Bà ra đi ở tuổi 81, các con ở xa nên ông bơ vơ khi đang độ tuổi 80. Một ḿnh giữa ruộng vườn mênh mông và căn nhà trống hoác.
Một ḿnh ông với niêu cơm, năm th́ mười hoạ có cháu ghé qua, thăm nom nói vài ba câu chuyện. Rồi mọi thứ trở về với sự tĩnh lặng đến u ám.
Ngày giỗ đầu Bà, con cháu kéo về đông đủ, thấy bóng ông tiều tuỵ, niêu cơm chỏng trơ trên chiếc bàn cũ với chén mắm, vài quả cà. Mùi ẩm mốc khắp căn nhà.
Chẳng c̣n những ấm cúng như khi c̣n Bà.
Mọi thứ lại trở về tĩnh lặng ngay sau bữa giỗ, cháu con trở về nơi chúng sinh sống, ông lại một ḿnh một bóng.
Sân, ngơ đă chớm mọc rêu. Cỏ ngoài vườn mọc cao ngang thắt lưng, mọc lan cả tới chái nhà.
Bỗng một ngày thấy ông gọi người tới bán hết vườn cây cảnh mà ông đă bỏ công chăm chút hàng chục năm ṛng.
Một bữa ông gọi đứa cháu họ tới, giao ch́a khoá nhà nhờ trông nom giúp. Ông lên ở với cậu con trai trên Hà Nội, vâng, ông lên đó có con cháu trông nom, sớm ngày vui vầy chứ ở một ḿnh cô quạnh thế cũng đáng lo ngại lắm - người cháu thầm nghĩ như mừng cho ông.
Những ngày đầu thật vui như hội, những bữa liên hoan, các con cháu biết ông lên HN chạy tới thăm hỏi liên tục, rồi quà cáp, quần áo... đủ thứ, ông vui ra mặt.
Ít bữa sau ông ở nhà một ḿnh, các con cháu đi làm và đi học cả. Ông được giao một mớ ch́a khoá với những lời dặn ḍ kĩ lưỡng, nào là phải khoá cửa khoá cổng cẩn thận, nào là không được mở cửa cho người lạ v́ toàn phường lừa đảo thôi, không thật thà như ng quê đâu. Rồi th́ là ông đừng một ḿnh ra đường, ơn đây xe cộ như đ;iên nó xô vào th́ khổ con khổ cháu… Ông nghe ù hết cả tai.
Chúng nó đi từ sáng sớm đến tối mịt mới thấy về, cơm trưa cắm sẵn với thức ăn trong tủ lạnh, ông muốn ăn ǵ th́ nấu. Tối chúng về th́ ồn ào tắm rửa, vội vă bữa cơm... chẳng kịp hỏi ông vài câu chiếu lệ.
Quanh quẩn trong căn nhà vài chục m2 bốn bề khoá kín, muốn bước chân ra phố th́ qua 2 lần khoá cửa, 2 cái khoá cổng mà với con mắt kèm nhèm th́ chẳng thể nào luồn tay qua khe cổng mà mở hay khoá được. Thành ra ông đành chôn chân trong căn nhà chật hẹp với bốn bức tường, kín mít.
Căn nhà nhỏ nhưng ngăn nắp, mọi thứ sạch sẽ chứ chẳng giống ở quê, cái xoong nồi cũng chẳng bám bụi, bỗng ông thấy cái chảo đen ś treo trên móc, thôi th́ rảnh việc đem cái búi chùi nồi ra đánh cho sạch. H́ hục cả buổi cũng làm cho cái chảo chống dính sáng bóng. Gớm đau sụn cả lưng nhưng ông cũng nghĩ làm được chút việc giúp con. Khi con về Ông mang cái chảo ra khoe chiến tích th́ ng con trai mặt như méo đi, dấu vội cái chảo vào góc chắc sợ vợ nh́n thấy. Ôi cái chảo chống dính, giờ sáng bóng chỉ để rang cơm được thôi. Có lần chẳng may hết nước uống, Ông thấy cái ấm điện liền đặt lên bếp ga nhưng loay hoay không thể bật được bếp đành phải nhịn khát đến tối. Cô con dâu về thấy ấm điện đặt trên bếp ga th́ la lối um sùm, măi Ông mới run run nhận là đă làm việc đó. Cô con dâu mừng ra mặt v́ đă khoá ga chứ không th́ toi cái ấm điện.
Một bữa cậu con út ghé thăm, ông dặn cậu tháng tới cho ông về làm giỗ Bố.
Gớm có cái giỗ mà ông làm quan trọng quá, già cả đi lại khó khăn ....
- Đợt này bận quá không biết có về đc, thôi bố cứ ở lại con làm mâm cơm cúng Ông, ở nhà đă có các chú cúng cũng được - người anh đỡ lời.
Ông im lặng một lát rồi cả quyết: không được, Tôi phải về cúng Bố Tôi, các anh muốn cúng giỗ ở đâu tuỳ các anh. Các anh không đưa về th́ mai tôi đi bộ về một ḿnh!
Cha cha, gay to. Ai mà dám để ông đi bộ về chứ!
Ông về giỗ mà thấy ông vui cứ như là tết. Mấy cô cháu gái thấy ông có vẻ gầy xanh hơn trước nhưng vẫn xă giao khen ông béo trắng cả ra, cơm nước Hà Nội khác hẳn cơm quê Ông nhỉ! Ông im lặng cười trừ.
Xong giỗ cũng không thấy ông đi, c̣n bắt con cháu mua sắm xoong nồi, vật dụng....
Mấy ông xóm giềng sang thăm chơi, truyện tṛ rôm rả.
Ông bạn nối khố th́ trầm ngâm bảo rằng ông lên với con th́ vui v́ có con có cháu hầu hạ nhưng chúng tôi th́ buồn v́ vắng ông, nhiều lúc nh́n căn nhà trống hoác mà nhớ quá!
Bỗng ông bảo:
Th́ khi nó về đón tôi lên, tôi cũng nghĩ thế. Nhưng... chuyến này tôi ở nhà với các ông đây.
Mọi người ngạc nhiên, hỏi dồn. Ông chậm răi bảo:
Ở nhà tự do muốn ăn muốn chơi tuỳ ḿnh, lên với chúng nó khác đếch ǵ đi tù, ra chúng nó khoá, về chúng nó khoá muốn đi đâu chẳng được, muốn làm ǵ chẳng xong. Mà ḿnh có tội ǵ đâu ?
Mấy cụ già ngớ ra một lúc, rồi chợt hiểu. Th́ ra việc giỗ chỉ là cái cớ, cứ như là ông vượt ngục trở về vậy.
- May mà tôi chưa bán nhà nên c̣n có chỗ mà về.
Ông cười khà khà…
VietBF@sưu tập