Obama đă hết sức khôn khéo trong việc sử dụng chiến thuật để trừng phạt người kế nhiệm ḿnh. Ông đă dùng chính nước Nga để đưa ông Trump vào thế bí. Đ̣n trừng phạt mới này dường như có thể giúp ông Obama đạt được một lúc hai mục tiêu mà không hề tốn công sức… Ông Obama quả thật rất cao tay.
BNEWS.VNTrang mạng “Business Insider” đă đăng bài viết cho rằng các đ̣n trừng phạt mới của Mỹ "rơ ràng là cú đ̣n nhằm vào chủ trương quan hệ với Moskva của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump".
Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump phát biểu trong cuộc họp báo ở New York ngày 11/1. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo tác giả bài viết, các lệnh trừng phạt mới của chính quyền Obama nhằm vào Nga có thể khiến cho mối quan hệ giữa chính quyền kế tiếp của Mỹ và Điện Kremlin phức tạp hơn, đặc biệt trong bối cảnh ông Trump đang t́m kiếm các mối quan hệ nồng ấm hơn với Moskva bất chấp việc giới chức Mỹ nhấn mạnh rằng Washington sẽ trừng phạt cứng rắn đối với hành động can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống vừa qua.
Ông Boris Zilberman, chuyên gia Nga tại Quỹ Bảo vệ Các nền dân chủ (FDC), cho rằng việc Nhà Trắng tăng cường trừng phạt Nga "rơ ràng giáng một cú đ̣n nhằm vào các mối quan hệ của chính quyền Mỹ sắp tới với Moskva".
Trong khi Tổng thống đắc cử Donald Trump đă nỗ lực cải thiện quan hệ với Nga, th́ cách hành xử của chính quyền sắp măn nhiệm của ông Obama đang phá hoại chủ trương này. Giới nghị sĩ tại Đồi Capitol có thể cũng sẽ không sẵn sàng tăng cường quan hệ với Điện Kremlin trong bối cảnh có những cáo buộc Nga tấn công mạng nhằm vào Mỹ.
Tờ Business Insider trích dẫn một đoạn thư của ông Boris Zilberman nêu rơ: “Nói một cách thực tế, ông Donald Trump có thể sẽ đối mặt với nhiều áp lực từ ngay trong chính quyền, cũng như áp lực từ phía các nghị sĩ Cộng ḥa muốn hành động cứng rắn hơn với Nga. Đây là điểm có thể sẽ bùng phát thành cuộc chiến”.
Trước đó cùng ngày, Tổng thống Obama đă công bố các sắc lệnh trừng phạt mới nhằm vào Moskva, gọi “những hành động tấn công mạng hiểm ác” của Nga là “t́nh huống khẩn cấp quốc gia” nhằm hủy hoại “các tiến tŕnh dân chủ”. Ông Obama kêu gọi “mọi người dân Mỹ cần được cảnh báo về các hành động của Nga”.
Bên cạnh đó, ông Obama cũng đă quyết định sửa đổi một sắc lệnh hành chính được ban hành tháng 4/2015 cho phép Mỹ trả đũa các vụ tấn công mạng, nhằm mở rộng diện trừng phạt là những đối tượng “can thiệp hoặc phá hoại tiến tŕnh bầu cử hoặc các thể chế của Mỹ”. Sắc lệnh sửa đổi của Mỹ cho phép trừng phạt 9 thực thể và hàng loạt cá nhân liên quan tới Cơ quan T́nh báo Đối ngoại lớn nhất của Nga (GRU) và Tổng cục An ninh Liên bang Nga (FSB).
Chuyên gia Boris cho biết do các lệnh trừng phạt mới này là các sắc lệnh hành pháp chứ không phải được làm thành luật nên về lư thuyết ông Donald Trump vẫn có thể "rút lại". Theo ông Boris Zilberman, Moskva có thể sẽ tăng cường sách nhiễu các nhà ngoại giao Mỹ tại Nga và nhiều khả năng sẽ trục xuất một số người. Bộ Ngoại giao Mỹ trong một tuyên bố đề cập tới đ̣n trả đũa sắp tới đă nhấn mạnh rằng “nếu Washington áp dụng các bước đi thù địch mới, Mỹ sẽ nhận được câu trả lời”.
Liên quan đến vấn đề này, Chủ tịch Nhóm Âu-Á, chuyên gia địa chính trị Ian Bremmer viết trên trang cá nhân rằng, với quyết định trên, quan hệ giữa Mỹ và Nga hiện đang ở mức thấp nhất kể từ những năm đầu những năm 1980 trước thời Chiến tranh Lạnh. Ông Bremmer cho rằng Tổng thống đắc cử Donald Trump là người chủ trương cải thiện quan hệ với Moskva, song sẽ có sự mâu thuẫn giữa chính quyền Donald Trump và quốc hội Mỹ về vấn đề quan hệ với Nga và các chính khách Cộng ḥa tại quốc hội sẽ ngăn chặn mối quan hệ của ông Trump với ông Putin, dù đó không phải là ưu tiên hàng đầu”.
Theo ông Bremmer, Tổng thống đắc cử Donald Trump cần xử lư theo hướng Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ, mà các cơ quan t́nh báo Mỹ đă nói rằng góp phần giúp ông Trump giành chiến thắng trước ứng cử viên Dân chủ Hillary Clinton trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2016. Chuyên gia Bremmer nhấn mạnh: “Ông Trump cần yêu cầu các giám đốc t́nh báo Mỹ đệ tŕnh một báo cáo chính thức về các vụ tấn công mạng của Nga, và sau đó đưa ra một tuyên bố chính sách chính thức”.
Các tờ "New York Times", "The Hill" hay "Wall Street Journal" dẫn lời các nghị sĩ Mỹ cũng lên tiếng về quyết định nói trên của ông Obama. Chủ tịch Hạ viện Mỹ, Hạ nghị sĩ Cộng ḥa Pau Ryan, nói rằng Chính quyền Obama đă mất quá nhiều thời gian để áp đặt trừng phạt nhằm đáp trả các hành động gây hấn của Nga những năm qua khiến vị thế của Mỹ trên trường quốc tế suy giảm.
Ông Ryan cho rằng sự chậm chễ này lư giải v́ sao sau 8 năm cầm quyền của ông Obama, ảnh hưởng của Mỹ đă sụp đổ trong mắt của cả đồng minh lẫn kẻ thù. Các Thượng nghị sĩ Dân chủ cùng ngày đă hoan nghênh quyết định của ông Obama, đồng thời nhấn mạnh rằng Tổng thống đắc cử Donald Trump cần phải tăng cường hơn nữa chính sách này.
Trong một tuyên bố, ông Chuck Schumer, người sắp giữ cương vị Lănh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Mỹ, nói: “Tôi hy vọng chính quyền sắp tới của ông Trump, vốn từ trước tới nay vẫn thể hiện quá mật thiết với Nga, sẽ không tính tới việc nới lỏng các biện pháp trừng phạt mới này. Thượng nghị sĩ Dân chủ Ben Cardin, nhân vật hàng đầu của phe Dân chủ tại Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, cho rằng Washington cần phải quyết đoán hơn nữa, đồng thời cho biết ông có kế hoạch đệ tŕnh một dự luật nhằm thành lập một ủy ban độc lập, phi đảng phái để điều tra các vụ tấn công mạng nhằm vào cuộc bầu cử Mỹ.