Hải quân Mỹ cho biết, họ đang theo dơi chặt chẽ một nhóm tàu Trung Quốc xuất hiện gần vùng biển Alaska, làm dấy lên lo ngại về một màn phô diễn sức mạnh mới giữa hai cường quốc quân sự hàng đầu thế giới.

Tàu nghiên cứu Xue Long 2 của Trung Quốc di chuyển qua Thềm lục địa mở rộng của Mỹ (ECS) phía bắc Alaska vào ngày 13/8/2025. Ảnh USCG.
Lực lượng Tuần duyên Mỹ (USCG) cho biết họ đang giám sát một hạm đội tàu nghiên cứu của Trung Quốc hoạt động ở vùng biển Bắc Cực gần Alaska nhằm phục vụ cho “pḥng thủ và an ninh nội địa”, Newsweek đưa tin.
Tuần duyên Mỹ cho biết, Bộ Tư lệnh Bắc Cực của lực lượng này đă điều một máy bay tuần tra tầm xa C-130J từ đảo Kodiak (nam Alaska) để tiếp cận các tàu nghiên cứu Trung Quốc hoạt động trong vùng mà Mỹ gọi là “vùng biển Bắc Cực thuộc Mỹ”.
Các tàu được xác định gồm: Xue Long 2, Shen Hai Yi Hao, Zhong Shan Da Xue Ji Di, Ji Di và Tan Suo San Hao. Hiện chưa rơ phản ứng của các tàu này trước sự tiếp cận của máy bay Mỹ.
Tuần duyên Mỹ nhấn mạnh rằng, phối hợp cùng Bộ Tư lệnh Phương Bắc (USNORTHCOM) và Bộ Tư lệnh Alaska, họ liên tục giám sát các tàu nước ngoài hoạt động trong và gần vùng biển Mỹ.
Bộ Tư lệnh Phương Bắc chịu trách nhiệm chỉ huy và kiểm soát các nỗ lực pḥng thủ nội địa của Lầu Năm Góc, trong khi Bộ Tư lệnh Alaska thực hiện các nhiệm vụ này trong phạm vi khu vực hoạt động của ḿnh.
Vùng biển Mỹ bao gồm lănh hải, vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) và thềm lục địa mở rộng (ECS), với phạm vi lần lượt kéo dài 13,8 hải lư, 230 hải lư và hơn 230 hải lư từ bờ biển.
Theo ảnh do Tuần duyên Mỹ cung cấp, cả 5 tàu nghiên cứu Trung Quốc đều đang hoạt động trên thềm lục địa mở rộng của Mỹ khi bị máy bay C-130J phát hiện.
Hiện chưa rơ các tàu nghiên cứu Trung Quốc sẽ tiếp tục hoạt động ở Bắc Cực gần Alaska trong bao lâu. Mỹ và đồng minh Canada có thể sẽ gia tăng hiện diện tại khu vực này để đáp trả, theo Newsweek.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc chưa ngay lập tức phản hồi yêu cầu b́nh luận bằng văn bản.
Trước đó, Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington D.C. nói với Newsweek rằng, Trung Quốc “thường tiến hành các hoạt động hàng hải b́nh thường ở những vùng biển liên quan theo đúng luật pháp quốc tế”.
Tại sao điều này quan trọng?
Bắc Cực, ngày càng dễ tiếp cận do biến đổi khí hậu, đang trở thành mặt trận địa chính trị và quân sự giữa phương Tây với Nga, cũng như Trung Quốc. Cường quốc Đông Á từ lâu đă tự coi ḿnh là một “quốc gia cận Bắc Cực” và là một bên liên quan quan trọng trong các vấn đề khu vực.
Theo USCG, kể từ đầu tháng này, đă có tới 5 tàu nghiên cứu Trung Quốc cùng lúc tham gia các nhiệm vụ ở Bắc Cực. Đây là sự tiếp nối xu hướng gia tăng hoạt động hàng hải của Trung Quốc trong khu vực suốt 3 năm qua.
Trong bối cảnh “cạnh tranh chiến lược toàn cầu” ngày càng gia tăng ở Bắc Cực, Tuần duyên Mỹ cho biết họ gần đây đă đưa vào hoạt động hai tàu mới tại Alaska — tàu phá băng hạng nặng USCGC Storis và tàu tuần tra phản ứng nhanh USCGC Earl Cunningham — nhằm tăng cường hiện diện của Mỹ trong khu vực.
Việc đưa vào biên chế các tàu này giúp Mỹ tăng khả năng kiểm soát, bảo đảm an ninh và pḥng thủ biên giới biển, cũng như các hướng tiếp cận Alaska, Chuẩn đô đốc Bob Little, Tư lệnh Quân khu Bắc Cực của Tuần duyên Mỹ cho biết.
VietBF@ sưu tập