Trước đây một phần tư thế kỷ, nhà văn Lưu Quang Vũ đă dựng màn kịch cảnh trên thiên đ́nh, hai ông Nam Tào, Bắc Đẩu bàn chuyện dưới trần gian, một ông nói: “Hạ giới chúng nó đă hết sợ từ lâu rồi, ông ơi!” Tưởng tượng vào thời đó, câu đối thoại này được nói lên trên sân khấu Nhà Hát Lớn, khán giả thay mặt cho dân Hà Nội chắc phải vỗ tay sảng khoái!
Quả thật, dân Việt Nam đă “hết sợ” từ lâu. Người dân đă nh́n thấy “Vua Chèo c̣n chẳng ra ǵ! Quan Chèo một lũ khác chi thằng hề!” Nhưng thời Lưu Quang Vũ c̣n sống, nói “hết sợ” chỉ có nghĩa là người dân đă biết các vị thần thánh đă hết linh thiêng. Đám dân hạ giới vẫn phải bái lễ các pho tượng trên ban thờ, ngày sóc vọng vẫn phải cúng xôi chè. Nhưng trong bụng họ biết những pho tượng đó cũng chỉ lấy đất bùn nặn lên mà thôi. Dân biết thần thánh hết thiêng, v́ những khẩu hiệu, những nghị quyết, chỉ tiêu mà các lănh tụ hô to không đưa tới một kết quả thực tế nào, mà nội dung cũng rỗng tuếch. Giống như những ông đồng bà cốt làm bộ phù phép, yểm bùa, nhưng con bệnh vẫn bị ma tru, quỷ ám; làm sao ai tin được?
Biết thần thánh hết thiêng; nhưng bọn ông đồng bà cốt vẫn nắm quyền nhà nước kiểm soát nồi cơm, chĩnh gạo của mọi người; công an khu vực vẫn tự do bước vô cửa nhà dân “kiểm tra” bất cứ lúc nào, không ưa ai th́ mời lên “làm việc.” Cho nên người dân biết sự thật mà vẫn phải giả bộ tin những tṛ thờ cúng giả dối. Đến ngày đến giờ vẫn phải hô khẩu hiệu, hoan hô, đả đảo theo lệnh những cái loa phóng thanh. Trong t́nh cảnh đó, dù đă hết sợ những người dân cũng chỉ dám đưa ra những câu ám chỉ bóng bẩy, có bạo miệng cũng chỉ dám nói như nhà viết kịch Lưu Quang Vũ cũng là bạo lắm rồi. Chưa ai dám gọi thẳng tên những vua chèo và quan chèo mà mắng vào mặt.
Bây giờ th́ khác. Bây giờ người ta không ngần ngại chỉ thẳng vào mặt các vai vua quan đang vẽ mặt bôi hề diễn những vở tuồng nhạt nhẽo trên sân khấu; trong vẫn khi cấu xé nhau giành từng miếng xôi, miếng thịt trong hậu trường. Dân đă thấy các vai hề đâm sau lưng nhau không gớm tay. Cho nên dân Việt đă hết sợ từ lâu, nay càng bạo hơn nữa.
Thủ bút của ông Nguyễn Tấn Dũng khi đến thăm Trung Đoàn Không Quân 923. Các ṿng tṛn khoanh đỏ là những chữ sai chính tả. (H́nh: Báo Tiền Phong)
Có người mới vạch ra mấy ḍng chữ do đồng chí Ếch viết sai chính tả để bắt bẻ; đưa lên mạng với h́nh ảnh làm bằng. Nhân đó, trưng bày cho cả nước trông thấy tŕnh độ học vấn của ông thủ tướng chưa bằng các em tiểu học. Việc đem mấy lỗi chính tả ra bêu riếu càng chứng tỏ rằng: “Chúng tôi hết sợ rồi!” Nói kiểu Hà Nội, là “Ông đ...ch sợ đứa nào cả!” Khi chính các vua chèo và quan chèo cũng day tay mắm miệng chỉ mặt chửi nhau trước công chúng, th́ làm sao cấm được đám khan giả không làm theo? Bài chỉ trích được tung lên mạng, lan truyền rất nhanh, trong nước và cả bên ngoài. Cả nước chê cười đồng chí Ếch dốt chữ Việt.
Nhưng vụ bắt bẻ lỗi chính tả này có nhiều điều khả nghi.
Thứ nhất, đây là một lỗi nhỏ. Một lỗi lầm có thể tha thứ được. Đem phơi bày một lỗi lầm nhỏ ra, có thể làm lạc hướng dư luận, khiến mọi người cười vui chế nhạo, rồi quên những tội lỗi tày đ́nh. Viết chính tả sai th́ có ǵ đáng bắt bẻ, so với t́nh trạng bao nhiêu công ty quốc doanh làm mất hàng chục tỷ đô la năm này sang năm khác? Viết sai dấu hỏi, dấu ngă th́ có ǵ đáng kể, so với những vụ Vinashin, Vinalines? Khi gạo, mắm tăng giá hàng chục phần trăm mỗi năm, th́ dù viết Tỷ lệ lạm phát với chữ Tỷ (dấu hỏi) hay chữ Tỹ (dấu ngă), thằng dân cũng khốn khổ như nhau! Những vụ ăn cắp hàng tỷ Mỹ kim th́ viết là “tham nhũng” hoặc “tham nhủng” có làm cho số tiền mất thay đổi hay không?
Vạch lỗi đồng chí Ếch không viết thông chữ Việt có thể gây phản ứng có lợi cho chính người bị chỉ trích. Nhiều phản ứng c̣n có thể gây hậu quả nặng nề, là gây chia rẽ địa phương. Mà nếu dư luận bị chia rẽ, tạo ra xung đột trong dân tộc Việt Nam vào lúc này, th́ chỉ có đảng Cộng sản Việt Nam được lợi, trong đó có đồng chí Ếch.
Lỗi chính tả v́ phát âm sai th́ người b́nh thường vẫn phạm, nhiều người cầm bút chuyên nghiệp cũng khó tránh. Ai cũng biết người miền Bắc hay viết lầm, v́ phát âm những phụ âm đầu “d, gi, và r” hoặc “s và x” giống nhau. Như một ca sĩ miền Bắc cứ hát “Người đă đi dồi” chứ không chịu hát “đă đi rồi!” Người miền Nam thường nhầm lẫn dấu hỏi, dấu ngă; hoặc những phụ âm cuối “n, ng.” Kim tuyến th́ viết ra kim tiếng.
Cho nên khi ai bị chế nhạo v́ viết sai những chữ “dũ dượi,” hoặc “xạch xẽ” th́ có thể đoán người phạm lỗi chính tả này sinh trưởng ở miền Bắc. Ngược lại, một người bị chỉ trích v́ viết thành “rủ rượi” hay “sạch sẻ” th́ chắc sinh ra ở trong Nam cho nên hay lầm dấu hỏi, dấu ngă.
Thầy giáo, cô giáo sửa lỗi chính tả cho học sinh, bạn bè chỉ cho nhau, th́ không sao. Nhưng khi đem lỗi viết sai chính tả của một người ra bêu riếu trước công chúng, th́ có thể chạm tự ái người ta. Khi có những lỗi mà ai cũng biết là cố tật của nhiều người, th́ tất cả những người hay phạm lỗi đều cảm thấy thương cảm người bị đem ra chế nhạo, v́ một lỗi giống như ḿnh hay phạm. Những người miền Bắc hay viết “dũ dượi” hoặc những người miền Nam viết sai hỏi, ngă, sẽ biểu lộ t́nh liên đới với người bị chỉ trích chỉ v́ cách viết sai giống ḿnh. Chưa hết, họ có thể cảm thấy chính họ đang bị đem ra chế nhạo!
V́ thế, vạch ra những lỗi viết sai chính tả của ông Nguyễn Tấn Dũng, và dư luận đem lỗi lầm đó ra phê phán, chế nhạo có thể gây ra những phản ứng chia rẽ người miền Nam với người miền Bắc. Đồng chí Ếch sẽ có ngay một số người ủng hộ vô điều kiện, mà không cần phải chia chác đồng nào cả! Những cuộc tranh chấp xôi thịt trong nội bộ đảng có thể biến thể, trở thành một cuộc xung đột v́ phân biệt địa phương. Khi người ta cố t́nh khai thác óc kỳ thị địa phương th́ hậu quả rất tai hại cho nước Việt Nam. Dân tộc Việt Nam sẽ không v́ chuyện này mà chia rẽ Nam Bắc. Nhưng chỉ cần gây ra t́nh tự chia rẽ trong một thiểu số, trong một thời gian ngắn, cũng đủ tai hại rồi.
V́ những xung đột v́ óc kỳ thị địa phương sẽ khiến mọi người chỉ chú ư đến các ganh ghét, đố kỵ sôi nổi nhưng rất nhỏ bé, họ sẽ quên mất vấn đề nào thật sự là quan trọng đối với tương lai nước Việt Nam. Trong lúc các nước láng giềng đều phục hồi kinh tế sau cơn khủng hoảng, nước ḿnh ch́m đắm trong nguy cơ thụt lùi, th́ chuyện một ông thủ tướng viết sai chính tả có đáng đem ra nói hay không? Trong lúc người “đồng chí anh em” phía Bắc đem máy bay tầu thủy ra hung hăng đe dọa, th́ có c̣n thời giờ để dạy dỗ các ông lănh tụ viết chữ Việt đúng hơn hay không?
Người Việt Nam suy nghĩ sẽ thấy không nên làm lớn chuyện một ông thủ tướng viết sai chính tả. Ở Mỹ, một ông tổng thống hay nói nhịu, có khi nói sai, mà không ai làm lớn chuyện; là ông W. Bush. Có lần tuyên bố trước công chúng chủ trương của chính phủ Mỹ về việc thành lập nước Palestine, ông Bush đă nói nhầm chữ “contiguous” ra “continuous.” Bộ Ngoại Giao Mỹ dùng chữ contiguous, chỉ có nghĩa là các mảnh đất thuộc nước Palestine ở gần nhau. Ông Bush nói continuous, biến ra nghĩa là các mảnh đất này phải nối liền với nhau. Dư luận Israel bùng nổ. Giới ngoại giao và Ṭa Bạch Ốc ở Mỹ phải đính chính lời ông Bush và minh xác lại chủ trương. Nhưng không nhà chính trị đối lập nào đem lỗi lầm đó ra chỉ trích ông Bush.
Vạch ra những lỗi chính tả của đồng chí Ếch chỉ có lợi cho chính ông ta. Nó cũng đánh lạc hướng dư luận, không nh́n thẳng vào thực trạng cả đảng Cộng sản đang tan ră. Cuộc tranh chấp trong nội bộ đảng không hề nêu lên một điều nào khác biệt về tư tưởng. V́ thật sự tư tưởng của họ đang trống rỗng. Cũng không có những bất đồng ư kiến về chính sách, đường lối. Họ cùng theo một chủ trương là bảo vệ các độc quyền chính trị, kinh tế, để chia chác lợi lộc cho đám đàn em. Trong lúc tranh giành cấu xé nhau, đám lănh tụ chóp bu đă hết chuyện để nói rồi, cho nên mới tạo dư luận chỉ trích nhau về chữ viết sai chính tả. Người Việt chịu suy nghĩ một chút sẽ thấy không nên để bị đánh lạc hướng.
Ngô Nhân Dụng
(Người Việt)
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
Chuyện đ/c Ếch dốt chính tả: Đừng để bị đánh lạc hướng
