HƯỚNG DẪN SƠ CỨU (FIRST AID)
KHI BỊ CÔN TRÙNG, ĐỘNG VẬT VÀ NGƯỜI CẮN TRONG LÚC SINH HOẠT NGOÀI TRỜI Lynn Ly phỏng dịch theo "The Everything First Aid"
Những hoạt động ngoài trời như làm việc, vui chơi, giải trí, du ngoạn ở trong một số hoàn cảnh , khí hậu , và thời tiết . Khí hậu nóng và lạnh đều có thể gây ra những hệ quả đối lập (adverse consequences), và những sinh vật (critters) sống bên ngoài thỉnh thoảng gây dị ứng (ngứa ngáy khó chịu) hoặc tổn thương . Cơ thể bị thiếu nước hoặc ở cao độ (thí dụ lên đỉnh núi) và ở trong một số điều kiện ngoài trời khác cũng có thể làm bạn cảm thấy suy yếu đi .
Cho dù không có vấn đề ǵ khi bạn hoạt động ngoài trời, nhưng thật quan trọng bạn biết làm ǵ để chăm sóc hoặc trợ giúp những người bị chấn thương, bị bệnh tật bất ngờ .
I) BỊ CÔN TRÙNG, LOÀI VẬT VÀ NGƯỜI CẮN
Nhiều loại côn trùng và các sinh vật khác, bao gồm cả con người, gây ra các vết cắn và vết châm chích có thể cho cảm giác không thoải mái hoặc đe dọa tính mạng từ nhẹ nhẹ đến trung b́nh. Điều quan trọng là biết làm ǵ, làm thế nào để trị liệu, và khi nào th́ cần t́m kiếm đến trợ giúp từ chuyên gia y tế để trị liệu bất kỳ thương tổn tàng ẩn bên trong.
1) B̉ CẠP CẮN (SCORPION BITES)
Ḅ cạp là loại côn trùng nhiều chân có h́nh dạng giống tôm hùm (lobster-like arthoropods) nằm trong xếp loại côn trùng có nọc độc (arcahnid class, cùng loài nhền nhện = spider class), có một ng̣i / kim xoăn ở phần cuối nơi đuôi, và chúng thường được t́m thấy ở vùng sa mạc phía Tây Nam của Mexico (nước Mễ Tây Cơ). Những vết chích / đốt của bọ cạp dường như không có khả năng gây tử vong và dễ dàng điều trị, nhưng lại nguy hiểm cho trẻ nhỏ và người già hơn . Những triệu chứng bao gồm đau nhức ngay lập tức (immediate pain), nóng rát (burning), sưng tấy chút chút (minor swelling) và cảm giác tê (numb) hoặc ngứa ran (tingling sensation).
Những buớc sau đây cần nên thực hiện để trị liệu vết ḅ cạp cắn:
1. Rửa vùng bị ḅ cạp cắn bằng xà pḥng / xà bông và nước
2. Dùng túi trườm lạnh đặt lên vùng bị ḅ cạp cắn trong ṿng 10 phút , nếu cần thiết th́ lập đi lập lại việc trườm lạnh vùng bị cắn với khoảng cách giữa các lần trườm lạnh là 10 phút .
3. Gọi điện thoại đến trung tâm kiểm soát chất độc (the Poison Control Center), hay đi bệnh viện khi có bất kỳ triệu chứng nghiêm trọng ǵ
2) BỌ VE CẮN (TICK BITES)
Những người sống vùng rừng cây hay đồng cỏ, hay những người dành thời gian vui chơi giải trí ở những khu vực này th́ dễ bị bọ ve cắn . Loài côn trùng nho nhỏ này sống bằng cách hút máu các loài động vật có vú (mammals) thí dụ như hươu nai (deer), loài gậm nhấm (rodents), thỏ (rabbits) và có thể truyền bệnh từ động vật sang người .
Việc sơ cứu (first aid) những vết bọ ve cắn bao gồm loại bỏ con bọ ve đang bu bám ngay lập tức để tránh những phản ứng từ vết cắn và giảm thiểu tối đa các loại bệnh nhiễm trùng do bọ ve gây ra thí dụ bệnh Lyme, bệnh nóng sốt Colorado bọ ve (Colorado tick fever), bệnh nóng sốt được phát hiện ở núi đá (Rocky Mountain Spotted fever)
Để tháo bỏ con bọ ve bu bám trên người , hăy làm như sau:
1. Dùng cây nhíp (tweezers) hay cây kẹp nhỏ nhỏ cong cong hay thẳng thẳng (small curl or flat forcepts) kẹp lấy đầu con bọ ve và càng cận sát nơi da đang bị con bọ ve cắn càng tốt, rồi nhẹ nhàng kéo ra, đừng bóp nát hay xoay vặn con bọ ve
2. Rửa vùng bị bọ ve cắn bằng xà pḥng / xà bông và nước.
3. Bôi thuốc Antihistamine hoặc loại 1% hydrocortisone cream (loại kem chứa 1% chất hydrocortisone)
Cần phải có sự chăm sóc y tế chuyên nghiệp , nếu con bọ ve cắn quá sâu và bạn không thể tháo gỡ nó ra được, hoặc bạn đang ở trong khu vực được thông báo là có nhiều nguy cơ bị bệnh lyme, hoặc bạn có triệu chứng nóng sốt hay triệu chứng cảm cúm , hoặc bạn có trải nghiệm bắp thịt trở lên suy nhược, tê liệt (paralysis) , hoặc nổi vết tṛn đỏ trên da gọi là "phát ban mắt ḅ" (the bull's eye rash) là đặc chưng của bệnh Lyme .
CẢNH BÁO !!!
Đừng bao giờ bôi petroleum jelly (vaseline), rượu cồn ( alcohol ) ahy ammonia lên con bọ ve - chúng sẽ cắn chặt sâu vào da hơn. Nếu bạn đang ở trong vùng cảnh báo có nhiều nguy cơ bệnh Lyme mà bị bọ ve cắn, bạn nhất định phải phone báo bác sĩ để được tư vấn và ngay lập tức được chăm sóc và điều tri bao gồm việc sử dụng thuốc kháng sinh
Chocolate đen hoặc ca cao đem lại rất nhiều lợi ích cho chức năng tim, do đó thường xuyên tiêu thụ hai loại thực phẩm này là một trong những cách tăng huyết áp tại nhà đơn giản. Hàm lượng flavonoid, hợp chất chiết xuất từ thực vật có tác dụng giúp mao mạch giăn nở, xuất hiện rất nhiều trong bột ca cao cũng như chocolate đen.
Một đánh giá của các nghiên cứu cho thấy ca cao giàu flavonoid đă cải thiện nhiều dấu hiệu của sức khỏe tim trong thời gian ngắn, bao gồm cả giảm huyết áp. Để đạt hiệu quả cao nhất, bạn nên sử dụng bột ca cao nguyên chất v́ nó chứa lượng lớn flavonoid và không có đường.
8. Giảm cân
Giảm cân
Nếu trọng lượng của bạn quá cao, hăy giảm cân như một cách chữa cao huyết áp tại nhà.
Theo một nghiên cứu năm 2016, chỉ 5% khối lượng cơ thể mất đi đă có thể khiến chỉ số huyết áp giảm đi đáng kể. Trong các nghiên cứu lâm sàng trước đây, giảm khoảng 8kg sẽ giúp huyết áp tâm thu hạ xuống 8,5mmHg, trong khi huyết áp tâm trương là 6,5mmHg.
Hiệu quả sẽ càng chuyển biến tích cực hơn nếu bạn kết hợp giảm cân cùng tập thể dục. Giảm cân có thể làm cho các mạch máu giăn nở và co bóp tốt hơn, từ đó tâm thất sẽ bơm máu dễ dàng hơn.
9. Bỏ thuốc lá
Bỏ thuốc lá
Một trong nhiều lư do để bạn bỏ thuốc lá là nguy cơ tiềm ẩn đối với bệnh tim mạch, bao gồm tăng huyết áp.
Mỗi luồng khói thuốc lá đều khiến huyết áp tăng nhẹ tức thời. Các hóa chất trong thuốc lá cũng có nguy cơ tổn thương mạch máu.
Dù trong những nghiên cứu về mối quan hệ giữa hút thuốc lá và tăng huyết áp có chút mâu thuẫn, các chuyên gia vẫn xem việc bỏ thuốc lá là cách chữa cao huyết áp tại nhà do giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
10. Ăn ít đường, đặc biệt là carbs tinh chế
Cách chữa cao huyết áp tại nhà đường
Ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa đường tinh luyện và tăng huyết áp.
Trong một nghiên cứu lâm sàng về sức khỏe phụ nữ, chỉ số huyết áp của những người chỉ uống một lon soda mỗi ngày cao hơn hẳn những người uống ít hơn hoặc thậm chí là không uống. Một nghiên cứu khác cho thấy việc sử dụng thức uống ít đường mỗi ngày có liên quan đến việc hạ huyết áp.
Bên cạnh đó, không chỉ đường, tất cả các loại carbs tinh chế, chẳng hạn như bột ḿ trắng, chuyển đổi nhanh chóng thành đường trong máu và có thể gây ra nhiều vấn đề.
Một số nghiên cứu đă chỉ ra rằng chế độ ăn kiêng low-carb (ít tinh bột) cũng có thể giúp giảm huyết áp.
Một nghiên cứu khác ở những người sử dụng thuốc statin cho hay những người thực hiện chế độ ăn kiêng hạn chế tinh bột trong sáu tuần đă thấy sự cải thiện đáng kể về huyết áp cũng như các dấu hiệu bệnh tim khác so với những người không ăn kiêng.
Quả mọng mang đến nhiều lợi ích đến cho bạn. Chúng chứa khá nhiều polyphenol, hợp chất thực vật tự nhiên tốt cho sức khỏe của tim. Do đó, các bác sĩ thường khuyến nghị bạn nên ăn nhiều quả mọng như một cách chữa cao huyết áp tại nhà.
Một nghiên cứu nhỏ đă cho những người trung niên ăn quả mọng trong tám tuần. Các t́nh nguyện viên cho biết họ đă cảm nhận những dấu hiệu khác nhau của sức khỏe tim mạch, bao gồm áp lực máu, được cải thiện rơ rệt.
Một nghiên cứu khác đă áp dụng hai chế độ ăn ít và nhiều polyphenol (gồm quả mọng, chocolate, trái cây và rau củ quả) cho những người mắc bệnh tăng huyết áp. Kết quả cho thấy sự cải thiện rơ ràng của các dấu hiệu nguy cơ mắc bệnh tim mạch ở những người áp dụng chế độ ăn nhiều polyphenol. Trong khi đó, người hấp thụ ít polyphenol th́ không đạt được kết quả tích cực như vậy.
12. Thử bài tập thiền hoặc thở sâu
Cách chữa cao huyết áp tại nhà thiền
Thiền và thở sâu là hai bài tập dùng để kiểm soát căng thẳng, một cách chữa huyết áp tại nhà phổ biến.
Cả thiền và thở sâu đều có tác dụng kích hoạt hệ thần kinh ngoại cảm, giúp cơ thể thư giăn, làm chậm nhịp tim và hạ huyết áp.
Hiệu nay, số lượng nghiên cứu trong lĩnh vực này khá nhiều. Kết quả từ chúng đều cho thấy các phong cách thiền khác nhau dường như có lợi ích trong việc hạ huyết áp.
Kỹ thuật thở sâu cũng có thể đem lại hiệu quả tức thời. Trong một nghiên cứu gần đây, những t́nh nguyện viên được chia thành hai nhóm với hai yêu cầu khác nhau: hít thở sâu sáu lần trong 30 giây hoặc chỉ cần ngồi yên trong 30 giây. Những người thực hiện động tác hít thở hạ huyết áp nhiều hơn so với những người chỉ ngồi.
13. Ăn thực phẩm giàu canxi
Thực phẩm giàu canxi
Nhiều chuyên gia hàng đầu về huyết áp cho rằng hấp thụ nhiều canxi là cách chữa cao huyết áp tại nhà mà bạn có thể dễ dàng thực hiện, v́ người tăng huyết áp thường có hàm lượng canxi trong cơ thể rất thấp.
Một chế độ ăn uống giàu canxi có thể hỗ trợ rất nhiều trong quá tŕnh điều trị tăng huyết áp. Đối với hầu hết người lớn, lượng canxi khuyến nghị là 1.000mg mỗi ngày. Đối với phụ nữ trên 50 tuổi và nam giới trên 70 tuổi, liều lượng sẽ tăng lên 1.200 mg mỗi ngày.
Ngoài sữa, bạn có thể lấy canxi từ rau xanh collard (cải búp hoặc cải rổ), đậu, cá ṃi và đậu phụ.
14. Uống chất bổ sung tự nhiên
Chất bổ sung
Các chất bổ sung tự nhiên cũng có thể giúp giảm huyết áp. Dưới đây là một số ví dụ điển h́nh:
Chiết xuất tỏi
Nhiều cuộc thử nghiệm lâm sàng cho thấy chiết xuất tỏi có khả năng điều trị tăng huyết áp độc lập hoặc phối hợp thành công với những liệu pháp thông thường khác.
Whey protein (đạm váng sữa)
Một nghiên cứu năm 2016 cho thấy whey protein cải thiện huyết áp và chức năng mạch máu ở 38 t́nh nguyện viên.
Dầu cá
Từ lâu các chuyên gia đă chứng minh rằng dầu cá đem lại rất nhiều lợi ích cho việc cải thiện sức khỏe tim mạch. Do đó, người bệnh tăng huyết áp nên sử dụng dầu cá như một cách chữa cao huyết áp tại nhà đơn giản.
Hoa atiso đỏ
Trà hoa atiso đỏ có công dụng giảm huyết áp nhờ vào những hoạt chất như anthocyanin và polyphenol xuất hiện trong loài hoa này với số lượng lớn.
15. Ăn thực phẩm giàu magiê
Thực phẩm giàu magiê
Magiê là một khoáng chất quan trọng giúp các mạch máu thư giăn. Chúng có nhiều trong thực phẩm, song nhiều người vẫn không nạp đủ lượng cần thiết.
Một số nghiên cứu cho thấy hàm lượng magiê trong cơ thể quá ít có liên quan đến huyết áp cao. Tuy nhiên, giả thiết này vẫn cần nhiều bằng chứng thuyết phục hơn để có thể công bố rộng răi.
Dù vậy, áp dụng chế độ ăn giàu magiê cũng là một cách chữa cao huyết áp tại nhà.
Bạn có thể kết hợp magiê vào chế độ ăn uống với rau, các sản phẩm từ sữa, các loại đậu, thịt gà và ngũ cốc.
Kết luận
Tăng huyết áp là t́nh trạng rất phổ biến, ảnh hưởng đến bất kỳ ai. Bên cạnh sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp, bạn vẫn c̣n nhiều cách để kiểm soát áp lực máu của bản thân một cách tự nhiên. Tuy vậy, trước khi áp dụng bất kỳ phương pháp nào, hăy tham vấn cùng bác sĩ nhằm hạn chế tối đa nguy cơ rủi ro.
9 bước lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp
Tác giả: Ngọc Vũ
Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
.
9 bước lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp
Lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp có thể giúp người bệnh kiểm soát tốt huyết áp của bản thân, đồng thời tránh phụ thuộc vào thuốc điều trị.
Nếu được chẩn đoán bị cao huyết áp, người bệnh có thể nghĩ ngay đến việc sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp. Tuy nhiên, họ cần biết rằng thói quen sống lành mạnh đóng vai tṛ chủ chốt trong việc lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp. Phụ thuộc vào thuốc không có lợi cho người dùng. Do đó, nếu kiểm soát tốt huyết áp bằng phương pháp thay đổi lối sống, người bệnh có thể tránh, tŕ hoăn hoặc giảm thiểu nhu cầu sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp.
Hello Bacsi sẽ hướng dẫn cho bạn làm thế nào để lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp.
9 bước lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp
1. Khuyến khích người bệnh giảm cân
Lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp
Huyết áp và cân nặng thường đi chung với nhau: cân nặng tăng, huyết áp cũng sẽ tăng theo. Một trong nhiều lư do dẫn đến mối quan hệ này là thừa cân có nguy cơ gây ra rối loạn hô hấp khi ngủ, một nguyên nhân tăng huyết áp thứ phát khá phổ biến.
Giảm cân là một trong những cách thay đổi lối sống hiệu quả nhất để kiểm soát huyết áp. Theo các chuyên gia thống kê, chỉ số huyết áp sẽ giảm khoảng 1mmHg với mỗi kg mà người bệnh giảm.
2. Nhắc nhở tập thể dục thường xuyên
Hoạt động thể chất thường xuyên, chẳng hạn như 150 phút mỗi tuần hoặc khoảng 30 phút mỗi ngày, có thể giúp giảm huyết áp khoảng 5–8mmHg. Điều quan trọng là người bệnh cần phải kiên tŕ thói quen này v́ nếu ngưng tập thể dục thể thao sẽ có nguy cơ tăng huyết áp.
Tập thể dục
Một số ví dụ về các bài tập mà người bệnh có thể cố gắng giảm huyết áp bao gồm đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi lội hoặc khiêu vũ. Những bài tập có cường độ tập luyện cao, bao gồm các đợt hoạt động cường độ ngắn xen kẽ với các giai đoạn phục hồi nhẹ cũng có khả năng được áp dụng nếu thể trạng người bệnh đáp ứng nhu cầu tốt.
3. Xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh
Áp dụng một chế độ ăn giàu ngũ cốc, trái cây, rau và các sản phẩm từ sữa ít béo, bỏ qua chất béo băo ḥa và cholesterol có thể làm giảm huyết áp tới 11mmHg khi tăng huyết áp xảy ra. Chế độ ăn uống này thường được gọi là chế độ ăn DASH.
Chế độ ăn DASH
Một lưu ư nhỏ là bạn cần cân nhắc vấn đề tăng kali. Kali có thể làm giảm tác dụng của natri đối với huyết áp. Người bệnh nên sử dụng nguồn kali từ thực phẩm, chẳng hạn như trái cây và rau củ quả, thay v́ thuốc bổ sung hay thực phẩm chức năng. Mỗi người có một hàm lượng kali tối ưu riêng cho bản thân. V́ vậy, hăy hỏi bác sĩ để biết rơ hơn việc này.
Bên cạnh đó, hăy là một người mua sắm thông minh. Hăy đọc nhăn thực phẩm khi trước khi lựa chọn và tuân thủ kế hoạch ăn uống lành mạnh kể cả khi đi ăn ngoài.
4. Hạn chế hàm lượng muối (natri) trong chế độ ăn uống
Muối natri
Ngay cả việc giảm một chút natri trong chế độ ăn uống cũng có thể cải thiện sức khỏe của tim và giảm chỉ số huyết áp tầm 5–6mmHg. Có thể nói rằng hạn chế tiêu thụ muối đóng vai tṛ chủ đạo trong việc lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp.
Tác dụng của lượng natri đối với huyết áp khác nhau ở mỗi người. Nh́n chung, người bị tăng huyết áp nên giới hạn mức muối tiêu thụ là 2.300mg mỗi ngày. Tuy vậy, theo các chuyên gia, mức 1.500mg natri là lư tưởng cho hầu hết người trưởng thành.
Sau đây là một số mẹo nhỏ hỗ trợ việc hạn chế muối trong chế độ ăn uống:
•Đọc nhăn thực phẩm để t́m hiểu lượng muối chứa trong đó
•Hạn chế sử dụng thực phẩm chế biến sẵn
•Đừng dùng muối để nêm món ăn. Bạn có thể dùng thảo mộc hoặc gia vị khác để thay thế
•Giảm lượng natri tiêu thụ từ từ để cơ thể dễ dàng thích nghi
5. Hạn chế sử dụng thức uống chứa cồn
Uống rượu
Rượu vừa đem lại lợi ích, vừa là mối đe dọa cho sức khỏe của người uống. Nếu chỉ uống một lượng vừa phải, thông thường là một ly/ngày đối với phụ nữ hay hai ngày/lần với nam giới, người dùng có thể hạ chỉ số huyết áp khoảng 4mmHg. Tuy nhiên, công dụng này sẽ biến mất nếu nồng độ cồn trong cơ thể tăng lên.
Uống quá nhiều rượu hoặc bia có nguy cơ khiến chỉ số huyết áp tăng thêm vài đơn vị. Đồng thời nó cũng là một trong những nguyên nhân khiến thuốc điều trị tăng huyết áp không hoạt động hiệu quả như mong đợi.
6. Khuyến khích bỏ thuốc lá
Bỏ thuốc lá
Một bước quan trọng khác trong việc lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp là khuyến khích người bệnh bỏ thuốc lá. Ngừng hút thuốc sẽ góp phần giúp huyết áp trở lại phạm vi lư tưởng. Bỏ thuốc lá c̣n có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim và cải thiện sức khỏe tổng thể người bệnh.
7. Cắt giảm lượng caffeine
caffeine
Người ta vẫn c̣n đang tranh luận về vai tṛ của caffeine đối với huyết áp. Caffeine có khả năng làm tăng huyết áp lên đến 10mmHg ở những người ít uống cà phê. Ngược lại, những người tiêu thụ caffeine thường xuyên có thể gặp ít hoặc không ảnh hưởng đến huyết áp.
Mặc dù tác dụng lâu dài của caffeine đối với huyết áp không rơ ràng, nhưng “pḥng bệnh hơn chữa bệnh”.
Để xem xét liệu caffeine có làm tăng huyết áp hay không, bạn hăy kiểm tra huyết áp trong ṿng 30 phút sau khi dùng đồ uống có chứa caffeine. Nếu chỉ số huyết áp tăng từ 5–10mmHg, có thể kết luận rằng người dùng nhạy cảm với tác dụng tăng huyết áp của caffeine.
Căng thẳng lâu ngày có thể góp phần làm huyết áp cao. Tuy giả thiết này vẫn cần nhiều nghiên cứu để đưa đến kết luận cuối cùng, song các chuyên gia vẫn tin rằng sự căng thẳng kéo dài làm tăng huyết áp do bạn ăn những thực phẩm không lành mạnh, uống rượu và hút thuốc.
9. Theo dơi huyết áp tại nhà và đi tái khám đúng hẹn
Bên cạnh hạn chế sử dụng muối, theo dơi huyết áp tại nhà và tái khám đúng hẹn cũng đóng vai tṛ chủ đạo trong việc lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp.
Tái khám
Theo dơi tại nhà giúp người bệnh giám sát huyết áp của bản thân, đảm bảo việc thay đổi lối sống đang hoạt động đúng hướng và cảnh báo với bác sĩ về các biến chứng sức khỏe tiềm ẩn.
Tái khám đúng hẹn với bác sĩ cũng là ch́a khóa giúp kiểm soát tốt huyết áp. Nếu áp lực của máu tác động lên thành mao mạch chưa được kiểm soát tốt, hăy tham vấn cùng bác sĩ về vấn đề này. Bác sĩ có thể đề nghị tăng tần suất đo huyết áp. Nếu đang thực hiện bất kỳ thay đổi nào trong thuốc hoặc các phương pháp điều trị khác, người bệnh có thể được bác sĩ yêu cầu kiểm tra huyết áp bắt đầu hai tuần sau khi thay đổi điều trị và một tuần trước cuộc hẹn tiếp theo.
Mách bạn vài cách điều trị tăng huyết áp ở người cao tuổi
Tác giả: Ngọc Vũ
Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
.
Mách bạn vài cách điều trị tăng huyết áp ở người cao tuổi
Để điều trị tăng huyết áp ở người cao tuổi, bạn có thể áp dụng biện pháp thay đổi lối sống lành mạnh kết hợp với sử dụng thuốc để đạt được kết quả tốt nhất.
Hiện nay, cao huyết áp ở người lớn tuổi khá phổ biến với nhiều biến chứng nghiêm trọng. Bên cạnh nguyên nhân tăng huyết áp, bạn cũng cần phải nắm rơ các phương pháp điều trị tăng huyết áp ở người cao tuổi nhằm cải thiện sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống của người thân yêu.
Cao huyết áp: sát nhân thầm lặng
Cao huyết áp được mệnh danh là kẻ giết người thầm lặng v́ không có bất kỳ triệu chứng nào rơ ràng. Tuy vậy, nó lại có khả năng gây nên các t́nh trạng như đau tim, đột quỵ hoặc suy thận. Cách duy nhất để chẩn đoán là sử dụng máy đo huyết áp. Việc này bạn cũng có thể thực hiện tại nhà.
Thay đổi lối sống lành mạnh là phương pháp đơn giản nhất để điều trị tăng huyết áp ở người cao tuổi khi họ chẳng may mắc phải bệnh lư này. Một chế độ ăn uống lành mạnh như DASH kèm theo tập thể dục thường xuyên sẽ đem lại hiệu quả tốt.
Tuy nhiên, có một vấn đề phát sinh ở đây là người cao tuổi thường không đủ sức để hoạt động thể chất và thường bỏ dở. Do đó, trong trường hợp này, họ có thể được yêu cầu sử dụng thuốc hạ huyết áp. Ngoài ra, hạn chế ăn muối cũng như bỏ thuốc lá cũng đem lại lợi ích đáng kể.
Một số cách điều trị tăng huyết áp ở người cao tuổi
Việc điều trị tăng huyết áp ở người cao tuổi tương đối dễ dàng nếu bệnh được phát hiện sớm. Bước đầu tiên trong quá tŕnh điều trị sẽ là thay đổi trong lối sống. Dưới đây là một số thay đổi mà người cao tuổi có thể thực hiện để giảm huyết áp.
Duy tŕ trọng lượng khỏe mạnh
Béo ph́ là một trong những nguyên nhân tăng huyết áp ở người cao tuổi. Bạn hăy đến gặp bác sĩ và nhờ tư vấn về cân nặng tối ưu của ḿnh, dựa trên chiều cao, giới tính, thể trạng và tuổi tác. Nếu cân nặng vượt quá lư tưởng, hăy hỏi bác sĩ về việc giảm cân an toàn.
Chế độ ăn uống lành mạnh
Chế độ ăn uống của bạn nên bao gồm trái cây và rau củ quả, ngũ cốc nguyên hạt và các sản phẩm từ sữa ít béo. Sử dụng thực phẩm tươi sống sẽ tốt cho sức khỏe hơn so với thực phẩm đă được chế biến sẵn. Mặt khác, thực đơn dinh dưỡng như vậy cũng hỗ trợ cho việc duy tŕ trọng lượng khỏe mạnh. Chế độ ăn DASH dùng trong quá tŕnh điều trị tăng huyết áp ở người cao tuổi cũng rất dễ thực hiện.
Chế độ ăn uống DASH
Tập thể dục hàng ngày
Nếu thể trạng không thích hợp cho việc hoạt động thể chất, bạn hăy tham khảo ư kiến của bác sĩ về những bài tập mà ḿnh có thể thực hiện. Hầu hết những người lớn tuổi đều có thể tập các bài tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, chạy bộ ngắn… Việc tập thể dục thể thao hàng ngày đóng vai tṛ quan trọng trong quá tŕnh điều trị tăng huyết áp ở người cao tuổi.
Hạn chế hấp thụ muối
Muối là một trong nhiều nguyên nhân tăng huyết áp, đặc biệt là ở người già. Các chuyên gia sẽ gợi ư cho bạn hai cách để hạn chế muối trong bữa ăn thường ngày:
•Không để lọ muối trong tầm mắt
•Hạn chế sử dụng thực phẩm chế biến sẵn v́ có rất nhiều muối ở trong đó với vai tṛ chất bảo quản
Bỏ thuốc lá
Bệnh tăng huyết áp ở người già có nguy cơ cao xảy ra nếu bạn có thói quen hút thuốc lá. Do đó, bạn nên chấm dứt thói quen không tốt này. Bỏ thuốc lá không chỉ cải thiện t́nh trạng sức khỏe tổng thể mà c̣n tác động tích cực đến sức khỏe của gan.
Hạn chế dùng thức uống chứa cồn
Một ly rượu vang đỏ có thể tốt cho sức khỏe, nhưng quá nhiều có thể sẽ gây ra vấn đề nghiêm trọng.
Bạn nên tham vấn cùng bác sĩ về lượng cồn cơ thể có thể tiếp nạp cũng như khả năng tương tác của nó với những loại thuốc điều trị tăng huyết áp.
Coi trọng giấc ngủ ngon
Rối loạn giấc ngủ là t́nh trạng phổ biến ở người cao tuổi. Điều này không có lợi đối với sức khỏe của người già. Không dùng thức uống chứa cồn hoặc caffeine trước khi đi ngủ và giữ không gian pḥng ngủ thoải mái là hai trong số nhiều biện pháp có thể giúp bạn giải quyết t́nh trạng này.
Sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp
Nếu phương pháp thay đổi lối sống lành mạnh không mang lại hiệu quả như mong muốn, bác sĩ có thể kê toa cho bạn các nhóm thuốc điều trị tăng huyết áp. Dưới đây là một số loại phổ biến:
Thuốc lợi tiểu
Thuốc lợi tiểu sẽ giúp tăng lượng chất lỏng mà cơ thể đào thải. Điều này đồng nghĩa với việc natri cũng sẽ theo đường đó ra khỏi cơ thể. Thuốc lợi tiểu có thể được sử dụng kết hợp cùng với các loại thuốc khác.
Thuốc chẹn beta
Nhóm thuốc chẹn beta có công dụng giảm nhịp tim của bạn. Lúc này tim sẽ bơm ít máu đi qua các mao mạch hơn, dẫn đến t́nh trạng hạ huyết áp.
Thuốc ức chế men chuyển (ACE)
ACE là tên viết tắt của enzyme chuyển đổi angiotensin. Thuốc ức chế men chuyển ngăn chặn hormone làm hẹp các mạch máu. Nếu mạch máu của bạn rộng ra, lưu lượng máu sẽ dễ dàng di chuyển. Từ đó, huyết áp cũng sẽ h
Những loại thuốc này làm giăn nở các cơ thành mạch máu để hạ huyết áp.
Bác sĩ có thể kê toa một hoặc nhiều loại thuốc này. Họ sẽ theo dơi huyết áp của bạn để đảm bảo nó ở trong phạm vi lư tưởng. Tuy vậy, bạn cần lưu ư rằng nhiều loại thuốc tăng huyết áp cũng có tác dụng phụ. Hăy cho bác sĩ biết về bất kỳ thay đổi nào kể từ khi bạn bắt đầu dùng thuốc.
Thường xuyên kiểm tra huyết áp tại nhà
Bạn có thể theo dơi huyết áp tại nhà bằng máy đo huyết áp cá nhân. Bạn nên học cách đọc chỉ số đo huyết áp trước khi sử dụng thiết bị này. Hăy đo huyết áp thường xuyên như bác sĩ khuyên dùng. Đến cuộc tái khám lần sau, hăy mang theo những kết quả mà bạn đă đo trong thời gian qua. Điều này sẽ giúp bác sĩ xác định rơ liệu những thay đổi mà bạn đă thực hiện có giúp ích hay không.
điều trị tăng huyết áp ở người cao tuổi
Bạn cần lưu ư rằng đo huyết áp tại nhà không thay thế cho việc đi khám bác sĩ thường xuyên. Các chuyên gia y khoa có thể muốn gặp bạn thường xuyên hơn b́nh thường để hỗ trợ bạn trong việc kiểm soát cũng như điều trị tăng huyết áp. Hăy chắc chắn để tuân thủ các khuyến nghị của họ. Bác sĩ cũng có khả năng đề nghị bạn thực hiện các cuộc xét nghiệm máu hoặc những loại xét nghiệm khác.
Bệnh tăng huyết áp ở người già là một vấn đề gây đau đầu cho các chuyên gia. Tuy nhiên, hiện nay đă có những biện pháp để ngăn ngừa và điều trị. Duy tŕ huyết áp ở phạm vi lư tưởng sẽ tăng sức khỏe tổng thể, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn.
Tác dụng của tinh dầu đă được biết đến từ hàng ngàn năm nay với rất nhiều công dụng, nhưng phổ biến nhất vẫn là chăm sóc sức khỏe. Ngày nay, tinh dầu đă trở thành một phương pháp thiên nhiên lành tính và hiệu quả với khả năng điều trị một số bệnh, trong đó có cao huyết áp.
Từ thời xa xưa, tinh dầu đă được nhiều người biết đến như một biện pháp chăm sóc cơ thể khỏe mạnh, cân bằng tinh thần và làm đẹp hiệu quả. Tuy nhiên, bạn có biết tác dụng của tinh dầu cũng có thể giúp điều trị cao huyết áp? Hăy cùng Hello Bacsi t́m hiểu về vấn đề này nhé.
Mối liên hệ giữa tinh dầu và huyết áp
Cao huyết áp (hoặc tăng huyết áp) là một loại bệnh lư vô cùng phổ biến ở người trưởng thành. Theo các chuyên gia thống kê, cứ trung b́nh ba người th́ sẽ có một người bị cao huyết áp. Nếu không điều trị căn bệnh này kịp thời, nó có thể dẫn đến suy tim hay thậm chí là đột quỵ.
Một số người tin rằng có thể sử dụng tinh dầu như một phương pháp điều trị cho người bị tăng huyết áp trong thời gian dài. Một kết quả từ cuộc nghiên cứu lâm sàng trong năm 2012 về tác dụng trị liệu bằng tinh dầu thơm đối với tăng huyết áp đă củng cố cho giả thiết này. Trong quá tŕnh thí nghiệm, các nhà nghiên cứu đă sử dụng hỗn hợp tinh dầu oải hương, ylang ylang (hoàng lan), kinh giới và tinh dầu hoa cam.
Tinh dầu có thể được sử dụng đơn lẻ hoặc kết hợp với nhiều loại tinh dầu khác. Tuy nhiên, hiện nay tác dụng của tinh dầu đối với cao huyết áp vẫn c̣n đang gây tranh căi do hạn chế về mặt nghiên cứu khoa học. V́ vậy, nếu bạn bị cao huyết áp và muốn sử dụng tinh dầu như một biện pháp trị liệu tự nhiên, hăy tham khảo ư kiến của bác sĩ trước khi thực hiện điều này.
Tác dụng của tinh dầu trong việc hạ huyết áp
Dưới đây là 18 loại tinh dầu phổ biến nhất được khuyến nghị bởi những chuyên gia tán thành việc sử dụng chúng để điều trị cao huyết áp.
Bergamot (cam Bergamot)
Tác dụng của tinh dầu 1
Tinh dầu Bergamot có thể giúp giảm tốc độ của nhịp tim cũng như huyết áp.
Gỗ tuyết tùng
Tác dụng của tinh dầu 2
Tinh dầu gỗ tuyết tùng có thể thúc đẩy các cơ quan thư giăn và làm giảm nhịp tim tạm thời.
Tinh dầu sả
Tác dụng của tinh dầu 3
Bạn có thể t́m mua loại tinh dầu này ở các cửa hiệu thuốc tây hay tiệm chuyên bán tinh dầu. Tinh dầu sả giúp giảm căng thẳng và mệt mỏi thần kinh. Điều này giúp ích cho việc hạ chỉ số đo huyết áp.
Tinh dầu bạc hà chanh có thể làm giảm huyết áp với cơ chế hoạt động chống lại t́nh trạng tim đập nhanh, nhịp tim nhanh hay suy tim.
Tinh dầu chanh
Tác dụng của tinh dầu 11
Tinh dầu chanh có đặc tính giúp cơ thể giảm căng thẳng.
Neroli (hoa cam)
Tác dụng của tinh dầu 12
Tinh dầu hoa cam có khả năng hỗ trợ hạ huyết áp.
Hoa hồng
Tác dụng của tinh dầu 13
Tác dụng làm dịu cũng như đặc tính chống viêm của tinh dầu hoa hồng giúp thư giăn toàn bộ cơ thể, nhằm tăng lưu thông máu và hạ huyết áp.
Sage (xô thơm hay đơn sâm)
Tác dụng của tinh dầu 14
Tinh dầu xô thơm có thể thúc đẩy giảm cân thông qua tăng cường sự trao đổi chất trong cơ thể. Giảm cân đă được chứng minh là có ảnh hưởng tích cực đến việc hạ huyết áp.
Kinh giới ngọt
Tác dụng của tinh dầu 15
Tinh dầu kinh giới ngọt có thể làm giăn mạch máu để hạ huyết áp.
Tinh dầu Valerian có tác dụng mạnh trong việc làm dịu hệ thần kinh, chẳng hạn như:
•Hạ huyết áp
•Hạ nhịp tim
•Giảm triệu chứng mất ngủ
•Giảm hiếu động
•Giảm căng thẳng thần kinh
Yarrow (cúc vạn diệp)
Tác dụng của tinh dầu 17
Tinh dầu Yarrow là một trong những loại tinh dầu hàng đầu có khả năng cải thiện vấn đề lưu thông máu.
Ylang ylang (hoàng lan)
Tác dụng của tinh dầu 18
Tinh dầu Ylang ylang có thể giúp giảm hàm lượng hormone cortisol, một loại hormone do tuyến thượng thận tiết ra có khả năng gây tăng huyết áp.
Sử dụng tinh dầu trong việc điều trị cao huyết áp
Tinh dầu có thể được sử dụng nguyên chất hoặc phối hợp với nhiều loại tinh dầu khác nhau. Một số chuyên gia tán thành phương pháp điều trị cao huyết áp tự nhiên này đề xuất phương án kết hợp nhằm tối đa hóa tác dụng của tinh dầu. Dưới đây là vài ví dụ về hỗn hợp cũng như tác dụng của tinh dầu trong việc điều trị chứng tăng huyết áp.
Hướng dẫn sử dụng:
•Kết hợp các thành phần lại với nhau
•Cho hỗn hợp tinh dầu vào máy xông hơi
•Thực hiện quá tŕnh xông mặt từ 15 – 30 phút
Công thức dầu massage
Thành phần:
•10 giọt tinh dầu oải hương
•7 giọt tinh dầu Ylang ylang
•5 giọt tinh dầu kinh giới ngọt
•1 giọt tinh dầu hoa cam
•60ml dầu hạnh nhân
Hướng dẫn sử dụng:
•Trộn kỹ các thành phần lại với nhau
•Sử dụng hỗn hợp như một loại dầu massage hoặc cho vào bồn nước ấm để tắm
Sử dụng tinh dầu liệu có an toàn hay không?
Theo Viện Ung thư Quốc gia, nhiều thử nghiệm độ an toàn đối với các loại tinh dầu đă chỉ ra việc sử dụng tinh dầu theo chỉ dẫn vẫn tồn tại một số ít rủi ro cũng như tác dụng phụ. Tuy nhiên, phần lớn tinh dầu đều đă được Cục Quản lư Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chứng nhận an toàn cho người dùng.
Bạn có thể phát huy tối đa tác dụng của tinh dầu bằng cách pha loăng chúng trong dầu nền để thoa lên da (massage) hoặc xông hơi (dầu thơm).
Nếu đang xem xét bất kỳ phương pháp điều trị hoặc trị liệu nào, bao gồm cả việc sử dụng các loại tinh dầu, bạn vẫn nên tham khảo ư kiến từ bác sĩ trước.
Tổng kết
Tuy rằng tác dụng của tinh dầu mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, hiệu quả của chúng trong việc điều trị cao huyết áp vẫn c̣n bỏ ngỏ. Các nhà nghiên cứu cần tiến hành thêm những thí nghiệm lâm sàng để có đủ cơ sở chứng minh giả thiết này là đúng. Ngoài ra, bạn cũng cần tham vấn cùng bác sĩ trước khi áp dụng phương pháp tinh dầu – xông hơi hoặc massage – để hạ huyết áp tại nhà
Tăng huyết áp vô căn – hay tăng huyết áp nguyên phát – là một dạng cao huyết áp mà bác sĩ không xác định rơ nguyên nhân. Tương tự những loại cao huyết áp khác, nếu không được điều trị kịp thời, tăng huyết áp vô căn sẽ gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng.
Các chuyên gia chia cao huyết áp thành nhiều nhóm nhỏ, nhưng phổ biến nhất vẫn là tăng huyết áp vô căn. Bạn bắt gặp thuật ngữ này rất nhiều lần nhưng không rơ đây là bệnh ǵ? Bạn e ngại mức độ tin cậy từ các thông tin trên Internet nhưng không có thời gian đến gặp trực tiếp bác sĩ để được tư vấn? Vậy hăy để Hello Bacsi giúp bạn giải đáp nhé.
Tăng huyết áp vô căn là ǵ?
Tăng huyết áp vô căn là một dạng cao huyết áp mà bác sĩ không thể xác định rơ nguyên nhân. Trường hợp này c̣n được biết đến qua tên gọi tăng huyết áp nguyên phát.
Huyết áp là lực áp suất tác động đến thành động mạch, do tim tạo ra để vận chuyển máu đi khắp cơ thể. Tăng huyết áp xảy ra khi cường độ áp suất mạnh hơn mức b́nh thường.
Hầu hết các trường hợp cao huyết áp đều được phân loại là tăng huyết áp vô căn. Một loại cao huyết áp khác được biết đến là tăng huyết áp thứ phát, tức là nguồn gốc phát triển bệnh được xác định rơ, chẳng hạn như bệnh thận.
Các nguy cơ tiềm ẩn dẫn đến tăng huyết áp vô căn
Yếu tố di truyền đóng vai tṛ nhất định trong t́nh trạng tăng huyết áp vô căn. Bên cạnh đó, các yếu tố sau đây có khả năng làm tăng nguy cơ phát triển loại bệnh lư này:
•Chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng
•Căng thẳng lâu dài
•Ít hoạt động thể chất
•Thừa cân
Những triệu chứng của tăng huyết áp vô căn
Hầu hết mọi người đều không nhận ra bất kỳ dấu hiệu bất thường nào từ tăng huyết áp vô căn, cho đến khi bệnh phát triển nặng. Một số người nhận ra huyết áp của họ thay đổi nhờ vào việc thường xuyên đi khám tổng quát định kỳ.
Tăng huyết áp có khả năng xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất là độ tuổi trung niên.
Chẩn đoán tăng huyết áp vô căn
Kiểm tra huyết áp thường xuyên là cách tốt nhất để theo dơi sát t́nh trạng huyết áp của ḿnh. Điều quan trọng là bạn cần phải biết cách đọc chỉ số đo huyết áp.
Làm thế nào để biết được rằng bạn có bị cao huyết áp hay không?
Chỉ số đo huyết áp gồm hai số, thường được viết dưới dạng phân số, chẳng hạn như 120/80 mmHg, với mmHg là đơn vị đo huyết áp.
Số đầu tiên là huyết áp tâm thu, dùng để đo áp suất của máu lên thành động mạch khi tim bơm máu đến toàn bộ cơ quan trong cơ thể. Trong khi đó, số thứ hai là áp suất tâm trương, dùng để đo áp suất của máu lên thành động mạch khi cơ tim giăn ra.
Chỉ số đo huyết áp của bạn có thể dao động lên xuống trong ngày. Chúng thay đổi sau khi tập thể dục, nghỉ ngơi, lúc đau đớn và khi bạn căng thẳng hoặc tức giận. Thỉnh thoảng chỉ số đo huyết áp tăng cao không có nghĩa là bạn bị tăng huyết áp. Bạn chỉ bị cao huyết áp nếu kết quả đo từ 2 – 3 lần đều vượt phạm vi lư tưởng.
Huyết áp khỏe mạnh và cao huyết áp
Biểu đồ dưới đây sẽ giúp bạn xác định được bản thân có bị cao huyết áp hay không.
Tăng huyết áp vô căn – hay tăng huyết áp nguyên phát – là một dạng cao huyết áp mà bác sĩ không xác định rơ nguyên nhân. Tương tự những loại cao huyết áp khác, nếu không được điều trị kịp thời, tăng huyết áp vô căn sẽ gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng.
Các chuyên gia chia cao huyết áp thành nhiều nhóm nhỏ, nhưng phổ biến nhất vẫn là tăng huyết áp vô căn. Bạn bắt gặp thuật ngữ này rất nhiều lần nhưng không rơ đây là bệnh ǵ? Bạn e ngại mức độ tin cậy từ các thông tin trên Internet nhưng không có thời gian đến gặp trực tiếp bác sĩ để được tư vấn? Vậy hăy để Hello Bacsi giúp bạn giải đáp nhé.
Tăng huyết áp vô căn là ǵ?
Tăng huyết áp vô căn là một dạng cao huyết áp mà bác sĩ không thể xác định rơ nguyên nhân. Trường hợp này c̣n được biết đến qua tên gọi tăng huyết áp nguyên phát.
Huyết áp là lực áp suất tác động đến thành động mạch, do tim tạo ra để vận chuyển máu đi khắp cơ thể. Tăng huyết áp xảy ra khi cường độ áp suất mạnh hơn mức b́nh thường.
Hầu hết các trường hợp cao huyết áp đều được phân loại là tăng huyết áp vô căn. Một loại cao huyết áp khác được biết đến là tăng huyết áp thứ phát, tức là nguồn gốc phát triển bệnh được xác định rơ, chẳng hạn như bệnh thận.
Các nguy cơ tiềm ẩn dẫn đến tăng huyết áp vô căn
Yếu tố di truyền đóng vai tṛ nhất định trong t́nh trạng tăng huyết áp vô căn. Bên cạnh đó, các yếu tố sau đây có khả năng làm tăng nguy cơ phát triển loại bệnh lư này:
•Chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng
•Căng thẳng lâu dài
•Ít hoạt động thể chất
•Thừa cân
Những triệu chứng của tăng huyết áp vô căn
Hầu hết mọi người đều không nhận ra bất kỳ dấu hiệu bất thường nào từ tăng huyết áp vô căn, cho đến khi bệnh phát triển nặng. Một số người nhận ra huyết áp của họ thay đổi nhờ vào việc thường xuyên đi khám tổng quát định kỳ.
Tăng huyết áp có khả năng xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất là độ tuổi trung niên.
Chẩn đoán tăng huyết áp vô căn
Kiểm tra huyết áp thường xuyên là cách tốt nhất để theo dơi sát t́nh trạng huyết áp của ḿnh. Điều quan trọng là bạn cần phải biết cách đọc chỉ số đo huyết áp.
Làm thế nào để biết được rằng bạn có bị cao huyết áp hay không?
Chỉ số đo huyết áp gồm hai số, thường được viết dưới dạng phân số, chẳng hạn như 120/80 mmHg, với mmHg là đơn vị đo huyết áp.
Số đầu tiên là huyết áp tâm thu, dùng để đo áp suất của máu lên thành động mạch khi tim bơm máu đến toàn bộ cơ quan trong cơ thể. Trong khi đó, số thứ hai là áp suất tâm trương, dùng để đo áp suất của máu lên thành động mạch khi cơ tim giăn ra.
Chỉ số đo huyết áp của bạn có thể dao động lên xuống trong ngày. Chúng thay đổi sau khi tập thể dục, nghỉ ngơi, lúc đau đớn và khi bạn căng thẳng hoặc tức giận. Thỉnh thoảng chỉ số đo huyết áp tăng cao không có nghĩa là bạn bị tăng huyết áp. Bạn chỉ bị cao huyết áp nếu kết quả đo từ 2 – 3 lần đều vượt phạm vi lư tưởng.
Huyết áp khỏe mạnh và cao huyết áp
Biểu đồ dưới đây sẽ giúp bạn xác định được bản thân có bị cao huyết áp hay không.
Máy đo huyết áp sẽ là thiết bị được dùng để chẩn đoán. Nếu kết quả cho thấy chỉ số đo huyết áp vượt mức phạm vi lư tưởng, bác sĩ có thể muốn bạn kiểm tra huyết áp tại nhà trong khoảng thời gian theo chỉ định. Họ sẽ hướng dẫn bạn cách sử dụng máy cũng như cách đọc kết quả chính xác nhất. Mức độ nghiêm trọng của t́nh trạng cao huyết áp được xác định bởi chỉ số trung b́nh giữa những lần bạn tiến hành đo tại các thời điểm khác nhau.
Bác sĩ có thể thực hiện một vài cuộc xét nghiệm để kiểm tra các dấu hiệu của bệnh tim. Chúng có thể bao gồm soi mắt và khám nhịp tim, phổi cũng như lưu lượng máu ở cổ. Các mạch máu nhỏ ở phía sau mắt có thể cho biết liệu bạn có gặp phải vơng mạc cao huyết áp – biến chứng do t́nh trạng tăng huyết áp lâu ngày gây ra – hay không.
Bác sĩ cũng có thể yêu cầu bạn thực hiện các xét nghiệm sau đây để kiểm tra các vấn đề về tim và thận:
•Xét nghiệm cholesterol: kiểm tra mức độ cholesterol trong máu
•Siêu âm tim: sử dụng sóng siêu âm để tạo ra h́nh ảnh của tim, từ đó kiểm tra liệu tim có bất ḱ dấu hiệu tổn thương nào không
•Điện tâm đồ (EKG hoặc ECG): ghi lại hoạt động điện của tim bạn
•Thận và các xét nghiệm chức năng khác: xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu hoặc siêu âm thận có thể được áp dụng để kiểm tra thận cũng như các cơ quan khác đang hoạt động như thế nào.
Phương pháp điều trị tăng huyết áp vô căn
Cho đến thời điểm hiện tại, các chuyên gia vẫn chưa khám phá ra giải pháp điều trị tận gốc căn bệnh tăng huyết áp vô căn. Tuy nhiên, họ có thể cung cấp một số biện pháp giảm thiểu tốc độ phát triển bệnh cũng như cải thiện t́nh h́nh sức khỏe của bạn.
Xây dựng lối sống lành mạnh
Nếu bạn bị tăng huyết áp, bác sĩ sẽ khuyến nghị thay đổi thói quen sống lành mạnh hơn, ví dụ như:
•Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày
•Giảm cân
•Bỏ hút thuốc
•Hạn chế sử dụng chất uống chứa cồn. Với phụ nữ, mỗi ngày một ly là đủ. Tưởng tự với đàn ông sẽ là hai ly
•Kiểm soát căng thẳng
•Hạn chế hấp thụ natri. Đồng thời, hăy sử dụng nguồn thực phẩm giàu kali và chất xơ để tăng cường sức khỏe cho tim
Tuy nhiên, nếu bạn đang phải đối mặt với các bệnh liên quan đến thận, đừng tự ư tăng hàm lượng kali trong bữa ăn nếu không có chỉ định của bác sĩ.
Sử dụng thuốc
Nếu áp dụng lối sống lành mạnh vẫn không đủ để giúp cải thiện bệnh, bác sĩ có thể kê đơn một hoặc nhiều loại thuốc hạ huyết áp. Một số thuốc trị tăng huyết áp phổ biến bao gồm:
•Thuốc chẹn beta: metoprolol (Lopressor)
•Thuốc chẹn kênh canxi: amlodipine (Norvasc)
•Thuốc lợi tiểu: hydrochlorothiazide / HCTZ (Microzide)
•Thuốc ức chế men chuyển (ACE): captopril (Capoten)
•Thuốc ức chế thụ thể angiotensin II (ARB): losartan (Cozaar)
•Chất ức chế renin, chẳng hạn như aliskiren (Tekturna)
Huyết áp của bạn càng cao, khối lượng việc tim phải gánh càng nhiều. Áp suất máu quá mạnh có thể làm hỏng các cơ quan, mạch máu cũng như cơ tim. Hệ quả là lưu lượng máu trong cơ thể sẽ giảm bớt, dẫn đến:
•Đau tim hay thậm chí là suy tim
•Xơ vữa động mạch
•Đột quỵ
•Các bộ phận như mắt, thận hoặc thậm chí đến hệ thần kinh cũng sẽ bị tổn thương
Triển vọng lâu dài
Bạn có thể cần phải thử nhiều loại thuốc khác nhau cho đến khi bạn t́m thấy liệu tŕnh phù hợp với t́nh trạng sức khỏe cũng như cơ địa bạn – nó có thể là một loại thuốc đơn hoặc kết hợp nhiều loại. Bạn cũng cần tiếp tục thay đổi lối sống lành mạnh hơn. Trường hợp tệ nhất, bạn sẽ phải cần dùng thuốc tăng huyết áp suốt đời.
Tuy nhiên, một số người có thể sử dụng thuốc để giảm huyết áp và sau đó duy tŕ huyết áp khỏe mạnh với lối sống lành mạnh.
Bằng cách xây dựng lối sống lành mạnh kết hợp với thuốc, bạn sẽ có cơ hội để kiểm soát t́nh trạng huyết áp. Điều này giúp giảm nguy cơ xảy ra đau tim, đột quỵ hay suy tim cũng như làm giảm nguy cơ tổn thương cho mắt hoặc thận.
Tăng áp tĩnh mạch cửa: bệnh phổ biến nhưng ít người biết rơ
Tác giả: Ngọc Vũ
Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
.
Tăng áp tĩnh mạch cửa: bệnh phổ biến nhưng ít người biết rơ
Tăng áp tĩnh mạch cửa là một loại áp lực máu với nhiều biến chứng gây suy giảm sức khỏe trầm trọng nếu không được điều trị kịp thời.
Động mạch vận chuyển máu đưa oxy từ tim đến các cơ quan khác để nuôi sống cơ thể. Trong khi đó, tĩnh mạch là kênh vận chuyển máu từ khắp cơ thể trở về tim. Tuy nhiên, khác với những tĩnh mạch thông thường, tĩnh mạch cửa vận chuyển máu từ dạ dày, tuyến tụy và các cơ quan tiêu hóa khác đến gan. Bạn sẽ được chẩn đoán bị tăng áp tĩnh mạch cửa khi huyết áp trong tĩnh mạch cửa cao.
Gan đóng vai tṛ quan trọng trong hệ tuần hoàn, lọc và đào thải chất độc cũng như các chất thải khác mà cơ thể đă hấp thụ. Tăng áp tĩnh mạch cửa mang tính chất khá nghiêm trọng dù nó có thể điều trị nếu được chẩn đoán kịp thời. Tuy nhiên, việc chẩn đoán vấn đề sức khỏe này không đơn giản. Thông thường, bạn nên cảnh giác trước những triệu chứng ban đầu của tăng áp tĩnh mạch cửa.
Triệu chứng của tăng áp tĩnh mạch cửa
Một số triệu chứng phổ biến của tăng áp tĩnh mạch cửa bao gồm:
•Xuất huyết tiêu hóa
•Phân có màu đen hắc ín – dấu hiệu đầu tiên của xuất huyết tiêu hóa
•Máu lẫn trong phân
•Cổ trướng – t́nh trạng ph́nh to ở ổ bụng do sự tích lũy tụ dịch. T́nh trạng này có thể gây ra chuột rút, đầy hơi và khó thở.
Bên cạnh đó, suy giảm trí nhớ cũng có thể là hệ quả của một vấn đề lưu thông ở tĩnh mạch cửa.
Nguyên nhân gây tăng áp tĩnh mạch cửa
Nguyên nhân chính gây tăng áp tĩnh mạch cửa là xơ gan – t́nh trạng các vết sẹo xuất hiện ở mô gan gây suy giảm chức năng của cơ quan nội tạng này. Nó có thể là hệ quả của việc lạm dụng thức uống chứa cồn hoặc bệnh lư cụ thể, chẳng hạn như viêm gan.
Một số nguyên nhân gây xơ gan khác bao gồm:
•Gan nhiễm mỡ không do rượu
•Cơ thể hấp thụ sắt quá nhiều
•Xơ nang
•Ống mật kém phát triển
•Nhiễm trùng gan
•Phản ứng với một số loại thuốc, chẳng hạn như methotrexate
Xơ gan có thể khiến bề mặt bên trong thành tĩnh mạch trở nên gồ ghề. Điều này gây cản trở cho việc lưu thông máu, dẫn đến tăng áp tĩnh mạch cửa.
Sự h́nh thành của một cục máu đông ở tĩnh mạch cửa cũng có thể khiến huyết áp nơi này tăng cao.
Các yếu tố tiềm ẩn gây tăng áp tĩnh mạch cửa
Tăng áp tĩnh mạch cửa 1
Những người phải đối mặt với nguy cơ cao mắc các bệnh lư về gan đều có khả năng bị tăng áp tĩnh mạch cửa lớn hơn những người khác. Chẳng hạn như, tiền sử lạm dụng thức uống chứa cồn cũng là một yếu tố thiết yếu gây xơ gan. Mặt khác, nguy cơ nhiễm viêm gan cũng sẽ tăng lên nếu bạn vô t́nh gặp những trường hợp sau:
•Dùng chung kim tiêm để tiêm thuốc
•Xăm hoặc xỏ khuyên trong môi trường nhiễm khuẩn
•Tiếp xúc với máu nhiễm bệnh hoặc kim tiêm đă qua sử dụng
•Mẹ bị viêm gan
•Quan hệ t́nh dục không an toàn
Tăng áp tĩnh mạch cửa thật sự rất khó chẩn đoán nếu triệu chứng không rơ ràng. Các thủ thuật siêu âm y khoa như siêu âm Doppler khá phù hợp với trường hợp này. Kết quả siêu âm có thể chỉ ra t́nh trạng của tĩnh mạch cửa cũng như ḍng máu lưu thông qua nó. Nếu siêu âm vẫn chưa thể đưa ra kết luận, bác sĩ có thể yêu cầu chụp CT.
Một thủ thuật xét nghiệm khác hiện đang được sử dụng rộng răi hơn là đo độ đàn hồi của gan và các mô xung quanh. Phương pháp đo độ đàn hồi bằng sóng siêu âm sẽ đo lường cách mô phản ứng trước sóng áp lực từ đầu ḍ của thiết bị đo. Độ đàn hồi kém cho thấy sự hiện diện của bệnh trong cơ thể.
Nếu cơ thể có triệu chứng xuất huyết tiêu hóa, bạn sẽ trải qua thêm một bài kiểm tra nội soi. Bác sĩ sẽ sử dụng một thiết bị mỏng, linh hoạt với camera được gắn ở đầu để quan sát cơ quan nội tạng.
Mặt khác, huyết áp tĩnh mạch cửa có thể được xác định bằng cách đặt ống thông có gắn máy đo huyết áp vào tĩnh mạch trong gan và thực hiện quy tŕnh đo.
Các phương pháp điều trị tăng áp tĩnh mạch cửa
Một trong những biện pháp điều trị tăng áp tĩnh mạch cửa đơn giản và hữu hiệu nhất chính là tập thói quen sống lành mạnh, chẳng hạn như:
•Cải thiện chế độ ăn uống hàng ngày
•Hạn chế sử dụng thức uống chứa cồn
•Tập thể dục thường xuyên
•Bỏ hút thuốc
Nhóm thuốc chẹn beta cũng đóng vai tṛ rất quan trọng giúp giảm huyết áp cũng như thư giăn mạch máu. Các loại thuốc khác, chẳng hạn như propranolol hay isosorbide, cũng có thể giúp giảm áp lực ở tĩnh mạch cửa. Bên cạnh đó, chúng cũng giúp giảm thiểu nguy cơ xuất huyết nội.
Nếu bạn gặp phải t́nh trạng cổ trướng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc lợi tiểu để giúp giảm mức chất lỏng trong cơ thể. Ngoài ra, bạn cũng cần hạn chế hấp thụ natri, giúp cơ thể tránh giữ nước.
Tăng áp tĩnh mạch cửa 2
Một phương pháp khác có thể áp dụng điều trị tăng áp tĩnh mạch cửa là tiêm xơ tĩnh mạch. Phương pháp này dùng để chữa các tĩnh mạch giăn ở mức độ nhẹ hoặc những tĩnh mạch mạng lưới. Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng có thể sử dụng liệu pháp thông cửa-chủ trong gan qua tĩnh mạch cảnh (TIPS). Liệu pháp này giúp kiểm soát chảy máu cấp tính bằng cách tạo ra những đường mới để máu chảy từ tĩnh mạch cửa vào các mạch máu khác.
Biến chứng do tăng áp tĩnh mạch cửa
Một trong những biến chứng phổ biến do căn bệnh này gây ra là bệnh lư tăng áp tĩnh mạch cửa dạ dày. T́nh trạng này ảnh hưởng đến màng nhầy của dạ dày, đồng thời gây giăn nở các mạch máu.
Các đường mới được tạo ra giữa các mạch máu đều có thể bị chặn lại. T́nh trạng này có thể dẫn đến xuất huyết nhiều hơn. Nếu những vấn đề về gan không được điều trị dứt điểm, nhiều khả năng bạn sẽ phải đối mặt với các bệnh lư liên quan đến năo bộ.
Triển vọng dành cho người bị tăng áp tĩnh mạch cửa
Tăng áp tĩnh mạch cửa là một loại bệnh lư có thể điều trị được. Tỷ lệ thành công khá cao nhờ vào sự kết hợp của lối sống lành mạnh, thuốc cũng như sự can thiệp điều trị kịp thời. Bạn cần thực hiện những xét nghiệm bằng sóng siêu âm để theo dơi sức khỏe của gan và kết quả của liệu pháp thông cửa-chủ trong gan qua tĩnh mạch cảnh.
Hạn chế hoặc ngưng hẳn việc sử dụng các thức uống chứa cồn là ch́a khóa vàng để chống lại tăng áp tĩnh mạch cửa. Bạn cũng cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ nhằm đảm bảo kết quả của quá tŕnh điều trị tốt đẹp
Nếu tính chất công việc bắt buộc bạn phải dùng loại thức uống chứa cồn, hăy hạn chế nó. Bên cạnh đó, bạn cũng nên áp dụng các biện pháp pḥng ngừa viêm gan. Hăy liên hệ với bác sĩ và hỏi về việc tiêm chủng viêm gan cũng như thực hiện các buổi xét nghiệm viêm gan để xác định xem bạn có nằm trong nhóm có nguy cơ cao mắc loại bệnh lư này hay không.
Tăng áp tĩnh mạch cửa phát sinh từ việc suy giảm sức khỏe của gan. Tuy nhiên, bạn có thể tránh được vấn đề đau đầu này bằng cách xây dựng cho bản thân những thói quen lành mạnh
Viêm gan là bệnh lư phổ biến và dễ lây truyền, có thể dẫn đến tổn thương gan nghiêm trọng, gây hại sức khỏe và nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh. Hăy cùng t́m hiểu về cách pḥng bệnh viêm gan để bảo vệ chính ḿnh và người thân của bạn nhé.
Viêm gan là t́nh trạng bệnh lư xảy ra ở gan. Việc sử dụng một số loại thuốc gây tổn thương gan, uống rượu hoặc một số t́nh trạng bệnh lư cũng có thể gây viêm gan, tuy nhiên trong đa số trường hợp, bệnh viêm gan là do virus gây ra c̣n gọi là viêm gan do virus. Có 5 loại viêm gan do virus là viêm gan A, B, C, D và E, trong đó viêm gan A, B và C là phổ biến nhất.
Người bệnh có thể mắc viêm gan nếu bị lây nhiễm virus viêm gan. Khi mới bị nhiễm bệnh thường chưa xuất hiện những triệu chứng rơ rệt ở những tuần đầu, gọi là pha cấp tính. Khi bệnh tiến triển, người bệnh có thể thấy mệt mỏi, buồn nôn, chán ăn, đau bụng, sốt nhẹ hoặc bị vàng da, mắt. Khi xuất hiện những dấu hiệu này, gan có thể đă bị tổn thương.
Viêm gan là bệnh lư nhiều người mắc phải, dễ lây lan và có thể tiến triển thành mạn tính. Bệnh viêm gan có thể gây nên những biến chứng nghiêm trọng như xơ gan, ung thư gan, do đó cộng đồng cần đặc biệt quan tâm để pḥng ngừa viêm gan. Có rất nhiều biện pháp có thể giúp giảm nguy cơ và bảo vệ bạn và gia đ́nh khỏi viêm gan. Dưới đây là 5 cách pḥng bệnh viêm gan giúp bạn bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đ́nh.
1. Hiểu rơ cách thức lây truyền của bệnh
Hiểu rơ về cách thức các loại virus bệnh viêm gan có thể lây nhiễm từ người này sang người khác là yếu tố quan trọng bước đầu để pḥng bệnh.
Có hai h́nh thức lây truyền chủ yếu, tùy vào từng loại virus viêm gan, đó là:
• Lây truyền qua tiếp xúc với máu hoặc dịch tiết mang virus gây bệnh
• Ăn uống các loại thực phẩm hoặc nước mang virus gây bệnh hoặc tiếp xúc với phân mang mầm bệnh.
Cụ thể, bệnh viêm gan A và E có thể lây truyền qua việc sử dụng thực phẩm, nguồn nước bị nhiễm virus. Có quan hệ thân thể gần gũi với người mắc bệnh viêm gan A, E, đặc biệt là quan hệ t́nh dục qua đường miệng cũng có thể bị lây bệnh.
Viêm gan loại B, C và D lây lan chủ yếu lây truyền qua tiếp xúc với máu bị nhiễm các loại virus này. Viêm gan B có thể lây truyền qua đường t́nh dục hoặc sử dụng chung kim tiêm với người bị bệnh.
2. Quan hệ t́nh dục lành mạnh để pḥng bệnh
Quan hệ t́nh dục không an toàn với người mắc viêm gan B, C có thể khiến bạn có nguy cơ mắc bệnh. V́ vậy sử dụng bao cao su và thực hiện quan hệ t́nh dục an toàn có thể giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.
Những người có nguy cơ bị lây nhiễm viêm gan qua đường t́nh dục cao nhất là:
• Những người có nhiều bạn t́nh
• Đối tác t́nh dục của người bị nhiễm bệnh
• Nam giới có quan hệ t́nh dục với nam giới.
3. Tiêm vắc xin pḥng ngừa viêm gan A và B
Hiện nay đă có vắc xin giúp ngăn ngừa lây nhiễm viêm gan A và viêm gan B.
• Vắc xin viêm gan A (Havrix và Vaqta): tiêm hai mũi cách nhau 6 tháng.
• Vắc xin viêm gan B (Recombivax HB, Comvax và Engerix-B): Những vắc xin này được tạo ra từ virus viêm gan B đă bị bất hoạt và được tiêm theo liều ba hoặc bốn mũi trong ṿng 6 tháng.
• Vắc xin ngừa viêm gan A và B kết hợp (Twinrix): Vắc xin này được tiêm thành 3 mũi theo chỉ định của bác sĩ. Vắc xin Twinrix có khả năng giúp bảo vệ cơ thể khỏi cả virus viêm gan A và B.
Hiện vẫn chưa có vắc xin ngừa viêm gan C, D hoặc E. Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân mắc viêm gan C đă được chữa khỏi nhờ sử dụng các loại thuốc kháng virus mới có hiệu quả cao.
Tuy chưa có thuốc ngừa viêm gan D nhưng virus viêm gan D cần đồng lây nhiễm với virus viêm gan B để có thể tồn tại trong cơ thể. V́ vậy, nếu bạn tiêm vắc xin ngừa viêm gan B th́ sẽ không bị nhiễm virus viêm gan D. Tuy nhiên, nếu bạn đă bị nhiễm virus viêm gan B, việc tiêm vắc xin ngừa viêm gan B sẽ không bảo vệ bạn khỏi nhiễm viêm gan D.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
