Tổ hợp Patriot 2,5 tỷ USD bó tay trước Iskander-M giá rẻ của Nga: Bài toán chi phí khiến Mỹ đau đầu

[PinaColada]

Hệ thống phòng không Patriot của Mỹ bị tên lửa Iskander-M Nga vô hiệu hóa nhiều lần tại Ukraine. Chi phí, hiệu quả và tương lai viện trợ bị đặt dấu hỏi.


Cảnh phóng của hệ thống Patriot (trái) và Hệ thống Patriot của Ukraine ngay trước khi bị tên lửa Iskander tấn công. Ảnh: MW.
Theo tờ Wall Street Journal, các nguồn tin Ukraine và phương Tây cảnh báo rằng hệ thống phòng không tầm xa MIM-104 Patriot do Mỹ sản xuất đang ngày càng gặp khó khăn trong việc đánh chặn các cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo của Nga. Điều này đặt ra nghi vấn về tính thực tiễn của việc tiếp tục viện trợ loại vũ khí này cho Ukraine trong tương lai.

Một quan chức Ukraine giấu tên cho biết các tên lửa đạn đạo Nga ngày càng có khả năng cơ động cao hơn, cho phép chúng không chỉ né tránh bị đánh chặn mà còn tránh bị phát hiện. Mặc dù không nói rõ loại tên lửa cụ thể, nhiều khả năng ông đang đề cập tới loại 9K720 được phóng đi từ hệ thống Iskander-M – loại đã nhiều lần vô hiệu hóa thành công hệ thống Patriot kể từ tháng 3/2024.

Những báo cáo này không phải là điều mới lạ. Ngày 26/5, người phát ngôn Không quân Ukraine Igor Ignat từng nhấn mạnh những điểm yếu của Patriot khi đối mặt với Iskander.

“Tên lửa Iskander thực hiện các thao tác né tránh ở giai đoạn cuối, khiến hệ thống Patriot không thể tính toán chính xác quỹ đạo. Ngoài ra, Iskander còn có thể thả mồi nhử để đánh lừa tên lửa Patriot”, ông nói.

Ngày 14/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump cam kết sẽ gửi thêm hệ thống Patriot tới Ukraine, thậm chí sau đó còn tiết lộ con số có thể lên tới 17 hệ thống. Trước đó, do Mỹ khan hiếm Patriot và kho dự trữ của châu Âu gần như cạn kiệt, việc viện trợ thêm được cho là rất khó xảy ra. Tuy nhiên, ông Trump đề xuất một phương án là thuyết phục một quốc gia châu Âu, như Thụy Sĩ, chấp nhận trì hoãn nhận hàng để Ukraine có thể tiếp cận vũ khí sớm hơn.

Patriot hiện là khí tài quân sự đắt giá nhất trong kho vũ khí Ukraine, với mỗi hệ thống trị giá tới 2,5 tỷ USD. Tuy nhiên, hiệu quả chi phí của việc triển khai Patriot đang bị đặt dấu hỏi lớn. Nguyên nhân là Patriot phải sử dụng tên lửa đánh chặn trị giá khoảng 4 triệu USD/quả để chống lại các tên lửa Nga có giá dưới 1 triệu USD/quả. Chưa kể, thông thường cần tới 2 quả đánh chặn để hạ một tên lửa, khiến cán cân chi phí nghiêng hẳn về phía Nga, ngay cả khi hệ thống Patriot có thể đánh chặn thành công.

Lần đầu tiên một đơn vị Patriot bị phá hủy bởi hệ thống Iskander-M được xác nhận là vào ngày 23/2/2024. Sau đó, ngày 10/3, một đợt tấn công khác tiếp tục phá hủy một hệ thống Patriot gần khu vực Sergeevka, khiến lực lượng mặt đất Ukraine tại đây trở nên dễ tổn thương hơn.

Đến tuần thứ hai của tháng 7/2024, các đoạn video mới xác nhận thêm 2 khẩu đội Patriot bị phá hủy tại khu vực Odessa. Ngày 11/8, 3 bệ phóng khác cùng radar AN/MPQ-65 tiếp tục bị tiêu diệt bởi đòn tấn công của Iskander-M.

Các đòn tấn công thành công của Nga với Iskander-M vẫn tiếp tục nối dài. Dù hiệu quả bị hạn chế, các quốc gia phương Tây ủng hộ Ukraine gần như không còn lựa chọn nào khác ngoài việc cung cấp Patriot, bởi để mặc Ukraine phơi mình trước tên lửa Nga là điều không thể. Quyết định viện trợ Patriot được đưa ra từ cuối năm 2022, sau khi kho tên lửa phòng không S-300 thời Liên Xô của Ukraine bị tiêu hao nghiêm trọng trong các đợt giao tranh.

Nga hiện đã gia tăng đáng kể năng lực sản xuất Iskander-M, càng khiến tình hình phòng không Ukraine thêm khó khăn. Không những thế, quân đội Nga còn mua thêm tên lửa đạn đạo tiên tiến từ Triều Tiên, như loại KN-23B, có khả năng tương đương với Iskander, làm cho mối đe dọa trở nên trầm trọng hơn.

VietBF@ sưu tập