Albert Einstein trở thành thiên tài trong lịch sử từ cậu bé bị chậm nói, với sở thích khám phá, say mê t́m ṭi.
Einstein (1879-1955) là nhà bác học thiên tài người Đức, người đă phát triển thuyết tương đối tổng quát, một trong hai trụ cột của vật lư hiện đại. Năm 1921, ông nhận giải thưởngNobelvề vật lư.
Sớm trở thành thiên tài ngay khi c̣n đi học, tuy nhiên, ông không phải thiên tài bẩm sinh.
Cậu bé chậm nói và chiếc la bàn bí ẩn
Albert Einstei sinh ra trong gia đ́nh người Đức gốc Do Thái có kinh tế khá giả, nhờ cha ông sở hữu một công ty nhỏ chuyên về cung cấp thiết bị điện.
Theo sách Kể chuyện tấm gương hiếu học, lúc c̣n nhỏ, không ít lần Einstein làm cha mẹ thất vọng v́ phản ứng khá chậm với thế giới xung quanh.
Không giống như nhiều đứa trẻ khác, Einstein c̣n chậm nói, măi năm 3 tuổi ông vẫn chưa nói được. Điểm khác biệt của Einstein là ông thường không tỏ ra nghịch ngợm. Thay vào đó, cậu bé này thường xuyên ngồi lặng lẽ quan sát mọi chuyển động xung quanh của thế giới.
Chứng kiến những biểu hiện bất thường của con trai, cha mẹ Einstein rất lo lắng cho ông. Không yên tâm, họ buộc phải mời các chuyên gia y tế về kiểm tra sức khỏe và khả năng phản ứng của Einstein. Thậm chí, mẹ Einstein c̣n thuê hẳn một cô gia sư hàng ngày chỉ đến nói chuyện với ông.

Albert Einstein khi c̣n nhỏ. Ảnh:Getty.
Cuốn sách Kể chuyện tấm gương hiếu học cho biết bước ngoặt chỉ đến với Einstein trong ngày sinh nhật ông tṛn 5 tuổi.
Vào hôm đó, cha đă mua cho Einstein một chiếc la bàn để chơi. Ông cầm món quà trên tay, nhận thấy chiếc kim trong la bàn từ từ chuyển động và hướng về phía Bắc. Cậu bé Einstein cầm chiếc la bàn quay ngược lại nhiều hướng, nhưng kim vẫn không hề thay đổi hướng, vẫn chỉ về hướng Bắc.
Einstein tiếp tục lặp đi lặp lại hành động quay la bàn thêm nhiều lần nữa, song kết quả vẫn không khác. Quá ngạc nhiên, Einstein ngước nh́n cha với hy vọng t́m được một lời giải thích. Nhưng đáp lại, cha ông chỉ mỉm cười và không nói ǵ.
Chính bí ẩn của chiếc la bàn đă kích thích trí ṭ ṃ của Einstein. Ông chậm răi quan sát mọi chuyển động của chiếc la bàn, thậm chí c̣n muốn tháo ra để nghiên cứu quy luật chuyển động của nó.
Người cha không khó nhận ra cậu con trai rất say sưa khám phá và không hề chủ động hỏi người lớn. Thay vào đó, Einstein muốn tự ḿnh khám phá ra.
Cha Einstein nói với vợ: “Con trai chúng ta không ngốc như nhiều người lầm tưởng, chỉ là nó không muốn nói những câu vô nghĩa, cũng không muốn hỏi người khác câu trả lời. Nó có tính cách của một nhà khoa học, luôn b́nh tĩnh suy nghĩ”.
Thiên tài giải toán đại học khi 13 tuổi
Vượt qua trở ngại về ngôn ngữ, khi đi học, Einstein luôn là một trong những học sinh giỏi nhất. Ngoài việc học, ông c̣n rất say mê và hứng thú với khoa học. Từ hướng chỉ của cây la bàn được cha mua tặng, Einstein bắt đầu dựng lên những mô h́nh máy đơn giản để nghiên cứu.
Einstein có thói quen đặc biệt, ông rất thích tự suy nghĩ, đặt câu hỏi cho những vấn đề ḿnh quan sát được và dựa vào sự chăm chỉ, quyết tâm của ḿnh để t́m ra câu trả lời.
Năm Einstein 12 tuổi, trong một lần, người chú hỏi ông rằng: “Cháu có thích đại số và h́nh học không, chúng rất thú vị đấy!”.
Sau câu hỏi, người chú mô tả về đại số và h́nh học bằng những h́nh ảnh và ngôn ngữ sinh động. Thấy cháu có vẻ say sưa, hứng thú, mắt mở to tṛn lộ vẻ thích thú, người chú đă giảng giải thêm cho Einstein một số nguyên lư cơ bản, rồi vẽ một h́nh vuông lên giấy và đưa công thức b́nh phương cạnh huyền bằng tổng b́nh phương hai cạnh góc vuông.
Ông nói: “Đây là định lư Pytago nổi tiếng, hơn 2.000 năm trước người ta đă chứng minh rồi. Bây giờ cháu có thể chứng minh lại không?”.
Niềm say mê với khoa học đă giúp Einstein trở thành thiên tài .
Dựa vào những nguyên lư người chú đă giảng dạy, ông mày ṃ suy nghĩ và cuối cùng cũng giải được bài toán trong ṿng 3 tuần. Chứng kiến những nỗ lực của người cháu, chú ông vui mừng nói với bố Einstein rằng: “Albert không ngốc đâu, thằng bé có tiềm lực rất lớn đấy!”.
Chính những điều người chú giảng dạy đă gợi mở cho Einstein đến với khoa học tự nhiên, kích thích sự say mê tiềm ẩn trong người ông. Từ đây, Einstein đọc rất nhiều về sách khoa học tự nhiên, ông mày ṃ tự học và giải các bài toán h́nh học phẳng, toán cao cấp. Đến năm 13 tuổi, ông đă có thể giải những bài toán dành cho sinh viên đại học.
Không ngừng t́m ṭi nghiên cứu, sau nhiều năm quan sát và thực nghiệm, Einstein đă có những phát minh quan trọng trong lĩnh vực vật lư lư thuyết. Đến năm 1905, ông cho công bố 5 phát minh, trong đó có 3 công tŕnh quan trọng của vật lư hiện đại gồm: Thuyết phân tử động, thuyết tương đối hẹp và giả thuyết quang tử lượng.
Những thành tựu vĩ đại Einstein đă đạt được trên con đường nghiên cứu khoa học đă nói rằng: Thiên tài không tự dưng sinh ra, đó là sản phẩm của sự khổ luyện, t́m ṭi, nghiên cứu bằng sự hứng thú và say mê gần như vô tận với khoa học. Những phát minh vĩ đại của Einstein đều xuất phát từ thói quen thích suy nghĩ, khám phá, t́m ra câu trả lời của ông.
Sau này, chính Einstein đă nói rằng: “Không phải tôi là người quá thông minh mà chỉ v́ tôi ở lại với những vấn đề lâu hơn”.
Rơ ràng, chính quăng thời gian ở lại với những vấn đề đó đă giúp Einstein trở thành thiên tài khoa học, có nhiều cống hiến vĩ đại cho nhân loại.
Sinh ra tại nước Đức, nhưng năm 1940, Einstein chính thức trở thành công dân nước Mỹ. Do ở Đức, Hitler đang thực hiện chính sách bài người Do Thái, buộc ông phải rời khỏi châu Âu.
Einstein đă công bố hơn 300 bài báo khoa học và hơn 150 bài viết khác về những chủ đề khác nhau, ông cũng nhận được nhiều bằng tiến sĩ danh dự trong khoa học, y học và triết học từ nhiều cơ sở giáo dục đại học ở châu Âu và Bắc Mỹ. Ông được tạp chí Times gọi là “Con người của thế kỷ”.
Sau khi Tổng thống Chaim Weizmann của Israel qua đời năm 1952, ông vinh dự được mời làm tổng thống nước này. Tuy nhiên, Einstein từ chối, lấy lư do đă già, thiếu năng khiếu và kinh nghiệm để giải quyết các vấn đề liên quan đến con người.
VietBF@ sưu tập