Obama đang tìm cách lật ngược thế cờ?

[vuitoichat]

Sau thất bại của đảng Dân chủ ở bầu cử giữa kỳ, Tổng thống Mỹ Barack Obama dường như tỏ ra quyết tâm hơn bao giờ hết nhằm đạt được các mục tiêu còn dang dở.

Đó là nhận định của giáo sư Julian Zelizer chuyên về lịch sử và các vấn đề công tại Đại học Princeton trong một bài viết trên CNN.

Giáo sư Julian Zelizer dẫn chứng, trong vòng một tuần, Obama thông báo Mỹ và Trung Quốc đã đạt được một thỏa thuận lịch sử về biến đổi khí hậu. Ông còn tuyên bố, nếu Thượng viện thông qua dự luật cho phép ông quyết định dự án đường ống dẫn dầu Keystone, thì ông sẽ phủ quyết. (Giờ thì Obama không cần phải quyết định, vì Thượng viện đã bác bỏ dự án này). Sau đó, ông thông báo sẽ dùng quyền hạn của mình để bảo vệ 4-5 triệu người nhập cư không có giấy tờ trên đất Mỹ.

Tổng thống Mỹ Barack Obama. (Ảnh: Reuters)

Tất cả những dấu hiệu kể trên mang lại hy vọng cho các thành viên Dân chủ vốn đang "ngán ngẩm" Obama, vì ông có vẻ quá nôn nóng tìm cách thỏa hiệp với một đảng Cộng hòa mà họ cho là lúc nào cũng khăng khăng gây cản trở.

Trong một thời gian quá dài, nhiều người ủng hộ Obama tin rằng, ông đã gạt nhiều vấn đề lớn sang một bên và trung thành với chủ trương ôn hòa võ đoán khiến cho uy tín của chính ông, của Nhà Trắng và của đảng Dân chủ bị tụt giảm.

Giờ đây, Tổng thống Obama chỉ còn một cơ hội cuối cùng để thay đổi.

Tất nhiên, Obama không phải là vị Tổng thống đầu tiên làm mới mình khi thời gian cầm quyền sắp kết thúc. Trước kia, Ronald Reagan trong năm cuối tại vị cũng đã thay đổi, từ một trong những thành viên Cộng hòa "diều hâu" nhất thời Chiến tranh Lạnh, thành người xúc tác cho một thỏa thuận vũ khí lớn với Liên Xô.

Ngày nay, Obama cũng thay đổi? Cơ hội rõ ràng đang ở trước mắt ông.

Về nhập cư, một sắc lệnh hành pháp sẽ phải vượt qua chặng đường dài, mới đáp ứng được một phần yêu cầu dồn nén lâu nay của các nhà hoạt động đòi Washington giải quyết những bất trắc, mà nhiều người nhập cư và gia đình họ phải đối mặt nhiều năm qua.

Tuy chọc giận những người phản đối nhập cư, nhưng sắc lệnh này lại tiếp thêm sức mạnh cho quyền của người nhập cư và nêu rõ cam kết của Tổng thống về tình cảnh của họ. Nó có thể là một bước đi đầu tiên hướng tới một chính sách hiệu quả, nhân đạo và hợp lý hơn hướng tới hàng triệu người đang sống không có quyền lợi đầy đủ trên đất Mỹ.

Biến đổi khí hậu là một vấn đề mà Tổng thống Obama luôn quan tâm, nhưng là thứ mà ông không cảm thấy có sức mạnh chính trị để dấn bước. Nhưng giờ thì thậm chí không cần đến sự ủng hộ của Quốc hội, ông vẫn dùng quyền hạn của mình để đẩy vấn đề này lên tuyến đầu. Hiệp ước đạt được với Trung Quốc đánh dấu một bước đột phá trong nỗ lực giảm bớt sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Và nếu Obama không chấp thuận dự án đường ống dẫn dầu Keystone, thì hành động này sẽ là một thắng lợi đối với các nhà hoạt động môi trường vốn đã chống dự án nhiều năm nay.

Tuy nhiên, tất cả mới chỉ là khởi đầu. Thời gian sẽ chứng minh Obama có nghiêm túc thay đổi hay không. Bởi vì Tổng thống thường hay nói về một trò chơi lớn, nhưng sau đó lại tự lùi bước khi đối mặt áp lực chính trị.

Trong năm tới, Obama sẽ phải đấu tranh cho tầng lớp trung lưu. Ông có thể tập trung tăng cường ủng hộ cho các đại học công và thúc đẩy chi tiêu nhiều hơn cho cơ sở hạ tầng.

Ông cũng phải giữ một lập trường mạnh mẽ hơn nữa để bảo vệ quyền lợi của người lao động, đồng thời phải xử lý các vấn đề như cải cách vận động hành lang và chiến dịch, vốn là những cách duy nhất để hạn chế tác động của những người Mỹ giàu có lên các quyết sách chính trị của chính phủ.

Mặc dù chính quyền Obama liên tục "khoe" sự phục hồi kinh tế, nhưng ông cần phải hành động nhiều hơn nữa để đáp lại những lo lắng kinh tế trong dân chúng, khi quá nhiều người đang sống chật vật vì lương thấp và việc làm bấp bênh.

Mùa hè tới, Tổng thống Obama sẽ có cơ hội để thực hiện một số lời hứa đưa ra từ năm 2008, khi ông công kích cách thức chống khủng bố của Tổng thống Bush. Cho đến nay, phần lớn chính sách an ninh nội địa của Mỹ vẫn không có gì thay đổi, và Tổng thống không làm gì nhiều để phục hồi sự cân bằng giữa an ninh và các quyền tự do dân sự.

Thanh Hảo