Chân tay dễ bị bầm tím có thể do các nguyên nhân không đáng lo ngại như tuổi tác, thuốc men, thiếu chất nhưng cũng có thể do một số bệnh lư.
Vết bầm tím xảy ra khi chấn thương làm vỡ mạch máu nhưng không làm rách da. Các mạch máu bị vỡ sẽ ṛ rỉ dưới da. Máu tụ lại tạo thành vết thâm đổi màu và dần mờ đi khi cơ thể hấp thụ lại lượng máu đă tích tụ. Có một số người da hoặc chân tay dễ bị bầm tím hơn b́nh thường, điều này có thể do nhiều yếu tố. Vậy chân tay dễ bị bầm tím do đâu? Người dễ bị bầm tím hơn có phải do bệnh lư không?
Chân tay dễ bị bầm tím do đâu?
Chân tay dễ bị bầm tím có thể do nhiều nguyên nhân, từ không đáng lo ngại đến các bệnh lư nguy hiểm. Dưới đây là 10 nguyên nhân khiến chân tay dễ bị bầm tím và cách điều trị.
1. Thuốc
Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến khả năng h́nh thành cục máu đông của cơ thể, có thể làm tăng nguy cơ dễ bị bầm tím. Các loại thuốc được biết là làm giảm khả năng đông máu như thuốc làm loăng máu, thuốc chống viêm không steroid (NSAID), Steroid, một số loại thảo mộc và thực phẩm bổ sung.
Nếu da bạn dễ bị bầm tím do uống thuốc, nên hỏi ư kiến của bác sĩ về tác dụng phụ của loại thuốc đang sử dụng và có thể thay thế được không. Việc ngừng thuốc sẽ giúp giảm các vết bầm nhưng bạn không nên tự ư ngừng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
2. Tuổi tác
Chân tay dễ bị bầm tím thường xảy ra ở những người lớn tuổi. Điều này là do khi cơ thể càng già đi, da yếu hơn và cần nhiều thời gian để chữa lành sau chấn thương.
Hơn nữa, khi có tuổi da và mạch máu sẽ trở nên mỏng hơn, chúng ta mất đi collagen, elastin và một số lớp mỡ dưới da có tác dụng đệm và bảo vệ các mạch máu nhỏ. Những yếu tố này đều có thể khiến da dễ bị bầm tím hơn.
3. Thiếu chất
Da bị bầm tím thiếu chất ǵ? Người dễ bị bầm tím có thể thiếu vitamin K, C hoặc sắt.
Vitamin K đóng vai tṛ quan trọng trong quá tŕnh đông máu, do đó thiếu loại vitamin này có thể khiến chân tay dễ bị bầm tím hơn. Bạn có thể bổ sung vitamin K qua các loại thực phẩm như đậu nành, rau xanh (rau bina, cải xoăn, cải xanh,...) và nội tạng động vật.
Cơ thể thiếu vitamin C có thể khiến quá tŕnh sản xuất collagen chậm lại và khiến mạch máu trở nên yếu đi. Hơn nữa, nồng độ vitamin C thấp có thể gây ra bệnh scorbut, từ đó có thể gây ra t́nh trạng dễ bị bầm tím.
Thiếu sắt có thể dẫn tới thiếu máu. Mà thiếu máu do sắt có thể gây bầm tím trên da kèm theo đó là các triệu chứng khác như mệt mỏi, chóng mặt, đau đầu, nhợt nhạt, nhịp tim nhanh. Sắt có trong nhiều nguồn thực phẩm như thịt ḅ, gan động vật, hải sản, các loại đậu, rau bina,... bạn có thể bổ sung những thực phẩm này hàng ngày.
4. Rối loạn tiểu cầu
Rối loạn tiểu cầu có thể dẫn đến chảy máu và dễ bị bầm tím. Tiểu cầu thấp là một vấn đề trong rối loạn tiểu cầu có thể gây bầm tím ở da.
Triệu chứng của tiểu cầu thấp:
- Da dễ bị bầm tím
- Chảy máu nông trên da biểu hiện dưới dạng phát ban có các đốm đỏ tía nhỏ như đầu kim (xuất huyết), thường ở cẳng chân.
- Chảy máu kéo dài từ vết cắt
- Chảy máu từ nướu răng hoặc mũi
- Có máu trong nước tiểu hoặc phân
- Lượng máu kinh ra nhiều bất thường
- Mệt mỏi
5. Bệnh máu khó đông
Bệnh máu khó đông là một rối loạn chảy máu di truyền hiếm gặp khiến cơ thể không thể sản xuất một trong những yếu tố đông máu cụ thể quan trọng cho quá tŕnh đông máu. Chảy máu kéo dài hơn sau khi bị thương v́ máu không thể đông lại đúng cách. Khi mạch máu bị thương, chảy máu không kiểm soát được và gây bầm tím.
Có 2 loại bệnh máu khó đông: loại A (thiếu hụt yếu tố VIII) và loại B (thiếu hụt yếu tố IX).
Các triệu chứng của cả hai loại bao gồm:
- Chảy máu vào các khớp, có thể gây sưng, đau hoặc căng cứng
- Bầm tím hoặc chảy máu vào cơ và mô mềm (tụ máu)
- Chảy máu từ nướu răng hoặc miệng
- Chảy máu ở đầu trẻ sơ sinh sau khi sinh khó
- Có máu trong nước tiểu hoặc phân
- Chảy máu mũi thường xuyên, khó cầm
Các triệu chứng của bệnh máu khó đông có thể nhẹ hoặc nặng, tùy thuộc vào lượng yếu tố đông máu có trong máu của người bị ảnh hưởng. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và loại bệnh máu khó đông, chảy máu có thể xảy ra tự nhiên (không bị thương) hoặc sau chấn thương hoặc phẫu thuật.
Người dễ bị bầm tím có thể liên quan đến bệnh máu khó đông (Ảnh: ST)
6. Tổn thương gan
Nhiều thứ có thể gây tổn thương gan, từ viêm gan C đến bệnh gan liên quan đến rượu. Với tổn thương gan và bệnh gan, lượng tiểu cầu lưu thông trong máu của bạn có thể ít hơn mức cần thiết để đông máu b́nh thường. Ngoài ra, nồng độ thrombopoietin gan (TPO) thấp có thể dẫn đến lượng tiểu cầu trong máu ít hơn mức trung b́nh. Do đó có thể khiến chân tay dễ bị bầm tím.
7. Bệnh Von Willebrand
Bệnh Von Willebrand (VWD) là một rối loạn chảy máu xảy ra khi một loại protein gọi là yếu tố von Willebrand trong máu bị thiếu hoặc không hoạt động b́nh thường. VWD gần như luôn luôn di truyền và kéo dài suốt đời. Mặc dù hầu hết những người mắc VWD đều sinh ra đă mắc t́nh trạng này, nhưng t́nh trạng này thường không được chẩn đoán cho đến khi trưởng thành, v́ các triệu chứng có xu hướng nhẹ.
Có ba loại bệnh von Willebrand. Loại 1 là loại nhẹ nhất, loại 2 và loại 3 là loại nghiêm trọng nhất.
Các triệu chứng phổ biến nhất của bệnh von Willebrand với tần suất giảm dần bao gồm:
- Chảy máu kinh nguyệt nhiều hoặc kéo dài
- Bầm tím thường xuyên và dễ dàng từ chấn thương nhỏ
- Chảy máu ở cổ họng và miệng
- Chảy máu mũi thường xuyên hoặc khó cầm
- Chảy máu nướu kéo dài sau khi thực hiện thủ thuật nha khoa
- Chảy máu nhiều hoặc kéo dài sau phẫu thuật
- Chảy máu quá nhiều từ vết thương nhỏ
8. Hội chứng Ehlers-Danlos (EDS)
Ehlers-Danlos Hội chứng (EDS) đề cập đến một nhóm các rối loạn mô liên kết di truyền ảnh hưởng đến một trong 5.000 người trên toàn thế giới.
EDS được phân loại thành 13 phân nhóm, mỗi phân nhóm có một tập hợp các triệu chứng cụ thể và mỗi phân nhóm ảnh hưởng đến một bộ phận khác nhau của cơ thể. EDS thường được chẩn đoán khi mới sinh hoặc trong thời thơ ấu, tuy nhiên, có thể phát triển các triệu chứng khi c̣n là người trưởng thành.
Các triệu chứng phổ biến của EDS bao gồm:
- Dễ bị bầm tím
- Da co giăn
- Yếu mô
- Sẹo lơm ở lớp dưới của da
9. Hội chứng Cushing
Dễ hoặc chân tay dễ bị bầm tím cũng có thể là triệu chứng của hội chứng Cushing. Trong t́nh trạng này, cơ thể sản xuất quá nhiều hormone gọi là cortisol. Hội chứng Cushing thường do sử dụng thuốc corticosteroid trong thời gian dài, nhưng cũng có thể do khối u gây ra.
Các triệu chứng khác của bệnh Cushing bao gồm:
- Khuôn mặt tṛn
- Tăng cân
- Vết rạn da
- Yếu cơ
- Mỡ ở gốc cổ
- Tay chân gầy
10. Rối loạn tế bào mast
Những người được chẩn đoán mắc chứng rối loạn tế bào mast cũng có thể dễ bị bầm tím. Những rối loạn hệ thống miễn dịch này, với các phân nhóm từ nhẹ đến đe dọa tính mạng, có tính di truyền và hiếm gặp.
Với bệnh tăng sinh tế bào mast, quá nhiều tế bào mast (một loại tế bào bạch cầu) phát triển trong cơ thể. Các loại chính bao gồm các t́nh trạng toàn thân ảnh hưởng đến cơ thể và các t́nh trạng da chỉ ảnh hưởng đến da.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Bạn nên đến gặp bác sĩ nếu t́nh trạng chân tay dễ bị bầm tím xảy ra theo kiểu:
- Vết bầm tím lớn hoặc nhiều vết bầm tím nhỏ mà không rơ nguyên nhân
- Bầm tím có dấu hiệu nhiễm trùng (ví dụ, rỉ dịch hoặc sốt )
- Vết bầm tím trông không giống như đang lành hoặc mờ dần
- Vết bầm tím lớn hoặc đau sau chấn thương
- Bầm tím tăng và thường xuyên hơn
- Vết bầm tím xuất hiện sau khi sử dụng thuốc mới
Mặc dù các vết bầm tím có thể biến mất, nhưng nếu chúng thường xuyên xuất hiện trở lại mà không rơ lư do, bạn cũng nên đến bệnh viện thăm khám sớm.