Giàu nghèo qua chiếc điều hòa

[june04]

Điều hòa giúp nhiều người không cần bận tâm đến nhiệt độ cao, trong khi số khác chật vật với cái nóng vì không có thiết bị này.

Melanie Floyd đưa các con đến sở thú ở thành phố Phoenix ở bang Arizona vào buổi sáng, khi nhiệt độ ngoài trời trong ngưỡng chấp nhận được. Cô tỏ ra không bận tâm với sóng nhiệt đang càn quét vùng tây nam nước Mỹ, cũng như tình trạng biến đổi khí hậu đang đe dọa thế giới.

"Miễn là có máy điều hòa nhiệt độ và mọi người đưa ra quyết định khôn ngoan. Liên tục uống nước, giữ mát cơ thể và không gắng sức quá mức. Tôi nghĩ tình trạng này có thể chấp nhận được", người mẹ làm công việc nội trợ 32 tuổi nói.

Ngôi nhà của Floyd luôn trong mát mẻ. Cô để điều hòa chạy ở mức 23-26°C để thoải mái trông hai con 2 và 6 tuổi. Trong khi đó, nhiệt độ ngoài trời ở Phoenix đã vượt mức khó tưởng tượng là 43°C trong vòng hơn ba tuần qua.


Điều hòa gắn trên cửa sổ tại một ngôi nhà di động ở Phoenix, bang Arizona. Ảnh: AFP

Sóng nhiệt đang bao trùm khu vực miền nam và tây nam của Mỹ, dẫn đến cuộc tranh luận về tốc độ biến đổi khí hậu toàn cầu. Với Floyd, đây không phải vấn đề cần quan tâm. "Bạn phải thay đổi như thời tiết và liên tục thích nghi với nó", cô nói.

Nhiều người dân sống tại Phoenix có chung quan điểm rằng phải học cách sống chung với nóng bức.

Sống thiếu điều hòa nhiệt độ

Với một số người, cuộc sống là chuỗi di chuyển liên tục từ văn phòng đến nhà hàng và siêu thị, những nơi bật điều hòa với công suất tối đa và mức nhiệt thấp hết mức. Ở trung tâm thành phố và khu vực lân cận, người dân không băn khoăn về việc để điều hòa ôtô hoạt động trong lúc đi mua đồ, nhằm giữ nội thất xe mát mẻ khi họ quay lại.

Nhưng ở những khu vực nghèo hơn, nhiệt độ cao là vấn đề không thể phớt lờ. "Nếu nhiệt độ tiếp tục duy trì như hiện nay, nhiều người sẽ không thể sống nổi", Rosalia Licea, 37 tuổi, đang nuôi 5 đứa con, cho hay.

Cô sống trong khu nhà di động. Phần lớn ngôi nhà ở đây được chế tạo từ thập niên 1950. Điều hòa tại nhà Licea đã hỏng ngay từ đầu đợt nắng nóng. Nhiệt độ trong nhà luôn ở mức trên 36°C trong suốt hai ngày. Cả gia đình phải dồn chung vào phòng đứa con lớn nhất, nơi có điều hòa gắn trên cửa sổ. Một đứa bé bắt đầu có triệu chứng đau đầu vì nóng.


Licea sinh ra ở Mexico và nhập cư vào Mỹ, phải làm nhiều việc với mức lương thấp để duy trì cuộc sống. Cô không có đủ 2.000 USD để mua điều hòa mới và chọn phương án chi 800 USD để sửa chiếc bị hỏng. "Tôi không có lựa chọn nào khác, nhất là vì những đứa trẻ. Sửa điều hòa là ưu tiên cao nhất, trên cả tiền thuê nhà và mua nhu yếu phẩm", Licea nói.

Ngay cả khi thiết bị được sửa và trang bị động cơ mới, một ống dẫn vẫn bị hỏng và khí mát không thể tới phòng khách. Licea sẽ phải trả thêm tiền nếu muốn khắc phục bộ phận này. Cô đã đăng ký nhận trợ cấp từ thành phố để nâng cấp điều hòa, nhưng không được chấp thuận.

Nghiên cứu năm 2022 của Đại học bang Arizona cho thấy các ngôi nhà di động chỉ chiếm 5% toàn bộ nhà ở hạt Maricopa, trong đó có thành phố Phoenix và khu vực lân cận, nhưng có tới 30% các vụ tử vong do nóng bức trong nhà xảy ra tại đây.

"Thật dễ nói 'mọi người có thể thích nghi' khi họ được tiếp cận mọi tiện ích. Câu chuyện với chúng tôi khác hẳn", Licea nói.

Cư dân tại khu nhà di động của Licea thường câu điện trực tiếp từ cột bằng các mối nối lỏng lẻo. Một ngôi nhà đã bị phá hủy trong đám cháy trước đó vài ngày, ngọn lửa bùng phát do quá tải điện khi máy giặt, máy sấy, tủ lạnh và điều hòa cùng chạy đồng thời.

Sau 19 năm ở Arizona, Licea luôn sống trong nỗi sợ chập điện. Cô chủ yếu làm salad cho bữa tối và tránh bật tất cả thiết bị điện trong nhà, nhằm hạn chế tiêu thụ điện và duy trì nhiệt độ thấp hết mức. "Nếu có thể chuyển tới bang đỡ nóng hơn, tôi sẽ làm ngay", Licea nói.