Mùi tương ớt Việt làm fan Mỹ cuống

Sriracha (ศรีราชา) là một loại tương ớt của người Việt được gọi theo tên thành phố Siracha của Thái Lan. Và người Mỹ chỉ biết nó bằng cái tên Thái.

Nhà máy tương ớt hiệu con gà bị kiện, dân Mỹ lo giá tương sẽ lên, tương ra chợ đen. Ảnh: TL

Mới đây, nhà máy sản xuất tương ớt ở Irwindale, California của công ty Huy Fong Foods, bị dân chúng ở gần đó than phiền về mùi hăng từ nhà máy thải ra làm cay mắt, gắt cổ, nhức đầu và không thể thoát khỏi mùi hăng ngay cả khi ở trong nhà. Thành phố Irwindale đã kiện nhà làm tương này.

Trang blog của tờ Washington Post với bài Làm thế nào để sống sót khi tương ớt sắp thiếu hụt, đã ghi nhận: Mọi người kinh sợ (everybody panic). Đủ thấy tương ớt Sriracha nổi tiếng cả nước Mỹ và kể cả thế giới như thế nào. Đủ tội nghiệp cho một món ăn "hồn Trương Ba da hàng thịt" - tương Việt mang tên Thái. Tờ báo The Atlantic dự báo về một thị trường chợ đen đối với món nước xốt hiệu con gà cồ. Tương ớt này có bí kíp riêng và thậm chí được tờ Bon Appetit Magazine chọn là "thành phần (trong ẩm thực) của năm". Đầu bếp Roy Choi bắt đầu cuộc cách mạng xe hàng thức ăn ở Los Angeles sử dụng tương ớt trong món bánh thịt chiên giòn taco, nhưng ông nói tương đó là một sự nhiệm mầu. "Có một số thứ trở nên thần diệu và tương ấy thật thần diệu", ông nói. Tôi cá với quý vị có thể vào Đồn Knox hoặc Ngũ Giác Đài dễ hơn vào trụ sở của Sriracha".

Ben Tracy của CBS News và nhóm của ông là đài truyền hình đầu tiên vào bên trong nhà máy mới của Sriracha trị giá 40 triệu USD ở Irwindale, California. Tháng này là cao điểm sản xuất với sản lượng 200.000 chai tương/ngày.

Sriracha do nhà sáng lập David Trần điều hành. Con gà cồ trên chai là con giáp của chính ông: dậu. "Nếu như quý vị không thích sản phẩm của tôi, điều gì xảy đến cho quý vị? Một sai lầm", ông nói, "Chúng làm ra thứ tươi, ngon nhất và rẻ nhất." Craig Underwood có trang trại và làm việc cho Trần 25 năm nay. Họ bắt đầu với 20ha trồng ớt và năm tới họ sẽ trồng 400ha. "Từ lúc ớt thu hoạch cho đến lúc được xay nhuyễn mất khoảng sáu giờ đồng hồ, và điều đó quan trọng đối với David", Underwood nói, "Ông ta muốn chúng tươi, muốn chúng đỏ, muốn chúng thơm và muốn chúng ngon".

Khi ớt về đến nhà máy, chúng được rửa, ép, trộn và sau đó được ủ trong các thùng xanh. Cơ sở của Trần đang cảnh dầu sôi lửa bỏng với những hàng xóm nhà máy. Tuần này Irwindale nộp đơn kiện yêu cầu toà đóng cửa Sriracha cho đến khi họ tìm ra cách quản lý được mùi ớt hăng, mà hàng xóm nhà máy cho rằng mùi ấy làm họ khó ở.

Thật nguy cho Sriracha, năm ngoái doanh số họ là 60 triệu USD và thu nhập tăng trưởng 20% mỗi năm. "Tôi không bao giờ nghĩ rằng mình kiếm được nhiều tiền như thế", Trần nói với CBS News, "Nhưng lại làm tôi bận tối mặt. Mỗi ngày phải làm sản phẩm ra nhiều hơn". Ông đã hoàn thiện sản phẩm của mình hơn 30 năm nay. Sau chiến tranh Việt Nam, David Trần cùng gia đình sang định cư ở Mỹ, ông bắt đầu trộn tương cay của mình trong những chiếc thùng trên đường phố và bán cho cộng đồng châu Á đang đông dần lên ở Los Angeles. Ông đặt tên công ty là Huy Fong Foods, theo tên con tàu Đài Loan đưa ông rời khỏi Việt Nam. Ông ăn nên làm ra không nhờ vào bất kỳ nhà đầu tư nào.

Trần cho biết ông muốn là một hàng xóm tốt và sẽ làm việc với thành phố để giảm mùi ớt xuống. Trong khi ông còn chưa thân thiện với hàng xóm của mình, đối với các fan Sriracha, người đàn ông 68 tuổi này lại đang hot nhất ở khắp nơi.

Thảo Nguyên
SagonTT