Risa Yamada không t́m được việc làm ổn định tới khi nh́n thấy những quảng cáo công việc hấp dẫn trên Internet do các nhóm xă hội đen đưa lên.
Yamada, cô gái 27 tuổi lớn lên không có bố, được các nhóm xă hội đen Nhật Bản tuyển dụng để giả làm cảnh sát. Cô kiếm hàng trăm ngh́n USD nhờ lừa đảo những người già cô đơn, giàu có qua điện thoại.
"Tôi đă nghĩ ḿnh không thể t́m được việc làm b́nh thường", Yamada nói trước ṭa án Tokyo hồi tháng 7, trước khi bị phán quyết ba năm tù. "Lần đầu tiên trong đời, tôi được người ta bảo rằng ḿnh làm tốt một việc ǵ đó. Đấy là công việc khiến tôi cảm thấy ḿnh là người hữu dụng".
Toshiya Fujita và Kiyoto Imamura (đeo kính), thành viên nhóm tội phạm đứng sau hàng loạt vụ lừa đảo qua điện thoại ở Nhật Bản, về tới sân bay quốc tế Narita ở Tokyo sau khi bị Philippines trục xuất, ngày 7/2. Ảnh: AFP
Cô không phải là người duy nhất bị hấp dẫn bởi "yami baito", những quảng cáo tuyển dụng việc làm bán thời gian "chợ đen" trên các mạng xă hội. Đối với thế giới tội phạm ngầm ở Nhật Bản, mạng xă hội cung cấp công cụ ẩn danh để kết nối với bất kỳ người nào, từ thanh thiếu niên tới người đă nghỉ hưu, những người sẵn sàng phạm tội để kiếm tiền.
Năm 2022, thiệt hại do yami baito và tội phạm lừa đảo có tổ chức đă tăng 30% so với năm 2021, lên 37 tỉ yen (250 triệu USD), lần tăng đầu tiên sau 8 năm.
Theo Yuji Yoshikawa, cựu điều tra viên của sở cảnh sát Tokyo về tội phạm ma túy và vị thành niên, yami baito thường có những cụm từ như "thu nhập cao", "kiếm tiền nhanh" để thu hút người đọc. Mức lương có thể lên tới 50.000 hay 100.000 yen (330-660 USD) một ngày, thậm chí có thể ứng trước khoản lương vài triệu yen.
Quảng cáo tuyển dụng thường mơ hồ, không nhắc đến các hoạt động trái phép, chỉ nhấn mạnh vào mức lương thưởng cao theo ngày và trả bằng tiền mặt. Tuy nhiên, khi người đọc nộp đơn ứng tuyển, họ sẽ bị yêu cầu tham gia vào hoạt động tội phạm như làm nhân viên chuyển phát tiền có được từ một vụ lừa đảo, thực hiện một vụ cướp, hay lừa đảo qua điện thoại.
Yami baito từ lâu đă xuất hiện trên các tạp chí Nhật Bản hay mẩu giấy dán trong nhà vệ sinh công cộng. Tuy nhiên, nhờ sự phổ biến của mạng xă hội, các tổ chức tội phạm bây giờ "chỉ cần thư giăn trong pḥng máy lạnh, nhâm nhi cà phê, sử dụng điện thoại di động để tập hợp một nhóm cướp", theo nhà tội phạm học Noboru Hirosue.
Các nền tảng trực tuyến, đặc biệt là những ứng dụng nhắn tin mă hóa như Telegram và Signal, cũng giúp các nhóm tội phạm ẩn danh và không bị theo dơi. Một người đàn ông 57 tuổi kể rằng người giám sát chỉ đạo ông qua Telegram, yêu cầu để các gói tiền phạm pháp vào tủ khóa trong ga tàu Tokyo.
"Công việc giống như chơi game. Bạn được giao nhiệm vụ, hoàn thành và nhận phần thưởng", người đàn ông từng ngồi tù và hiện làm việc trong một nhà trọ, nói.
Cuối ngày, ông nhận được tin nhắn trên Telegram, cảm ơn ông v́ đă hoàn thành công việc, đồng thời cho biết tiền lương ngày hôm nay giấu chỗ nào. "Bạn sẽ không cảm thấy có tội v́ không gặp gỡ ai cả", ông nói.
Hồi tháng 1, một cụ bà 90 tuổi ở Tokyo tử vong sau khi bị một nhóm người trói lại trong nhà và đánh đập để t́m đồ có giá trị. Vụ tấn công gây chấn động Nhật Bản, khiến cảnh sát chú ư đến vấn đề tội phạm yami baito.
Đầu sỏ là một nhóm người Nhật ở Philippines, đă sử dụng Telegram để chỉ đạo đàn em thực hiện các kế hoạch đột nhập và lừa đảo khắp nước Nhật.
Những người được tuyển mộ có nhiều lư do để chấp nhận phạm tội. Một thành viên cấp thấp 31 tuổi trong một nhóm lừa đảo có tổ chức nói lư do của anh ta là "kiếm thêm tiền để tôi chơi ngông một chút".
Người đàn ông 31 tuổi mặc vest, giả làm nhân viên ngân hàng tới thăm nhà người già, thuyết phục họ đưa thẻ rút tiền mặt. Chiêu lừa đảo này giúp anh ta kiếm gần 10 triệu yen (66.000 USD) trong vài tháng.
"Tất cả những ǵ tôi nghĩ đến là tối hôm đó lại có tiền chơi bời, uống sâm panh đắt tiền trong quán bar có tiếp viên", anh ta nói. Cuối cùng, người này bị kết án hai năm tù.
Cảnh sát đang cố gắng xóa bỏ quảng cáo tuyển dụng tội phạm và treo thưởng tới một triệu yen (6.600 USD) cho người tố giác băng nhóm đầu sỏ. Cơ quan Cảnh sát Quốc gia cho biết các thủ lĩnh "lợi dụng những người được tuyển mộ và cuối cùng vứt bỏ họ như tốt thí".
Hồ sơ cho thấy trong số 13.100 người bị bắt v́ tội lừa đảo có tổ chức từ năm 2018 tới 2022, chỉ 2% từng nắm giữ các vị trí cấp cao trong băng đảng.
Nhiều thành viên khai rằng họ buộc phải tiết lộ thông tin cá nhân và gia đ́nh, trong đó có địa chỉ nhà, để tổ chức pḥng ngừa họ bỏ việc.
Yamada nhận ra ḿnh đă lâm vào hoàn cảnh xấu đến thế nào sau khi nhóm tuyển dụng gửi cho cô vé máy bay tới Philippines năm 2019, sau khi thuê cô qua Twitter. Ở đây, cô và những người khác được đào tạo để thực hiện hàng trăm cuộc gọi lừa đảo tới người già ở Nhật Bản. Họ bị nhốt dưới tầng hầm khách sạn, giám sát chặt chẽ, sống trong thấp thỏm v́ tính mạng bị đe dọa. Yamuda tin rằng một người đă bị giết.
Khi bị bắt, cô nói: "Cuối cùng tôi đă được tự do".
VietBF©sưu tập