Tìm ra nguyên nhân kho báu kim cương của Trái đất... màu hồng

[miro1510]

Mỏ Argyle nắm giữ kho kim cương hồng lớn nhất từng được phát hiện trên Trái Đất. Không giống như kim cương xanh và vàng, được nhuộm màu bởi các tạp chất như nitơ và bo, kim cương hồng có được màu sắc của chúng thông qua các quá trình địa chất làm biến dạng cấu trúc tinh thể của chúng. Theo Hiệp hội Đá quý Quốc tế, kim cương hồng cực kỳ hiếm và có thể có giá hơn 2 triệu đô la một carat

Trong 37 năm hoạt động, mỏ kim cương Argyle nằm ở một vùng xa xôi của đông bắc Tây Úc đã sản xuất hơn 865 triệu carat (191 tấn) kim cương thô. (Ảnh: Alamy)

Mỏ Argyle đóng cửa vào năm 2020 do nguồn cung kim cương cạn kiệt và điều kiện kinh tế bất lợi, trong đó có cả chi phí hoạt động tăng. Mỏ nằm trên bờ Hồ Argyle ở một vùng xa xôi của đông bắc Tây Úc, cách Darwin 550 km về phía đông nam.

Theo Rio Tinto , công ty sở hữu và điều hành mỏ, hoạt động khai thác ở mỏ Argyle kéo dài 37 năm và cho ra hơn 865 triệu carat (191 tấn, hoặc 172 tấn) kim cương thô — bao gồm kim cương trắng, xanh, tím, hồng và đỏ, chiếm tới 90% kim cương hồng trên thế giới

Vì sao kim cương màu hồng?

Hình minh họa chiếc nhẫn kim cương Argyle màu hồng được đính kim cương trắng và dây nối bằng vàng.(Ảnh: Michele Jackson / Alamy Stock Photo)

Các nhà nghiên cứu đã xác định niên đại của những tảng đá tại Argyle ngay sau khi địa điểm này được phát hiện vào năm 1979. Kết quả ban đầu xác định tuổi của chúng ở đâu đó giữa 1,1 và 1,2 tỷ năm, nhưng một nghiên cứu mới đã tiết lộ rằng những tảng đá này có tuổi đời là 1,3 tỷ năm . Điều này tiết lộ manh mối về thời điểm kim cương hình thành. Đó là thời điểm bắt đầu sự chia tách của siêu lục địa Nuna.

Kim cương hồng được sinh ra từ điều kiện nhiệt độ và áp suất cụ thể phát sinh khi các mảng kiến tạo va chạm. Lực tuyệt đối của những vụ va chạm này có thể làm cong mạng tinh thể của những viên kim cương tồn tại trước đó theo cách nhuộm chúng thành các sắc thái hồng khác nhau - mặc dù quá nhiều lực có thể biến chúng thành màu nâu, Hugo Olierook , nghiên cứu viên cao cấp tại Đại học Curtin ở Úc và là tác giả chính của nghiên cứu năm 2023, cho biết.

Siêu lục địa Nuna hình thành khi hai phần vỏ Trái Đất va chạm vào nhau cách đây khoảng 1,8 tỷ năm. Khu vực mà chúng được cho là va chạm với nhau chồng lấn với thành hệ Argyle ngày nay. Tuy nhiên, tại thời điểm đó, kim cương vẫn bị chôn sâu bên trong lớp vỏ. Nhưng 500 triệu năm sau, khi Nuna bắt đầu vỡ ra khi các mảng kiến tạo dịch chuyển ra xa nhau, những tảng đá mang theo kim cương đã nổi lên trên bề mặt Trái đất. Những tảng đá này còn chứa vô số kim cương nâu mà Rio Tinto đã khai thác và bán với số lượng lớn.