Sau ba năm chiến tranh, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đă khác một trời một vực so với một chính trị gia chân ướt chân ráo trở thành tổng thống, chứ đừng nói đến h́nh ảnh một diễn viên hài nổi tiếng trong làng giải trí nhiều năm trước đó.
Một Zelensky mày râu nhẵn nhụi, trẻ trung, tuyên thệ nhậm chức tổng thống ở Kyiv vào năm 2019, mặc một bộ vest sành điệu vừa vặn với thân h́nh mảnh khảnh đă được thay thế bằng một nhân vật trầm ngâm, già hơn, nặng nề hơn, thường mặc trang phục bán quân sự với bộ râu chưa cạo và quầng thâm dưới mắt.
Giờ đây, ông Zelensky thể hiện một h́nh ảnh đầy quyền lực hơn, có lẽ cũng dạn dày trận mạc hơn – được định h́nh một phần bởi sự cô lập ngày càng tăng trên trường quốc tế.
Nhưng với sự khó lường từ nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump - đặc biệt là sau cuộc căi vă tại Pḥng Bầu dục của hai nhà lănh đạo này vào tháng 2/2025 – ông Zelensky hiện có thể phải thay đổi lần nữa.
Nhưng liệu người đă quen với việc có nhiều quyền lực trong nước và có ảnh hưởng lớn ở nước ngoài này có thực sự muốn thay đổi một lần nữa, chuyển trọng tâm sang ngoại giao dưới thời ông Trump không?
Hay ông sẽ cho rằng cách tốt nhất để bảo vệ Ukraine là không nhượng bộ.
'Rất thông minh và tính toán kỹ càng'
Trước khi nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump bắt đầu, nhà lănh đạo Ukraine đă vận động hiệu quả để có được sự hỗ trợ của phương Tây. Ông đă kêu gọi viện trợ pḥng không, xe tăng, tên lửa và máy bay chiến đấu, trong khi các quốc gia như Đức ban đầu do dự v́ lo ngại chiến tranh leo thang, nhưng sau đó đă đồng ư trước yêu cầu của ông.
Thông điệp của ông Zelensky rất cứng nhắc và ông đă thành công trong việc giành được hỗ trợ.
"Zelensky đă rất thông minh và tính toán kỹ càng trong những ngày đầu của cuộc chiến", nhà nghiên cứu Ed Arnold từ Viện Nghiên cứu Quốc pḥng Hoàng gia Anh (RUSI) nhận định.
Quyết định tham dự Hội nghị An ninh Munich của ông Zelensky hai tuần trước cuộc xâm lược – dù được khuyến cáo rằng đó là một rủi ro an ninh – là một bước ngoặt, theo ông Arnold.
"Quyết định đó đă cá nhân hóa sự ủng hộ đối với Ukraine trong tâm trí của những người đích thân tham dự", chuyên gia này nói.
Serhiy Leshchenko, cố vấn cho Văn pḥng Tổng thống của ông Zelensky, giải thích: "Chúng tôi phải được thế giới biết đến. Nếu dư luận đứng về phía Ukraine, sẽ có nhiều cơ hội hơn để nhận được sự giúp đỡ từ cộng đồng quốc tế".
Ông Leshchenko chỉ ra các bài phát biểu qua video hàng ngày của ông Zelensky, việc mà ông đă thực hiện kể từ khi cuộc xâm lược nổ ra. "Thật bất thường khi công khai như vậy".
Chiến thắng của Ukraine trong trận chiến tại Kyiv đă củng cố vị thế của ông Zelensky như một biểu tượng cho sự tồn tại của đất nước và thúc đẩy lập luận của ông về việc tiếp tục kêu gọi viện trợ quân sự từ các đồng minh phương Tây.
Vào cuối năm 2022, ông Zelensky đă có thể chứng minh sự khác biệt mà những nguồn viện trợ này đă tạo ra khi các vùng lănh thổ của Ukraine, bao gồm cả thành phố Kherson, đă được giải phóng. Ông đă có thành công ban đầu với các đồng minh châu Âu.
"Họ đầu tư vào ông Zelensky và Ukraine", ông Arnold nói. "Ông đă trải qua bốn đời thủ tướng Anh kể từ khi chiến tranh nổ ra… và tất cả họ đều đă kư các tuyên bố mới với Ukraine, đều thông qua Zelensky.
"Ông đă có thể vượt qua những thay đổi trong chính trường quốc gia ở châu Âu trong suốt nhiệm kỳ của ḿnh."
Tuy nhiên, khi các thành công tiếp theo không xảy ra, thông điệp của ông Zelensky không thay đổi – và theo thời gian, điều này đă trở thành bất lợi cho tổng thống Ukraine.
Ví dụ, sau cuộc phản công thất bại của Ukraine vào mùa hè năm 2023, giá trị của việc ủng hộ Kyiv ngày càng bị một bộ phận nhỏ có ảnh hưởng trong đảng Cộng ḥa Mỹ đặt câu hỏi, và một số người đă bắt đầu bỏ qua những lời kêu gọi của Ukraine.
Maria Zolkina, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu an ninh khu vực và xung đột tại Democratic Initiatives Foundation, một viện nghiên cứu có trụ sở tại Kyiv, tin rằng ông Zelensky phải chịu một phần trách nhiệm.
"Ông và đội ngũ thân cận đă dựa vào logic rằng họ phải luôn đ̣i hỏi khi nói chuyện với các đối tác của ḿnh - đưa ra lập luận rằng Ukraine chỉ đơn giản là cần một cái ǵ đó. Điều đó thực sự hiệu quả trong năm 2022, nhưng với Mỹ và những nước khác, loại thông điệp này đă không c̣n hiệu quả vào năm 2023", bà lập luận.
"Nhưng ngoại giao của ông ấy thực sự không được điều chỉnh đủ nhanh."