Theo lời ông Tập nói với ông Duterte th́ biển Đông chính là tài sản của Trung Quốc. Hôm 4-9, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đă lên tiếng khẳng định ông "không hài ḷng" khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh giữ nguyên lập trường không công nhận phán quyết và tiếp tục theo đuổi yêu sách chủ quyền phi pháp trên biển Đông.
"Một cách lịch sự, tôi đă nói với ông ấy (Chủ tịch Tập Cận B́nh) rằng tôi có thể sẽ không hối thúc câu trả lời của ông ngay bây giờ. Tôi không hài ḷng với phản hồi của ông ấy nhưng tôi sẽ không hỏi thêm câu nào nữa. Tôi sẽ bảo lưu quan điểm ban đầu, xét về việc ông Tập cũng đang chịu áp lực trước các diễn biến ở Hong Kong" - ông Duterte nhớ lại những trao đổi với ông Tập trong chuyến thăm Trung Quốc cuối tháng 8, theo tờ The Inquirer.
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh trong cuộc gặp song phương hai nước tại Bắc Kinh vừa qua. Ảnh: REUTERS
Ở phiên làm việc ngày 29-8, Tổng thống Duterte như đă hứa đă đề cập việc thực thi phán quyết biển Đông 2016 của Ṭa trọng tài với Chủ tịch Tập Cận B́nh tại Bắc Kinh, nhấn mạnh “đây là quyết định cuối cùng, ràng buộc và không thể thay đổi”.
"Tuy nhiên, ông Tập trả lời tôi rằng tuyên bố của tôi sẽ không làm họ lay chuyển. Họ cũng không muốn bàn thêm về chuyện đó nữa. Ông Tập cho rằng đấy là tài sản của họ, tại sao lại phải trao đổi với chúng ta. Ông ấy nói những điều như vậy nhưng chỉ là nói th́ thầm" - ông Duterte kể.
Tuy nhiên, ông Duterte cũng lư giải việc ông không thể làm căng với Trung Quốc do sẽ tạo ra bất lợi khi "bất đồng, tranh căi với nước láng giềng", nhất là khi đó lại là một hàng xóm lớn mạnh hơn.
Khi được hỏi động thái tiếp theo của Manila, Tổng thống Philippines thú nhận ông cũng đang tự hỏi ḿnh câu hỏi đó. "Nếu nổ ra xung đột, tất cả phải đồng ư cùng chiến v́ đó sẽ là sự chấm dứt cho nền văn minh của chúng ta… Nếu chết th́ chết chung" - ông Duterte tuyên bố.
Ngoài ra, chủ nhân điện Malacanang tiếp tục thách thức Washington tham gia hỗ trợ Manila đấu tranh với Bắc Kinh. "Chỉ nói miệng rằng họ (Mỹ) đang thực thi đảm bảo luật pháp trên biển th́ dễ lắm… Nhưng giờ Trung Quốc tuyên bố có chủ quyền lịch sử và đang kiểm soát khu vực này. Mỹ có thể cứu chúng ta và sẵn sàng tham chiến không?".
Được biết nhiều chuyên gia Philippines đă lên tiếng phản đối động thái không nhắc lại phán quyết, khuyến nghị Manila không nên từ bỏ tuyên bố chủ quyền hợp pháp của ḿnh.
"Đây sẽ là một hành động phản bội ḷng tin người dân nếu chính quyền ông Duterte chấp nhận sự chối bỏ của Trung Quốc đối với phán quyết mang tính bước ngoặt làm vô hiệu hóa yêu sách ngang ngược của nước này trên biển Đông, trong đó có vùng biển của Philippines” - cựu Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Albert Del Rosario bày tỏ.
Ông Rosario tiếp tục chỉ trích việc đề nghị Philippines chấp thuận không đưa ra vấn đề này nữa chẳng khác nào một sự thừa nhận rằng “Trung Quốc c̣n cao hơn cả luật pháp”. “Điều này là rất sai. Nó sẽ là một sự phản bội niềm tin mà chúng ta đă đặt vào chính quyền của ḿnh” - ông Del Rosario cho biết thêm.