Chính quyền Tổng thống Joe Biden vừa thông báo với Quốc hội Mỹ về kế hoạch xóa khoản nợ 4,65 tỷ USD cho Ukraine.
Theo hăng tin Bloomberg, Nhà Trắng dự kiến xóa khoảng một nửa số nợ trị giá 9 tỷ USD dành cho Ukraine nằm trong gói viện trợ có tổng trị giá 60 tỷ USD được Quốc hội Mỹ thông qua hồi tháng 4.
Khoản viện trợ này từng bị ông Trump chỉ trích gay gắt trong chiến dịch tranh cử Tổng thống đồng thời bị nghẽn khá lâu tại Hạ viện Mỹ do đảng Cộng ḥa của ông Trump kiểm soát.
Tổng thống Mỹ Biden (phải) cam kết hỗ trợ Ukraine đến cùng để pḥng vệ trong cuộc xung đột với Nga (Ảnh: AFP).
Trong thư gửi Quốc hội Mỹ ngày 18/11, Bộ Ngoại giao Mỹ nhận định việc xóa khoản vay trên sẽ giúp Ukraine giành ưu thế trên chiến trường với Nga qua đó mang lại lợi ích cho Mỹ, EU, G7+ và các đối tác của NATO.
Động thái trên của Chính phủ Mỹ được cho là nhằm tăng cường sự hỗ trợ cho Ukraine ngay trước thời điểm Tổng thống đắc cử Donald Trump chính thức nhậm chức ngày 20/1/2025.
Ông Trump từng tuyên bố ưu tiên hàng đầu là đưa Nga và Ukraine quay trở lại bàn đàm phán ḥa b́nh. Chính v́ thế, những quan chức ủng hộ Ukraine lo ngại ông Trump sẽ cắt toàn bộ các khoản viện trợ dành cho Ukraine để thúc đẩy nỗ lực nói trên.
Trong những ngày gần đây, ông Biden đă “bật đèn xanh” cho phép Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa do Mỹ cung cấp tấn công mục tiêu nằm sâu trong lănh thổ Nga.
Bên cạnh đó, ngày 20/11, Chính phủ Mỹ đă công bố gói hỗ trợ an ninh mới dành cho Ukraine tổng trị giá 275 triệu USD bao gồm cả loại ḿn chống bộ binh nhằm ḱm hăm đà tiến quân của Nga ở miền Đông Ukraine.
Song, kế hoạch này đă vấp phải sự phản đối của đảng Cộng ḥa. Thượng nghị sĩ bang Kentucky Rand Paul cùng ngày đăng tải trên tài khoản X, khẳng định động thái của ông Biden là đổ khoản nợ của Ukraine lên đầu dân Mỹ và tuyên bố sẽ t́m cách thông qua nghị quyết buộc Thượng viện Mỹ bỏ phiếu ngăn ông Biden.
Tuy nhiên, khả năng này khó xảy ra bởi Thượng viện Mỹ hiện vẫn do đảng Dân chủ kiểm soát. Hơn nữa, ông Biden hoàn toàn có thể sử dụng quyền phủ quyết để tự quyết định thông qua việc xóa nợ cho Ukraine.
Được biết, khoản nợ của Ukraine không liên quan tới số tiền gần 9 tỷ USD viện trợ vũ khí c̣n lại mà Chính phủ Mỹ cam kết chi tiêu vào cuối nhiệm kỳ của Tổng thống Biden.
Khoảng 7 tỷ USD trong số này chủ yếu dùng để cung cấp vũ khí từ các kho quân sự của Mỹ.
Đây được xem là thách thức không nhỏ trong bối cảnh nguồn cung cấp tên lửa và các hệ thống trang thiết bị vũ khí, quân sự của Lầu Năm Góc đang cạn kiệt dần.
Khoản 2 tỷ USD c̣n lại sẽ được chuyển cho các nhà thầu quốc pḥng chịu trách nhiệm giao vũ khí trực tiếp cho Ukraine ngay sau khi các loại vũ khí này được sản xuất xong.
Chính quyền mới của ông Trump có thể lựa chọn hủy một vài hợp đồng với các nhà thầu quốc pḥng song sẽ phải chấp nhận đền bù hợp đồng nếu làm như vậy.