Bản đồ bầu cử năm nay.
Màu vàng là các tiểu bang chiến trường, các tiểu bang này dao động.
Các bang màu xanh (blue) do đảng Dân Chủ dẫn.
Các bang màu đỏ (red) do đảng Cộng Hoà dẫn.
Tổng số đại cử tri là 538, hiện tại Cộng Hoà chiếm 219, Dân Chủ chiếm 226.
Tổng số phiếu ở 7 bang chiến trường là 93, trong đó bà Kamala cần 44 phiếu và ông Trump cần 51 phiếu để thắng cử.
*****
Vào thứ sáu, Trump sẽ tới Michigan, trong khi Harris sẽ tập trung vào Wisconsin.
Vào thứ năm, các ứng cử viên tổng thống đă có động thái cuối cùng để tiếp thêm năng lượng cho cử tri ở miền tây Hoa Kỳ.
Tại các cuộc mít tinh, Phó Tổng thống Kamala Harris đă cảnh báo những người ủng hộ rằng quyền phá thai đang bị đe dọa. Trong khi đó, cựu Tổng thống Donald Trump tập trung chiến dịch của ḿnh vào vấn đề nhập cư và kiểm soát biên giới.
Các cuộc thăm ḍ gần đây của AtlasIntel, được công bố vào thứ năm, cho thấy Trump đang dẫn trước đối thủ một chút từ một đến hai phần trăm điểm. Tuy nhiên, một cuộc thăm ḍ riêng biệt từ TIPP Insights chỉ ra rằng các ứng cử viên hiện đang ḥa nhau.
Một cuộc khảo sát gần đây của Trung tâm nghiên cứu các vấn đề công cộng của Associated Press-NORC cho thấy khoảng 70 phần trăm người Mỹ cảm thấy lo lắng về cuộc bầu cử.
Theo công cụ theo dơi National Polls của FiveThirtyEight, Harris vẫn duy tŕ vị trí dẫn đầu toàn quốc hẹp khoảng 1,2 điểm tính đến thứ năm. Tuy nhiên, vị trí dẫn đầu này đă dần giảm và nằm trong biên độ sai số, cho thấy một cuộc đua rất cạnh tranh.
Ở các tiểu bang dao động quan trọng, có thể quyết định kết quả bầu cử, cuộc cạnh tranh thậm chí c̣n khốc liệt hơn.
Các tiểu bang chiến trường chính bao gồm Pennsylvania, Bắc Carolina, Georgia, Michigan, Arizona, Wisconsin và Nevada. Công cụ theo dơi cuộc thăm ḍ hàng ngày của FiveThirtyEight chỉ ra rằng lợi thế dẫn trước của Harris ở Michigan vẫn c̣n nhỏ, ở mức khoảng 0,8 điểm. Tuy nhiên, bà đă mất lợi thế dẫn trước ở Nevada, nơi Trump hiện đang dẫn trước 0,3 điểm.
Ở Wisconsin, lợi thế dẫn trước của bà đă giảm xuống c̣n 0,6 điểm, giảm so với mức 0,8 điểm vào thứ Tư.
Mặt khác, lợi thế của Trump ở Pennsylvania đă tăng nhẹ, tăng từ 0,4 điểm lên 0,7 điểm. Lợi thế dẫn trước của ông ở Bắc Carolina đă trở lại mức của tuần trước, hiện ở mức 1,4 điểm. Trump cũng đang giành được lợi thế ở Arizona, nơi ông dẫn trước Harris 2,4 điểm và ở Georgia, nơi lợi thế của ông là 1,8 điểm.
Kamala Harris đă làm ǵ vào thứ năm?
Chiến dịch của Harris đă tập trung vào những ǵ Trump đă nói tối qua tại một cuộc vận động tranh cử ở Green Bay, Wisconsin, nơi ông kể một giai thoại về việc nói với nhóm của ḿnh rằng ông có ư định "bảo vệ phụ nữ của đất nước chúng ta".
"Tôi sẽ làm điều đó bất kể phụ nữ có thích hay không", Trump nói.
Phát biểu với các phóng viên vào thứ năm, Harris chỉ trích những phát biểu này là "gây khó chịu".
"Tôi nghĩ rằng, thực ra, điều này rất xúc phạm đến phụ nữ v́ họ không hiểu được quyền tự quyết, thẩm quyền, quyền lợi và khả năng đưa ra quyết định về cuộc sống của chính ḿnh, bao gồm cả cơ thể của chính họ", Harris nói trước khi bắt đầu một ngày vận động tại các tiểu bang chiến trường phía Tây là Arizona và Nevada.
Tại Phoenix, ban nhạc người Mỹ gốc Mexico Los Tigres del Norte đă khởi động cuộc mít tinh của Harris bằng một bài hát vào những năm 1960, ban nhạc có tiếng vang sâu sắc ở cả hai bên biên giới và tiếp tục thu hút nhiều thế hệ người hâm mộ trung thành.
Harris cũng sẵn ḷng hợp tác với những người không đồng t́nh với bà về phát biểu của Trump việc bỏ tù những người đối đầu với ông. Điều này được nhắc đến khi một số người biểu t́nh đang bị áp giải ra ngoài, và bà nói: "Đôi khi, nền dân chủ có thể phức tạp. Không sao cả. Chúng tôi đang đấu tranh cho quyền được lắng nghe và không bị bỏ tù của mọi người v́ họ nói lên suy nghĩ của ḿnh".
Kể từ khi giành được đề cử của đảng Dân chủ vào đầu năm nay, Harris đôi khi đă có lập trường đối đầu với những người biểu t́nh.
Khi một nhóm người biểu t́nh ngắt lời bà tại một sự kiện vào tháng 8 bằng cách hô vang, "Kamala, Kamala, bà không thể trốn tránh, chúng tôi sẽ không bỏ phiếu cho tội diệt chủng", Harris đă trả lời trực tiếp: "Nếu các bạn muốn Donald Trump thắng, th́ hăy nói như vậy. Nếu không, tôi sẽ phát biểu".
“Kamala, Kamala, you can’t hide, we won’t vote for genocide,” Harris responded directly: “If you want Donald Trump to win, then say that. Otherwise, I’m speaking.”
*****
Donald Trump đă làm ǵ vào thứ năm?
Tại cuộc vận động đầu tiên của ḿnh ở New Mexico, Trump đă kêu gọi đám đông bỏ phiếu cho ông, hứa sẽ giải quyết vấn đề biên giới. Tiểu bang này, với năm phiếu của Đại cử tri đoàn, thường sẽ bỏ cho Harris.
"Một trong những lư do chúng ta sẽ giành chiến thắng ở tiểu bang này là v́ bạn có một trong những vấn đề biên giới tồi tệ nhất trong số bất kỳ tiểu bang nào, và tôi là người duy nhất có thể giải quyết được vấn đề đó", ông nói.
Tại Henderson, Nevada, Trump cáo buộc Harris điều hành chính sách biên giới lỏng lẻo và hứa sẽ thực hiện chương tŕnh trục xuất hàng loạt nếu ông đắc cử.
Ông bắt đầu bằng cách coi thường người di cư, nói rằng một số người là những kẻ "khủng khiếp, chết người". Ông cũng gọi Harris là "khủng khiếp, tệ nhất", đồng thời kêu gọi những người ủng hộ ông bỏ phiếu sớm.
"Chúng ta sẽ nhanh chóng sửa chữa điều đó và chúng ta sẽ có một nước Mỹ lớn hơn, tốt hơn, táo bạo hơn, giàu có hơn, an toàn hơn và mạnh mẽ hơn bao giờ hết", ông nói thêm.
Tại Nevada, nhiều người ủng hộ ông đă mặc áo vest an toàn màu cam và vàng.
Lựa chọn thời trang này được đưa ra một ngày sau khi Trump mặc một bộ trang phục tương tự để thu hút sự chú ư đến những b́nh luận gần đây của Tổng thống Joe Biden cho rằng những người ủng hộ ông là "rác rưởi"
Chiến dịch của Harris và Trump sẽ diễn ra tiếp theo như thế nào?
Harris sẽ đến Wisconsin
Harris sẽ đến Wisconsin, nơi bà dự kiến sẽ tổ chức một sự kiện tại khu vực Appleton vào khoảng 23:00 GMT, sau đó là một sự kiện khác tại Milwaukee vào khoảng 02:00 GMT.
Cuộc mít tinh và buổi ḥa nhạc tại Milwaukee có sự tham gia biểu diễn của GloRilla, Flo Milli, MC Lyte, The Isley Brothers, DJ GEMINI GILLY.
Cardi B cũng dự kiến sẽ xuất hiện tại cuộc mít tinh của bà, gia nhập danh sách ngày càng dài những người nổi tiếng đă vận động cho bà trong những ngày cuối cùng của cuộc bầu cử năm 2024.
Tổng thống Joe Biden sẽ đến Philadelphia và vào thứ Bảy, đến quê hương Scranton của ông, cả hai đều ở Pennsylvania, nơi ông sẽ hướng đến việc tiếp thêm năng lượng cho cử tri tại tiểu bang dao động quan trọng này.
Ứng cử viên phó tổng thống đảng Dân chủ Tim Walz dự kiến cũng sẽ vận động tranh cử tại tiểu bang chiến trường Michigan.
Trump sẽ đến Michigan và Wisconsin
Donald Trump dự kiến sẽ đến Dearborn, Michigan – nơi có cộng đồng người Ả Rập chiếm đa số lớn nhất cả nước – vào thứ Sáu, nơi ông dự kiến sẽ tổ chức một cuộc mít tinh tại Cao đẳng Cộng đồng Macomb ở Warren lúc 20:30 GMT.
Khi số phiếu bầu của người Mỹ gốc Ả Rập tại Michigan tăng lên trong những năm qua, nó đă trở thành một yếu tố quan trọng trong các cuộc bầu cử lớn, chẳng hạn như chiến thắng sơ bộ của Bernie Sanders tại tiểu bang này vào năm 2016.
Do đó, Dearborn đă thu hút sự chú ư đáng kể từ các phương tiện truyền thông quốc gia và quốc tế trong mùa vận động tranh cử.
Trump là ứng cử viên lớn đầu tiên của năm 2024 đến thăm thành phố này.
Thị trưởng Dearborn Abdullah Hammoud, người từng phục vụ trong cơ quan lập pháp tiểu bang với tư cách là đảng viên Dân chủ, không ủng hộ bất kỳ ứng cử viên nào, thay vào đó, ông kêu gọi người dân "bỏ phiếu theo lương tâm".
Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sắp tới không chỉ mang tính quyết định đối với nước Mỹ mà c̣n ảnh hưởng sâu sắc đến trật tự quốc tế, đặc biệt trong bối cảnh sự trỗi dậy mạnh mẽ của các chế độ độc tài, điển h́nh Trung Quốc, Nga, Iran, Bắc Hàn, v.v…
T́nh h́nh bất ổn toàn cầu với những điểm nóng như Ukraine, Trung Đông (xung đột Israel-Palestine), và Đài Loan, đ̣i hỏi nước Mỹ phải thể hiện rơ vai tṛ lănh đạo của ḿnh. Cách ứng phó của Washington với các thách thức này sẽ có tác động sâu sắc lên quan hệ tay ba Mỹ-Việt-Trung. Việt Nam, dưới thời tân Tổng Bí thư ĐCSVN Tô Lâm, đang có những dấu hiệu muốn điều chỉnh chiến lược đối ngoại. Quyết định của cử tri Mỹ liệu có thể tạo ra động lực thúc đẩy một Việt Nam tự do, dân chủ, và thịnh vượng?
Quan hệ Mỹ-Việt-Trung: Cuộc cạnh tranh địa chính trị căng thẳng
Quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc đă trở nên ngày càng căng thẳng trong nhiều năm qua. Tuy nhiên, chính sách của mỗi ứng viên đối với Bắc Kinh sẽ ảnh hưởng sâu sắc đến các nước Đông Nam Á, đặc biệt là Việt Nam. Cựu Tổng thống Donald Trump, trong nhiệm kỳ trước, đă thực thi chính sách thương mại cứng rắn với Trung Quốc, áp dụng các biện pháp trừng phạt và thậm chí kích hoạt cuộc chiến thương mại. Tuy nhiên, ông cũng có xu hướng giảm sự hiện diện của Mỹ ở các khu vực chiến lược, bao gồm Ấn Độ Dương – Thái B́nh Dương, nhằm tập trung vào các vấn đề đối nội.
Nếu tái đắc cử, ông Trump có thể ưu tiên chính sách “Nước Mỹ trên hết,” điều này có nguy cơ đẩy Việt Nam vào thế khó khăn khi cố gắng cân bằng giữa áp lực từ Trung Quốc và sự thiếu ổn định trong cam kết của Mỹ đối với khu vực.
Ngược lại, bà Kamala Harris có thể mang lại một chiến lược đối ngoại có hệ thống và nhất quán hơn. Là đương kim Phó Tổng thống, bà Harris có kinh nghiệm trong việc củng cố các liên minh và quan hệ đối tác trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái B́nh Dương nhằm hạn chế sự bành trướng của Trung Quốc. Điều này sẽ mang lại lợi ích cho Việt Nam, tạo cơ hội để nước này tăng cường quan hệ với Mỹ mà không phải lo ngại Trung Quốc gây sức ép quá mức, đặc biệt khi Việt Nam ngày càng phụ thuộc vào kinh tế Trung Quốc.
Việt Nam và những thay đổi chiến lược nội bộ
Ở Việt Nam, tân Tổng Bí thư ĐCSVN Tô Lâm có thể đang t́m cách xây dựng một “kỷ nguyên mới” về chính sách đối nội và đối ngoại, với khả năng điều chỉnh quan hệ chiến lược trong bối cảnh cạnh tranh Mỹ-Trung gia tăng. Những dấu hiệu này có thể là cơ hội để Việt Nam giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc và hướng đến xây dựng một nền tảng xă hội tự do và dân chủ hơn. Tuy nhiên, Việt Nam sẽ gặp thách thức lớn trong việc duy tŕ độc lập chiến lược nếu Mỹ giảm cam kết tại khu vực hoặc có những hành động không nhất quán. Một tổng thống Mỹ sẵn sàng cam kết hỗ trợ và hợp tác với các nước nhỏ có thể là động lực thúc đẩy Việt Nam tự tin hơn trong việc thực hiện các cải cách.
Ba điểm nóng địa chính trị và tác động đến chính sách đối ngoại của Mỹ
Để hiểu rơ hơn về các yếu tố tác động đến chính sách đối ngoại của Mỹ trong nhiệm kỳ tổng thống tới, chúng ta cần xem xét ba điểm nóng chính hiện nay: Ukraine, Trung Đông và Đài Loan.
1. Ukraine – quyết tâm chống lại độc tài và bảo vệ tự do
Cuộc xung đột tại Ukraine là một minh chứng cho cuộc đấu tranh giữa các giá trị dân chủ và quyền lực độc tài trong thế kỷ 21. Việc Nga xâm lược Ukraine đă tạo ra một làn sóng phản ứng mạnh mẽ từ phương Tây, trong đó có Mỹ, nhằm bảo vệ những quốc gia nhỏ khỏi sự đe dọa của các cường quốc. Bà Kamala Harris, nếu đắc cử, có thể sẽ duy tŕ cam kết của Mỹ đối với Ukraine, thể hiện một quan điểm kiên định trong việc bảo vệ các quốc gia nhỏ và các giá trị dân chủ.
Đối với Việt Nam, điều này rất quan trọng. Một nước Mỹ sẵn sàng bảo vệ các quốc gia nhỏ khỏi sự bành trướng của các thế lực độc tài sẽ là điểm tựa để Việt Nam có thể xây dựng quan hệ đối tác chiến lược với Mỹ mà không sợ hăi trước áp lực từ Trung Quốc.
Trái lại, ông Trump với khuynh hướng ưu tiên chính sách nội địa và có thể cắt giảm các cam kết quốc tế, có nguy cơ làm suy yếu cam kết của Mỹ đối với Ukraine, từ đó gửi một tín hiệu không tích cực đến các nước nhỏ khác, bao gồm cả Việt Nam, rằng Mỹ không luôn là đối tác vững chắc khi đối mặt với các thế lực lớn.
2. Trung Đông – Ổn định khu vực và quan hệ đồng minh
Xung đột Israel-Palestine tại Trung Đông là một trong những thách thức lớn đối với Washington. Harris có thể sẽ tiếp tục duy tŕ cam kết lâu dài của Mỹ trong việc hỗ trợ ḥa b́nh và ổn định tại khu vực này, qua đó củng cố ḷng tin của các đồng minh và đối tác trong khu vực. Đối với Việt Nam, điều này là một tín hiệu tốt, v́ việc Mỹ giữ vai tṛ ổn định tại Trung Đông sẽ giúp giảm thiểu các xung đột toàn cầu khác, qua đó duy tŕ trật tự quốc tế ổn định hơn.
Trump, trong khi đó, có thể sẽ ít tập trung vào Trung Đông và sẵn sàng từ bỏ vai tṛ truyền thống của Mỹ tại đây, tạo khoảng trống quyền lực, và điều này có thể dẫn đến sự gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc tại các khu vực khác, bao gồm Đông Nam Á.
Đối với Việt Nam, một nước Mỹ cam kết duy tŕ ổn định khu vực Trung Đông cũng đồng nghĩa với việc Mỹ sẽ là một đối tác đáng tin cậy trong việc duy tŕ trật tự khu vực Đông Nam Á, tạo điều kiện để Việt Nam phát triển kinh tế và xă hội.
3. Đài Loan – Cam kết đối với tự do tại Châu Á – Thái B́nh Dương
T́nh h́nh căng thẳng tại Đài Loan là điểm nóng thứ ba, đóng vai tṛ quan trọng trong chiến lược đối phó với Trung Quốc của Mỹ. Harris, nếu đắc cử, nhiều khả năng sẽ có lập trường kiên định trong việc hỗ trợ Đài Loan, cho thấy một cam kết mạnh mẽ của Mỹ đối với các đối tác tại châu Á.
Đối với Việt Nam, đây là tín hiệu quan trọng: Một nước Mỹ sẵn sàng hỗ trợ Đài Loan cũng có thể sẽ đứng về phía Việt Nam trong việc bảo vệ chủ quyền Biển Đông, từ đó giúp Việt Nam có cơ hội phát triển quan hệ quốc tế đa chiều.
Trong khi đó, ông Trump, từng có xu hướng giảm cam kết tại châu Á, có thể sẽ tạo điều kiện cho Trung Quốc gia tăng sức ép lên Đài Loan và các nước trong khu vực. Điều này sẽ tạo nên t́nh thế khó khăn hơn cho Việt Nam, khi sự hiện diện của Mỹ tại khu vực suy giảm và Trung Quốc ngày càng tự tin mở rộng ảnh hưởng.
Tương lai Việt Nam: Tự do, dân chủ và thịnh vượng
Trong bối cảnh thế giới đối diện với làn sóng độc tài và các điểm nóng địa chính trị gia tăng, một nước Việt Nam tự do, dân chủ và thịnh vượng sẽ không chỉ mang lại lợi ích cho người dân Việt Nam, mà c̣n cho cả khu vực và thế giới.
Nếu bà Kamala Harris đắc cử, Việt Nam sẽ có nhiều cơ hội phát triển quan hệ với một đối tác mạnh mẽ, đáng tin cậy, sẵn sàng hỗ trợ trong quá tŕnh xây dựng một xă hội tự do và dân chủ hơn. Ngược lại, nếu Trump tái đắc cử, chính sách “Nước Mỹ trên hết” của ông có nguy cơ làm suy yếu cam kết của Mỹ với khu vực, gây bất lợi cho Việt Nam.
Kamala Harris: Lựa chọn có lợi nhất cho Việt Nam?
Dù ai đắc cử, cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sẽ tác động sâu sắc đến mối quan hệ tay ba Mỹ-Việt-Trung và sẽ định h́nh trật tự quốc tế trong thời gian tới. Một nước Mỹ cam kết giữ vững các giá trị dân chủ và tự do sẽ là động lực lớn cho Việt Nam trên hành tŕnh phát triển và bảo vệ chủ quyền. Trong t́nh h́nh phức tạp hiện nay, bà Kamala Harris dường như sẽ là lựa chọn có lợi hơn cho một Việt Nam mong muốn tự do, dân chủ và thịnh vượng, đồng thời hướng tới một vị thế độc lập và đáng tin cậy trên trường quốc tế.
1 tháng 11 2024
Nhập cư là một chủ đề chính trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024. Cả hai ứng viên Dân chủ và Cộng ḥa đều nói về sự cần thiết phải kiểm soát chặt hơn những người nhập cảnh qua biên giới, đặt biệt là ở biên giới giáp Mexico.
Ông Donald Trump đă nhiều lần cảnh báo về một cuộc "xâm lược" của người nhập cư và thề sẽ ban hành lệnh trục xuất hàng loạt người nhập cư không giấy tờ.
Đối thủ Kamala Harris từ Đảng Dân chủ đă cáo buộc cựu tổng thống "thổi bùng ngọn lửa sợ hăi và chia rẽ" xung quanh vấn đề nhập cư, tuy nhiên cũng nhấn mạnh việc bà ủng hộ dự luật an ninh biên giới của lưỡng đảng sẽ bao gồm hàng trăm triệu đô la để xây một bức tường biên giới.
Nhưng người nhập cư đóng vai tṛ như thế nào ở Mỹ - nơi có số lượng dân là người nước ngoài đông nhất thế giới - và điều ǵ sẽ xảy ra nếu Mỹ không có người nhập cư?
Dân số
Không có người nhập cư, dân số Mỹ sẽ giảm đáng kể.
Dân số Mỹ là người sinh ra ở nước ngoài đă đạt kỷ lục 47,8 triệu người vào năm 2023 - chiếm 14,3%.
Mexico là nước đứng đầu về người nhập cư tại Mỹ, chiếm 10,6 triệu, theo sau là Ấn Độ với 2,8 triệu và Trung Quốc 2,5 triệu.
Nhưng trong khi số người nhập cư cao kỷ lục, tổng dân số ở Mỹ đang giảm do tỷ lệ sinh giảm.
Từ năm 2010 - 2020, Mỹ trải qua thời kỳ tăng dân số chậm nhất mọi thập kỷ kể từ những năm 1930, với tỷ lệ sinh thấp nhất từ trước tới nay trong thời kỳ Đại Suy Thoái.
Điều này có nghĩa Mỹ, giống như nhiều nước khác, đối mặt với các thách thức về già hóa dân số, với chi phí y tế tăng và ít người trong độ tuổi lao động hơn.
Điểm tới hạn được dự đoán vào năm 2040, khi số người chết sẽ vượt số người sinh, theo dự báo của Văn pḥng Ngân sách Quốc hội - người nhập cư khi đó sẽ chiếm toàn bộ mức tăng trưởng dân số.
Kết quả là, một số nhà kinh tế và các nhóm ủng hộ nhập cư cho rằng nên cho phép tăng số lượng người nhập cư để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế, đặc biệt ở vùng nông thôn.
Không có người nhập cư, kinh tế Mỹ sẽ tổn thất, Tarek Hassan, giáo sư Kinh tế tại Đại học Boston, nói: "Nếu xóa bỏ hoàn toàn người nhập cư th́ chúng ta cần nói về việc giảm GDP b́nh quân đầu người khoảng 5-10%, nghĩa là tài sản b́nh quân đầu người sẽ giảm, và tổng GDP sẽ thấp hơn nhiều do ít người hơn."
Ông Hassan nói thêm rằng nghiên cứu của ông cho thấy người nhập cư "làm tăng sự sáng tạo, giúp tăng năng suất trên mọi lĩnh vực, do đó không giới hạn ở một lĩnh vực - nhập cư giúp tăng khả năng sáng tạo nói chung của nền kinh tế Mỹ."
Người nhập cư cũng nhiều khả năng ở vào độ tuổi lao động. Trong khi họ đại diện khoảng 14% dân số Mỹ, họ chiếm gần 19% lực lượng lao động - 31 triệu lao động - và có tỷ lệ tham gia lực lượng lao động cao hơn dân bản địa, theo Văn pḥng Thống kê Lao động, một cơ quan thuộc chính phủ.
Theo dự đoán của Văn pḥng Ngân sách Quốc hội, khoảng 91% dân nhập cư tuổi từ 16 trở lên đến Mỹ trong khoảng năm 2022-2023 dự kiến dưới 55 tuổi, so với chỉ 62% tổng dân số trưởng thành.
Một số lĩnh vực của nền kinh tế, như nông nghiệp, đặc biệt phụ thuộc vào người nhập cư.
Theo Khảo sát về Người lao động Nông nghiệp Toàn quốc của Bộ Lao động Mỹ, 70% lao động tại các trang trại trồng trọt là người nhập cư, dù nhiều người trong số họ không có giấy tờ.
Mất những người này "sẽ khiến nhiều chủ trang trại phải vật lộn để t́m người thu hoạch mùa màng, hoa quả và rau, và sơ chế chúng cho khách hàng là người Mỹ trong mùa cao điểm," Nan Wu, Giám đốc nghiên cứu tại Hội đồng Nhập cư Mỹ (AIC), một tổ chức phi chính phủ ủng hộ nhập cư, nói.
Một lập luận phổ biến thường được giới chỉ trích nhập cư đưa ra là ḍng chảy công nhân nước ngoài sẵn sàng làm việc với mức lương thấp sẽ làm giảm tiền lương của người bản địa.
Nhưng một khảo sát năm 2014 của Đại học California, trong số 27 nghiên cứu về ảnh hưởng kinh tế của nhập cư, đă kết luận rằng ảnh hưởng trung b́nh của nhập cư lên tiền lương của dân bản địa là bằng không.
Một nghiên cứu mới đây của Đại học Eastern Illinois chỉ ra rằng việc tăng số người nhập cư có thể thậm chí mang lại ảnh hưởng "tích cực dù không đáng kể về mặt thống kê" lên việc tăng lương.
Thuế
Nhưng thế c̣n tác động tới doanh thu thuế th́ sao?
Các hộ dân nhập cư đóng góp gần một phần sáu tổng số thuế - gần 580 tỷ USD - năm 2022, theo phân tích của AIC.
Không chỉ dân nhập cư hợp pháp đóng góp vào tiền thuế, bà Wu nói.
Người nhập cư không giấy tờ chiếm khoảng 23% tổng số dân nhập cư - khoảng 11 triệu người, với khoảng 4 triệu từ Mexico - theo phân tích của Trung tâm Nghiên cứu PEW.
Và một nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Thuế và Chính sách Kinh tế chỉ ra rằng người nhập cư không giấy tờ trả gần 100 tỷ USD thuế liên bang, bang và địa phương năm 2022.
Tuy nhiên, Daniel Costa, giám đốc nghiên cứu chính sách và luật nhập cư tại Viện Nghiên cứu Chính sách Kinh tế, nói rằng trong khi ảnh hưởng kinh tế của nhập cư có thể tích cực trên toàn quốc, nó cũng có thể tiêu cực ở một vài bang, đặc biệt là trong ngắn hạn.
Trong một nghiên cứu mới đây, ông và các cộng sự đă đưa ra ví dụ về một ḍng chảy lớn người nhập cư thu nhập thấp nhưng đủ tiêu chuẩn để hưởng trợ cấp khiến "cán cân tài chính bị ảnh hưởng tiêu cực trong ngắn hạn".
V́ lư do đó, ông và cộng sự lập luận rằng để tái phân bổ một cách hiệu quả hơn các nguồn tài trợ liên bang cho cấp bang, cần phân bổ nhiều ngân sách hơn cho khu vực có nhiều người nhập cư hơn để chính quyền các bang này có thể phản ứng trước các thách thức có thể xuất hiện tại đó.
Giáo sư Giovanni Peri, một chuyên gia hàng đầu về nhập cư và là nhà kinh tế học tại Đại học California, lưu ư rằng sức ép lên các cộng đồng nhập cư có thể tương tự như áp lực xảy ra khi số dân sinh ra ở Mỹ tăng lên.
Ông nói rằng khi số dân sinh ra ở Mỹ tăng th́ "cũng sẽ gây ra sức ép lên các dịch vụ và nhà cửa nếu việc xây dựng không được điều chỉnh... Chỉ có điều là người nhập cư dễ bị chú ư hơn mà thôi."
Sáng tạo và tinh thần kinh doanh
Một tỷ lệ đáng kể người nhập cư, hoặc con cái họ, đă trở thành các doanh nhân hàng đầu.
Khoảng 45% công ty của Fortune 500 - một danh sách hằng năm gồm 500 công ty có doanh thu lớn nhất nước Mỹ - được thành lập bởi người nhập cư hoặc con cái của họ, và người nhập cư thành lập 55% các công ty khởi nghiệp Mỹ trị giá 1 tỷ USD trở lên.
Năm năm 2022-2023, hơn một triệu sinh viên quốc tế đóng góp 40 tỷ USD cho kinh tế Mỹ và hỗ trợ hơn 368.000 việc làm thông qua tiền học phí và sinh hoạt phí, theo Hiệp hội Các nhà Giáo dục Quốc tế.
Dư luận
Bất chấp vai tṛ của người nhập cư trong nền kinh tế Mỹ, một cuộc khảo sát mới đây của tổ chức Gallup chỉ ra rằng 55% người Mỹ muốn giảm số người nhập cư.
Và có một sự đồng thuận lớn về mặt chính trị rằng cần thắt chặt kiểm soát nhập cư, đặc biệt về vấn đề nhập cư trái phép ở biên giới Mexico.
Giáo sư Peri nói rằng một số chính trị gia và báo chí mô tả người nhập cư như "sự hỗn loạn ở biên giới", tập trung vào các câu chuyện vượt biên bất hợp pháp, hơn là ảnh hưởng rộng lớn hơn của nhập cư.
"Người ta thường nghe về nhập cư như một 'trận lụt' từ biên giới phía nam, do đó họ nghĩ rằng nó quá mức và tai hại," ông nói thêm, hơn là nói về vai tṛ của người nhập cư trong nền kinh tế và việc họ bù đắp cho sự suy giảm dân số.
Và theo Tarek Hassan từ Đại học Boston: "Hơn hai thập kỷ qua, số người nhập cư đặc biệt cao, điều này có thể gây áp lực lên năng lực xă hội trong việc ḥa nhập những người mới đến."
"Và trong khi người nhập cư ảnh hưởng tích cực tới lĩnh vực kinh tế, xă hội và văn hóa, th́ có thể có những khía cạnh khác mà người dân Mỹ cảm thấy không thoải mái."
Ứng viên tổng thống Đảng Cộng ḥa Donald Trump từng tuyên bố sẽ điều tra hoặc truy tố các đối thủ chính trị, nhân viên bầu cử và những người cánh tả nếu tái đắc cử, theo Reuters.
Ông Trump tuyên bố sẽ điều tra những người mà ông cáo buộc (nhưng không đưa ra bằng chứng) rằng có thể gian lận theo hướng có lợi cho bà Kamala Harris trong cuộc bầu cử ngày 5/11.
Ông từng tuyên bố rằng ḿnh là nạn nhân của gian lận trên diện rộng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, dù các ṭa án, chính quyền bang và thành viên trong chính quyền của ông trước đây đều bác bỏ những cáo buộc này.
Bà Harris từng nói rằng, nếu tái đắc cử, ông Trump sẽ củng cố quyền lực cực đoan và không bị kiểm soát.
‘Kẻ thù bên trong’
Khi được hỏi trên Fox News về đánh giá khả năng xảy ra bạo loạn vào ngày bầu cử, ông Trump trả lời rằng vấn đề nghiêm trọng hơn là "kẻ thù bên trong."
"Nước Mỹ có những kẻ bệnh hoạn, những kẻ cánh tả cực đoan... và Vệ binh Quốc gia Mỹ, nếu cần thiết, sẽ giải quyết vấn đề đó dễ thôi, hoặc nếu thực sự cấp bách, quân đội sẽ vào cuộc.”
Đương nhiên là ông Trump không có thẩm quyền huy động quân đội vào ngày bầu cử, nhưng những b́nh luận của ông khiến các nhà phê b́nh lo ngại, cho rằng ông Trump, nếu tái đắc cử, có thể coi lực lượng vũ trang là một vũ khí tiềm năng để chống lại đối thủ.
Ông Trump lặp lại cụm từ “kẻ thù bên trong” trong một cuộc phỏng vấn vào tuần trước với người làm podcast nổi tiếng Joe Rogan, khẳng định rằng những kẻ đó c̣n đáng lo ngại hơn ông Kim Jong-un, nhà lănh đạo của quốc gia sở hữu hạt nhân Triều Tiên.
Đối thủ chính trị
Ông Trump đă kêu gọi tiến hành các cuộc điều tra nhằm vào bà Harirs, Tổng thống Mỹ Joe Biden, cựu Tổng thống Barack Obama và cựu Dân biểu Liz Cheney - một trong những thành viên Đảng Cộng ḥa nổi bật nhất đă quay lưng lại với ông Trump.
Trong một cuộc mít tinh ở Pennsylvania vào tháng Chín, ông Trump tuyên bố Phó Tổng thống Harris phải chịu trách nhiệm về "câu chuyện tội ác lớn nhất trong thời đại chúng ta," ám chỉ hoạt động vượt biên trái phép.
"Bà ta cần phải bị luận tội và truy tố v́ những hành động của ḿnh," ông Trump nói.
Trên mạng xă hội Truth Social của ḿnh, ông Trump cũng chia sẻ những bài viết kêu gọi các ṭa án binh xét xử bà Cheney và ông Obama.
Nhân viên bầu cử
Vào ngày 25/10, ông Trump dọa sẽ truy tố hàng loạt cá nhân với mức độ chưa từng có nếu họ gian lận vào ngày 5/11.
“Hăy biết là nguy cơ pháp lư này có thể áp dụng cho cả các luật sư, nhà hoạt động chính trị, nhà tài trợ, cử tri bất hợp pháp và quan chức bầu cử biến chất,” ông Trump viết trên Truth Social.
“Những kẻ tham gia vào hành vi bất chính sẽ bị truy lùng, bắt giữ và truy tố ở mức độ, thật không may, lớn chưa từng có ở đất nước của chúng ta,” ông viết thêm.
Ông Trump và các đồng minh đă chuẩn bị sẵn cho viễn cảnh thua cuộc vào tháng 11 bằng cách khơi dậy nỗi ngờ vực trong ḷng cử tri về tính hợp pháp của cuộc bầu cử.
Ông Trump mô tả các thành viên Đảng Dân chủ là những kẻ gian lận, nói việc bỏ phiếu qua thư là tồi tệ và kêu gọi những người ủng hộ ông đi bầu với số lượng lớn để khiến cuộc bầu cử “lớn tới mức không thể gian lận được”.
Người biểu t́nh
Sau các cuộc biểu t́nh ủng hộ Palestine tại các trường đại học trên khắp nước Mỹ trong năm nay, ông Trump nói với Fox News vào tháng Bảy rằng bất kỳ ai xúc phạm quốc kỳ Mỹ cần bị kết án một năm tù.
“Mọi người sẽ nói: ‘Ôi, điều đó vi hiến’. Chỉ có những kẻ ngu ngốc mới nói vậy,” ông nói, bổ sung rằng ḿnh muốn làm việc với Quốc hội để hợp pháp hóa việc áp dụng án tù cho hành vi này.
Ông Trump cũng tuyên bố sẽ cấm việc tái định cư cho những người tị nạn tới từ các khu vực “đầy rẫy khủng bố” như Gaza, đồng thời bắt giữ “những tên côn đồ ủng hộ Hamas” tham gia vào các hành động phá hoại, ám chỉ rơ ràng tới những sinh viên biểu t́nh tại các trường đại học.
Khu vực công nghệ
Ông Trump cũng đă cảnh báo CEO Meta Mark Zuckerberg và Google về điều mà ông cho là sự can thiệp bầu cử tiềm tàng trên các nền tảng công nghệ của họ.
Ông Trump cáo buộc Meta đă ngăn chặn các nội dung lẽ ra đă gây hại cho ông Biden trong cuộc bầu cử năm 2020, và chỉ trích những khoản đóng góp của ông Zuckerberg đă giúp tăng cường hạ tầng kỹ thuật bầu cử.
“Chúng tôi đang theo dơi sát ông ta, và lần này nếu ông ta làm bất kỳ điều ǵ phạm pháp, ông ta sẽ sống phần đời c̣n lại trong tù,” ông Trump viết trong cuốn sách mới phát hành Save America (tạm dịch: Cứu lấy nước Mỹ), theo các bài đánh giá của truyền thông về cuốn sách.
Ông Zuckerberg vẫn chưa công khai phản hồi lời đe dọa ông Trump hoặc lên tiếng ủng hộ ứng cử viên tổng thống nào, nhưng đă gọi cách ông Trump phản ứng trong vụ ám sát hụt ngày 13/7 là “một trong những điều ngầu nhất tôi từng thấy trong đời”.
Ông Trump cũng từng đe dọa sẽ chỉ đạo Bộ Tư pháp điều tra h́nh sự Google do “chỉ tiết lộ và hiển thị thông tin xấu về Donald J.Trump,” theo một bài viết tháng Chín trên Truth Social.
“Khi tái đắc cử, tôi sẽ yêu cầu truy tố họ [Google] ở các mức cao nhất,” ông Trump viết.
Ông không đưa ra bất cứ bằng chứng nào cho cáo buộc của ḿnh nhằm vào Google.
Google chưa phản hồi đề nghị b́nh luận về tuyên bố của ông Trump.
Các công tố viên
Ông Trump và các đồng minh đă kêu gọi truy tố, sa thải hoặc tống giam những công tố viên bất tuân hoặc từng điều tra ông.
Trong một buổi phỏng vấn vào tháng Tư với Tạp chí Time, ông Trump đă nói rằng có thể sa thải những công tố viên liên bang bất tuân lệnh truy tố một ai đó của ông.
“Sẽ tùy vào từng trường hợp,” ông Trump nói.
Trước đó, trong tháng này, ông Trump cũng đă nói rằng nếu tái đắc cử, ông sẽ sa thải ông Jack Smith – công tố viên liên bang dẫn dắt các cuộc điều tra h́nh sự về nỗ lực lật ngược thất bại của ông Trump trong cuộc bầu cử năm 2020 và các cáo buộc ông Trump xử lư sai tài liệu mật sau khi rời nhiệm sở.
Trước đó, trong một bài phát biểu vào tháng 4/2023, ông Trump gọi Công tố viên quận Manhattan Alvin Bragg là “tên tội phạm” sau khi ông Bragg thành công thuyết phục bồi thẩm đoàn New York lần đầu tiên đưa ra cáo buộc h́nh sự đối với một cựu tổng thống Mỹ.
“Ông ta nên bị truy tố hoặc ít nhất cũng nên từ chức,” ông Trump nói.
Đồng minh của ông Trump, ông Steve Bannon, một tiếng nói có tầm ảnh hưởng trong phong trào Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại của ông Trump, từng tuyên bố nên bỏ tù ông Bragg.
Chỉ c̣n vài ngày nữa là đến kỳ bầu cử tổng thống Mỹ 2024, một cuộc bỏ phiếu mà cả thế giới trông đợi kết quả, nhất là các nước đồng minh thân thiết của Hoa Kỳ ở châu Á như Hàn Quốc. Chính phủ Seoul lại càng hồi hộp hơn cả bởi lẽ họ rất lọ ngại xảy ra kịch bản ứng cử Cộng Ḥa Donald Trump trở lại Nhà Trắng.
Cột trụ chính của Hoa Kỳ ở châu Á
Hàn Quốc là một cột trụ chính của mạng liên minh của Mỹ ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương, một đồng minh lâu đời và đáng tin cậy. Ngày nay, chính liên minh Mỹ-Hàn ngăn chặn Bắc Triều Tiên và tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động quân sự của Hoa Kỳ trong khu vực, đồng thời thông qua liên minh với Seoul, Washington thường xuyên răn đe Trung Quốc, Nga và các đối thủ tiềm tàng khác của Mỹ.
Trang mạng của Viện Brookings ở Washington, D.C ngày 16/09/2024 nhắc lại, kể từ khi lên cầm quyền, tổng thống Yoon Suk Yeol đă đưa Hàn Quốc đến gần Hoa Kỳ hơn. Ông đă phản ứng tích cực với lời kêu gọi của Washington về việc hợp tác nhiều hơn với Nhật Bản, đồng minh Đông Á quan trọng khác của Hoa Kỳ. Tổng thống Yoon Suk Yeol và thủ tướng Fumio Kishida đă khéo léo giải quyết những bất đồng giữa Hàn Quốc và Nhật Bản và xây dựng mối quan hệ song phương vững chắc. Ngày nay, Hàn Quốc, Nhật Bản và Hoa Kỳ đă thiết lập quan hệ đối tác ba bên. Tuy nhiên, những tiến bộ trong việc ổn định quan hệ Hàn Quốc-Nhật Bản vẫn c̣n mong manh và thay đổi xu hướng chính trị hoặc nhân sự lănh đạo ở Seoul hoặc Tokyo có thể dẫn đến căng thẳng mới, hoặc tái diễn căng thẳng cũ.
Giữa lúc năng lực hạt nhân của Bắc Triều Tiên, cũng như "quan hệ đối tác chiến lược toàn diện" nguy hiểm giữa Bắc Triều Tiên và Nga đang gây lo ngại, th́ ứng cử viên Cộng Ḥa Donald Trump lại tỏ vẻ ngờ vực về giá trị của quan hệ đối tác quân sự Mỹ-Hàn, khiến cho niềm tin của Hàn Quốc vào tương lai của liên minh bị lung lay. Trong mắt nhiều người Hàn Quốc, số phận của liên minh lẫn an ninh của Hàn Quốc đều bị đe dọa trong cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ lần này.
Phát triển vũ khí hạt nhân cho Hàn Quốc?
Trong bối cảnh căng thẳng cao độ với Bắc Triều Tiên, một số giới chức trong chính phủ Hàn Quốc đă dự trù đến việc tự phát triển vũ khí nguyên tử, như tường tŕnh của thông tín viên Célio Fioretti từ Seoul ngày 29/10/2024:
“Nếu như người Mỹ rút đi? Đó là kịch bản thảm họa mà chính phủ Hàn Quốc rất lo ngại khi sắp đến bầu cử tổng thống Mỹ 05/11. Là nhà nghiên cứu về chiến lược tại Viện Sejong, ông Cheong Seong Chang thường xuyên thảo luận với chính phủ Seoul về giả thuyết này.
Ông nói: “Donald Trump đă nhắc lại là ông muốn rút lực lượng ra khỏi Hàn Quốc hoặc ít ra là tăng rất cao chi phí mà Seoul phải đảm nhận cho việc duy tŕ lực lượng Mỹ tại miền nam bán đảo Triều Tiên.Việc triệt thoái lực lượng này sẽ tạo ra một nguy cơ rất lớn cho an ninh của chúng tôi.”
Chính phủ Seoul hiện đang xem xét khả năng phát triển một kho vũ khí hạt nhân cho Hàn Quốc để răn đe Bắc Triều Tiên. Nhưng đây chưa phải là lập trường chính thức của tổng thống Yoon Suk Yeol, hiện vẫn muốn trấn an các đồng minh. Tuy vậy, đối với nhà nghiên cứu Cheong Seong Chang, đây là một biện pháp cần thiết. Ông lưu ư: “ Từ đây đến năm 2027, chế độ Bắc Triều Tiên có thể sở hữu đến 240 đầu đạn hạt nhân, một số lượng tương đương với Pháp. Trong bối cảnh như vậy, tôi nghĩ là chúng tôi cũng cần có một kho vũ khí nguyên tử”
Nhưng cho dù chính phủ Seoul có muốn tự phát triển vũ khí hạt nhân, chương tŕnh này cũng khó mà thành hiện thực, bởi v́ Hàn Quốc là một trong những nước kư kết hiệp ước không phổ biến hạt nhân. Cũng không chắc là Washington sẽ tán đồng với một dự án mà cái giá phải trả về mặt chính trị và ngoại giao sẽ rất cao.”
Hiện giờ chưa ai biết cụ thể chính sách ngoại giao nói chung và chính sách châu Á nói riêng của ứng cử viên Dân Chủ Kamala Harris sẽ ra sao, nhưng nếu đắc cử tổng thống Mỹ, chắc là bà Harris phần lớn sẽ đi theo đường lối của người tiền nhiệm Joe Biden.
Củng cố liên minh dưới thời Biden
Trong gần bốn năm qua, chính quyền Biden đă khôi phục thiện chí song phương và ḷng tin của Hàn Quốc vào cam kết quốc pḥng của Hoa Kỳ, vốn đă bị tổn hại bởi những lời chỉ trích thẳng thừng của cựu tổng thống Donald Trump đối với Hàn Quốc, do ông đặt lại vấn đề về giá trị của liên minh Mỹ-Hàn và lần đầu tiên yêu cầu Seoul chia sẻ nhiều hơn gánh nặng quốc pḥng.
Theo trang mạng của Viện Brookings, dưới thời chính quyền Trump, Hàn Quốc đă rất thất vọng v́ bị ông Trump cho là không đóng góp đủ cho quốc pḥng và cho việc duy tŕ lực lượng Hoa Kỳ, mặc dù Seoul đă cung cấp phần lớn lực lượng chiến đấu tiền tuyến chống lại Bắc Triều Tiên, tài trợ gần như toàn bộ chi phí xây dựng căn cứ quân sự lớn nhất ở nước ngoài của Hoa Kỳ và mặc dù Seoul đă đồng ư tăng hỗ trợ thường xuyên hai năm một lần cho lực lượng Hoa Kỳ.
Cũng dưới thời chính quyền Biden, Hoa Kỳ đă mở lại các cuộc tập trận quy mô lớn với quân đội Hàn Quốc, những cuộc tập trận mà Donald Trump đă đơn phương đ́nh chỉ trong khuôn khổ chính sách của ông đối với Bắc Triều Tiên, mà sau đó đă gặp thất bại. Hoa Kỳ cũng đă điều động các thiết bị quân sự chiến lược, bao gồm các oanh tạc cơ có khả năng mang vũ khí hạt nhân, tàu sân bay và tàu ngầm tấn công, đến Hàn Quốc để chứng minh Washington sẵn sàng sử dụng tất cả các loại vũ khí trong kho vũ khí của ḿnh để bảo vệ đồng minh.
Trong cuộc họp thượng đỉnh Mỹ - Hàn vào tháng 4/2023, tổng thống Joe Biden và tổng thống Yoon Suk Yeol đă ra bản Tuyên bố Washington, bao gồm cam kết răn đe mở rộng mạnh mẽ nhất từ trước đến nay của Hoa Kỳ đối với Hàn Quốc. Tuyên bố này cũng thành lập Nhóm tư vấn hạt nhân để thảo luận, lập kế hoạch và phối hợp khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân chiến lược và chiến thuật của Hoa Kỳ. Nhưng Tuyên bố Washington chỉ xoa dịu nhưng không loại bỏ được mối lo ngại của Hàn Quốc rằng một nước Hoa Kỳ tập trung nhiều hơn vào đối nội có thể sẽ không tuân thủ cam kết bảo vệ Hàn Quốc trong trường hợp xảy ra một cuộc khủng hoảng bao gồm cả vũ khí hạt nhân.
Nói chung, ngay cả dưới thời tổng thống Biden, Hàn Quốc vẫn lo lắng về tương lai của liên minh với Hoa Kỳ. Kho vũ khí hạt nhân của Bắc Triều Tiên hiện là mối đe dọa thường trực và quan hệ đối tác Nga-Triều đă tạo ra một mối đe dọa mới khiến Seoul càng quan ngại.
Nhưng theo trang mạng của Viện Brookings, yếu tố chính khiến Hàn Quốc lo lắng đó là việc Trump trở lại Nhà Trắng sẽ chấm dứt cách tiếp cận theo hướng củng cố liên minh của chính quyền Biden. Ông sẽ có giọng điệu chống liên minh mới và sẽ yêu cầu Seoul chia sẻ gánh nặng tài chính nhiều hơn, thậm chí sẽ cắt giảm lực lượng Hoa Kỳ trên bán đảo Triều Tiên.
Cho nên, tác giả bài viết trên trang mạng của Viện Brookings khuyến nghị tổng thống Hoa Kỳ tiếp theo nên xây dựng trên nền tảng vững chắc đă được đặt ra cho sự hợp tác trong tương lai giữa Hoa Kỳ và Hàn Quốc. Tổng thống mới sẽ t́m thấy một đối tác sẵn ḷng ở Seoul để có một quan hệ đối tác toàn diện hơn, bao gồm các vấn đề an ninh, hợp tác kinh tế và công nghệ, biến đổi khí hậu, ổn định chuỗi cung ứng, ǵn giữ ḥa b́nh, hỗ trợ nhân đạo và phát triển. Tận dụng cơ hội này sẽ nâng cao an ninh và vị thế của chính Hoa Kỳ.
Tuy nhiên, việc giải quyết các mối đe dọa vũ khí hạt nhân và vũ khí quy ước của Bắc Triều Tiên vẫn phải là ưu tiên hàng đầu của liên minh. Hoa Kỳ không nên có các bước đi đơn phương đối phó với B́nh Nhưỡng, đặc biệt là các hành động có thể được coi là tín hiệu chấp nhận cho Bắc Triều Tiên sở hữu vũ khí hạt nhânl. Các đồng minh và đối tác của Hoa Kỳ trên toàn cầu sẽ theo dơi cẩn thận cách chính quyền Hoa Kỳ tiếp theo quản lư mối quan hệ với Seoul. Tổng thống Hoa Kỳ tiếp theo sẽ có cơ hội gửi thông điệp về tầm quan trọng của các liên minh và giá trị của lời nói và cam kết của Hoa Kỳ. Việc không truyền tải thông điệp đó sẽ gây ra hậu quả to lớn đối với uy tín và khả năng lănh đạo của Hoa Kỳ.
Zelenskyy: Ukraine sẽ không nhượng lại lănh thổ, bất kể kết quả bầu cử Hoa Kỳ
Tổng thống Volodymyr Zelenskyy vừa nhắc lại tuyên bố rằng Ukraine sẽ không nhượng bộ về lănh thổ, bất kể kết quả bầu cử Hoa Kỳ hay mức độ hỗ trợ liên tục từ Hoa Kỳ.
Ông nhấn mạnh rằng bất kể ai thắng cử ở Hoa Kỳ hay sự ủng hộ chính trị của Hoa Kỳ có thay đổi th́ Ukraine cũng sẽ không thỏa hiệp về lănh thổ của ḿnh.
Trích dẫn:
"Một tổng thống Hoa Kỳ mới có thể tăng cường hoặc giảm bớt sự hỗ trợ cho Ukraine. Việc giảm bớt sự hỗ trợ sẽ tạo cho Nga nhiều cơ hội hơn để chiếm đóng chúng ta và sẽ hạn chế khả năng chiến thắng của chúng ta trong cuộc chiến này. Đó là sự thật."
"Trong trường hợp của Trump (thắng cử), với lập trường của một người hành động, ông đă tuyên bố muốn kết thúc chiến tranh nhanh chóng và t́m ra một số mô h́nh để thực hiện điều đó. Tuy nhiên, nếu Trump t́m cách buộc Ukraine phải giao nộp lănh thổ của ḿnh như một cách để đạt được thỏa thuận với Nga, tôi không thấy điều này khả thi."
Zelenskyy nhấn mạnh rằng Ukraine sẽ không công nhận các vùng lănh thổ bị chiếm đóng của ḿnh là của Nga, "bất kể ai muốn ǵ, ai chiến thắng ở Hoa Kỳ, hay Putin vẫn là nhà lănh đạo Nga trong bao lâu - điều đó đơn giản là không thể".
Trích dẫn: "Trong mọi trường hợp, quyền hiến định của Ukraine không cho phép từ bỏ các lănh thổ nhà nước hợp pháp của ḿnh. Về mặt pháp lư, điều này là không thể, bất kể Putin tưởng tượng ra điều ǵ"
B́nh luận về các hành động quân sự của Ukraine tại Tỉnh Kursk của Nga, Zelenskyy nêu rơ rằng Ukraine không cần lănh thổ của Nga.
Trích dẫn: "Chúng tôi không chiếm đóng bất cứ thứ ǵ – chúng tôi đă tạo ra một vùng đệm, cùng loại mà họ muốn thiết lập để chống lại chúng tôi theo hướng đó... Chúng tôi không có kế hoạch sống ở đó, cũng không chiếm đất của họ – điều đó không liên quan ǵ đến chúng tôi. Mục tiêu của chúng tôi là giành lại lănh thổ của chính ḿnh. Nếu, trong việc chấm dứt chiến tranh, thông qua các bước ngoại giao, hoặc thậm chí là các hành động quân sự chiến thuật hiện tại trên chiến trường, hoạt động này có tác động hiệu quả, chúng tôi sẽ sử dụng nó."
Nguyễn Đ́nh Bổn
Trước kỳ bầu cử tổng thống Mỹ năm nay, cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ thường có xu hướng ủng hộ các ứng cử viên đảng Cộng ḥa. Truyền thống này được biết tới kể từ khi những di dân Việt đến Mỹ tị nạn sau cuộc chiến tranh Việt Nam. Lịch sử di dân của người Việt, theo các nhà phân tích, đă tạo ra sự khác biệt trong quan điểm chính trị của họ so với những sắc dân gốc Á khác tại Mỹ, những người phần lớn nghiêng về đảng Dân chủ.
“Chúng tôi thấy người Mỹ gốc Á nói chung ủng hộ ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ (nhưng) cộng đồng người Việt theo truyền thống là những người ủng hộ đảng Cộng ḥa nhiều nhất,” Christine Chen, đồng sáng lập kiêm giám đốc điều hành của Asian Pacific Islander American Vote (APIAVote), một tổ chức phi đảng phái thúc đẩy tiếng nói của cộng đồng châu Á và các đảo Thái B́nh Dương thông qua việc bỏ phiếu và sự gắn kết dân sự của họ, nói với VOA.
Nhưng điều này đang thay đổi, theo khảo sát của APIAVote.
Khảo sát mới của APIAVote đưa ra chỉ hơn 1 tháng trước ngày bầu cử 5/11, cho thấy người gốc Việt lại là nhóm ủng hộ lớn nhất cho ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ, Phó Tổng thống Kamala Harris, người đă thay Tổng thống Joe Biden để tranh cử khi ông rút lui vào đầu tháng 9.
Bảy mươi bảy phần trăm (77%) người Việt nói rằng họ “sẽ có xu hướng bỏ phiếu cho Kamala Harris” khi được hỏi về lựa chọn giữa bà Harris với ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng ḥa Donald Trump hay một ứng viên nào đó, theo khảo sát được thực hiện với những người đủ tư cách đi bầu và đă đăng kư bỏ phiếu. Người gốc Việt là nhóm cử tri ủng hộ lớn nhất trong các nhóm Mỹ gốc Á, gồm Ấn Độ với 69%, Philippines 68% và Nhật Bản 67%, vốn là những sắc dân có lượng cử tri thiên về đảng Dân chủ nhiều nhất từ trước tới nay. Con số ủng hộ của người gốc Việt cao hơn rất nhiều so với mức trung b́nh 64% người Mỹ gốc Á ủng hộ bà Harris.
Điều này cho thấy một sự thay đổi lớn so với kỳ bầu cử năm 2020, khi người gốc Việt là nhóm ủng hộ đảng Dân chủ ít nhất. Trong khảo sát của APIAVote 4 năm trước, chỉ có 36% người Việt có xu hướng ủng hộ ông Joe Biden, ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ lúc đó, so với 65% người gốc Ấn, 61% người gốc Nhật – cũng là 2 nhóm sắc dân dẫn đầu – và các nhóm khác như Hàn Quốc, Trung Quốc, Philippines đều có lượng cử tri ủng hộ ông Biden cao hơn.
Cộng đồng Việt lúc đó là nhóm lớn nhất ủng hộ ông Trump, ứng viên của đảng Cộng ḥa tái tranh cử tổng thống trước ông Biden, người lần đầu ra tranh cử. Với 48% ủng hộ ông Trump, lượng người gốc Việt muốn bầu cho đương kim tổng thống lúc đó cao hơn mức trung b́nh 30% của các sắc dân gốc Á nói chung.
Nhưng trong kỳ bầu cử này, người gốc Việt lại là nhóm sắc dân có số lượng cử tri ít nhất có thiên hướng bầu cho ông Trump. Chỉ có 20% người gốc Việt nói rằng họ ủng hộ cựu tổng thống của đảng Cộng ḥa, thấp hơn so với tất cả các nhóm sắc dân khác trong cộng đồng Mỹ gốc Á.
Theo bà Chen, xu hướng chuyển dịch quan điểm chính trị này của người gốc Việt đă bắt đầu cách đây vài năm.
“Vào năm 2022, với cuộc khảo sát, chúng tôi thực sự bắt đầu thấy một sự thay đổi khi cử tri gốc Việt bắt đầu cho thấy họ độc lập hơn nhiều và một số người trong số họ bắt đầu chuyển sang Dân chủ, ủng hộ đảng Dân chủ hay thậm chí nhận ḿnh là đảng viên Dân chủ,” bà Chen nói và cho biết bà không ngạc nhiên v́ sự thay đổi này v́ xu hướng này đang tiếp diễn từ năm 2022, vốn là kỳ bầu cửa giữa kỳ ở Mỹ.
“Nhưng tôi nghĩ trong kỳ bầu cử này, mọi điều đều có thể xảy ra,” bà Chen nói. “Tuy nhiên, tôi thấy rằng kể từ khi bà Harris trở thành ứng cử viên, đă có nhóm ‘Người Mỹ gốc Việt ủng hộ Harris’. Họ rất năng nổ.”
Nhận định về sự thay đổi này, bà Chen nói rằng “trong những năm của thập kỷ 1990 và 2000, các ứng viên của đảng Cộng ḥa nhận được sự ủng hộ của những người (gốc Việt) lớn tuổi và cộng đồng tị nạn v́ họ đă thúc đẩy mạnh mẽ rằng họ thực sự giỏi (về chống) chủ nghĩa Cộng sản.”
“Nhưng những người Mỹ gốc Việt, giờ đây là thế hệ thứ hai, những người có lẽ trẻ hơn, giờ đă đến tuổi trưởng thành và đủ điều kiện bỏ phiếu,” bà Chen nói. “Và họ không nhất thiết chỉ tập trung vào chủ nghĩa Cộng sản. Họ có xu hướng nh́n rộng hơn về những vấn đề khác quan trọng đối với họ. Và đó là lư do tại sao lại thực sự có sự thay đổi này.”
Người Mỹ gốc Việt chiếm khoảng 10% dân số người Mỹ gốc Á tại Mỹ và nhóm sắc dân phát triển nhanh nhất cũng như là khối cử tri ngày càng quan trọng của Hoa Kỳ, theo khảo sát của Pew. Dữ liệu điều tra dân số năm 2021 cho thấy người gốc Việt là cộng đồng gốc Á lớn thứ 4 tại Mỹ – sau Trung Quốc, Ấn Độ và Philippines, chiếm khoảng 2,3 triệu người.
‘Bỏ phiếu cho ứng viên phù hợp giá trị của ḿnh’
Vũ Nguyễn, một cử tri gốc Việt sinh ra và lớn lên ở Oakland, California, cho biết anh “luôn bỏ phiếu dựa trên những vấn đề và cho các ứng cử viên phù hợp với các giá trị của tôi và nhu cầu của cộng đồng”, nhưng không muốn tiết lộ sẽ bầu cho ai vào ngày 5/11.
Anh Vũ, hiện là quản lư về gắn kết cộng đồng tại California Healthy Nail Salon Collaborative (CHNSC), một tổ chức chuyên giúp những người làm việc tại các cửa hàng làm móng tay móng chân có quyền lợi và môi trường làm việc tốt hơn. Trong mùa bầu cử, theo anh Vũ cho biết, anh và các thành viên tại CHNSC gọi điện tới các cử tri gốc Việt để “t́m cách giúp họ hiểu biết về các quyền bỏ phiếu, ư nghĩa của việc chia sẻ tiếng nói của họ.”
Nhận xét về sự thay đổi trong quan điểm chính trị của người Mỹ gốc Việt, anh Vũ nói rằng “cộng đồng người Việt đang quan tâm tới nhiều vấn đề hơn so với những kỳ bầu cử trước đây.”
“Cộng đồng đang thay đổi sự ủng hộ chính trị của họ dựa trên cách những vấn đề tác động đến cuộc sống hàng ngày của họ,” anh Vũ, nói. “Điều tôi nhận thấy khi giúp những người làm việc tại tiệm làm móng là có thể, họ hướng đến một ứng cử viên ủng hộ mạnh mẽ hơn các biện pháp bảo vệ người lao động, dịch vụ chăm sóc sức khỏe giá cả phải chăng và quyền tiếp cận sức khỏe sinh sản, vốn đang trở thành những yếu tố chính trong việc quyết định bỏ phiếu của họ.”
Kỳ thị chủng tộc, phá thai, kinh tế, biến đổi khí hậu, tội ác và bạo lực là những vấn đề người gốc Việt quan tâm nhất khi đi bỏ phiếu vào tháng 11, theo khảo sát của APIAVote.
Trong thời gian làm tổng thống, ông Trump đă đưa ra những phát ngôn giữa thời kỳ đại dịch COVID khiến kỳ thị chủng tộc tăng cao đối với người gốc Á. Ông cũng là người nhiều lần t́m cách xóa bỏ chính sách bảo hiểm y tế giá cả phải chăng Obamacare do Tổng thống tiền nhiệm của ông, Barack Obama, đưa ra. Ṭa án Tối cao Mỹ, với 3 thẩm phán do ông Trump bổ nhiệm, đă xóa bỏ án lệ Roe v. Wade vốn bảo vệ quyền nạo phá thai của phụ nữ ở cấp liên bang để trao quyền quyết định cấm hay không cho các tiểu bang. Bà Harris cho biết, nếu được bầu vào Nhà Trắng, bà sẽ “tự hào” kư lệnh phục hồi quyền tự do được quyết định về nạo phá thai cho phụ nữ.
Về mặt kinh tế, ông Trump có sự ủng hộ mạnh mẽ hơn so với bà Harris khi nhiều người cho rằng vị cựu tổng thống tỷ phú có khả năng điều hành nền kinh tế tốt hơn trong khi chính quyền Biden-Harris phải vật lộn để khống chế mức lạm phát cao v́ hậu quả của đại dịch COVID.
‘Có sự khác biệt về quan điểm trong các thế hệ người gốc Việt’
Ông Baoky Vu, người từng là thành viên ban cố vấn tổng thống dưới thời Bush và thành viên trong ban bầu cử tiểu bang Georgia, cho biết rằng theo sự quan sát của ông “khối người Việt ủng hộ đảng Dân chủ giờ đây cao hơn những sắc dân khác” trong cộng đồng Mỹ gốc Á.
Theo người từng là di dân Việt tới Mỹ sau năm 1975, có sự khác biệt giữa các thế hệ người gốc Việt về quan điểm chính trị và rằng thế hệ của “những cử tri trẻ, những cử tri chưa đến trung niên hứng khởi (đi bầu) v́ họ thấy đây là cơ hội để ḿnh bước đến một con đường mới.”
Khảo sát cho thấy, 77% cử tri gốc Việt nói rằng họ “chắc chắn” sẽ bỏ phiếu trong kỳ bầu cử năm nay.
Kể từ khi thay thế ông Biden trong cuộc đua với ông Trump, bà Harris trở thành ứng cử viên trẻ hơn của đảng Dân chủ và tạo được ấn tượng đối với người gốc Việt. Theo khảo sát của APIAVote, 63% người gốc Việt có tấn tượng tốt với bà Harris so với 30% giành cho ông Trump.
“Trong 8 năm qua, ông Trump là người chỉ lo đến vấn đề cho ông ấy thôi… và ông ấy đă gây nên một hoàn cảnh chính trị khá ngột ngạt, nhất là ông đă từ chối chấp nhận kết quả cuộc bầu cử năm 2020,” ông Baoky, người được bầu làm đại cử tri của Georgia nhưng đă từ chức v́ quyết định không bỏ phiếu cho ông Trump trong cuộc bầu cử năm 2016, nói.
Ông Trump cho rằng có gian lận trong bầu cử và đă bị luận tội liên quan đến việc kích động cuộc bạo loạn ngày 1/6/2021 vào quốc hội Mỹ khi các nhà lập pháp chứng thực kết quả chiến thắng cho ông Biden. Tuy nhiên, ông Trump đều được tha bổng trong cả 2 lần luận tội, gồm cả lần đầu v́ cáo buộc lạm dụng quyền lực.
“(Người gốc Việt) thay đổi cái nh́n v́ đây là một người hướng về tương lai và một người kia th́ lại hướng về quá khứ,” ông Baoky, thành viên của nhóm Republicans for Harris (Người Cộng Ḥa ủng hộ Harris) đi vận động những người Cộng ḥa bầu cho bà Harris ở tiểu bang quê nhà của ông ở Georgia, nói.
Theo bà Chen, chiến dịch tranh cử của bà Harris đă đầu tư nguồn lực và chú ư tới cộng đồng người Mỹ gốc Á, trong đó có người gốc Việt, và “nó có thể thực sự mang lại hiệu quả.”
Người phát ngôn cho chiến dịch tranh cử Harris-Walz chuyên về người Mỹ gốc Á, Hawaii bản địa và các đảo Thái B́nh Dương, Andrew Peng, cho VOA biết rằng bà Harris “đă tranh đấu cho các vấn đề quan trọng đối với cộng đồng người Mỹ gốc Á và người Mỹ gốc Việt – từ đầu tư vào tầng lớp trung lưu và các doanh nghiệp nhỏ đến việc giữ cho cộng đồng an toàn khỏi bạo lực súng đạn và bảo vệ quyền tự do của chúng ta.”
Ông Peng c̣n nói rằng chiến dịch Harris-Walz đă và đang hợp tác chặt chẽ với khoảng một chục nhóm cơ sở như “Người Mỹ gốc Việt ủng hộ Harris” và đầu tư đáng kể vào truyền thông trả phí cũng như tổ chức các sự kiện tiếp xúc trực tiếp cử tri theo từng nền văn hóa cụ thể để tiếp cận cử tri Mỹ gốc Á ở mọi tiểu bang chiến trường.
Chiến dịch của bà Harris đă tung ra 3 quảng cáo trả phí nhắm vào cộng đồng người gốc Á tại các tiểu bang chiến trường, nơi có thể quyết định sự chiến thắng của một ứng viên khi cuộc đua vô cùng sít sao, trong đó có một video nói về người mẹ gốc Ấn Độ của bà.
Chiến dịch tranh cử Trump-Vance không phản hồi yêu cầu b́nh luận của VOA về sự thay đổi trong quan điểm chính trị của người Mỹ gốc Việt khi chuyển hướng từ ủng hộ ông Trump sang ủng hộ ứng cử viên đảng Dân chủ, nay là bà Harris. Ông Trump đă có một cuộc tiếp xúc với những người ủng hộ gốc Việt ở Eden Center, Virginia, vào cuối tháng 8 vừa qua, tại đó ông nói rằng “cộng đồng người Việt yêu quư tôi.”
Khảo sát gần đây nhất của Pew đưa ra vào năm 2023 cho thấy 51% cử tri gốc Việt đă đăng kư đi bầu tự nhận họ hoặc thiên về Đảng Cộng ḥa trong khi phần lớn những người Mỹ có gốc châu Á khác có thiên hướng gắn kết với đảng Dân chủ.
Nhận định về sự chuyển biến trong quan điểm chính trị của người gốc Việt ở Mỹ, Nu-Anh Tran, phó giáo sư Khoa lịch sử và Viện nghiên cứu châu Á và người Mỹ gốc Á của Đại học California phân viện Berkeley, nói với VOA rằng “hầu hết người Mỹ gốc Việt đều có nguồn gốc từ Việt Nam Cộng ḥa và nền chính trị của Việt Nam Cộng ḥa rất đa dạng, bao gồm cả khuynh hướng dân chủ và tiến bộ cũng như những khuynh hướng độc đoán, quân phiệt.”
“Cách các quan điểm chính trị được tập trung và được định h́nh ở Việt Nam Cộng ḥa không nhất thiết phải phản ánh trực tiếp vào chính trị đảng phái của Mỹ, và ngay cả những cử tri gốc Việt bỏ phiếu cho cùng một đảng cũng có thể có quan điểm chính trị khác biệt khi đặt trong bối cảnh chính trị miền Nam Việt Nam,” bà Nu-Anh, một nhà sử học chuyên nghiên cứu về miền Nam Việt Nam thập niên 1960, nói.
Trong khi đó Tiến sỹ Y Thien Nguyen, phó giáo sư của khoa nghiên cứu châu Á Thái B́nh Dương tại Đại học California phân viện Dominguez Hills, cho rằng cần phải chờ xem mức độ của sự thay đổi có đến mức như các cuộc khảo sát hay không sau ngày bầu cử. Nhưng ông nói ông “tự tin rằng có một sự chuyển biến” trong quan điểm chính trị của người gốc Việt.
“Có một sự thay đổi trong cách người Mỹ gốc Việt tiếp cận ông Trump và cách họ nh́n nhận bà Harris. Bởi v́ đây là bối cảnh chính trị rất khác so với những ǵ chúng ta biết tới từ năm 2020,” Tiến sĩ Y, từng là thành viên của Trung tâm nghiên cứu Hoa Kỳ - Việt Nam tại Đại học Oregon, nói và cho biết có những yếu tố đóng góp vào xu hướng thay đổi này, trong đó có sự mở rộng của thế hệ trẻ người gốc Việt – những người quan tâm nhiều hơn đến công bằng xă hội.
Từ California, nơi có cộng đồng người Việt di tản sau chiến tranh lớn nhất ở Mỹ, anh Vũ cho biết gia đ́nh anh cũng nằm trong số những người phải rời bỏ Việt Nam và giờ đây anh sẽ bầu chọn cho ứng cử viên nào tốt nhất cho cộng đồng của ḿnh. Anh Vũ, thuộc thế hệ người gốc Việt sinh ra ở Mỹ, cho rằng “đảng Dân chủ nhiều khả năng sẽ bảo vệ người lao động, các doanh nghiệp nhỏ và những thứ tương tự, đặc biệt là cộng đồng người nhập cư.”
“Tôi quan tâm tới những vấn đề về chăm sóc sức khỏe, kinh tế, giáo dục. Đó là những vấn đề cơ bản ảnh hưởng tới tất cả mọi người, nhưng cũng quan tâm đến các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và các cộng đồng di dân,” anh Vũ, 33 tuổi, nói và cho biết anh đă bỏ phiếu bầu tổng thống trong mọi cuộc bầu cử kể từ khi anh đủ tuổi đi bầu.
“Đó là những vấn đề mà tôi thấy quan trọng đối với tôi v́ chúng ảnh hưởng trực tiếp đến những người tôi đang làm việc cùng và quan tâm đến, bao gồm cả mẹ tôi, người đang làm tại một tiệm làm móng, và những nhân viên trong các tiệm nail.”
Khảo sát APIAVote 2024
36% người gốc Việt quan ngại “tin giả, thông tin sai” về ứng cử viên
34% người gốc Việt quan ngại về bạo loạn hậu bầu cử
49% người gốc Việt quan ngại về các thách thức pháp lư đối với cuộc bầu cử
51% người gốc Việt tin bà Harris kiểm soát quan hệ Mỹ - Trung Quốc tốt hơn ông Trump
29% người gốc Việt tin ông Trump kiểm soát quan hệ Mỹ - Trung Quốc tốt hơn bà Harris
50% người gốc Việt tin bà Harris kiểm soát quan hệ Mỹ - Đài Loan tốt hơn ông Trump
25% người gốc Việt tin ông Trump kiểm soát quan hệ Mỹ - Đài Loan tốt hơn bà Harris
Trong nhiệm kỳ tổng thống trước đây của ông Donald Trump, Thủ tướng Israel đă phấn khởi đến mức lấy tên của chủ nhân Nhà Trắng đặt cho một cụm dân cư tại Israel.
Cao nguyên Trump (Trump Heights) là một cụm gồm những ngôi nhà lắp ghép, nằm biệt lập tại một khu vực đầy đá sỏi, rải rác bom ḿn trên Cao nguyên Golan, một bức tượng chim đại bàng và bảy giá đỡ nến, c̣n được gọi là cây menorah, vươn cao ngay ở cổng vào. Những đỉnh núi sắc tím nhạt vươn lên bầu trời trong xanh ở phía chân trời.
Đây là phần thưởng mà Trump nhận được khi công nhận tuyên bố chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan, chiếm được từ Syria trong cuộc chiến năm 1967 và sau đó được đơn phương sáp nhập. Bước đi của ông Trump đă phá bỏ chính sách nửa thế kỷ của Mỹ và sự đồng thuận rộng răi của quốc tế.
Câu hỏi đối với cư dân ở đây – gồm hai chục gia đ́nh và một vài binh sĩ cùng cư trú – là ứng cử viên Đảng Cộng ḥa Trump hay đối thủ Đảng Dân chủ Kamala Harris sẽ có tác động ra sao đến lợi ích của Israel trong khu vực hiện nay.
Ông Elik Goldberg và vợ là bà Hodaya đă chuyển đến sống tại Cao nguyên Trump cùng bốn đứa con v́ họ cho rằng một cộng đồng nhỏ ở vùng thôn quê th́ có an ninh tốt hơn.
Kể từ vụ tấn công của tổ chức Hamas vào ngày 7/10/2023 tại miền nam Israel, vợ chồng ông Elik đă chứng kiến cuộc chiến tranh giữa Israel với Hezbollah, một đồng minh của Hamas, leo thang dọc theo biên giới phía bắc giáp với Lebanon, cách ngôi nhà của họ hơn 16 km.
"Trong năm qua, không gian xanh tuyệt đẹp của chúng tôi đă bị nhuốm màu khói lửa, c̣n khung cảnh đáng yêu mà chúng tôi nh́n thấy giờ đây đầy rẫy những tên lửa mà Hezbollah đang bắn về phía chúng tôi," Elik nói.
"Đây là một vùng chiến sự và chúng tôi không biết khi nào sẽ chấm dứt."
Ông Elik nói với tôi rằng ông muốn chính quyền tổng thống mới của Mỹ "thực hiện điều đúng đắn". Khi tôi hỏi điều đúng đắn đó có nghĩa là ǵ, ông trả lời, "hăy ủng hộ Israel".
"Hăy ủng hộ người tốt và hăy có chung nhận thức giữa sai và đúng," ông Elik cho biết.
Đây là thứ ngôn ngữ mà bạn nghe được rất nhiều ở Israel. Đây cũng là thứ ngôn ngữ mà ông Trump hiểu.
Ông Trump được nhà lănh đạo Israel, Benjamin Netanyahu, yêu thích trong nhiệm kỳ tổng thống trước đây của ông v́ đă hủy bỏ thỏa thuận hạt nhân Iran vốn bị Israel phản đối, đóng vai tṛ trung gian cho các thỏa thuận b́nh thường hóa lịch sử với một số quốc gia Ả Rập và công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel - đi ngược lại với chính sách ngoại giao của Mỹ trong nhiều thập kỷ.
Ông Netanyahu từng gọi ông Trump là "người bạn tốt nhất mà Israel từng có ở Nhà Trắng".
Khi ngày bầu cử tổng thống Mỹ đang đến gần, Thủ tướng Israel đă không giấu giếm lời ngợi ca của ḿnh đối với ứng cử viên từ Đảng Cộng ḥa và các cuộc thăm ḍ cho thấy không chỉ có một ḿnh ông Netanyahu.
Theo các cuộc khảo sát gần đây, khoảng hai phần ba người Israel muốn ông Trump trở lại Nhà Trắng.
Chưa đến 20% người được khảo sát muốn bà Kamala Harris giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống.
Theo một cuộc thăm ḍ, con số đó giảm xuống chỉ c̣n 1% trong số những người ủng hộ ông Netanyahu.
Cô Gili Shmuelevits, 24 tuổi, đang mua sắm tại chợ Machane Yehuda ở Jerusalem, cho biết bà Harris "đă bộc lộ con người thật" của ḿnh khi đồng t́nh với một người biểu t́nh cáo buộc Israel phạm tội diệt chủng. Phó Tổng thống Mỹ khi đó nói "những ǵ ông ta nói là có thật".
Sau đó, bà Harris giải thích là bà không tin Israel đang phạm tội diệt chủng.
Cô Rivka, trong lúc đang mua sắm gần đó, cho biết cô "ủng hộ Donald Trump 100%".
"Ông Trump quan tâm nhiều hơn đến Israel. Ông Trump cứng rắn hơn với những kẻ thù của chúng tôi và ông ấy không hề sợ hăi," cô Rivka nói.
"Tôi nghĩ mọi người không yêu thích ông Trump, nhưng tôi không cần phải yêu thích ông ấy. Tôi cần ông Trump trở thành một đồng minh tốt của Israel."
Đối với nhiều người sống tại đây, các đồng minh tốt không bao giờ gây áp lực, chỉ trích hay ḱm hăm. Cuộc chiến tranh ở Dải Gaza đă gây chia rẽ giữa Israel và đồng minh Mỹ của họ.
Bà Harris lên tiếng nhiều hơn trong việc kêu gọi có một lệnh ngừng bắn ở Dải Gaza và nhấn mạnh nhiều hơn đến các vấn đề nhân đạo.
Sau khi gặp ông Netanyahu tại Nhà Trắng vào tháng 7, bà Harris cho biết sẽ "không im lặng" về t́nh h́nh ở Gaza và cho biết bà đă bày tỏ với nhà lănh đạo của Israel về "quan ngại nghiêm trọng trước nỗi thống khổ của con người" và cái chết của những thường dân vô tội.
Ông Trump đă định h́nh chấm dứt chiến tranh Gaza theo hướng "một chiến thắng" cho Israel và trong quá khứ đă phản đối một lệnh ngừng bắn ngay lập tức, được cho là đă nói với ông Netanyahu "hăy cứ làm những ǵ mà ông cần phải làm".
Nhưng nhiều người dân Palestine có ít hy vọng về cả hai ứng cử viên tổng thống.
"Nh́n chung th́ Đảng Dân chủ tệ, nhưng nếu Trump đắc cử th́ t́nh h́nh sẽ c̣n tệ hại hơn," ông Mustafa Barghouti, một nhà phân tích và chính trị gia Palestine có uy tín ở khu vực Bờ Tây bị chiếm đóng, nói.
"Điểm khác biệt chính là bà Kamala Harris sẽ nhạy cảm hơn đối với sự chuyển biến trong dư luận Mỹ và điều này nghĩa là có nhiều sự ủng hộ hơn đối với một lệnh ngừng bắn."
Chiến tranh Gaza đă làm gia tăng áp lực từ các đồng minh của Hoa Kỳ như Ả Rập Xê Út về việc tiến tới có một nhà nước Palestine.
Nhưng không ứng cử viên tổng thống nào đặt chuyện thành lập một nhà nước Palestine lên đầu chương tŕnh nghị sự của họ.
Khi được đặt câu hỏi trong các cuộc tranh luận tổng thống rằng liệu ông có ủng hộ giải pháp về một nhà nước Palestine hay không, ông Trump trả lời: "Tôi phải xem đă."
Nhiều người Palestine đă từ bỏ việc đặt hy vọng vào lời hứa về một nhà nước Palestine và nh́n chung là không c̣n tin vào sự ủng hộ của Mỹ về vấn đề này.
"Cảm giác chung là Mỹ đă thất bại hoàn toàn trong việc bảo vệ luật pháp quốc tế, đă không ít lần làm người Palestine thất vọng [và] hoàn toàn thiên vị cho Israel," ông Mustafa Barghouti chia sẻ.
"Giải pháp một nhà nước Palestine chỉ là khẩu hiệu hô hào mà thôi."
Liên quan đến các vấn đề khu vực rộng lớn hơn như Iran, hai ứng viên tổng thống trong lịch sử có cách tiếp cận khác nhau, trong đó ông Trump gần đây đă khuyên Israel "nên nện vào mục tiêu hạt nhân trước rồi lo phần c̣n lại sau".
Ông Trump đưa ra phát biểu này trước khi Israel oanh kích vào Iran để trả đũa cho một cuộc tấn công bằng tên lửa của Iran vào đầu tháng 10.
"Có lẽ Trump sẽ cứng rắn hơn và người Iran sẽ ái ngại hơn nếu ông ấy làm tổng thống," cựu Đại sứ Israel tại Mỹ Danny Ayalon nói, nhưng ông cũng nói rằng người ta đang quá cường điệu khác biệt giữa hai ứng cử viên.
Cả bà Harris và ông Trump đều đang nói đến có một thỏa thuận mới để ngăn chặn chuyện Iran phát triển vũ khí hạt nhân và cả hai đều muốn mở rộng các thỏa thuận b́nh thường hóa ngoại giao giữa Israel và các nước Ả Rập láng giềng - đặc biệt là Ả Rập Xê Út.
Điểm khác biệt sẽ là cách tiếp cận của hai ứng viên.
"Tôi nghĩ nếu bà Kamala Harris [ở Nhà Trắng], hướng đi sẽ là từ dưới lên," ông Danny Ayalon nhận định, nghĩa là lệnh ngừng bắn ở Gaza và Lebanon sẽ được đưa ra đầu tiên, trước khi chuyển sang các câu hỏi lớn hơn về Iran hoặc các liên minh mới trong khu vực.
Về phần Trump, ông Ayalon cho rằng “hướng giải quyết sẽ là từ trên xuống - ông Trump sẽ tiến thẳng đến thủ đô Tehran và từ đó cố gắng giải quyết tất cả các hạn chế và điểm nóng khác nhau trên khắp Trung Đông”.
Những người trong hệ thống chính trị ở cả Israel và Mỹ đều xem bà Kamala Harris có khuynh hướng gần hơn với các lập trường lưỡng đảng truyền thống của Mỹ trong chính sách đối ngoại ở Trung Đông, c̣n ông Donald Trump là người khó đoán, không muốn Mỹ dính dáng đến các cuộc xung đột ở nước ngoài và có thể dễ đưa ra một thỏa thuận tùy tiện.
Nhưng Đại sứ Ayalon cho rằng không chỉ chính sách mới tác động đến tâm lư của công chúng ở Israel.
"Ông Biden đă sát cánh cùng Israel trong suốt cả năm," ông nói.
"Nhưng không có những h́nh thức công nhận từ Biden, [chẳng hạn] ông ấy đă không mời lănh đạo Israel đến Nhà Trắng - những thứ mang tính h́nh thức hơn là thực chất".
Khi nói đến mối quan hệ Mỹ-Israel, ông Ayalon cho rằng những cử chỉ và cảm xúc được bày tỏ công khai đều đóng quan trọng.
"Nhiều yếu tố mang tính cá nhân. [Các] lợi ích chung là chuyện hiển nhiên, nhưng tính cách cũng quan trọng."
Một trong những vị khách mời của cựu TT Trump tại buổi bế mạc vận động tranh cử ở New York đă so sánh người dân Puerto Rico, và đảo quốc của họ (thuộc địa của Mỹ) là đảo rác. UCV chức vụ Thống Đốc bang Puerto Rico của đảng Cộng Ḥa, một trong những người ủng hộ cựu TT Trump, bà Jenniffer González-Colón cũng đă lên tiếng cho rằng sự kiện mang người Puerto Rican ra đùa cợt - chà đạp có thể sẽ ảnh hưởng đến kết quả cuộc bầu cử này v́ 5 trong 7 bang tranh chấp mùa bầu cử này có rất nhiều cử tri người Puerto Rican.
* 300,000 cử tri Puerto Rican tại bang Pennsylvanian.
* 100,000 cử tri Puerto Rican tại bang North Carolina.
* 60,000 cử tri Puerto Rican tại bang Arizona.
* 50,000 cử tri Puerto Rican tại bang Wisconsin.
* 40,000 cử tri Puerto Rican tại bang Nevada.
TT Biden đă lên tiếng về sự kiện này, ông bảo vệ người Puerto Rican, và ông nói "những người ủng hộ Trump mới là rác." Phía Biden đă lên tiếng đính chính rằng ư của TT Biden ám chỉ những người trong ṿng tṛn của Trump chứ không phải những cử tri ủng hộ Trump. Phía cựu TT Trump đă nắm bắt cơ hội vạ miệng của TT Biden, cựu TT Trump đă nói "Người không yêu nước Mỹ, không yêu cử tri Mỹ, không xứng đáng làm Tổng Thống Mỹ!" Chỉ c̣n 6 ngày nữa cử tri Mỹ sẽ xuống đường bỏ phiếu cho cuộc bầu cử lịch sự này.
Cựu TT Trump nói ông không biết danh hài phát biểu những lời xúc phạm người Puerto Rican, và chính ông cũng không nghe danh hài nói lời mạ lị. Riêng UCV PTT, JD Vance đă lên tiếng về sự kiện này, ông nói "người Mỹ nên bớt nhạy cảm về vấn đề nhỏ nhặt." Cho đến hôm nay, đảng Cộng Ḥa cũng chưa chính thức lên tiếng xin lỗi cộng đồng người Puerto Rican, liệu sự kiện này có phải là một cọng rơm làm găy lưng lạc đà hay không?
Một trong những celeb nổi tiếng của Hoa Kỳ là người Puerto Rican, ngôi sao Hollywood, Jennifer Lopez vừa lên tiếng sẽ đồng hành cùng PTT Kamala Harris tại buổi vận động tranh cử tại Las Vegas, bang Nevada vào thứ năm này để kêu gọi cử tri Puerto Rican ủng hộ bà Harris.
Clarence Dũng Taylor
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
