho sức khỏe.
Hoặc là chất mới đó có thể làm giảm sự hấp thụ thuốc, làm giảm hiệu quả của thuốc. Cũng có những loại thuốc gây ra các phản ứng nguy hiểm hơn như tim đập nhanh, tăng huyết áp, thậm chí sốc thuốc.
V́ vậy, bạn phải tham khảo ư kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi mua thuốc, để hiểu sự tương tác của thuốc mà tránh những phản ứng bất lợi.
8. Uống thuốc bị nôn lại uống bổ sung thay thế
Có rất nhiều người gặp hiện tượng nôn xảy ra ngay sau khi dùng thuốc. Đặc biệt là ở trẻ em.
Việc uống thuốc bổ sung thay thế không phải lúc nào cũng nên áp dụng. Bạn phải biết rơ bạn nôn ra bao nhiêu thuốc và thời gian nôn sau khi uống là bao lâu mới quyết định việc có uống lại thuốc hay không.
Trên thực tế khi thuốc đă uống xong có thể ít nhiều "ngấm" vào người, nếu uống lại không đúng sẽ gây ra quá liều.
9. Dùng thực phẩm chăm sóc sức khỏe thay cho thuốc
Trên thị trường có rất nhiều thực phẩm chức năng, sản phẩm bổ sung chăm sóc sức khỏe có chứa thành phần của thuốc.
Có một hiện tượng phổ biến là người bệnh sử dụng thực phẩm chức năng nhưng nhầm nó là thuốc.
Điều này có thể dẫn đến kết quả không như mong đợi trong quá tŕnh điều trị bệnh.
Trong thực tế, thực phẩm chức năng chỉ để hỗ trợ chăm sóc sức khỏe, bổ sung vào chế độ ăn uống hàng ngày. Về bản chất, nó vẫn là thực phẩm, không thể dùng thay thế mục đích điều trị y tế.
Khi Bị Cảm Cúm Nên Ăn Uống Ra Sao? - BS. Hồ Ngọc Minh & BS. Hồ Vũ Mỹ Liên
LTS: Bác Sĩ Hồ Ngọc Minh được biết trong cộng đồng người Việt nhiều năm qua với chuyên khoa về hiếm muộn, vô sinh, và lựa chọn trai gái theo ư muốn. Ông đă từng làm nghiên cứu về bệnh hiếm muộn, và các bệnh ung thư của phụ nữ tại National Cancer Institute trực thuộc National Institutes of Health. Bác Sĩ Minh là Board Certified về Obstertrics, Gynecology và Reproductive Endocrinology Infertility. Pḥng mạch tọa lạc trong khuôn viên bệnh viện Fountain Valley, tại 11180 Warner Ave., Suite 465, Fountain Valley, CA 92708. Số phone liên lạc: (714) 429-5848, trang nhà: www.bacsihongocminh.com
“Khi bị cảm cúm nên ăn uống ra sao?” là câu hỏi mà từ lâu nhiều người vẫn thắc mắc, hỏi đi hỏi lại là: “Nên ăn những loại thức ăn ǵ khi bị cảm cúm? Có cần uống thêm thuốc bổ cho chóng lành bệnh hay không?”
Quan niệm từ hàng trăm năm nay, khi bị cảm lạnh, nên ăn đồ nóng, c̣n khi bị sốt nên ăn đồ mát, thật ra, vô căn cứ. (Ở đây mát và lạnh kể luôn về nhiệt độ cũng như theo thuyết âm dương, kiềm và acid).
Một nghiên cứu đăng vào năm 2002 cho thấy, nếu khi bị cảm cúm nên ăn ít lại và uống nhiều nước th́ sức đề kháng chống siêu vi cúm sẽ tăng lên. Điều nầy xem ra cũng khó tin v́ nghiên cứu chỉ dựa trên 16 bệnh nhân.
Đúng ra khi bị đau ốm, bất cứ bệnh tật ǵ, nếu ăn được th́ không nên bỏ ăn. Ăn không được th́ nên uống cho đủ calories. Bệnh nhân nằm bệnh viện, thường có chuyên gia ẩm thực (dietician) tính phần ăn cho đủ calories cũng v́ thế. Khi cơ thể chống lại vi trùng hay siêu vi, sẽ cần nhiều năng lượng hơn b́nh thường. Điều quan trọng hơn, là phải uống nước đầy đủ. Khi bị nóng sốt, thức uống lạnh hay nóng đều tốt cho cơ thể, tùy loại nào ḿnh thích. Uống nước nhiều sẽ làm cho lỗ mũi bớt bị nghẽn và thông đờm, bớt bị rát cổ họng, và giảm bớt nguy cơ bị nhiểm trùng kéo dài v́ vi trùng sanh sôi nẩy nở trong đờm. Ngoài ra, cơ thể cũng cần thêm nhiều các sinh tố khác nhau, không nhất thiết là vitamin C, mà c̣n nhiều các sinh tố khác nữa như vitamin A, E, folic acid, slenium, chất sắt, và dĩ nhiên cả protein, chất béo omgega-3 nữa.
Thật ra không có một thứ thức ăn nào để “trị cảm cúm” cả. Tuy nhiên một số thức ăn tiêu biểu sau đây có thể giúp bạn chóng lành bệnh:
1. Nước trái cây xay không có đường. Bất cứ loại trái cây nào ưa thích cũng được. Hầu hết đều có chứa các loại sinh tố chống oxide hoá (antioxidants) như vitamain C và E.
2. Nước trà nóng, có thể thêm chút mật ong cho dịu cổ họng và c̣n là nguồn antioxidants.
3. Nước súp gà hay cháo gà, hầm với legumes như cà rốt, khoa tây, hành củ càng tốt. Một nghiên cứu của trường Đại Học University of Nebraska cho biết, cháo gà có thể làm tăng sức đề kháng chống vi khuẩn của bạch huyết cầu.
4. Uống thêm vitamin C và D. Thiếu vitamin D có thể làm tăng nguy cơ bị nhiễm trùng đường phổi. Nói chung, một viên đa sinh tố mỗi ngày là đủ.
5. Người cao tuổi bị yếu đuối và bệnh tật chỉ v́ yếu… ruột.
Trên 50 tuổi, ta thường phải lo ngại nhiều về các bệnh suy tim mạch, bệnh lăng trí, mất trí nhớ, và kể cả nhức mơi xương cốt v́ phong thấp chẳng hạn. Thêm vào đó, càng cao tuổi, càng khó ngủ, hay mệt, và dễ bị phiền muộn. Chưa nói đến vấn đề béo ph́, cao máu, cao mỡ , cao đường.
Tuy nhiên mới đây Virginia-based Revolution Health Center đưa ra luận cứ cho rằng, tất cả bệnh tật không chỉ từ “cái ăn” mà ra mà c̣n v́ lư do đường ruột của chúng bị yếu đi.
Như đă biết trong ruột con người có hàng tỉ sinh linh vi khuẩn tốt. Những con vi khuẩn này giúp chúng ta giải độc, chống lại nguy cơ bị nhiễm trùng. Diện tích mặt bằng của đường ruột trải ra khoảng 2 sân tennis chứa đầy vi khuẩn, giúp đỡ đến 80% hiệu năng chống bệnh tật của cơ thể. Do đó, khi lực lượng vi khuẩn tốt bị yếu đi, khả năng chống bệnh sẽ giảm đi.
Hiện nay trung b́nh ở tuổi 55 đến 65 trở lên, đa số đă thấy oải, kém minh mẫn, thiếu ngủ, thiếu năng lực và nghị lực. Từ đó, bệnh phiền muộn kéo theo, là giảm sự ham muốn gối chăn và ảnh hưởng quan hệ t́nh cảm, vợ chồng. Theo ước tính, nguy cơ bị ung thư các loại ngày càng tăng, và trên lư thuyết, chỉ một trong hai người có thể cam đoan là không hề bị ung thư cho đến suốt cuộc đời. Hấu hết các nguy cơ bệnh tật ấy đều đến từ hệ thống đường ruột mà ra.
Một số người có vẻ “già trước tuổi” và bị bệnh tật nhiều hơn v́ khả năng thẩm thấu chất bổ yếu đi, trong khi đó chất độc lại không được loại trừ hữu hiệu và thấm tự do vào cơ thể.
Như đă nói trong bài viết “Giải Độc” đường ruột là một trong “ngũ hổ tướng” giúp cơ thể chúng ta thường xuyên giải độc, mà hầu hết chất độc lại đến qua “cửa khẩu”, nhất là các loại đồ ăn chế biến. Các loại thức ăn nầy có thể giết hại các loại vi khuẩn tốt.
Để tăng lượng vi khuẩn tốt cho cơ thể, nên ăn nhiều các loại dưa cải muối, dưa giá, kim chi. Nên bớt ăn thịt, nhất là thịt đỏ như thịt ḅ, thịt heo, thịt trừu, dưới 10% tổng số calories mỗi ngày. Các loại thịt đỏ, được biết, làm giảm số lượng vi khuẩn tốt. Thay vào đó, nếu muốn ăn thịt, nên ăn thịt gà, thịt vịt và ăn cá nhiều hơn. Nên ăn nhiều rau cải, đủ màu sắc.
Và cuối cùng, rất quan trọng, uống nước đầy đủ, tập thể dục đều đặn.
Kiễng Chân 3 Phút Mỗi Ngày Để Dưỡng Tim, Thận, Khí Huyết
Chỉ cần làm động tác kiễng chân 3 phút mỗi ngày vừa tốt cho thận, tốt cho khí huyết lại tốt cho tim.
Kiễng chân 3 phút mỗi ngày mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe
Nếu kiên tŕ làm như vậy một tháng liên tục, thân thể không những được điều dưỡng khỏe hơn mà bệnh phù cũng có thể biến mất. Động tác “kiễng chân” được thực hiện theo hai bước “Nâng gót chân lên” sau đó từ từ “hạ gót chân xuống”.
Nâng gót chân lên, đến khi thất cơ căng ra th́ lại hạ chân xuống để cơ bắp được thả lỏng. Làm như vậy thường xuyên sẽ giúp cơ bắp ở chân được rèn luyện và dần dần trở nên dẻo dai. Nó cũng giúp cho đôi chân trở nên thon đẹp hơn.
Quá tŕnh này sẽ giúp tăng cường lưu thông khí huyết, do đó cũng tác động đến lưu thông máu qua tim, hiện tượng tăng giảm huyết áp cũng được điều tiết. Ngoài ra nó c̣n có tác dụng điều tiết sự phân bố và hoạt động của dịch vơ thể giúp giảm mỡ, loại trừ bệnh phù, bệnh giăn tĩnh mạch. Thông qua kiên tŕ tập luyện kiễng chân có thể đạt được tác dụng trị bệnh và điều dưỡng thân thể.
Động tác kiễng chân cũng giúp kích thích 3 đường âm kính, thái âm tỳ kinh, quyết âm gan kinh, thiểu âm thận kinh. Ba bộ phận này đối với thân thể, khí huyết, tinh thần đều có tác dụng quan trọng. V́ thế, kích thích 3 đường âm kinh đối với dưỡng sinh tăng cường sức khỏe đều có tác dụng quan trọng.
5 lợi ích chủ yếu của động tác “kiễng chân”.
1. Thông qua tác dụng của ba đầu kinh mạch điều chỉnh và cân đối các hoạt chất trong thân thể, đạt tới giảm béo, tiêu bệnh phù, pḥng chống các bệnh về tiểu tiện, bệnh đi ngoài ra máu. Đối với đàn ông bị mắc bệnh tiền liệt tuyết hoặc bệnh ngứa ở cơ quan sinh dục của phụ nữ tập động tác này thường xuyên cũng có hiệu quả.
2. Thông qua tác dụng của tỳ kinh cùng gan kinh c̣n có tá dụng điều chỉnh tâm thái và bệnh đau tức ngực. Có thể kích thích ăn ngon miệng, giảm cơn đau ngực… Đối với phụ nữ tập độngt ác này c̣n giúp cho ngực đẹp hơn.
3. Thông qua kích thích lá lách và gan, để đạt được cân bằng chất béo cơ bắp cho cơ thể, tăng năng lượng, sức chịu đựng, cải thiện và tăng cường chức năng vận động của cơ thể.
4. Thông qua tác dụng kích thích tỳ kinh cùng gan kinh, động tác kiễng chân có thể đạt tới cơ thể cân đối, tăng cường sức sống, sức chịu đựng, tăng cường sự vận động của cơ năng.
5. Thông qua kích thích kinh mạch ở thận, bổ khí huyết ở thận, điều âm dương c̣n có tác dụng cân bằng, chống nóng, thanh nhiệt, trừ phiền muộn, đầu óc tỉnh táo, tăng trí lực, giữ ǵn vẻ đẹp.
Tại văn pḥng chúng ta cũng có thể chủ động tập động tác này. Tập động tác kiễng chân đối với dân văn pḥng cũng giúp điều dưỡng thân thể, pḥng ngừa các bệnh do ngồi nhiều gây ra, bảo tŕ thân h́nh, giúp tăng cường tinh thần, cân bằng tâm thái.
Khi luyện tập th́ cần nhấc gót chân lên và giữ nguyên một khoảng thời gian. Nâng lên và buông xuống phải nhẹ nhàng chậm răi, không nên làm quá nhanh và dùng lực quá mạnh.
Thực hiện động tác:
Tư thế chuẩn bị: Hai chân song song, mũi chân hướng phía trước hơi chếch ra ngoài, dầu gối buông lỏng, hơi chùng, toàn thân thả lỏng tự nhiên, bàn chân chạm đất.
(1) Hai gót chân cũng đồng thời nâng lên khỏi mặt đất, hai bàn tay đặt nhẹ nhàng sau eo, người thẳng, ngực hơi ưỡn ra, bụng hóp lại, đồng thời hít không khí vào.
(2) Phần cơ bắp ở lưng buông lỏng, gót chân nhẹ nhàng hạ xuống. hạ xuống nhưng cũng không hoàn toàn đặt hẳn cả bàn chân xuống mặt đất, đồng thời thở ra.
(3) Làm lại 7 lần, tở lại tư thế dự bị, khi gót chân đặt xuống đất cần khống chế tốt độ mạnh yếu cùng tốc độ, khi đặt xuống cần thật nhẹ nhàng, như thế sẽ làm giảm áp lực lên cột sống giống như một phương pháp dưỡng sinh thời cổ đại gọi là “ Chấn tủy tháp”.
(4) Toàn bộ bài tập này có thể lặp lại 1 đến 3 lần.
Nước hầm xương được nhiều người ưa chuộng trong việc chế biến, nấu nướng các món như canh, súp… v́ không chỉ đem lại vị ngọt thơm ngon cho món ăn mà c̣n có nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Nước hầm xương là nước được chế biến từ việc đun sôi các loại xương động vật ở nhiệt độ thấp trong một thời gian dài. Các chuyên gia dinh dưỡng cũng khuyến khích mọi người nên dùng nhiều nước hầm xương thay v́ sử dụng nước b́nh thường để nấu các món như canh, súp hay món hầm.
Trong quá tŕnh hầm với nước, các chất dinh dưỡng quan trọng trong xương như canxi, phospho và collagen sẽ bắt đầu bị phá vỡ và giải phóng ra ngoài. Về mặt dinh dưỡng, tất cả những khoáng chất có nguồn gốc từ xương rất dễ hấp thu. Không chỉ vậy, trong xương c̣n chứa nhiều collagen và các hợp chất có khả năng kháng viêm hiệu quả.
Tiêu thụ nước hầm xương sẽ giúp mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như:
Cải thiện tiêu hóa
Nếu gặp rắc rối về vấn đề tiêu hóa, khẩu phần ăn có chứa nước hầm xương có thể sẽ giúp ích cho bạn v́ chúng hỗ trợ hoạt động của ruột. Các amino axit như proline và glycine rất tốt cho đường tiêu hóa, giúp cơ thể hấp thu nhiều dưỡng chất hơn đồng thời c̣n hạn chế t́nh trạng đầy hơi, tiêu chảy và đau bụng.
Giúp xương khỏe mạnh hơn
Nước hầm xương giúp bạn có thêm nhiều khoáng chất tốt cho sức khỏe của hệ cơ và xương, hạn chế nguy cơ mắc bệnh loăng xương. Canxi, magiê, phospho và gelatin có trong xương động vật sẽ góp phần tạo xương cho cơ thể, giúp xương thêm cứng và chắc khỏe.
Xoa dịu các cơn đau khớp
Glucosamine được bổ sung thông qua khẩu phần ăn sẽ làm hạn chế các cơn đau khớp. Trong nước hầm xương chứa rất nhiều glucosamine dạng tự nhiên.
Ngoài ra, khi nấu xương động vật ở một khoảng thời gian hợp lư có thể tạo thành một loại nước súp giàu các hợp chất có tác dụng làm giảm đau khớp khác, bao gồm các chất như axit hyaluronic và chodroitin. Bên cạnh đó, nước hầm xương c̣n góp phần cung cấp lượng collagen cần thiết cho các khớp, giúp cơ thể trở nên dẻo dai hơn.
Đánh bại chứng dị ứng và các bệnh tự dị ứng
V́ các bệnh dị ứng và tự dị dứng có mối quan hệ với chứng ṛ rỉ ruột nên việc uống nước hầm xương hoặc ăn các món được nấu từ loại nước này sẽ tốt cho người bệnh. Chúng giúp cải thiện đáng kể sức khỏe cho ruột ở những người thường bị dị ứng thức ăn hoặc bị các bệnh tự miễn dịch.
Hạn chế viêm nhiễm
T́nh trạng viêm nhiễm trong cơ thể có liên quan đến nguy cơ phát triển bệnh ung thư, do đó, việc điều trị viêm nhiễm luôn là một trong những ưu tiên hàng đầu. Nếu mắc các bệnh viêm nhiễm, nước hầm xương ḅ là lựa chọn tốt nhất cho bạn v́ chúng chứa nhiều axit béo omega-3 và các hợp chất khác đóng vai tṛ quan trọng trong việc hạn chế viêm nhiễm.
Chăm sóc sắc đẹp
Ngay cả khi không quan tâm đến những lợi ích mà nước hầm xương mang lại cho sức khỏe, bạn cũng nên biết rằng collagen từ xương động vật cũng có những ảnh hưởng tích cực đối với sự phát triển của tóc và móng. Bên cạnh đó c̣n giúp cho da se khít và đàn hồi tốt hơn.
Nấu nước hầm xương trong bao lâu?
Để phát huy tối đa lợi ích từ nước hầm xương, bạn cần hầm xương gà trong ṿng từ 8-24 tiếng. Trong khi đó, xương ḅ cần nhiều thời gian hơn, từ 12-48 tiếng. Dù chế biến món ăn nào, bạn cũng nên cho vào nồi xương hầm một chút giấm táo hoặc nước chanh (khoảng 30ml) v́ chất axit trong đó sẽ giúp xương tiết ra nhiều dưỡng chất hơn.
Tuy nước hầm bổ dưỡng nhưng các chuyên gia dinh dưỡng cũng khuyến cáo những người đang giảm cân không nên dùng nhiều nước hầm xương v́ chúng giàu năng lượng, khiến bạn khó giảm cân theo mong muốn.
Tôi cứ nghe nói rằng chất xơ rất tốt cho sức khỏe và có thể làm giảm chất béo trong máu. Tôi bị cao mỡ đă hơn năm nay và đang uống thuốc để hạ mà vẫn c̣n cao. Vậy tôi có nên ăn thêm chất xơ không và ăn những thức ăn nào để có chất xơ. Năm nay tôi đă hơn 60 tuổi rồi và đọc tuần báo Trẻ mỗi tuần.
- Nguyễn Thị Mai (Sachse)
Đáp
Thưa bà,
Chất xơ là một hỗn hợp chất tinh bột nằm trong màng tế bào của các loại thực vật.
Có 2 loại chất xơ:
- Loại không ḥa tan trong nước, có trong các loại hạt nguyên trạng, vỏ các loại hạt, rau, trái cây. Các chất này hút rất nhiều nước.
- Loại ḥa tan trong nước, có trong rau trái, gạo đỏ, yến mạch oats, lúa mạch (barley).
Nói chung, chất xơ có nhiều trong:
- Lá xanh của các loại rau. Cuống lá có nhiều xơ hơn rễ và củ;
- Thực vật tươi, không chế biến
- Vỏ các loại hột và vỏ rau trái cây;
- Hạt nẩy mầm (giá đậu).
Các chất này đều không được tiêu hóa và có rất ít giá trị dinh dưỡng. Tuy nhiên khi ăn vào th́ chất xơ có một số tác dụng tốt được nhiều người tin theo và khoa học thực nghiệm cũng phần nào đồng ư. Chúng tôi xin tóm lược như sau để bà cũng như độc giả tuần báo Trẻ đọc, cho vui.
1. Chất xơ với táo bón:
V́ không ḥa tan trong nước và khi được ăn với nhiều nước, chất xơ có thể là môn thuốc an toàn và hữu hiệu để pḥng tránh bệnh táo bón. Nó làm mềm và tăng lượng phân để bộ tiêu hóa dễ dàng thải ra khỏi cơ thể. Ngoài ra, khi vào đến ruột già, nó được vi sinh vật tranh nhau ăn, tạo ra nhiều hóa chất có hơi (gas). Các hơi này kích thích ruột già làm người ta mót “đi cầu”. Một nhận xét cụ thể là trâu ḅ ăn cỏ, rơm rất nhiều chất xơ nên phẩn rất to và mềm.
2. Chất xơ với bệnh viêm túi ruột già:
Trên vách ruột già thường nổi lên những túi nhỏ tư tẹo, mà theo bác sĩ Lauren V. Ackerman của đại học Nữu Ước th́ hầu như người lớn nào cũng có. Mỗi khi thức ăn bị ngưng đọng trong những túi đó th́ gây ra t́nh trạng viêm túi ruột già (diverticulosis).
V́ không ḥa tan trong nước, chất xơ có thể ngăn ngừa sự thành h́nh các túi nhỏ đó bằng cách giảm thiểu sự táo bón và giảm sự căng phồng của ruột già trong việc tống khứ chất phế thải.
Tại Western General Hospital bên Ái Nhĩ Lan, người ta có thể ngăn ngừa sự tái phát ở bệnh nhân mới giải phẫu bệnh viêm túi ruột bằng cách cho ăn nhiều chất xơ.
3. Chất xơ với ung thư ruột già:
Ung thư ruột già hiện giờ đứng hạng thứ nh́ trong các loại ung thư ở Mỹ và gây tử vong cho nhiều chục ngàn người mỗi năm. Dinh dưỡng đă được nhắc nhở đến như một cách để pḥng ngừa bệnh này.
Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ và nhiều tổ chức y tế công tư khác chủ trương và khuyến khích bằng cách giảm tiêu thụ chất béo và tăng thực phẩm có chất xơ. Các khuyến cáo này được kết quả của nhiều nghiên cứu khoa học hỗ trợ.
Có hàng chục cuộc khảo sát đă chứng minh chất xơ có khả năng pḥng ngừa bệnh ung thư ruột già. Một cuộc nghiên cứu ở bệnh viện Nữu Ước năm 1989 cho thấy là chất xơ ngăn chận sự xuất hiện của các mụn thịt thừa (polyp) ở ruột già và hậu môn. Những mụn này có khuynh hướng phát triển thành bướu ung thư.
Viện Ung thư Quốc Gia Hoa Kỳ, Hội Ung Thư Hoa Kỳ khuyên nên dùng từ 25- 30 gr chất xơ mỗi ngày.
4. Chất xơ với bệnh tim mạch:
Bác sĩ James Anderson của Đại Học Y khoa Kentucky, Hoa Kỳ đă dành nhiều chục năm nghiên cứu công dụng chất xơ với bệnh tim mạch và tiểu đường. Theo ông ta, chất xơ nhất là từ lúa mạch, giảm cholesterol bằng cách làm gan bớt chế tạo mỡ béo LDL và tăng HDL.
Một nghiên cứu khác cho người t́nh nguyện ăn nhiều bơ th́ cholesterol lên rất cao, nhưng khi thêm chất xơ vào khẩu phần th́ cholesterol giảm xuống tới 20%. Cholesterol cao trong máu đă được coi như nguyên nhân gây một số bệnh tim mạch và là đề tài của nhiều nghiên cứu khoa học cũng như câu chuyện để nói khi mọi người gặp gỡ.
5. Chất xơ với bệnh tiểu đường:
Tiểu đường là một nhóm bệnh trong đó đường glucose ở máu lên cao. Bệnh này do hoặc thiếu Insulin hoặc giảm tác dụng của Insulin trong cơ thể. Bệnh rất phổ biến và đưa đến nhiều điều không tốt cho sức khỏe, khả năng làm việc, phẩm chất đời sống con người. Nó cũng ảnh hưởng tới nền kinh tế quốc gia v́ số bệnh ngày càng gia tăng, người bệnh hoạn nhiều, rất tốn kém cho sự chăm sóc lâu dài.
Theo kết quả các nghiên cứu của các bác sĩ James W. Anderson, thực phẩm có chất xơ có nhiều khả năng b́nh thường hóa đường trong máu, giảm đường sau bữa ăn, tăng công hiệu của Insulin. Theo ông ta, loại chất xơ ḥa tan trong nước rất công hiệu v́ nó tạo ra một lớp keo (gel) lỏng ngăn không cho đường hấp thụ vào ruột và có thể làm giảm đường trong máu tới 30%.
Người mắc bệnh tiểu đường cũng hay bị chứng vữa xơ động mạch v́ triglyceride lên cao. Bác sĩ Anderson cho hay chất xơ có thể làm giảm loại mỡ này và mỡ xấu LDL và làm tăng mỡ lành HDL.
6. Chất xơ với bệnh mập ph́:
Người bị ph́ mập thường v́ ăn nhiều, nhất là chất mỡ, mà lại không sử dụng, nên năng lượng dư thừa tích tụ trong cơ thể. Tiết chế ăn uống là điều cần thiết để giảm kư.
Phần nhiều thực phẩm giàu chất xơ đều nghèo chất béo, không có chất dinh dưỡng cho nên là món ăn lư tưởng cho những người muốn xuống cân.
Ngoài ra, thực phẩm giàu chất xơ cần thời gian lâu hơn để ăn nhai, không được tiêu hóa và hấp thụ ở bao tử, thường làm người ta no mau và no lâu, do đó giảm nhu cầu ăn nhiều, một điều kiện để khỏi mập ph́.
Chất xơ thiên nhiên có công hiệu hơn viên chất xơ.
7. Chất xơ với bệnh ung thư vú:
Một nghiên cứu mới đây của Hội Sức Khỏe Mỹ Quốc (American Health Foundation) ở thành phố Nữu Ước cho thấy là cám lúa ḿ (wheat bran) rất giàu chất xơ không ḥa tan trong nước, có khả năng giảm thiểu lượng estrogen trong máu. Từ đó người ta suy đoán rằng chất xơ trong cám lúa ḿ có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh ung thư vú. Các khảo sát về vấn đề này đang c̣n tiếp diễn.
Coi như vậy th́ bà thấy chất xơ rất tốt cho cơ thể.
Riêng trường hợp của bà th́ chúng tôi đề nghị là bà vẫn phải tiếp tục dùng thuốc hạ chất béo do bác sĩ cho toa, đồng thời cũng giảm tiêu thụ chất béo từ động vật và năng vận động cơ thể. Làm được như vậy th́ cholesterol sẽ giảm và bà có thể tránh được một số bệnh. Bà nên dùng các loại thực phẩm có nhiều chất xơ mà tôi đă nêu ra ở đầu bài viết.
Vitamin D có trong nhiều loại thực phẩm. Ảnh internet
Các nhà khoa học Trường ĐH California, San Diego (Mỹ) vừa cảnh báo trên Tạp chí American Journal of Public Health (Mỹ) rằng, những người có nồng độ vitamin D thấp tăng gấp đôi nguy cơ tử vong sớm so với những người có mức vitamin D cao trong máu.
Phát hiện này dựa trên cơ sở một cuộc phân tích có hệ thống của các nhà khoa học từ 32 nghiên cứu trước đây về mối liên quan giữa mức vitamin D trong máu và tỉ lệ tử vong ở con người.
Theo đó, các nhà khoa học Trường ĐH California, San Diego đă tiến hành kiểm tra và định lượng chất chuyển hóa 25-hydroxyvitamin D - một thể vitamin D trong máu và là thông số đáng tin cậy nhất để đánh giá mức vitamin D ở những người trong nghiên cứu.
Cedric Garland - giáo sư Khoa Gia đ́nh và Y tế Dự pḥng Trường ĐH California - người chủ tŕ nghiên cứu, phát biểu: “Ba năm trước, Viện Y khoa Mỹ (IOM) kết luận rằng những người có mức vitamin D thấp rất nguy hiểm cho sức khỏe”. Nghiên cứu mới này củng cố thêm kết luận trên, đồng thời cung cấp thêm những bằng chứng mới.
Theo báo cáo của IOM, những người có mức vitamin D 20 nanogram/1 ml máu, được cho là mức vitamin D thấp, có liên quan đến nguy cơ phát triển các bệnh về xương. Trong khi theo phát hiện của Giáo sư Garland: những người có mức vitamin D thấp c̣n liên quan đến nguy cơ tử vong sớm do tất cả vấn đề sức khỏe, chứ không chỉ mắc các bệnh về xương.
Các nhà nghiên cứu cho biết, một nửa các trường hợp tử vong sớm trong nghiên cứu có liên quan đến mức thấp vitamin D trong máu (khoảng 30 nanogram/1 ml máu). Và theo ước tính của IOM, hiện có khoảng 2/3 dân số Mỹ có mức vitamin D dưới 30 nanogram/1 ml máu.
Giáo sư Garland khuyến cáo, để tăng cường sức khỏe và giảm thiểu nguy cơ tử vong sớm, mỗi người cần cung cấp vào cơ thể khoảng 4.000 IU (đơn vị quốc tế) vitamin D mỗi ngày. Tuy nhiên, để bảo đảm an toàn, bạn nên thường xuyên kiểm tra mức chất 25-hydroxyvitamin D trong máu định kỳ hàng năm, nhằm xác định cụ thể liều lượng vitamin D cần bổ sung vào cơ thể.
Để bổ sung vitamin D cho cơ thể, ngoải việc tắm nắng và uống nguồn thuốc viên bổ sung, bạn cũng có thể thường xuyên tiêu thụ các loại thực phẩm giàu vitamin D như gan động vật, sữa, ḷng đỏ trứng, cá hồi, cá trích, dầu gan cá, cá ṃi đóng hộp, nấm… trong chế độ ăn hàng ngày.
Lạ, phải nói phồng ngực… thở vào hay căng ngực thở vào mới đúng chứ, v́ phổi ở trong ngực kia mà, sao lại nói “ph́nh bụng… thở vào”? Nhưng không! Phổi ở trong ngực nhưng thở vào thở ra được chủ yếu là nhờ cơ hoành, một cơ vắt ngang giữa bụng và ngực, có nhiệm vụ thụt lên thụt xuống để “bơm hơi” vào phổi như cái piston trong ống xi-lanh (seringue) vậy. V́ thế, thở bụng mới là cách thở sinh lư, tự nhiên nhất, v́ cơ hoành chịu trách nhiệm đến 80% khối lượng khí vào ra ở phổi trong khi các cơ hô hấp khác chỉ chiếm 20% thôi. Cứ quan sát một bé đang ngủ th́ biết: Nó thở đều đều, nhẹ nhàng, và… thở bằng bụng! Chỉ có cái bụng nó là ph́nh lên xẹp xuống thôi chớ cái ngực vẫn im re. Thở bụng là cách thở tự nhiên không chỉ của người mà của…mọi loài. Thử quan sát con thằn lằn, con tắc kè, con ễnh ương… th́ biết. Nó chỉ toàn thở bằng bụng. Chỉ có cái bụng nó là ph́nh lên xẹp xuống đều đều thôi. Chỉ cần cơ hoành nhích lên nhích xuống chút xíu là đă đủ cung cấp khí cho cơ thể rồi. Khi mệt, cần nhiều oxy hơn th́ cơ hoành sẽ “thụt” mạnh hơn, nhanh hơn thế thôi. Nhớ rằng thở là chuyện b́nh thường nhưng tối quan trọng. Nhịn ăn vài tuần chưa chết, nhịn uống vài ba ngày chưa chết, nhưng không thở 5 phút th́ đă chết v́ thiếu dưỡng khí. Ai cũng phải thở, lúc nào cũng phải thở và ở đâu cũng phải thở. Người già càng cần biết cách thở… nếu muốn sống lâu và ít bệnh tật, ít ốm đau vặt.
Gần đây phương pháp thở bụng, thở cơ hoành (abdominal breathing, diaphragmatic breathing) được các bác sĩ Dean Ornish, Deepak Chopra ở Mỹ quảng bá và áp dụng trong điều trị các bệnh tim mạch, các bệnh do hành vi lối sống gây ra có hiệu quả tốt. Hơn hai ngàn năm trăm năm trước, ở phương Đông, đức Phật cũng đă hướng dẫn cách thở này gọi là Anapanasati (An ban thủ ư) cũng gọi là “quán niệm hơi thở” chẳng những mang lại sức khỏe dẻo dai mà c̣n giúp thân tâm an lạc.
Đặt tay lên bụng. Khi hít vào thấy bụng… ph́nh lên là đúng
Bác sĩ Nguyễn Khắc Viện sinh năm 1913 tại Hà Tĩnh, học Đại học Y khoa Hà Nội rồi sang Pháp tiếp tục học, tốt nghiệp bác sĩ Nhi khoa năm 1941. Năm 1942, ông bị lao phồi nặng, điều trị ở bệnh viện Saint Hilaire du Trouvet, Grenoble. Thời đó bệnh lao chưa có thuốc chữa như bây giờ. Từ năm 1943 đến năm 1948 ông phải chịu mổ 7 lần, cắt bỏ 8 cái xương sườn, cắt bỏ toàn bộ lá phổi bên phải và một phần ba lá phổi bên trái. Các bác sĩ Pháp bảo ông chỉ có thể sống chừng hai năm nữa thôi. Trong thời gian nằm chờ chết, ông đă t́m ra một phương pháp… thở bụng để tự chữa bệnh cho ḿnh sau khi tham khảo đông tây kim cổ, và kết quả là ông đă sống đến tuổi 85 mới chết (1997), nghĩa là sống thêm được 50 năm nữa, họat động tích cực, năng nổ trong nhiều lănh vực! Chuyện khó tin nhưng có thật!
Tôi may mắn quen biết ông trong nhiều năm. Với tôi, ông vừa là đồng nghiệp, là đàn anh mà cũng là người thầy. Ông thường trao đổi với tôi điều này điều khác, về công việc viết lách, giảng dạy, và về phương pháp thở “dưỡng sinh” của ông. Trao đổi không chỉ về cơ thể học, sinh lư học mà cả về tâm lư học, đạo học. Tôi phục ông ốm nhom mà làm việc thật dẻo dai, bền bĩ, gần như không biết mệt mỏi. Trong lúc nhiều người giảng bài, nói chuyện, hội họp, làm việc… thấy uể oải, hụt hơi, th́ một người chỉ c̣n hai phần ba lá phổi, chỉ c̣n gần một nửa “dung tích sống” như ông lại vẫn ung dung, thư thái. Ông nói với tôi sau này khi ông mất đi, điều quan trọng ông để lại không phải là những tác phẩm văn học, triết học này nọ mà chính là bài vè dạy thở chỉ với 12 câu của ông.
Dưới đây là bài vè 12 câu dạy thở bụng của bác sĩ Nguyễn Khắc Viện:
Thót bụng thở ra
Ph́nh bụng thở vào
Hai vai bất động
Chân tay thả lỏng
Êm chậm sâu đều
Tập trung theo dơi
Luồng ra luồng vao
B́nh thường qua mũi
Khi gấp qua mồm
Đứng ngồi hay nằm
Ở đâu cũng được
Lúc nào cũng được!
(Nguyễn Khắc Viện)
Người già hay đau vặt, hay mệt mỏi, cảm thấy hụt hơi, đuối sức, có thể áp dụng phương pháp thở bụng này sẽ thấy có hiệu quả, tăng sức bền, tăng dẻo dai. Do tuổi cao, người già ít có dịp vận động toàn thân, chạy nhảy leo trèo như hồi trẻ, th́ nằm trên giường tập thở bụng –ph́nh lên xẹp xuống- cũng là cách tốt. Nếu biết vừa thở vừa quan sát nó – tức “quán niệm hơi thở” – nhớ nghĩ về nó… th́ dần dần tâm sẽ được thanh tịnh, bớt buồn phiền, lo âu.
Không cần phải ráng sức, gắng sức chi cả. Chỉ cần chuyên cần, kiên nhẫn để tạo thành thói quen thế thôi. Có người v́ muốn cho mau thành công, ráng sức quá th́ sẽ dẫn đến … choáng váng, chóng mặt, tê rần… Tại sao? Tại v́ đă ráng, cố ép, th́ sẽ gây rối loạn sự điều hoà tự nhiên của cơ thể. Cho nên người nào “ham hố” quá, ráng “luyện công” quá, thường dễ bị “tẩu hỏa nhập ma”! Người có bệnh mạn tính càng không nên ráng. Kiên tŕ, chừng vài ba tháng mới quen, mới thấy hiệu quả. Nếu đang chữa bệnh nào đó ( tăng huyết áp, tiểu đừơng…) th́ vẫn phải dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Ruột Quá Nhạy Cảm (Irritable Bowel Syndrome) Bác sĩ Nguyễn Văn Đức
Kể ra, có một cô người yêu nhạy cảm quá cũng khó ḷng. Đầu năm, mới lỡ lời một chút, nàng đă ngúng nguẩy, nước mắt như mưa. Đến ngày Valentine, hơi chậm mua quà t́nh yêu cho nàng, nàng phụng phịu, mặt mũi đăm đăm. Ôi, cuộc đời đau khổ.
Trong vườn ḷng mỗi người chúng ta, cũng có một cô nàng. Nàng “Ruột”. Nàng dễ chịu, ta nhờ. Nàng nhạy cảm quá, cuộc đời ta khổ sở: cho nàng ăn chút thức lạ, nàng tiêu chảy, không cho nàng ăn đủ chất bă, nàng bón, rồi nàng kêu rên, làm ta đau.
10-15% người lớn chúng ta lụy v́ chứng ruột quá nhạy cảm. Ruột quá nhạy cảm xảy ra nhiều ở người trẻ và người tuổi trung niên (middle-aged). Phụ nữ bị chứng này gấp 2 lần nam giới. Trong các bệnh của đường tiêu hóa, chứng ruột quá nhạy cảm xảy ra nhiều nhất, số người nghỉ làm việc v́ nó chỉ sau có cảm, tốn kém hàng năm lên đến 30 tỉ đô-la.
Triệu chứng
Triệu chứng của bệnh rất nhiều, gồm những triệu chứng tiêu hóa và những triệu chứng ngoài đường tiêu hóa. Bệnh gây đau bụng và thay đổi thói quen đi cầu, tiêu chảy hoặc bón.
- Bụng đau, hoặc khó chịu kinh niên:
Người bệnh hay đau quặn vùng bụng dưới, thường phía bên trái. Cơn đau dịu đi sau khi đi cầu hay đánh hơi. Đau cũng có thể xảy ra ở bất cứ vùng nào khác của bụng, khiến dễ lầm với các bệnh khác của đường tiêu hóa. Chẳng hạn, nếu đau ở vùng bụng trên, bác sĩ dễ định sai là bệnh bao tử. Hoặc nếu đau ở vùng túi mật bụng trên bên phải, bác sĩ có thể nghi nhầm người bệnh đau v́ có sạn túi mật.
- Tiêu chảy:
Tiêu chảy hay xảy ra vào buổi sáng lúc mới tỉnh giấc, hoặc sau khi ăn sáng. Phân lỏng và như có đàm. Thường, khi đă trả nợ tiêu hóa 3, 4 lần vào mỗi sáng, người bệnh mới cảm thấy dễ chịu và yên tâm làm việc. Cũng có người tiêu chảy lai rai cả ngày. Tiêu chảy hiếm khi xảy ra vào ban đêm.
Có người diễn tả phân không lỏng, nhưng nát, không thành khuôn, hoặc rất dính và mảnh như “cây bút ch́” (pencil-like). Người bệnh hay có cảm giác đi cầu không đă, đi chưa hết phân, bụng lúc nào cũng như đầy hơi, ph́nh to. Có vị mót cầu là phải đi ngay, không thể nín nhịn chờ lúc khác thuận tiện hơn. Nhiều người không dám đi đâu, hoặc chỉ rời nhà khi biết chắc có pḥng vệ sinh nào gần đấy trên lộ tŕnh.
Tiêu chảy xảy ra lai rai nhiều tuần, nhiều tháng, rồi tự nhiên biến mất. Sau một thời gian dài ngắn khó biết, nó xuất hiện trở lại làm khổ người bệnh.
- Bón:
Nhiều người thay v́ tiêu chảy, lại bón, cả tuần đi cầu chỉ 1, 2 lần. Phân cứng quá, hoặc thành những cục nhỏ như phân dê.
Một số vị nuôi cả thỏ lẫn rùa trong… vườn ḷng: lúc thỏ chạy, tiêu chảy liên tiếp nhiều tuần lễ, khi rùa ḅ, bón ơi là bón. Cũng có lúc thỏ và rùa cùng đi nghỉ mát, các vị nhẹ nhơm, thoải mái được một thời gian.
Người mang chứng ruột quá nhạy cảm cũng hay than đầy hơi, nóng ngực (heartburn), khó nuốt, buồn nôn, đau ngực, và những triệu chứng ngoài đường tiêu hóa: đau lưng, yếu mệt, chóng mặt, hồi hộp, đau nhức toàn thân, rối loạn t́nh dục, đau lúc giao hợp, đi tiểu nhiều lần, khó nín tiểu, …
Người mang chứng ruột quá nhạy cảm đi khám bác sĩ thường hơn, đ̣i hỏi bác sĩ làm nhiều trắc nghiệm hơn, dùng nhiều thuốc hơn, nghỉ việc nhiều hơn, năng suất làm việc kém hơn, hay vào nhà thương hơn, tiêu tốn nhiều chi phí y tế hơn so với người mang những bệnh khác.
Tuy triệu chứng hoặc liên tục, hoặc cứ tái đi tái lại nhiều tháng năm như vậy, nhưng người bệnh không xuống cân, không nóng sốt, không đi cầu ra máu, về đêm vẫn ngủ ngon, không bị phiền v́ các triệu chứng (những điểm quan trọng để phân biệt với các bệnh khác như ung thư ruột già, cường tuyến giáp trạng, …). Triệu chứng hay xảy ra hơn vào những khoảng thời gian người bệnh căng thẳng về tinh thần.
Người ta cho rằng “nàng Ruột” trong vườn ḷng chúng ta, nếu nhạy cảm, lúc hoạt động quá mức, lúc lại ỳ ra không làm việc, là do sự xáo trộn cơ năng vận chuyển (motility disorder) của hệ thống tiêu hóa. B́nh thường, hoạt động điều ḥa từ trên xuống dưới của hệ tiêu hóa do những co bóp nhịp nhàng, phối hợp của bao tử và các khúc ruột nối liền nhau. Sự xáo trộn cơ năng trong chứng ruột quá nhạy cảm khiến sự co bóp, chuyển động của bao tử và ruột rối loạn. Chuyển động của ruột hoặc giảm đi (gây bón), hoặc tăng lên (gây tiêu chảy). Các nhà “ruột học” nhận thấy nhu động của ruột tăng lên vào những lúc tinh thần ta căng thẳng. C̣n tại sao người có chứng ruột quá nhạy cảm hay đau bụng? Có lẽ v́ người bệnh có những cảm nhận bất thường với những hoạt động của các cơ quan bên trong cơ thể, trong khi người thường, cũng với những hoạt động của ruột như vậy, không cảm thấy đau.
Định bệnh
Theo tiêu chuẩn định bệnh gọi là “Rome criteria III”, do một nhóm các nhà nghiên cứu đưa ra, một người mang chứng ruột quá nhạy cảm, khi đau hoặc khó chịu bụng, liên tục hoặc tái phát, ít nhất 3 ngày một tháng đă 3 tháng qua, và có thêm 2 hay nhiều hơn các triệu chứng kể sau:
- Đi cầu xong bớt đau, khó chịu bụng.
- Số lần đi cầu bất thường.
- Phân không b́nh thường: hoặc lỏng, như nước, hoặc cứng quá, thành từng cục nhỏ.
Ruột quá nhạy cảm và một số bệnh khác gây triệu chứng giống nhau. Đi khám bệnh, giúp bác sĩ, bạn kể bệnh rơ ràng, rành mạch, chúng ta khỏi đi sai đường. Bạn kể rơ bạn ăn có ngon miệng, có xuống cân, có nóng sốt, đi cầu ra máu không.
Tùy triệu chứng, thời gian bạn có triệu chứng, và hạn tuổi của bạn, sau khi thăm khám, bác sĩ có thể sẽ cho bạn thử máu, thử phân, chụp phim hoặc soi đường tiêu hóa. Chẳng hạn, với người trên 50 tuổi, v́ dễ có ung thư ruột già, nên bác sĩ thường cho soi ruột già để t́m ung thư. Ngược lại, ở người trẻ tuổi, ung thư ruột già rất hiếm, nếu không có những chỉ dấu báo động như thiếu máu, xuống cân, không có người thân trong gia đ́nh bị ung thư ruột già, soi ruột già thường không cần thiết.
Các thử máu C-reactive protein, IgA antibody to tissue transglutaminase cần làm để t́m một số bệnh đường tiêu hóa khác gây triệu chứng tương tự bệnh ruột quá nhạy cảm. Bệnh cường tuyến giáp trạng (hyperthyroidism) cũng cho những rối loạn tiêu hóa khó phân biệt với chứng ruột quá nhạy cảm. Thử máu, có thể chẩn đoán bệnh cường tuyến giáp trạng dễ dàng.
Với những người bệnh có triệu chứng tiêu chảy thời gian gần đây mới đi du lịch một quốc gia c̣n đang phát triển, ta cần thử phân để t́m kư sinh trùng. Nhiều bệnh kư sinh trùng (chúng ta hay gọi nôm na là bệnh sán lăi) cho các triệu chứng giống chứng ruột quá nhạy cảm.
Trong chứng ruột quá nhạy cảm, kết quả các thử nghiệm đều b́nh thường. Chúng ta yên tâm các triệu chứng không phải do một bệnh nguy hiểm nào khác, và có thể tiến hành chữa trị.
Chữa trị
Sự chữa trị chứng ruột quá nhạy cảm cần sự kiên nhẫn và hiểu biết, của cả bác sĩ lẫn người bệnh, để người bệnh khỏi sợ hăi, và không đặt ra những kỳ vọng khó thể đáp ứng. Nếu không, người bệnh, vừa tốn công, vừa tốn của, sẽ tiếp tục đi t́m măi một Hoa Đà, Biển Thước không bao giờ gặp, với hy vọng sẽ có người chữa khỏi chứng này.
Sự chữa trị nhắm mục đích làm giảm triệu chứng, và bác sĩ nên quan tâm đến sự lo âu của người, t́m hiểu tại sao người bệnh t́m đến chữa trị vào lúc này: triệu chứng nặng hơn (do mới dùng một thuốc nào đó, do thay đổi thực phẩm ăn uống hàng ngày), sợ bị ung thư, người bệnh có thêm vấn đề về tâm thần, vân vân.
Chứng ruột quá nhạy cảm có 3 mức độ: nhẹ (mild), vừa (moderate), và nặng (severe).
Mức độ nhẹ
70% số người bị chứng ruột quá nhạy cảm có triệu chứng nhẹ thôi: các triệu chứng không hay xảy ra, họ vẫn sinh hoạt như thường mỗi ngày, với tinh thần b́nh thường, lành mạnh. Nhiều người cũng chẳng đi khám bác sĩ.
Sau khi định bệnh đă rơ rệt, người bệnh được trấn an là chứng ruột quá nhạy cảm không đưa đến ung thư hay các bệnh nguy hiểm khác. Và bác sĩ giải thích: chứng này, như đa số các trường hợp nhức đầu, tuy lành, nhưng là chứng kinh niên, và với tŕnh độ y học hiện tại của nhân loại, chưa có phương cách chữa khỏi. Dẫu vậy, sự chữa trị sẽ giúp các triệu chứng thuyên giảm. Người bệnh được khuyên đừng nên quá bận tâm, và coi các triệu chứng đau bụng, tiêu chảy, táo bón, đi phân không b́nh thường, … của ḿnh như… pha, đừng để chúng ám ảnh nhiều, ảnh hưởng đến công việc và hạnh phúc hàng ngày.
Có sự tương quan mật thiết giữa những căng thẳng tinh thần với sự xuất hiện, cũng như mức độ nặng nhẹ của các triệu chứng. Bạn nên ngủ đủ, 7-8 tiếng mỗi đêm, đúng giờ giấc. Những hoạt động làm giảm căng thẳng tinh thần, như thể thao, các thú vui lành mạnh, hoặc thường xuyên vận động, cũng giúp vào sự chữa trị rất nhiều. Đi bộ khoảng 20, 30 phút, 3-4 lần mỗi tuần là vận động nhẹ nhàng và tối thiểu nhất ai cũng có thể làm.
Đồng thời, với những phương cách sau, nhiều người có chứng ruột quá nhạy cảm nhẹ không cần đến những chữa trị tốn kém:
- Bạn chú ư tới thói quen ăn uống mỗi ngày, để ư xem thói quen hay thực phẩm nào khiến triệu chứng của bạn tăng thêm. Nên ăn uống đúng giờ giấc. Nếu bụng hay đầy hơi, bạn thử tránh ăn đậu, hành, cà rốt, chuối, mận, cần (celery), nho, apricots, mận (prunes), brussels sprouts, wheat germ, pretzels, và bagels, những thực phẩm dễ gây đầy hơi.
- Thực hiện câu: “Ăn để sống, chứ không sống để ăn”. Không nên ăn uống quá độ. Cũng đừng ăn uống vội vàng. V́, những cơn tiêu chảy do sự chuyển động quá nhanh của ruột. Theo một phản xạ gọi là “gastro-colic reflex” (phản xạ bao tử-ruột già), ruột chuyển động nhanh khi có nhiều thức ăn vào bao tử, bao tử ph́nh to. Phản xạ càng mạnh nếu thực phẩm ăn vào càng bề thế, nhiều năng lượng, đầy mỡ màng. Thế nên, vào những lúc tinh thần căng thẳng, bạn ăn bớt những chất mỡ màng, ăn ít một, ăn làm nhiều bữa, có khi lại hay.
Cảm giác giục giă, phải đi tiêu ngay, nếu không th́… cũng hay xảy ra sau một bữa ăn linh đ́nh. Nếu bạn không muốn phải tạt vào đâu đó để giải quyết gấp bầu tâm sự, bạn đừng ra khỏi nhà ngay sau bữa nhậu no say với bạn bè.
- Nếu bạn hay bị bón, bạn nên uống nhiều nước và thêm chất bă (fiber) vào thực phẩm. Các nhà chuyên môn nhận thấy trong thức ăn hàng ngày của những người bị chứng ruột quá nhạy cảm gây bón, thường không đủ chất bă. Chất bă có trong các loại rau, trái cây, bran, ngũ cốc nguyên hạt (whole grains), đậu (beans). Thực phẩm có chất bă có thể làm đầy hơi, nên khi mới dùng, bạn nên dùng từ từ, tăng dần lên. Nếu táo bón không bớt, bạn dùng thêm các loại thuốc cung cấp chất bă như Metamucil, Konsyl. Nhớ đừng trốn làm bổn phận với “cô nàng Ruột” của bạn. Mỗi ngày, bạn nên chọn một lúc nào đó, dành đủ th́ giờ để đi cầu.
- Ngược lại, nếu bạn hay tiêu chảy, ngoài những thức ăn mỡ màng, bạn cũng nên tránh những chất có thể kích thích ruột như thuốc lá, rượu, cà-phê, thức ăn nhiều gia vị (spicy foods). Đừng uống nhiều nước trái cây (fruit juice), hoặc ăn rau trái sống (raw fruits or vegetables). Bạn nên bớt dùng những thực phẩm có sữa (dairy products). Sữa cũng có thể gây đau bụng, đầy hơi và tiêu chảy, nhất là nếu bạn có thêm bệnh thiếu chất lactase trong ruột (lactase deficiency), một chất cần thiết để tiêu hóa chất lactose trong sữa. Bạn cũng nên thử tránh những chất ngọt giả đường (dietetic sweeteners), chẳng hạn như chất sorbitol hoặc mannitol, thường có trong kẹo, chewing-gum, các thực phẩm không có đường (sugar-free) dùng cho những người muốn xuống cân, v́ những chất này dễ gây tiêu chảy. Tuy nhiên, mỗi người một ư, mỗi bộ tiêu hóa cũng… mỗi ư. Dựa vào kinh nghiệm sau nhiều lần thử thách, bạn có thể chọn dùng những thực phẩm nào bạn thấy thích hợp nhất với cô nàng ruột khó tính của bạn.
Mức độ vừa
25% số người bị chứng ruột quá nhạy cảm có triệu chứng xảy ra thường hơn và nặng hơn trường hợp nhẹ kể trên, ảnh hưởng đến công việc hàng ngày của họ.
Ngoài những phương cách vừa bàn, những trường hợp bệnh ở mức độ vừa nên dùng thêm thuốc để kiểm soát các triệu chứng. Lúc đau bụng hoặc đầy hơi, các thuốc có tác dụng chống co thắt (antispasmodic) như Donnatal, Levsin, Bentyl, … có thể giúp ta bớt đau bụng, đầy hơi. Khi tiêu chảy, các thuốc như Imodium (mua được bên ngoài không cần toa), Lomotil, … làm bớt tiêu chảy. Những lúc bón, lại cần nhờ đến các thuốc như Metamucil, Konsyl, Citrucel, … (mua không cần toa bác sĩ); nếu bón nặng quá, ta thử thuốc mới (và rất đắt) Amitiza.
Đồng thời, người có chứng ruột quá nhạy cảm mức độ vừa được khuyên nên giữ một quyển “nhật kư”, theo dơi những lúc buồn vui của cô nàng ruột, xem lúc nào cô hay đau, lúc nào cô hay bón, lúc nào cô thích tiêu chảy, để c̣n liệu định, sửa đổi thực phẩm, cuộc sống hàng ngày cho vừa ḷng cô. Triệu chứng hay xảy ra lúc ta lo âu, buồn phiền ư? Vậy hăy “quẳng gánh lo đi mà vui sống”, tập những kỹ thuật giúp ta quên bớt đời sống căng thẳng hàng ngày (relaxation techniques).
Mức độ nặng
Khoảng 5% số người mang chứng ruột quá nhạy cảm bị nặng quá: chẳng làm ăn ǵ, đi khám bác sĩ luôn, lúc nào cũng bị ám ảnh bởi các triệu chứng tiêu hóa của ḿnh. Nhiều người có thêm các bệnh tâm thần, như bệnh buồn sầu (depression).
Ngoài những phương cách chữa trị kể trên trong phần mức độ nhẹ và mức độ vừa, người ở mức độ nặng thường cần được chữa thêm với các thuốc chống buồn sầu (antidepressants), như các thuốc Elavil, Pamelor, Imipramine, Desipramine, … Có vị cần đến bác sĩ tâm thần, hoặc các trung tâm chuyên trị đau (pain treatment center) để xoa dịu các triệu chứng.
Trong nhờ, đục chịu. Ruột ta dễ thương, ta nhờ, ruột ta nhạy cảm quá, ta đành chịu. Với những hiểu biết về chứng ruột quá nhạy cảm, tùy trường hợp bệnh nhẹ, vừa, hay nặng, với chút thay đổi trong cách sống, và dùng thuốc khi cần, nhiều người chúng ta có chứng ruột quá nhạy cảm vẫn vui sống.
Câu Chuyện Thầy Lang: Cao Niên Mà Phong Độ - Bs Nguyễn Ư Đức
Câu Chuyện Thầy Lang: Cao Niên Mà Phong Độ - Bs Nguyễn Ư Đức
Bác sĩ E. F. Schmerl, chuyên khoa bệnh tâm thần người cao tuổi, đă nêu ra nhận xét rằng:
“Có cả ngàn cửa ngơ đưa tới sự già trước tuổi và chết yểu. Một trong những cửa ngơ đó là dáng điệu (posture) xấu của con người”.
Các nhân vật Dần, Tỵ, Hợi trong tác phẩm “Nhà Quê Ra Tỉnh” của nhà biên khảo Đoàn Thêm, khi nói về lớp người lớn tuổi mấy chục năm về trước, th́ “đều phàn nàn rằng các cụ gắng uốn nắn con cháu, mà chính ḿnh lại có những thái độ hoặc cử động không ngoạn mục chút nào. Đi, đứng, ngồi th́ bệ vệ như quan to, hoặc co ro khúm núm, hoặc nghiêm trang trịnh trọng quá đến nỗi thành cụ non từ khi ba bốn mươi tuổi. Nhiều ông mới chừng 50 đă c̣ng lưng, bước đi th́ lê gót với đôi giầy ta lẹp kẹp”.
Xin hăy cùng t́m hiểu thêm về vấn đề này.
Dáng điệu con người.
H́nh dáng con người là tặng phẩm của tạo hóa, nhưng tư thế, điệu bộ là do ḿnh tạo ra. Ta có thể thay đổi nó, kiểm soát nó.
Từ Hải với “vai năm tấc rộng, thân mười thước cao” mà nếu dáng điệu so vai rụt cổ như đệ tử Nàng Tiên Nâu th́ đâu có thể “đường đường một đấng anh hào” được.
Những người mẫu thời trang đâu có phải đẻ ra là đă có dáng điệu nhẹ nhàng, thanh thoát, vững chắc. Họ phải dầy công tập luyện cũng như kiên nhẫn ǵn giữ cơ thể.
Người về già, dưới sữ dầy dạn của cuộc đời, cộng thêm lực kéo của trái đất, nếu không để ư th́ sẽ có dáng điệu không đẹp. Mỗi ngày lưng sẽ c̣ng thêm như chiếc sừng trâu, mắt dán xuống đất như đang đi t́m lại tuổi thanh xuân hay nh́n về ngôi mộ, đầu gối khum khum như sắp quỵ. Nom vừa không phong độ mà c̣n ảnh hưởng tới sức khoẻ chung của con người.
Một dáng điệu tốt là khi cơ thể ngay ngắn, ít nhất cũng như dấu chấm than ( ! ), người vươn cao lên, mắt nh́n thẳng ra chân trời.
Khi đi, mỗi bước đều dài, gọn, cả bàn chân chạm đất, hai tay vung vẩy nhịp nhàng, hai vai lui tới dẻo dai.
Ôn lại bài học về môn cơ thể, ta thấy bộ xương sống là cái đà dọc chính giữa để toàn thân treo vào đó: các bộ phận, mô, ngực, bụng...
Bẩy đốt xương cổ, 12 đốt xương ngực, 5 đốt xương lưng, 9 đốt xương hông xếp chồng chất lên nhau qua những đĩa đệm, và được giữ trong vị trí ngay thẳng bằng hệ thống cơ thịt, giây chằng và gân bền chắc, dẻo dai.
Hai bên cạnh đốt xương, có một cái nghạnh rỗng ở giữa, tất cả tạo thành một cái ống trong đó nằm dây thần kinh tuỷ sống. Từ đó, mệnh lệnh cho toàn thân được phát ra và mang cảm giác, kích thích ngoại cảnh được đưa về năo.
Bẩy đốt xương cổ c̣n thêm nhiệm vụ che chở cho sự lưu thông của máu lên nuôi năo bộ qua hai động mạch cảnh và hai động mạch xương sống.
Lợi ích của dáng điệu tốt
Khi cổ ngay thẳng, những động mạch nuôi năo bộ không bị cong queo hay thu hẹp, khiến máu lưu thông không trở ngại.
Ta biết là năo bộ dùng một khối khá quan trọng máu để có đủ năng lượng hoàn tất nhiệm vụ chỉ huy, phối hợp tất cả chức năng con người. Quan sát bệnh lư cho thấy khi máu lên năo giảm, người ta có thể ngất xỉu hoặc bị tai biến mạch máu năo nhẹ. Nhiều người thường hay bị nhức đầu, tê ngón tay, chóng mặt chỉ v́ cái cổ không ngay thẳng.
Xương sống lưng và ngực ngay ngắn th́ dưỡng khí ra vào phổi dễ dàng, tim mạch tuần hoàn lưu thông, tiêu hóa dạ dầy, đường ruột không co rúm gây trở ngại ăn uống, bài tiết. Tư thế xấu cũng gây đau nhức lưng, hông, rất thường thấy ở quư vị lăo niên.
Vài nhà khoa học c̣n cho là tư thế ngay thẳng có thêm ảnh hưởng tốt tới khả năng trí tuệ, giúp ta kiểm soát, thích nghi trạng thái tinh thần hoàn hảo cho tới khi về già.
Quan sát những bệnh nhân cao niên của ḿnh tại bệnh viện Fairmond, San Leandro, bác sĩ Schmerl thấy quư vị khoẻ mạnh đều có một tư thế tốt, c̣n các vị có rối loạn về thần kinh năo bộ th́ dáng điệu xiêu vẹo. Ông ta kết luận là dáng điệu có ảnh hưởng tới tuổi già và ngược lại.
Nguyên do sự thay đổi dáng điệu
Câu hỏi thường được nêu lên, là tại sao khi về già, tư thế, dáng điệu người ta thay đổi?
Sức hút của trái đất trên cơ thể là một yếu tố.
Rồi đến hao ṃn, thoái hóa theo thời gian của hệ thống hỗ trợ giữ thăng bằng xương sống. Các mô liên kết hư hao, cơ thịt teo mềm, chất collagen của đĩa đệm mất tính đàn hồi, dẻo dai, làm xương sống lệch lạc, mặt xương mài xát vào nhau, xệ xuống.
Ngồi lâu ở cùng vị thế khiến gân thịt co lại, làm lệch người.
Sống trong tâm trạng buồn chán, dưới đe doạ thường trực của căng thẳng khiến cơ thịt ở cổ lúc nào cũng co thắt, vai xịu xuống, mắt đăm chiêu nh́n đất.
Hoặc do trời trao cho như trường hợp gù lưng của nhân vật Quasimodo trong tác phẩm The Hunchback of Notre Dame do Victor Hugo viết.Tội nghiệp anh này v́ lưng quá c̣ng nên hơi thở khó khăn, dung tích phổi giảm, tim bị nhồi ép hoạt động kém, di động một lúc đă thở hổn hển, mệt mỏi.
Để có dáng điệu tốt
Giữ cho có một dáng điệu tốt đă là niềm ưu tư của con người từ thuở xa xưa.
Người Trung Hoa với tục dùng vải bó chân từ bé cho con gái khuê các để bàn chân đừng nở lớn như chân đàn ông. Và để khi bước đi th́ uyển chuyển, nhẹ nhàng.
Dân chúng bộ lạc Mayan cho là xương sọ dẹp nom đẹp hơn v́ vậy họ ép xương đầu với hai mảnh ván mỏng.
Dân Padung ở Miến Điện làm dài cổ với những chiếc ṿng kim loại chồng lên nhau, đè vai thấp xuống cho cổ vươn lên như cổ hươu.
C̣n ta ngày nay nếu có quan tâm giữ cho có tư thế cơ thể tốt là nhắm mục đích cải thiện sức khoẻ, duy tŕ biểu tượng của con người tích cực hoạt động, yêu đời.
Sau đây là một vài thế để điều chỉnh dáng điệu:
1- Dáng người khi đi, đứng.
Để có dáng ngay thẳng, ta đứng dựa lưng vào tường, làm sao cho hông, vai và đầu đụng sát lên tường. Như vậy, lồng ngực và bụng không gây trở ngại cho vai tṛ của các bộ phận ở trong.
Giữ dáng này cho mọi động tác đi đứng.
Nên nhớ là không đứng ngay đơ như kiểu đứng của “mấy thầy lính tập” ngày xưa với cổ ngửa nh́n trời, cản trở máu lưu thông lên năo bộ.
2- Khi ngồi.
Ngồi hết mông vào mặt ghế cho thoải mái, vai và hông dựa sát thành ghế, đầu gối thư dăn di động tự do.
Trước khi ngồi, đứng quay lưng về ghế, hai chân hơi dạng ra và để gần gầm ghế, đầu gối hơi cong, ngả thân về phía trước, mông đưa về sau và đặt từ từ xuống ghế.
Ngoài ra cũng cần đều đặn luyện tập vài cử động có tích cách làm thư dăn gân cốt, cơ thịt ở cổ, lưng, hông,vai, ngực và tứ chi. Nhiều người đă có lư khi nói: lưng yếu làm lưng đau.
Nguyên nhân gây rối loạn cuả dáng đi.
Sau đây là một số nguyên nhân đưa đến sự thay đổi dáng đi:
1- Biến chứng của bệnh tiểu đường, ghiền rượu, thiếu sinh tố B12.
2- Chấn thương cột tủy sống, năo bộ.
3- Người bị bệnh Parkinson, như vơ sĩ Mohamed Ali.
4- Phong thấp khớp.
5- Do tác dụng phụ của một số dược phẩm.
6- Khiếm khuyết thị giác và giảm cảm giác ngoài da.
7- Biến chứng của tai biến mạch máu năo.
8- Không nguyên nhân: Đây là diễn tiến tự nhiên nhưng quá mức của người già khi đi đứng, với tốc độ di chuyển giảm, mất thăng bằng cơ thể, cử động kém nhịp nhàng. Khi đi, chân họ dạng ra, bước ngắn, thân ngả về phía sau nên dễ ngă, mặc dù chân không yếu, không có dấu hiệu nào chứng tỏ có sự rối loạn về thần kinh vận động.
Dáng đi của người bị những bệnh kể trên diễn ra theo một số kiểu, đôi khi đặc thù cho từng bệnh.
Có người khi di chuyển, các khớp xương hông, đầu gối và cổ chân duỗi thẳng, bước chân dang ra ngoài, đi khó khăn, chậm chạp, yếu, móng chân đôi khi quệt xuống đất. Đây là dáng đi thường thấy ở người bị tai biến mạch máu năo.
Bệnh nhân bị Parkinson có những bước đi ngắn, cứng nhắc, kéo lê chân trên mặt đất. Họ cất bước khó khăn, bước đi nhanh, chậm bất thường khiến dễ ngă. Ở người này, khớp hông, đầu gối, cổ chân và khuỷu tay co lại, cánh tay gh́m sát vào thân, thân ngả về phía trước.
Trong bệnh tiểu đường, các biến chứng thần kinh khiến bệnh nhân đi không vững, thân ngả về phía trước, chân dạng ra, bước đi không mềm mại, ngắn dài khác nhau, bàn chân nhấc cao rồi đập mạnh xuống đất.
Nhiều người sau khi mổ mắt cườm, hoặc đổi kính hai tṛng (bifocal ) cũng có dáng đi không vững này trong một thời gian ngắn.
Người bị bệnh phong thấp, nhất là ở hạ chi, khớp xương cứng, hao ṃn, giảm mức độ cử động, cơ thịt teo yếu. Họ đi không vững, thân ngả về phía b́nh thường để bớt đau.
Dáng đi bắt đầu thay đổi từ tuổi ngoài 30. Khi tới tuổi cao, bước đi sẽ ngắn, bàn chân không nhấc cao lại giữ lâu trên mặt đất, nhịp đi lạch bạch, cánh tay ít đu đưa, vung vẩy, khớp vai ít nhúc nhích, thân ngả về phía trước để giữ thế thăng bằng.
Người cao tuổi thường đứng không vững khi muốn xỏ một chân vào ống quần, và v́ sợ ngă, nên phải kiếm vật ǵ để vịn.
Hậu quả thay đổi dáng đi.
Rối loạn dáng đi là một trong những nguy cơ khiến người cao tuổi hay bị ngă, tạo ra thương tích như gẫy xương chân tay, chấn thương năo bộ, đưa đến tàn tật.
Ngoài việc điều trị căn nguyên bệnh, sự phục hồi khả năng di động của bệnh nhân rất quan trọng. Có những chương tŕnh y khoa phục hồi, làm tăng khẩu độ cử động các khớp, cũng như huấn luyện điều chỉnh dáng đi cho thăng bằng trở lại, hướng dẫn cách xử dụng xe lăn, gậy, nạng.
Ngoài ra cũng cần khuyến khích, nâng cao tinh thần của người cao tuổi hay sợ ngă, để họ tự tin hơn và đè nén sự sợ ngă khi di chuyển. Bác sĩ Nguyễn Ư-ĐỨC.
Bác sĩ E. F. Schmerl, chuyên khoa bệnh tâm thần người cao tuổi, đă nêu ra nhận xét rằng:
“Có cả ngàn cửa ngơ đưa tới sự già trước tuổi và chết yểu. Một trong những cửa ngơ đó là dáng điệu (posture) xấu của con người”.
Các nhân vật Dần, Tỵ, Hợi trong tác phẩm “Nhà Quê Ra Tỉnh” của nhà biên khảo Đoàn Thêm, khi nói về lớp người lớn tuổi mấy chục năm về trước, th́ “đều phàn nàn rằng các cụ gắng uốn nắn con cháu, mà chính ḿnh lại có những thái độ hoặc cử động không ngoạn mục chút nào. Đi, đứng, ngồi th́ bệ vệ như quan to, hoặc co ro khúm núm, hoặc nghiêm trang trịnh trọng quá đến nỗi thành cụ non từ khi ba bốn mươi tuổi. Nhiều ông mới chừng 50 đă c̣ng lưng, bước đi th́ lê gót với đôi giầy ta lẹp kẹp”.
Xin hăy cùng t́m hiểu thêm về vấn đề này.
Dáng điệu con người.
H́nh dáng con người là tặng phẩm của tạo hóa, nhưng tư thế, điệu bộ là do ḿnh tạo ra. Ta có thể thay đổi nó, kiểm soát nó.
Từ Hải với “vai năm tấc rộng, thân mười thước cao” mà nếu dáng điệu so vai rụt cổ như đệ tử Nàng Tiên Nâu th́ đâu có thể “đường đường một đấng anh hào” được.
Những người mẫu thời trang đâu có phải đẻ ra là đă có dáng điệu nhẹ nhàng, thanh thoát, vững chắc. Họ phải dầy công tập luyện cũng như kiên nhẫn ǵn giữ cơ thể.
Người về già, dưới sữ dầy dạn của cuộc đời, cộng thêm lực kéo của trái đất, nếu không để ư th́ sẽ có dáng điệu không đẹp. Mỗi ngày lưng sẽ c̣ng thêm như chiếc sừng trâu, mắt dán xuống đất như đang đi t́m lại tuổi thanh xuân hay nh́n về ngôi mộ, đầu gối khum khum như sắp quỵ. Nom vừa không phong độ mà c̣n ảnh hưởng tới sức khoẻ chung của con người.
Một dáng điệu tốt là khi cơ thể ngay ngắn, ít nhất cũng như dấu chấm than ( ! ), người vươn cao lên, mắt nh́n thẳng ra chân trời.
Khi đi, mỗi bước đều dài, gọn, cả bàn chân chạm đất, hai tay vung vẩy nhịp nhàng, hai vai lui tới dẻo dai.
Ôn lại bài học về môn cơ thể, ta thấy bộ xương sống là cái đà dọc chính giữa để toàn thân treo vào đó: các bộ phận, mô, ngực, bụng...
Bẩy đốt xương cổ, 12 đốt xương ngực, 5 đốt xương lưng, 9 đốt xương hông xếp chồng chất lên nhau qua những đĩa đệm, và được giữ trong vị trí ngay thẳng bằng hệ thống cơ thịt, giây chằng và gân bền chắc, dẻo dai.
Hai bên cạnh đốt xương, có một cái nghạnh rỗng ở giữa, tất cả tạo thành một cái ống trong đó nằm dây thần kinh tuỷ sống. Từ đó, mệnh lệnh cho toàn thân được phát ra và mang cảm giác, kích thích ngoại cảnh được đưa về năo.
Bẩy đốt xương cổ c̣n thêm nhiệm vụ che chở cho sự lưu thông của máu lên nuôi năo bộ qua hai động mạch cảnh và hai động mạch xương sống.
Lợi ích của dáng điệu tốt
Khi cổ ngay thẳng, những động mạch nuôi năo bộ không bị cong queo hay thu hẹp, khiến máu lưu thông không trở ngại.
Ta biết là năo bộ dùng một khối khá quan trọng máu để có đủ năng lượng hoàn tất nhiệm vụ chỉ huy, phối hợp tất cả chức năng con người. Quan sát bệnh lư cho thấy khi máu lên năo giảm, người ta có thể ngất xỉu hoặc bị tai biến mạch máu năo nhẹ. Nhiều người thường hay bị nhức đầu, tê ngón tay, chóng mặt chỉ v́ cái cổ không ngay thẳng.
Xương sống lưng và ngực ngay ngắn th́ dưỡng khí ra vào phổi dễ dàng, tim mạch tuần hoàn lưu thông, tiêu hóa dạ dầy, đường ruột không co rúm gây trở ngại ăn uống, bài tiết. Tư thế xấu cũng gây đau nhức lưng, hông, rất thường thấy ở quư vị lăo niên.
Vài nhà khoa học c̣n cho là tư thế ngay thẳng có thêm ảnh hưởng tốt tới khả năng trí tuệ, giúp ta kiểm soát, thích nghi trạng thái tinh thần hoàn hảo cho tới khi về già.
Quan sát những bệnh nhân cao niên của ḿnh tại bệnh viện Fairmond, San Leandro, bác sĩ Schmerl thấy quư vị khoẻ mạnh đều có một tư thế tốt, c̣n các vị có rối loạn về thần kinh năo bộ th́ dáng điệu xiêu vẹo. Ông ta kết luận là dáng điệu có ảnh hưởng tới tuổi già và ngược lại.
Nguyên do sự thay đổi dáng điệu
Câu hỏi thường được nêu lên, là tại sao khi về già, tư thế, dáng điệu người ta thay đổi?
Sức hút của trái đất trên cơ thể là một yếu tố.
Rồi đến hao ṃn, thoái hóa theo thời gian của hệ thống hỗ trợ giữ thăng bằng xương sống. Các mô liên kết hư hao, cơ thịt teo mềm, chất collagen của đĩa đệm mất tính đàn hồi, dẻo dai, làm xương sống lệch lạc, mặt xương mài xát vào nhau, xệ xuống.
Ngồi lâu ở cùng vị thế khiến gân thịt co lại, làm lệch người.
Sống trong tâm trạng buồn chán, dưới đe doạ thường trực của căng thẳng khiến cơ thịt ở cổ lúc nào cũng co thắt, vai xịu xuống, mắt đăm chiêu nh́n đất.
Hoặc do trời trao cho như trường hợp gù lưng của nhân vật Quasimodo trong tác phẩm The Hunchback of Notre Dame do Victor Hugo viết.Tội nghiệp anh này v́ lưng quá c̣ng nên hơi thở khó khăn, dung tích phổi giảm, tim bị nhồi ép hoạt động kém, di động một lúc đă thở hổn hển, mệt mỏi.
Để có dáng điệu tốt
Giữ cho có một dáng điệu tốt đă là niềm ưu tư của con người từ thuở xa xưa.
Người Trung Hoa với tục dùng vải bó chân từ bé cho con gái khuê các để bàn chân đừng nở lớn như chân đàn ông. Và để khi bước đi th́ uyển chuyển, nhẹ nhàng.
Dân chúng bộ lạc Mayan cho là xương sọ dẹp nom đẹp hơn v́ vậy họ ép xương đầu với hai mảnh ván mỏng.
Dân Padung ở Miến Điện làm dài cổ với những chiếc ṿng kim loại chồng lên nhau, đè vai thấp xuống cho cổ vươn lên như cổ hươu.
C̣n ta ngày nay nếu có quan tâm giữ cho có tư thế cơ thể tốt là nhắm mục đích cải thiện sức khoẻ, duy tŕ biểu tượng của con người tích cực hoạt động, yêu đời.
Sau đây là một vài thế để điều chỉnh dáng điệu:
1- Dáng người khi đi, đứng.
Để có dáng ngay thẳng, ta đứng dựa lưng vào tường, làm sao cho hông, vai và đầu đụng sát lên tường. Như vậy, lồng ngực và bụng không gây trở ngại cho vai tṛ của các bộ phận ở trong.
Giữ dáng này cho mọi động tác đi đứng.
Nên nhớ là không đứng ngay đơ như kiểu đứng của “mấy thầy lính tập” ngày xưa với cổ ngửa nh́n trời, cản trở máu lưu thông lên năo bộ.
2- Khi ngồi.
Ngồi hết mông vào mặt ghế cho thoải mái, vai và hông dựa sát thành ghế, đầu gối thư dăn di động tự do.
Trước khi ngồi, đứng quay lưng về ghế, hai chân hơi dạng ra và để gần gầm ghế, đầu gối hơi cong, ngả thân về phía trước, mông đưa về sau và đặt từ từ xuống ghế.
Ngoài ra cũng cần đều đặn luyện tập vài cử động có tích cách làm thư dăn gân cốt, cơ thịt ở cổ, lưng, hông,vai, ngực và tứ chi. Nhiều người đă có lư khi nói: lưng yếu làm lưng đau.
Nguyên nhân gây rối loạn cuả dáng đi.
Sau đây là một số nguyên nhân đưa đến sự thay đổi dáng đi:
1- Biến chứng của bệnh tiểu đường, ghiền rượu, thiếu sinh tố B12.
2- Chấn thương cột tủy sống, năo bộ.
3- Người bị bệnh Parkinson, như vơ sĩ Mohamed Ali.
4- Phong thấp khớp.
5- Do tác dụng phụ của một số dược phẩm.
6- Khiếm khuyết thị giác và giảm cảm giác ngoài da.
7- Biến chứng của tai biến mạch máu năo.
8- Không nguyên nhân: Đây là diễn tiến tự nhiên nhưng quá mức của người già khi đi đứng, với tốc độ di chuyển giảm, mất thăng bằng cơ thể, cử động kém nhịp nhàng. Khi đi, chân họ dạng ra, bước ngắn, thân ngả về phía sau nên dễ ngă, mặc dù chân không yếu, không có dấu hiệu nào chứng tỏ có sự rối loạn về thần kinh vận động.
Dáng đi của người bị những bệnh kể trên diễn ra theo một số kiểu, đôi khi đặc thù cho từng bệnh.
Có người khi di chuyển, các khớp xương hông, đầu gối và cổ chân duỗi thẳng, bước chân dang ra ngoài, đi khó khăn, chậm chạp, yếu, móng chân đôi khi quệt xuống đất. Đây là dáng đi thường thấy ở người bị tai biến mạch máu năo.
Bệnh nhân bị Parkinson có những bước đi ngắn, cứng nhắc, kéo lê chân trên mặt đất. Họ cất bước khó khăn, bước đi nhanh, chậm bất thường khiến dễ ngă. Ở người này, khớp hông, đầu gối, cổ chân và khuỷu tay co lại, cánh tay gh́m sát vào thân, thân ngả về phía trước.
Trong bệnh tiểu đường, các biến chứng thần kinh khiến bệnh nhân đi không vững, thân ngả về phía trước, chân dạng ra, bước đi không mềm mại, ngắn dài khác nhau, bàn chân nhấc cao rồi đập mạnh xuống đất.
Nhiều người sau khi mổ mắt cườm, hoặc đổi kính hai tṛng (bifocal ) cũng có dáng đi không vững này trong một thời gian ngắn.
Người bị bệnh phong thấp, nhất là ở hạ chi, khớp xương cứng, hao ṃn, giảm mức độ cử động, cơ thịt teo yếu. Họ đi không vững, thân ngả về phía b́nh thường để bớt đau.
Dáng đi bắt đầu thay đổi từ tuổi ngoài 30. Khi tới tuổi cao, bước đi sẽ ngắn, bàn chân không nhấc cao lại giữ lâu trên mặt đất, nhịp đi lạch bạch, cánh tay ít đu đưa, vung vẩy, khớp vai ít nhúc nhích, thân ngả về phía trước để giữ thế thăng bằng.
Người cao tuổi thường đứng không vững khi muốn xỏ một chân vào ống quần, và v́ sợ ngă, nên phải kiếm vật ǵ để vịn.
Hậu quả thay đổi dáng đi.
Rối loạn dáng đi là một trong những nguy cơ khiến người cao tuổi hay bị ngă, tạo ra thương tích như gẫy xương chân tay, chấn thương năo bộ, đưa đến tàn tật.
Ngoài việc điều trị căn nguyên bệnh, sự phục hồi khả năng di động của bệnh nhân rất quan trọng. Có những chương tŕnh y khoa phục hồi, làm tăng khẩu độ cử động các khớp, cũng như huấn luyện điều chỉnh dáng đi cho thăng bằng trở lại, hướng dẫn cách xử dụng xe lăn, gậy, nạng.
Ngoài ra cũng cần khuyến khích, nâng cao tinh thần của người cao tuổi hay sợ ngă, để họ tự tin hơn và đè nén sự sợ ngă khi di chuyển. Bác sĩ Nguyễn Ư-ĐỨC.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
