Lệnh cấm rau muống của bang Georgia khiến bà ngạc nhiên, bởi hai vợ chồng quyết định chuyển tới thành phố Lawrenceville một phần v́ cộng đồng người Việt lâu đời tại đây.
Rau muống, loại thực phẩm quen thuộc trong bữa ăn của người Việt và nhiều quốc gia châu Á, từng trở thành một "sản phẩm bất hợp pháp" ở bang Georgia, Mỹ. Điều này đă khiến nhiều người bất ngờ, đặc biệt là cộng đồng người Việt như bà Le Dam Doan, khi bà chuyển đến Lawrenceville vào năm 2004 và phát hiện ra lệnh cấm này. Nhưng tại sao rau muống, một loại rau đơn giản, lại bị đối xử nghiêm ngặt đến mức như cần sa?
Rau muống bị cấm ở Georgia do được coi là loài xâm hại, có nguy cơ ảnh hưởng đến hệ sinh thái địa phương. Chính quyền lo ngại rằng việc canh tác rau muống có thể gây ô nhiễm nguồn nước, làm thay đổi môi trường sống của các loài thực vật bản địa. Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) đă thảo luận về việc cấm rau muống với lư do này, và lệnh cấm được thực thi nghiêm ngặt trong suốt nhiều năm.
Tuy nhiên, không phải toàn bộ nước Mỹ đều áp dụng lệnh cấm này. Ở những bang như Texas và Florida, rau muống được coi là loài có nguy cơ xâm hại thấp và được phép trồng dưới sự kiểm soát. Điều này đă khiến cộng đồng người gốc Á ở Georgia phải t́m cách vận chuyển rau muống từ các bang khác vào một cách bí mật.
Thậm chí, giá rau muống trên "thị trường chợ đen" ở Georgia đă tăng lên gấp ba lần, lên đến 22 USD mỗi kg – một mức giá mà nhiều người cho là quá phi lư cho một loại rau phổ biến.
Cộng đồng người gốc Á, đặc biệt là người Việt, đă không ngừng nỗ lực để hợp pháp hóa rau muống. Ông Ben Vo, chủ sở hữu siêu thị Hong Kong Supermarket, và con gái ông, Jenny Vo, là những người đứng đầu trong chiến dịch thu thập chữ kư và gửi đơn kiến nghị lên chính quyền bang Georgia. Họ lập luận rằng việc kiểm soát rau muống ở các bang khác đă thành công mà không gây ảnh hưởng lớn đến môi trường, v́ vậy Georgia nên xem xét lại lệnh cấm này.
Những nỗ lực này ban đầu đă bị từ chối. Dự luật hợp pháp hóa rau muống được đưa ra vào năm 2016 bởi nghị sĩ bang Pedro Marin đă bị bác bỏ do lo ngại về vấn đề quản lư nguồn nước. Tuy nhiên, sự kiên tŕ của cộng đồng đă dần thay đổi t́nh h́nh.
Năm 2022, dưới áp lực từ cộng đồng và các cuộc thảo luận với giới chức nông nghiệp, Cục Nông nghiệp Georgia (GDA) đă bắt đầu thay đổi lập trường. GDA cho phép các nhà hàng tại bang này nhập khẩu và sử dụng rau muống trong thực đơn. Đây là bước đột phá lớn sau nhiều năm đấu tranh của cộng đồng.
Tuy rau muống hiện nay đă có thể được bày bán công khai tại các siêu thị ở Georgia, nhưng người mua vẫn phải chấp nhận rằng phần gốc của rau sẽ bị cắt sâu để không thể trồng lại được. Dù vậy, đây vẫn là một thắng lợi đối với cộng đồng người Việt tại bang này. Giá rau muống đă giảm xuống c̣n 6 USD mỗi kg, và "quư cô rau muống" Jenny Vo, giám đốc siêu thị Hong Kong Supermarket, cho biết nhu cầu về loại rau này ngày càng tăng cao.
Câu chuyện về rau muống bị cấm ở Mỹ, cụ thể là ở bang Georgia, cho thấy sự phức tạp của vấn đề sinh thái và chính sách. Dù là một loại rau thông dụng, rau muống từng bị đối xử như một loài xâm hại, với những quy định khắc nghiệt chẳng khác ǵ cần sa. Tuy nhiên, nhờ sự nỗ lực không ngừng của cộng đồng người gốc Việt và sự thay đổi trong tư duy của chính quyền, rau muống đă dần được đưa trở lại đời sống của người dân Georgia. Đây không chỉ là một chiến thắng về mặt ẩm thực, mà c̣n là một minh chứng cho sức mạnh của sự đoàn kết cộng đồng trong việc bảo vệ những giá trị văn hóa quen thuộc của ḿnh.