Trong bối cảnh căng thẳng với Trung Quốc về tranh chấp ở Biển Đông, chính phủ Philippines đang thúc đẩy các hoạt động chung với quân đội Hoa Kỳ nhằm tăng cường an ninh và nhận thức về lĩnh vực hàng hải.
Thứ trưởng Quốc pḥng Philippines Pio Lorenzo Batino, Chủ tịch hội đồng đàm phán Hiệp định khung về sự tăng cường hiện diện luân phiên cho quân đội Mỹ (IRP) cho biết, đó là những điều nằm trong “lĩnh vực chính” mà Philippines muốn tập trung trong các cuộc đàm phán.

Mỹ và Philippines có các cuộc tập trận hàng năm trong các lĩnh vực an ninh hàng hải, pḥng chống và cứu trợ thiên tai. |
“Sẽ có các mục tiêu chính, các cuộc tập trận, các hoạt động có giá trị cao sẽ tập trung vào an ninh hàng hải, nhận thức về lĩnh vực hàng hải và các thảm họa hàng năm”, ông nhấn mạnh.
Trung Quốc đă chỉ trích mạnh mẽ chính quyền của Tổng thống Philippines Benigno Aquino v́ đă tham gia vào cuộc đàm phán IRP với Mỹ và cho rằng điều đó “có thể đẩy những thách thức vào môi trường thuận lợi cho ḥa b́nh trong khu vực châu Á- Thái B́nh Dương”.
Trong một bài báo trích dẫn lời của nhiều chuyên gia khác nhau ở Trung Quốc, tờ China Daily, cơ quan ngôn luận của chính phủ Trung Quốc, cho biết sự phát triển của IRP cũng có thể “gây tổn hại cho lợi ích của Washington”.
“Philippines nên từ bỏ hy vọng hăo huyền của ḿnh rằng Hoa Kỳ sẽ cho phép bất cứ điều ǵ mà Manila muốn để bảo vệ yêu sách của ḿnh ở Biển Đông, mặc dù Washington luôn cố gắng để giữ cho căng thẳng trong khu vực ở một mức độ nhất định”, tờ báo cho biết.
“Sự tăng cường hiện diện quân sự của Mỹ, một sức mạnh ở ngoài khu vực, sẽ mang lại những bất ổn lớn hơn trong Biển Đông và gây tổn hại cho lợi ích kinh tế của Washington trong khu vực”, tờ báo dẫn lời Wang Fan, một giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Ngoại giao Trung Quốc, “Mỹ sẽ không cho phép Philippines làm bất cứ điều ǵ mà nước này muốn làm với các tranh chấp lănh thổ với Trung Quốc và đánh đổi sự ổn định chung trong khu vực châu Á – Thái B́nh Dương”.
“Mỹ sẵn sàng giữ cho căng thẳng trên Biển Đông ở một mức độ nhất định”, ông Li Guoqiang, Phó Giám đốc Trung tâm Lịch sử và Địa lư biên giới Trung Quốc tại Học viện Khoa học Xă hội Trung Quốc cho biết trên tờ China Daily.
“Sự căng thẳng tạo ra một cái cớ tốt cho Washington triển khai lực lượng quân sự nhiều hơn đến khu vực châu Á- Thái B́nh Dương trong chiến lược tái cân bằng châu Á, cho rằng một số nước trong khu vực có thể yêu cầu Mỹ giúp đỡ để đối phó với các tranh chấp lănh thổ”, ông nói thêm.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Quốc pḥng Batino đă loại trừ bất kỳ lư do nào cho rằng các cuộc tập trận chung giữa Philippines và Mỹ có liên quan đến tranh chấp nội bộ ở Biển Đông. Ông nói rằng, Ṭa án Tối cao Philippines đă làm rơ vai tṛ của lực lượng quân sự Mỹ là không thể tham gia vào hoạt động này: “Ṭa án Tối cao đă đặt ra những hạn chế trong hoạt động của Mỹ ở Philippines và chúng tôi nghiêm chỉnh chấp hành các luật lệ đề ra trong trường hợp đó”.
Theo ông Batino, trong khi cả hai bên vẫn chưa thông qua được về các hoạt động của Mỹ sẽ được phép thực hiện ở Philippines, Bộ Quốc pḥng nước này muốn có một thỏa thuận có thể giúp tăng cường khả năng xây dựng sức mạnh quân đội trong an ninh hàng hải, pḥng chống thiên tai và cứu trợ nhân đạo.
Cuối cùng, vào thứ Tư (21/8), Manila và Washington bắt đầu thảo luận về các chi tiết của thỏa thuận sẽ cho phép quân đội Mỹ và các thiết bị bảo vệ truy cập tạm thời đến các trại quân đội ở Philippines - một sự sắp xếp sẽ giúp nước này đạt được một sức mạnh quốc pḥng đáng tin cậy tối thiểu trong bối cảnh các mối đe dọa lănh thổ và yêu cầu hiện đại hóa các lực lượng vũ trang.
Infonet