Sáng tỏ bí ẩn về hiện tượng "toàn thân xá lợi" của hai vị Thiền sư họ Vũ ở chùa Đậu. Sáng 19/4, tại Chùa Đậu - TP. Hà Nội đă diễn ra hội thảo góp phần giải mă về hiện tượng “toàn thân xá lợi” của hai vị Thiền sư Vũ Khắc Minh, Vũ Khắc Trường.
Theo đó, hội thảo “Chùa Đậu (Thành Đạo tự) và dấu ấn hai vị Thiền sư họ Vũ trong ḍng chảy lịch sử văn hóa dân tộc” do trường Đại học Khoa học Xă hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội phối hợp với chùa Đậu tổ chức, với sự tham gia của nhiều nhà nghiên cứu cùng các chư Tăng, Ni thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

Chùa Đậu là ngôi "danh lam, cổ tự" nổi tiếng của trấn Sơn Nam xưa. Ảnh: TL
Chùa Đậu (tên cổ là Thành Đạo tự) thuộc thôn Gia Phúc, xă Nguyễn Trăi, huyện Thường Tín, TP. Hà Nội. Đây vốn là nơi thờ Pháp Vũ (thần mưa) một trong hệ thống thờ tứ Pháp (Pháp Vân, Pháp Vũ, Pháp Lôi, Pháp Điện) của người Việt. Đây cũng là một ngôi “danh lam, cổ tự” có bề dầy lịch sử và nổi tiếng ở trấn Sơn Nam. Nơi đây có thờ phụ nhục thân (xá lợi toàn thân) của hai vị thiền sư tu hành đắc đạo Vũ Khắc Minh và Vũ Khắc Trường ở thế kỷ XVII.
Cho đến nay, đă có nhiều nghiên cứu về lịch sử, kiến trúc, nghệ thuật điêu khắc và nhục thân của nhị vị thiền sư họ Vũ ở chùa Đậu. Tuy nhiên, những nghiên cứu trước đó chủ yếu tập trung vào các vấn đề kỹ thuật xác định cấu trúc và kỹ thuật bảo quản nhục thân mà chưa có nhiều những chuyên khảo đề cập đến hành trạng, phương pháp – pháp môn tu tập của hai thiền sư họ Vũ. Hội thảo khoa học “Chùa Đậu (Thành Đạo tự) và dấu ấn hai vị thiền sư họ Vũ trong ḍng chảy lịch sử văn hóa dân tộc” lần này mong muốn làm rơ hơn những vấn đề chưa được sáng tỏ xung quanh nhục thân của hai vị Thiền sư họ Vũ.

Nhục thân của hai vị Thiền sư Vũ Khắc Minh, Vũ Khắc Trường được thờ tại chùa Đậu. Ảnh: TT
Sáng tỏ những bí ẩn quanh "xá lợi toàn thân" của nhị vị thiền sư chùa Đậu
Phát biểu tại hội thảo, Ḥa thượng, Tiến sĩ Thích Bảo Nghiêm - Phó Chủ tịch Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam cho rằng, hội thảo góp phần làm rơ những giá trị lịch sử văn hoá của chùa Đậu trong ḍng chảy lịch sử văn hoá Phật giáo nói riêng, của dân tộc Việt Nam nói chung. Đây cũng là dịp để cộng đồng học thuật, Phật tử và nhân dân cùng nh́n lại những giá trị to lớn của di sản chùa Đậu, từ đó đưa ra các giải pháp bảo tồn và phát huy phù hợp trong thời kỳ đẩy mạnh phát triển văn hóa-du lịch bền vững.
“Hội thảo khoa học này rất có ư nghĩa trong bối cảnh chúng ta đang hướng đến Đại lễ Vesak Liên hợp quốc 2025 nơi toàn thể nhân dân sẽ được chiêm bái xá lợi Đức Phật và xá lợi trái tim Bồ tát Thích Quảng Đức. Tại chùa Đậu, nơi lưu giữ “xá lợi toàn thân” của hai vị Thiền sư, chúng ta thấy được sự truyền thừa của Phật giáo trong ḍng chảy văn hóa dân tộc Việt Nam” Ḥa thượng Thích Bảo Nghiêm bày tỏ.
Trong khi đó, Ḥa thượng, Tiến sĩ Thích Thọ Lạc - Trưởng Ban Văn hóa Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam khẳng định, tượng nhục thân của hai thiền sư chùa Đậu cũng như một số vị ḥa thượng khác cần được xác định là di sản quư của văn hóa Phật giáo Việt Nam, cần có phương án lưu giữ, bảo tồn.
Ḥa thượng Thích Thọ Lạc cho rằng, cần khoác thêm y áo cho nhục thân hai vị Thiền sư để phần thờ phụng thêm trang nghiêm. Việc bố trí đặt hai pho tượng nhục thân trong gian thờ cũng cần được xem xét lại cho đúng với trật tự, lịch sử Phật giáo.
GS.TSKH Vũ Minh Giang, Chủ tịch Hội đồng Khoa học, Đại học Quốc gia Hà Nội cũng cho rằng, chùa Đậu là ngôi chùa cổ kính, danh tiếng đă nức tiếng xa gần. Tuy nhiên, để trở thành điểm đến tâm linh hấp dẫn rất cần tăng tính thiêng, tức là phải tạo không gian thiêng cho các bảo vật quốc gia - nhục thân của hai vị Thiền sư mà cho đến nay khoa học vẫn chưa thể giải thích hết được về sự nhiệm màu ấy.
GS.TS Nguyễn Văn Kim - Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia cũng cho biết, đă có rất nhiều hội thảo, tọa đàm khoa học về chùa Đậu, về hai vị Thiền sư. Tuy nhiên, hội thảo lần này có quy mô rất lớn với 37 tham luận của rất nhiều vị học giả, nhà nghiên cứu và chức sắc của Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Từ các phân tích, luận giải, kiến giải, GS. TS Nguyễn Văn Kim nói rằng, các ư kiến thống nhất đề xuất, kiến nghị các cơ quan quản lư văn hóa cần gia tăng các biện pháp bảo tồn và bảo vệ di sản văn hóa quư báu – nhục thân của hai vị Thiền sư Vũ Khắc Minh và Vũ Khắc Trường.
“Có người đề xuất 5 năm nên khảo sát và đánh giá tổng thể về nhục thân của hai vị Thiền sư nhưng tôi nghĩ trong điều kiện biến đổi khí hậu diễn ra vô cùng mạnh mẽ như hiện nay th́ có thể khoảng 3-5 năm nên có một cuộc khảo sát, đánh giá tổng thể.
Nhục thân của hai vị Thiền sư đến nay được công nhận là Bảo vật quốc gia, không gian chùa Đậu cũng được công nhận là Di tích quốc gia. Tuy nhiên, chúng ta có thể tiếp tục xây dựng hồ sơ về những tấm bia kư có giá trị đặc biệt gắn với quá tŕnh phát triển của Hành Đạo tự, tiến tới xây dựng hồ sơ Di sản tư liệu, bổ sung và làm giàu thêm giá trị văn hóa của Chùa Đậu”, GS Nguyễn Văn Kim nhấn mạnh.
VietBF@ sưu tập