Đừng lạm dụng món mát

[Romano]

Các món mát cho cơ thể luôn được tận dụng trong mùa nóng. Song, lạm dụng các món này sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Lạnh bụng vì dưa hấu, bí đao, khổ qua
Mùa nóng, dưa hấu là thức uống, món tráng miệng tuyệt vời. Dưa hấu vừa bù nước vừa bù sinh tố, khoáng chất nên rất tốt cho cơ thể. Khổ qua (mướp đắng) thường được dùng nấu canh, xào trứng, ăn sống với chà bông… vào mùa nóng vì có công dụng tiêu trừ mụn nhọt, nhuận trường. Ngoài dùng làm món ăn, khổ qua còn dùng làm trà uống thay nước mỗi ngày. Bí đao rất mát, lợi tiểu. Ngoài nấu canh, hấp cá… người ta còn dùng bí đao làm trà, làm sâm.
Các loại quả nêu trên có tính hàn, vì vậy những người thể hàn, lạnh bụng hay bị tiêu chảy, những người sức khỏe đường ruột kém do bệnh hoặc do tuổi tác cần thận trọng khi sử dụng. Riêng bí đao chỉ nên sử dụng khi đã nấu chín, hạn chế dùng các loại bí đao sản xuất sẵn dưới dạng sâm, trà vì không thể biết được lượng bí đao trong sản phẩm như thế nào.

Thận trọng với thảo dược
Mùa nóng, các loại nước mát được dùng phổ biến. Tuy nhiên, lương y Đinh Công Bảy - Hội Dược liệu TP.HCM khuyến cáo: “Phụ nữ có thai ba tháng đầu nên tránh các loại nước lợi tiểu như nước râu bắp, rễ tranh, mã đề… vì ảnh hưởng không tốt đến thai, có thể gây sẩy thai”.
Người cao tuổi, người bị bệnh thận lưu ý hạn chế các món lợi tiểu: dưa hấu, dưa leo, bí đao, nước mía, rau má… Những người mắc bệnh mạn tính như tiểu đường, cao huyết áp không nên dùng nhiều nước mía vì lượng đường nhiều sẽ làm tăng đường huyết.
Nước dừa chỉ rất tốt cho người có sức khỏe bình thường, nhờ nước dừa chứa nhiều sinh tố, đặc biệt là kali. Tuy nhiên, nước dừa không tốt đối với người huyết áp thấp, hay đau nhức... Vì vậy, cần hạn chế sử dụng nước dừa, nhất là vào buổi tối.
Mát và lành còn có các “ứng cử viên” tên tuổi: đậu xanh, đậu nành, đậu đỏ, đậu đen… Các món ăn được nấu từ các loại ngũ cốc này rất tốt cho cơ thể mùa nắng nóng. Tuy nhiên, nếu là người cao tuổi thì nên dùng ngũ cốc nấu cháo, xúp thay vì ăn các loại bánh, chè… Bên cạnh các loại đậu còn có các loại rau củ “tốt tính”, giúp cơ thể không chỉ bù nước mà còn khỏe hơn nhờ khoáng chất, sinh tố như: cà rốt, củ đậu, đu đủ, giá, nấm; các loại rau xanh như: rau muống, rau dền, cải bắc thảo, rau mồng tơi, cúc tần ô…
tm