Nhiều đơn vị khảo sát ở Mỹ đối mặt chỉ trích sau khi đưa ra đánh giá sai lầm rằng ông Trump khó thắng bà Harris trong cuộc bầu cử "sít sao nhất lịch sử".
Ông Donald Trump từng bị nhiều nhà thăm ḍ ư kiến đánh giá thấp trong chiến dịch tranh cử năm 2016 và 2020. Và điều đó tiếp tục lặp lại trong cuộc bầu cử năm nay.
Các bang Mỹ chưa hoàn tất kiểm đếm toàn bộ số phiếu, song kết quả sơ bộ, đặc biệt là ở 7 bang chiến trường, cho thấy các nhà khảo sát dư luận Mỹ đă đánh giá sai khả năng chiến thắng của ông Trump.
Trước ngày bầu cử, nhiều tổ chức thăm ḍ dư luận uy tín của Mỹ đă dự báo hai ứng viên sẽ cạnh tranh sít sao tại các bang chiến trường và khó có thể xướng tên người chiến thắng trong đêm 5/11. Thậm chí nhiều đơn vị c̣n dự đoán bà Harris sẽ thắng phần lớn trong 7 bang chiến trường.
Một số nhà thăm ḍ lạc quan hơn về triển vọng của ông Trump. Kết quả thăm ḍ cuối cùng do Real Clear Polling thực hiện trước ngày bầu cử cho thấy ứng viên đảng Cộng ḥa sẽ dẫn trước đối thủ Kamala Harris ở bang chiến trường Bắc Carolina, nhưng chỉ với cách biệt 1,3 điểm phần trăm.
Thực tế cho thấy tại Bắc Carolina, nơi 99% phiếu bầu đă được kiểm, ông Trump giành được 51,1% phiếu, nhiều hơn bà Harris 3,4 điểm phần trăm.
Kết quả thăm ḍ ở bang chiến trường Pennsylvania trước bầu cử chỉ ra ông Trump chỉ có cách biệt 0,2 điểm phần trăm so với bà Harris. Nhưng kết quả sau khi kiểm 98% phiếu bầu cho thấy ứng viên đảng Cộng ḥa nhận 50,5% số phiếu, c̣n bà Harris là 48,5%.
Ông Trump cũng đă chiến thắng ở Wisconsin và Michigan, hai bang chiến trường mà nhiều cuộc thăm ḍ cảnh báo ông sẽ thua. Tỷ lệ phiếu bầu của ông Trump ở hai bang này cao hơn bà Harris lần lượt là 0,9 và 1,5 điểm phần trăm.
Ông Trump đă giành chiến thắng ở 5 trong 7 bang chiến trường, đồng thời dẫn trước với cách biệt đáng kể ở hai bang c̣n lại đang kiểm phiếu là Arizona và Nevada. Điều đó đă giúp ông nhanh chóng vượt mốc 270 phiếu bầu để đắc cử chỉ vài giờ sau khi quá tŕnh kiểm phiếu bắt đầu, nhanh hơn rất nhiều so với dự báo của các tổ chức thăm ḍ.
Chiến thắng nhanh chóng của ông Trump làm dấy lên nhiều thất vọng và tức giận đối với các tổ chức khảo sát dư luận trước bầu cử.
Des Moines Register cuối tuần qua công bố khảo sát cho thấy bà Harris dẫn trước ông Trump 3 điểm phần trăm ở bang Iowa vốn ủng hộ đảng Cộng ḥa, giải thích rằng do cử tri ngày càng phẫn nộ về việc hạn chế quyền phá thai.
Cuộc khảo sát của nhà thăm ḍ ư kiến nổi tiếng J Ann Selzer đă làm dấy lên nhiều hy vọng cho đảng Dân chủ về lá phiếu của các cử tri nữ. Selzer đă bảo vệ kết quả khảo sát ngay cả khi chiến dịch của ông Trump mô tả nó như "cuộc thăm ḍ gian lận" hay "chỉ là ngoại lệ".
"Tôi từng là người ngoại lệ", Selzer nói, ám chỉ từng dự báo chính xác chiến thắng của cựu tổng thống Barack Obama trong ṿng sơ bộ ở Iowa năm 2008.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy câu chuyện khác. Với 99% phiếu bầu được kiểm, ông Trump chiến thắng ở Iowa với cách biệt lên tới 13,2 điểm phần trăm.
Rory Stewart, người dẫn chương tŕnh podcast The Rest Is Politics, tuần này cho biết ông "hoàn toàn bị thuyết phục" rằng bà Harris sẽ thắng cử. Hầu hết các đồng nghiệp của ông cũng dự đoán tương tự.
Nỗi thất vọng đối với các nhà thăm ḍ càng lớn hơn khi nhiều công ty cá cược trực tuyến tuyên bố họ dự đoán kết quả chính xác hơn các chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực này. Năm công ty cá cược gồm Betfair, Kalshi, Polymarket, PredictIt và Smarkets đều tin rằng ông Trump có cơ hội chiến thắng lớn hơn từ đêm trước ngày bỏ phiếu.
"Trump đă bị đánh giá thấp khoảng 2 điểm phần trăm trong khảo sát ở các bang quan trọng", Pedro Azevedo, phụ trách thăm ḍ dư luận Mỹ tại công ty dữ liệu AtlasIntel ở Brazil, nói.
Cử tri Mỹ trả lời thăm ḍ sau bỏ phiếu của Edison Research tại Raleigh, bang Bắc Carolina trong cuộc bầu cử tổng thống tháng 11/2012. Ảnh: AFP
Giới chuyên gia cho rằng các cuộc khảo sát dư luận không chính xác bởi một bộ phận cử tri của ông Trump từ chối tham gia thăm ḍ và các nhà khảo sát không thể đánh giá chính xác tác động của họ.
Trong các cuộc thăm ḍ gần nhất do NY Times/Siena College thực hiện, "những người theo đảng Dân chủ da trắng có tỷ lệ phản hồi cao hơn 16% so với những người Cộng ḥa da trắng", theo Nate Cohn, nhà phân tích dữ liệu kiêm chuyên gia thăm ḍ ư kiến của NY Times. Ông cho rằng dù các công ty thăm ḍ cố gắng bù đắp sai số, điều đó là chưa đủ.
"Rơ ràng các cuộc thăm ḍ đă đánh giá thấp đáng kể tỷ lệ ủng hộ của ông Trump trong nhóm cử tri gốc Latin", Azevedo nói.
Giới quan sát nhấn mạnh bang Iowa chính là ví dụ điển h́nh cho vấn đề này.
"Họ có thể đă bỏ phiếu nhưng không nói với những người thăm ḍ về lựa chọn của ḿnh. Điều đó có thể đă mang tới cho ông Trump lợi thế", Selzer nói.
Nhà sử học Rick Perlstein, người từng viết sách về sự trỗi dậy của chủ nghĩa bảo thủ Mỹ, đă phàn nàn về vai tṛ của các cuộc thăm ḍ dư luận trong các cuộc bầu cử hiện đại.
"Iowa đă xướng tên ông Trump. Khảo sát chỉ mang tính chất tham khảo. Thật vui khi thấy nhiều người đă bắt đầu không c̣n quan tâm tới chúng", ông viết trên X.
Allan Lichtman, nhà sử học tại Đại học Mỹ, đă dự báo bà Harris chiến thắng dựa trên hệ thống mà ông từng dùng để dự đoán chính xác kết quả 11 trong 12 cuộc bầu cử tổng thống trước đó. "Tôi thừa nhận lần này ḿnh đă sai. Tôi dự đoán Harris thắng, nhưng bà ấy thua. Tôi không phải là nhà dự báo duy nhất phạm sai lầm. Phần lớn các mô h́nh dự báo hiện nay đều sai", ông nói.
VietBFsưu tập