Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky rơi vào cuộc trao đổi căng thẳng với Bộ trưởng Ngoại giao Ba Lan Radek Sikorski trong chuyến thăm Kiev của ông này tuần trước, theo tin từ báo Ba Lan Onet.
Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski (trái) và Ngoại trưởng Ukraine Andrii Sybiha trong cuộc gặp ở Kiev hôm 13/9. Ảnh: EPA.
Cuộc gặp giữa ông Zelensky, Ngoại trưởng Sikorski và Bộ trưởng Ngoại giao Lithuania Gabrielius Landsbergis đă diễn ra theo một hướng bất ngờ khi Zelensky bày tỏ sự không hài ḷng với sự hỗ trợ của Warsaw đối với việc Ukraine gia nhập EU, theo báo Ba Lan Onet.pl.
Các nguồn tin miêu tả bầu không khí căng thẳng, với một cuộc đụng độ rơ ràng xảy ra giữa Zelensky và Sikorski. Phái đoàn Ba Lan đă "ngạc nhiên" trước thái độ của Zelensky, cho thấy những sự thất vọng sâu sắc.
Ông Zelensky thể hiện sự phàn nàn rơ ràng. Ông cáo buộc Ba Lan không ủng hộ nỗ lực gia nhập EU của Ukraine. C̣n ông Sikorski đáp lại, Ba Lan đă mất 10 năm để hoàn tất các cuộc đàm phán gia nhập EU, và thời gian biểu mà Ukraine đề xuất là không thực tế.
Ông Zelensky c̣n chỉ trích Ba Lan chậm trễ trong việc chuyển giao thiết bị quân sự, và chỉ trích hệ thống pḥng không của Warsaw không chặn được tên lửa và drone trên lănh thổ Ukraine.
Ngoại trưởng Sikorski giải thích rằng Ba Lan không thể tấn công các mục tiêu bay của Nga trên lănh thổ Ukraine mà không có sự đồng ư của NATO.
Ông cũng nói Ba Lan sẵn sàng chuyển giao các máy bay tiêm kích MiG c̣n lại, một khi NATO có thể lấp đầy khoảng trống trong khả năng không quân của Ba Lan bằng các máy bay hiện đại hơn.
Cuộc thảo luận đă chuyển sang khía cạnh lịch sử khi ông Zelensky chỉ trích Ba Lan v́ đă chính trị hóa thảm kịch Volhynia năm 1943 do những người dân tộc chủ nghĩa Ukraine thực hiện nhằm vào người Ba Lan. Ông Zelensky kêu gọi Warsaw gác vấn đề này sang một bên, cho rằng Ba Lan không nên nhắc đến vụ thảm sát Volhynia trong Thế chiến thứ hai khi Ukraine đang chiến đấu trong cuộc chiến tự vệ hiện tại chống lại Nga.
Đáp lại, ông Sikorski nói Ukraine nên tôn trọng nhu cầu của các nạn nhân về việc khai quật và chôn cất thích hợp - đây là điều ông đă thúc giục bằng những lời lẽ mạnh mẽ trong những tuần gần đây.
Gần như bê bối
Theo Witold Jurasz, phóng viên của Onet: "Một số người có mặt trong cuộc tṛ chuyện đă nói với Onet rằng có lúc bầu không khí tệ đến mức có thể được mô tả là một vụ bê bối". Ông lưu ư rằng phái đoàn Lithuania và Ngoại trưởng Gabrielius Landsbergis có mặt và "không hề cố gắng hỗ trợ Bộ trưởng Ba Lan".
Jurasz nói rằng Ccác quan chức Ukraine đă cố gắng tŕnh bày cuộc tṛ chuyện theo cách khiến Sikorski trở thành người chịu trách nhiệm cho bầu không khí căng thẳng.
"Cuộc gặp giữa người đứng đầu ngành ngoại giao Ba Lan và Tổng thống Ukraine cho thấy mối quan hệ giữa Warsaw và Kiev, thật đáng buồn, đang trong t́nh trạng khủng hoảng. Những người Ba Lan có mặt tại cuộc họp đă rất ngạc nhiên - nói một cách nhẹ nhàng, về cách giao tiếp của Tổng thống Zelensky" - Jurasz tuyên bố.
Ông cũng cho biết một số thành viên Ba Lan trong phái đoàn đến Kyiv đă cố gắng thuyết phục ông không công bố bài viết của ḿnh, nói rằng "căng thẳng Ba Lan - Ukraine không nên được thảo luận công khai".
Vụ thảm sát trong quá khứ
Hôm 13/9, ông Sikorski đă công khai kêu gọi khai quật các nạn nhân của vụ thảm sát Volhynia để được chôn cất theo nghi thức Kitô giáo, cảnh báo rằng sẽ có "những biện pháp mạnh mẽ hơn" nếu điều này không được thực hiện.
Ngoại trưởng Sikorski đă nêu lại vấn đề Volhynia khi nói chuyện với các phóng viên sau cuộc họp tay 3 nói trên.
"Việc khai quật các nạn nhân của vụ thảm sát Volhynia không phải là một vấn đề chính trị hay một chủ đề để đàm phán," ông nói.
"Khoảng 100.000 người đă chết. Các di hài của họ xứng đáng được chôn cất theo nghi thức Kitô giáo. Đây là một nghĩa vụ đạo đức, không phải vấn đề chính trị. Nó là một phần của hệ thống giá trị châu Âu mà Ukraine đang là một phần" - ông Sikorski nói thêm.
Vấn đề Volhynia có khả năng làm cản trở việc gia nhập EU của Ukraine, Bộ trưởng Quốc pḥng và Phó Thủ tướng Ba Lan Władysław Kosiniak-Kamysz đă nói gần đây.
Ukraine sẽ không gia nhập EU nếu không giải quyết các vấn đề liên quan đến việc tưởng niệm Volhynia theo sự hài ḷng của Ba Lan, ông cho biết.
"Ukraine dường như tin rằng Ba Lan đang phải đối mặt với mối đe dọa lớn từ Nga đến mức khi Ba Lan giúp Ukraine, thực chất là đang giúp chính ḿnh," nhà phân tích chính sách đối ngoại của Onet, Witold Jurasz, cho biết.
Kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, Ba Lan đă tiếp nhận hơn một triệu người tị nạn Ukraine, trở thành trung tâm chuyển giao vũ khí từ phương Tây sang Ukraine, và đă cung cấp cho Kiev hàng trăm xe tăng, một chục máy bay tiêm kích MiG, và các thiết bị quân sự khác.
Tuy nhiên, quan hệ giữa hai nước đă xấu đi vào năm 2023, khi nông dân và tài xế xe tải Ba Lan phản đối sự cạnh tranh từ các đồng nghiệp Ukraine và cho xe chặn ở biên giới hai nước. Chính phủ Ba Lan đă ủng hộ những người biểu t́nh.
VietBF@ Sưu tập