Công dân người Mỹ - Daniel Martindale nói đă “nằm vùng” ở tiền tuyến tại Ukraine trong hơn 2 năm qua, chuyển thông tin t́nh báo cho quân đội Nga.
Hăng thông tấn Nga RIA Novosti hôm 2/11 công chiếu đoạn video hé lộ công dân Mỹ đă bí mật hợp tác với quân đội Nga trong hơn 2 năm xung đột ở Ukraine.
Trong video, Daniel Martindale giơ cuốn hộ chiếu Mỹ, chứng minh ḿnh là người mang quốc tịch Mỹ. Martindalei cho biết tới Ukraine vào ngày 11/2/2022.
Lư giải nguyên nhân bí mật hợp tác với quân đội Nga, Martindale chia sẻ: “Tôi tham gia truyền giáo ở Ba Lan trong hai năm, trước khi xung đột ở Ukraine nổ ra. Tôi theo dơi thông tin từ truyền thông phương Tây, nhận ra xung đột có khả năng sắp nổ ra nên tôi đă tới Ukraine. Tôi đă muốn đến Nga từ lâu và nghĩ rằng đây là cơ hội để ḿnh có thể làm điều đó”.
Ở thời điểm xung đột nổ ra, Martindale tới vùng Donetsk, theo dơi các thông tin về t́nh h́nh chiến sự thông qua mạng xă hội Telegram. Martindale t́nh cờ t́m được tài khoản “lực lượng pḥng vệ Donetsk” - lực lượng thân Nga ở miền đông Ukraine, ngỏ ư muốn giúp đỡ. Kể từ đó, cơ quan t́nh báo và quân đội Nga đă trực tiếp liên lạc với Martindale.
Martindale bắt đầu hợp tác với quân đội Nga từ giữa năm 2022, cung cấp vị trí Ukraine bố trí lực lượng pḥng thủ, nơi Ukraine tập kết binh lực. Điều này giúp Nga có thể giáng những đ̣n tấn công chính xác bằng tên lửa tầm xa.
Công cụ được Martindale sử dụng để liên lạc với quân đội Nga là một điện thoại chuyên dụng do phía Nga lén cung cấp thông qua máy bay không người lái (UAV).
Martindale được đặc nhiệm Nga sơ tán khỏi tiền tuyến vào ngày 27/10. “Tôi cảm ơn các quân nhân Nga đă giải cứu tôi. Họ hành động rất chuyên nghiệp. Có nhiều mối đe dọa từ UAV và pháo binh Ukraine nhưng tôi đă tới lănh thổ Nga an toàn”, Martindale nói.
Martindale nói rằng nước Nga đă giúp ḿnh “nhận ra góc nh́n khác so với những ǵ truyền thông phương Tây mô tả”. Sống ở vùng chiến sự trong hơn 2 năm, Martindale nhận thấy “có nhiều người Ukraine đang chờ đợi quân đội Nga tiếp quản lănh thổ”. Martindale cũng khẳng định không muốn quay trở về Mỹ.
Lí do rút công dân Mỹ khỏi tiền tuyến
Theo nhận định của truyền thông Ukraine, có khả năng Martindale đă được đặc vụ Nga chiêu mộ khi c̣n ở Ba Lan dù vào thời điểm công dân Mỹ sang Ukraine, xung đột chưa chính thức diễn ra.
Đầu năm nay, một binh sĩ Ukraine tên Maxim Likhachev xác nhận đă làm quen với một số công dân Nga trong thời gian ở Ba Lan từ năm 2021 đến năm 2022. Họ đă khuyên Likhachev nên rời bỏ lực lượng Ukraine để đào tẩu sang phía Nga. Likhachev lái xe tăng đào tẩu vào tháng 5/2024.
Hôm 25/10, Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) thông báo bắt giữ một nghi can hợp tác với Nga. Người này được xác định là một công dân Ukraine, 34 tuổi, đóng vai tṛ do thám cho quân đội Nga ở thành phố Pokrovsk, vùng Donetsk.
Theo Kyiv Post, những diễn biến này không chỉ là sự trùng hợp đơn thuần. Hai ngày sau khi SBU thông báo bắt giữ, quân đội Nga đă rút Martindale khỏi tiền tuyến. Martindale được các đặc nhiệm Nga giải cứu thành công ở thành tŕ Bogoyavlenka (Ukraine gọi là Bohoyavlenka), cách Vuhledar khoảng 14km.
"Công dân Mỹ góp phần quan trọng giúp Nga nhanh chóng tiến vào Bogoyavlenka gần Vuhledar", người phát ngôn lực lượng dân quân thân Nga ở vùng Donetsk cho biết. "Công dân này hiện đă an toàn. Anh ta sẽ sớm được cấp quyền tị nạn chính trị và cuối cùng được Nga cấp quyền công dân".
Phát ngôn viên không cung cấp lí do quân đội Nga cử đặc nhiệm giải cứu Martindale. Có khả năng người này đă bị nghi ngờ hoặc bại lộ do làng Bogoyavlenka thất thủ một cách nhanh chóng.