Nếu như thế giới vừa qua đă phải cảm thấy bị chấn động khi Triều Tiên thử bom H th́ sẽ c̣n phải cảm thấy sửng sốt hơn với 4 quả bom dưới đây của Mỹ. Những quả bom này cùng phát nổ, 200 quả bom H của Triều Tiên cũng chỉ c̣n nước “tắt điện”.
Cách đây gần 50 năm, vào ngày 17/11/1966, một vụ tai nạn trên không đă xảy ra giữa chiếc máy bay ném bom B-52 của Mỹ và máy bay tiếp nhiên liệu KC-135 trên bầu trời Địa Trung Hải. Hậu quả kinh khủng không ai ngờ tới đó là việc máy bay B-52 đánh rơi 4 quả bom nhiệt hạch (bom H) xuống làng chài Palomares của Tây Ban Nha. Đối với những nhân chứng may mắn sống sót, thảm kịch bất ngờ từ trên không này là nỗi kinh hoàng không thể xóa mờ trong tâm trí họ.
Thế nhưng, vụ tai nạn khủng khiếp này lại bị chính phủ Mỹ giấu nhẹm trong hơn 2 tháng nhằm tránh sức ép của truyền thông và chính phủ Tây Ban Nha.
63 ngày ch́m trong bóng tối
Trưa ngày 17/11/1966, dân làng chài Palomares bỗng nhiên nghe thấy một tiếng nổ inh tai trên bầu trời. Sau tiếng nổ là một loạt các quả cầu lửa khổng lồ rơi xuống biển và vùng đất phía xa. Ước tính, tổng năng lượng 4 quả bom nhiệt hạch rơi xuống làng Palomares nếu phát nổ cùng lúc có thể lên đến 25 megaton (tương đương với 25.000 kiloton).
So với vụ thử nghiệm bom H đầu tiên của Triều Tiên ngày 6/1/2015 tại khu vực Punggye-ri (ước tính có sức công phá trên 10 kiloton), th́ đương lượng nổ của 4 quả bom nhiệt hạch này gấp 2.500 lần. Tiên liệu trước những rắc rối và cáo kiện sẽ xảy ra, chính phủ Mỹ ém nhẹm vụ việc và chỉ đơn giản thông báo rằng đó là một vụ tai nạn máy bay thông thường trong khuôn khổ diễn tập của không quân Mỹ.
Tuy nhiên, chỉ một vài ngày sau, người ta chứng kiến hàng trăm người vận bộ đồ bảo hộ màu trắng mang theo bộ ḍ hiện đại đến khu vực vụ tai nạn. Trước làn sóng nghi ngờ của truyền thông Mỹ và người dân bản địa, Lầu Năm Góc (trụ sở Bộ Quốc pḥng Mỹ) sau nhiều lần phủ nhận phải lên tiếng về vụ tai nạn hạt nhân kinh hoàng tại Palomares.
Ngày 20/1/1966, sau 63 ngày vụ việc ch́m trong bóng tối, Bộ chỉ huy không quân Mỹ đă chính thức lên tiếng nhận trách nhiệm về vụ việc máy bay B-52 va chạm với máy bay tiếp dầu KC-135 làm rơi 4 quả bom nhiệt hạch xuống.
Sự việc xảy ra như thế nào?
Theo các chuyên gia, sự việc xảy ra trong lúc Chiến tranh Lạnh giữa Mỹ và Liên Xô đang vào thời kỳ căng thẳng nhất. Để nâng cao khả năng đáp trả ngay lập tức từ một vụ tấn công nguyên tử từ Liên Xô, hàng loạt các máy bay ném bom Mỹ liên tục thực hiện các sứ mệnh bay trong chiến dịch "Chrome Dome" xuyên Đại Tây Dương.
Do hành tŕnh bay khá dài từ Bắc Carolina (1 tiểu bang của Mỹ) đến Địa Trung Hải nên chiếc B-52 gặp nạn phải tiếp nhiên liệu trực tiếp trên không ít nhất 4 lần từ máy bay KC-135.
Theo kế hoạch, chiếc KC-135 sẽ kết nối với chiếc B-52 tại độ cao trên 9.000 mét trên khu vực đông nam Tây Ban Nha. Việc bay với tốc độ 800km/giờ trên độ cao hơn 9.000m để chuyển và nhận nhiên liệu là một việc không hề đơn giản. Trong quá tŕnh chuyển nhiên liệu, ṿi khoang chứa của chiếc KC-135 va vào chiếc B-52 với một lực mạnh đến nỗi làm găy cánh trái máy bay KC-135.
Lửa nhanh chóng lan ra khắp khoang chứa đầy nhiên liệu và bén vào gần 114.000 lít dầu. Trong khi đó, chiếc B-52 bắt đầu bị vỡ ra từng mảnh. Vụ việc khiến 3 trong số 7 thành viên phi hành đoàn của B-52 chết ngay tại chỗ, số c̣n lại nhảy dù an toàn. Tuy nhiên, toàn bộ 4 phi công của KC-135 tử vong. Đó là những con số thương vong về người. Lúc xảy ra vụ va chạm, 4 quả bom nhiệt hạch đang được chở trên chiếc B-52.
Rất may, trước khi máy bay bốc cháy, phi hành đoàn trên B-52 đă nhanh trí bấm nút hệ thống thả bom sự cố. Dó đó, 3 quả bom nhiệt hạch rơi an toàn xuống ruộng cà chua gần làng Palomares, 1 quả rơi xuống biển Địa Trung Hải. Chỉ có 2 thiết bị nổ thông thường bên trong 2 quả bom nhiệt hạch phát nổ, khiến khoảng 3kg chất phóng xạ plutonium-239 phủ xuống vùng đất rộng 2km vuông ở làng chài Palomares.
Nếu chúng phát nổ, với tổng năng lượng tương đương với 1 triệu tấn thuốc nổ TNT, hàng trăm ngh́n người sẽ chết ngay lập tức. Chưa hết, tàn dư của nó là bụi hạt nhân có thể giết chết hàng triệu người khắp châu u v́ nhiễm phóng xạ và ung thư.
Chính phủ Mỹ khắc phục hậu quả
Gần 700 binh sĩ cùng các nhà khoa học Mỹ và Tây Ban Nha đă được điều động đến khu vực tai nạn để ḍ t́m các quả bom c̣n lại cũng như khắc phục hậu quả từ plutonium. Để tránh việc plutonium gây ảnh hưởng đến sức khỏe cho người dân làng chài, chính phủ Mỹ đă phải xúc đi 1.400 tấn đất ở Palomares rồi chôn tại trụ sở Ủy ban Năng lượng Nguyên tử tại Charleston, bang Nam Carolina, Mỹ. Nông dân ở Palomares được chính phủ Mỹ bồi thường tiền ngay sau khi vụ việc xảy ra.
Sau gần 2 tháng rưỡi t́m kiếm ngoài biển, đội cứu hộ đă vớt quả bom thứ tư rơi xuống biển ở độ sâu 870m trong trạng thái c̣n nguyên vẹn. Ba quả bom trên mặt đất được lấy lên và di chuyển về kho sau 24 giờ xảy ra vụ việc. Cho đến nay, hậu quả của vụ tai nạn tại Palomares c̣n gây nhiều tranh căi giữa Mỹ và Tây Ban Nha. Đầu tiên là về sức khỏe của người dân sống trong vùng.
Được biết, khoảng 50 người dân làng chài vẫn bị nhiễm chất phóng xạ plutonium-239 và nhiều người trong số đó chết v́ ung thư khi c̣n rất trẻ. Tuy nhiên, các hồ sơ y tế của các bệnh nhân này đă... bị tiêu hủy. Thứ hai, vào năm 2008, chính phủ Tây Ban Nha báo cáo rằng c̣n hàng ngh́n mét vuông đất ở Palomares nhiễm phóng xạ, điều này cho thấy chính phủ Mỹ vẫn chưa thu hồi hết lượng plutonium-239 bị phát tán ra tại làng chài. Năm 2015, chính phủ hai nước đă đưa ra một thỏa thuận đền bù bổ sung cho làng Palomares nhằm xử lư nốt những tàn dư của chất phóng xạ.
vbf @ sưu tầm