Vào ngày 30 tháng 9, giữa cơn băo nhiệt đới Helene cướp đi sinh mạng của 250 người dân ở các bang miền Nam nước Mỹ, với 206 người vẫn c̣n mất tích, cùng với thiệt hại khoảng 38 tỷ đô la Mỹ, Donald Trump đă cáo buộc Cơ quan Quản lư T́nh trạng Khẩn cấp Liên bang (FEMA) “đi chệch hướng, không giúp đỡ người dân ở các khu vực của Đảng Cộng ḥa“, mặc dù cơ quan này đă cung cấp $32 triệu đô trợ giúp cho các hộ gia đ́nh ở bang North Carolina, $87 triệu cho bang Florida, $57 triệu cho South Carolina và $632.000 cho Tennessee, cộng thêm $31 triệu nữa cho các hộ gia đ́nh ở bang Georgia, nơi đă chỉ không nghiêng về phí ông [Trump] một chút vào năm 2022.
Đây chính là Donald Trump đặc hiệu mà tính chất nổi bật nhất là ông ta có vẻ tin vào mọi dối trá mà ḿnh nói ra, đây có thể là bí quyết đằng sau khả năng khiến hàng triệu người cũng tin vào chúng. Từ rất lâu trước khi ông ra tranh cử chức vụ công, ông đă xổ toẹt hầu như mọi cơ quan công quyền mà ông từng tiếp xúc, do đó gây nguy hiểm cho chính nền dân chủ. Việc phá hủy niềm tin vào các cơ quan công quyền chính là phá hủy bản sắc chung của một quốc gia.
Ông đă tấn công Cục Điều tra Liên bang (FBI), trước đây được coi – đúng hay sai – là cơ quan thực thi pháp luật hàng đầu tại Hoa Kỳ nếu không muốn nói là trên toàn thế giới, gọi cơ quan này là “quái vật chính trị”. Ông đă gọi các ṭa án là “tṛ đùa” và “nguồn tếu táo”. Ông đă gọi các công tố viên da đen là “thú vật” và “cuồng tín” và cáo buộc họ phân biệt chủng tộc. Ông đă từng nói rằng thẩm phán Liên bang Gonzalo Curiel sinh ở Indiana, người đă đưa ra phán quyết không thuận lợi về bức tường biên giới của Trump (1), không thể vô tư v́ ông [Curiel] là “người Mexico”. Các cuộc tấn công của ông vào báo chí độc lập, một trong những thành tŕ của nền dân chủ, là không ngừng nghỉ. Chỉ có 12% những người theo ông tin vào báo chí chính thống. Quá nhiều người theo ông đă đáp trả bằng việc dọa giết chết nhân viên bầu cử, cảnh sát, thẩm phán, nhà báo và giờ tới FEMA đang cố gắng cứu mạng người sau cơn băo ập vào miền Nam [nước Mỹ].
Châu Á phải biết rằng mối đe dọa cơ bản của Trump đối với nền dân chủ Hoa Kỳ là có thật. Điều này quan trọng đối với châu Á, nơi mà đối với nhiều chính phủ, Hoa Kỳ vẫn là quốc gia không thể thiếu. Nh́n từ góc nh́n cách xa 10.000 km, nơi chính quyền Biden đă phải mất 4 năm để xây dựng lại cấu trúc ngoại giao phức tạp mà Trump và hai bộ trưởng ngoại giao kém năng lực của ông đă hủy hoại khi ông c̣n ở Nhà Trắng. Ư tưởng rằng Trump có thể trở lại làm tổng thống dường như không thể hiểu nổi khi ông đang quậy phá uy tín của các cơ quan dân chủ.
Những lời lăng mạ của ông không chỉ là những cuộc tấn công vào cá nhân. Chúng c̣n gieo rắc sự nghi ngờ về tất cả các cơ quan dân chủ. Những lời nói dối này đă lây nhiễm tới những người theo ông. Vào năm 2023, trong số những cử tri của Đảng Cộng ḥa, chỉ có 17% có cái nh́n tích cực về FBI và 56% nh́n tiêu cực. Khoảng 43% số người trả lời cuộc thăm ḍ của Politico tin rằng việc truy tố Trump được bày ra là để giúp tổng thống Joe Biden. 45% chỉ phần nào hoặc rất không tin tưởng Trung tâm Kiểm soát và Pḥng ngừa Dịch bệnh (CDC) sau các cuộc tấn công của ông trong đại dịch Covid-19. Chỉ có 22% đảng viên Cộng ḥa thật tin rằng phiếu bầu sẽ được kiểm chính xác năm 2024 này, theo cuộc thăm ḍ của Trung tâm Nghiên cứu Các vấn đề Công cộng của Associated Press-NORC từ năm ngoái mặc dù sự thật là các cuộc điều tra của chính các đồng minh của ông ở Arizona, Georgia, Wisconsin và Nevada chưa hề phát hiện ra một trường hợp gian lận đơn lẻ nào ngoài một số ít cá nhân, một số trong đó là cử tri của Trump.
Đây là một loạt sự phỉ báng, lừa dối có ư thức không bao giờ kết thúc mà cuối cùng, nếu chúng tiếp tục, sẽ làm tổn hại đến sự tin cậy trong mắt công chúng đủ để làm tê liệt khả năng hoạt động của các cơ quan này, có vẻ như đó là điều Trump muốn. Những lời nói dối đă tăng tốc khi ông ta thấy ḿnh bị đe dọa bởi ban vận động tranh cử của phó tổng thống Kamala Harris, trở nên ngày càng đen tối hơn. Ông đă được trợ giúp trong cuộc tấn công này từ ứng viên phó tổng thống JD Vance cùng tranh cử, sau khi bị phát hiện nói dối về những người Haiti di cư hợp pháp ăn thịt chó, mèo ở Ohio, ông này đă nói một cách đáng chú ư rằng: “Nếu cần thêu dệt ra những câu chuyện để giới truyền thông Mỹ thực sự chú ư đến nỗi đau khổ của người dân Mỹ, th́ đó là điều tôi sẽ làm“.
Điều này khớp với b́nh luận của một phụ tá của cựu Tổng thống George W. Bush, cũng từng nói với phóng viên Ronald Suskind vào năm 2004 rằng: “Chúng ta hiện là một đế chế, và khi chúng ta hành động, chúng ta tạo ra thực tế của riêng ḿnh. Và trong khi quư vị đang nghiên cứu thực tế đó – dù thận trọng, như quư vị sẽ làm – chúng tôi sẽ hành động một lần nữa, tạo ra những thực tế mới khác, mà quư vị cũng có thể nghiên cứu, và đó là cách mọi thứ sẽ được sắp xếp. Chúng tôi là những diễn viên của lịch sử… quư vị, tất thảy, sẽ chỉ c̣n việc chỉ nghiên cứu những ǵ chúng tôi làm“.
Chúng ta biết điều đó đă diễn ra như thế nào. Thế giới vẫn đang trả giá cho cú sốc và nỗi kinh hoàng mà George W. Bush tạo ra ở Trung Đông.
“Khi đặt dối trá và sự thật ngang bằng, về cơ bản nó tạo ra một khung cảnh chính trị mà trong đó không có thực tế dựa trên sự thật”, Masha Gessen đă viết gần đây trên báo New York Times. “Đó là một t́nh trạng tiền toàn trị. Không thể có chính trị nếu không có một thực tế chung và nếu không đặt giá trị tuyệt đối dựa trên sự thật. Tôi nghĩ rằng sự b́nh thường hóa làm suy yếu đời sống chính trị của chúng ta và làm suy yếu sự hiểu biết của chúng ta về chính trị”.
“Sự suy thoái về hiểu biết” thể hiện rơ ở thực tế là, mặc dù tất cả các cuộc điều tra về gian lận – do chính nhóm của ông thực hiện – trong cuộc bầu cử năm 2020 không phát hiện ra bất kỳ hoạt động gian lận nào trong việc kiểm phiếu hoặc chứng nhận tại chín tiểu bang có tranh chấp, và nhóm luật sư của ông đă thua 62 vụ kiện (bao gồm một lần thắng duy nhất nhưng bị lật ngược sau kháng cáo) khi tranh chấp các quy tŕnh bầu cử, và rằng Fox News, cổ máy quảng bá cho Đảng Cộng ḥa, đă phải trả $787 triệu đô la theo thỏa thuận ngoài ṭa cho các khẳng định sai sự thật, nhưng chỉ có 44% người Mỹ có “rất nhiều” hoặc “khá nhiều” sự tin tưởng rằng việc kiểm phiếu sẽ chính xác vào năm 2024, theo một cuộc khảo sát của hăng thông tấn Associated Press.
Trump, như ông ta đă thể hiện trong những tuần gần đây khi sự đe dọa không được tái đắc cử của ông ngày càng gia tăng, đă trở nên cuồng bạo hơn nữa trong các cuộc tấn công của ông vào những người di cư khi đối mặt trước các nghiên cứu phổ quát, cho thấy t́nh trạng nhập cư là một điểm cộng rơ ràng. Các quan chức đảng Cộng ḥa đă thể hiện rơ rằng họ không chỉ sẵn sàng chấp nhận những lời nói dối đang lan tràn của ông ta, mà c̣n làm bất cứ điều ǵ ông ra lệnh trong nỗ lực giành lại quyền bính, bao gồm cả việc cố gian lận bầu cử, thao túng các khu vực bầu cử và làm ngơ trước vụ làm loạn mà ông ta đă cố gắng thực hiện vào ngày 6 tháng 1 năm 2021. Nếu một lần nữa, ông ta yêu cầu các quan chức bầu cử địa phương t́m thêm phiếu bầu nghiêng về ông ta như đă làm ở Georgia năm 2022 (2), th́ lần này có thể sẽ không có Brad Raffensperger nào để trả lời không với ông ta.
Với các cuộc thăm ḍ dư luận ở các tiểu bang ngang ngửa, ông ta có thể sẽ thắng, đặc biệt là khi cách cấu trúc đại cử tri đoàn có lợi cho ông, cùng với Fox News, hăng này có vẻ như vẫn chưa học được bài học của ḿnh, mặc dù đă phải chịu nỗi nhục trong vụ kiện mà họ đă phải trả giá, và c̣n nhiều điều nữa sẽ xảy ra.
Cuối cùng, sẽ có việc tính sổ, như đă có những tính sổ cho Huey Long, Richard Nixon, Joe McCarthy và những người khác. Trump không phải là kẻ mị dân đầu tiên kêu gọi đám đông bằng những khêu gợi tới sự cố chấp và cuồng loạn phân biệt chủng tộc, và có vẻ ông cũng không phải là kẻ cuối cùng. Các nhà sử học chắc chắn sẽ đào sâu về ông. Có rất nhiều kẻ khác trong Quốc hội ngày nay bao gồm cả ứng cử viên phó tổng thống của ông, JD Vance với niềm tin riêng dường như rất dễ thay đổi. Bi kịch là, nếu ông được bầu. Với những ǵ ông đă hứa – trục xuất hàng loạt, phá hủy toàn bộ dịch vụ công, cuộc tấn công của ông đă bắt đầu vào ṭa án, nạn nhân thực sự sẽ là nền dân chủ. Người Mỹ sẽ học được điều mà người Đức đă học được sau khi đầu hàng vào ngày 8 tháng 5 năm 1945.
Tác giả: John Berthelsen
Song Phan, chuyển ngữ
20/10/2024
(1) Thẩm phán Gonzalo Curiel thụ lư vài vụ kiện mà Trump là bị đơn, trong đó có vụ kiện trường Đại học Trump và bức tường biên giới Mỹ – Mexico, nhưng thẩm phán Curiel bị Trump tấn công sau khi ông xử vụ trường ĐH Trump, không phải vụ xử bức tường biên giới.
(2) Vụ này xảy ra đầu năm 2021, không phải 2022. Sau khi Trump không đủ phiếu để thắng cử ở bang Georgia, ông ta yêu cầu các quan chức phụ trách bầu cử địa phương ở tiểu bang này t́m thêm phiếu bầu để giúp ông ta thắng. Ngày 2-1-2021, Trump gọi cho Brad Raffensperger, Tổng thư kư bang Georgia, yêu cầu t́m đúng 11,780 phiếu, vừa hơn ông Biden 1 phiếu để Trump thắng cử ở bang này.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
