Người ta có thể đặt câu hỏi chính quyền cộng sản sửa đổi hiến pháp để làm ǵ. Trước hết là v́ mọi sửa đổi hiến pháp đều vô nghĩa khi đảng cộng sản vẫn tự cho ḿnh độc quyền chính trị, nghĩa là điều 4 vẫn c̣n đó. Càng vô nghĩa v́ chính đảng cộng sản cũng không coi hiến pháp ra ǵ.
Một trong vô số bằng cớ về sự vô nghĩa của hiến pháp là điều 88 Bộ Luật H́nh Sự. Nó phủ nhận trắng trợn các quyền công dân được qui định trong hiến pháp. Tệ hơn nữa, chính điều luật ác ôn này cũng không được áp dụng bởi v́, như trong vụ án Nguyễn Văn Hải và Tạ Phong Tần vừa qua, thẩm phán có thể nh́n nhận bị can không vi phạm những tội danh bị cáo buộc để rồi vẫn đọc những bản án nặng nề đă được quyết định từ trước. Chế độ cộng sản là một chế độ không có luật pháp. Đúng hơn, luật pháp được quan niệm như một dụng cụ đàn áp bởi v́ "ṭa án có nhiệm vụ bảo vệ chế độ xă hội chủ nghĩa" (điều 126 hiến pháp hiện hành).
Dầu vậy đă có năm lần sửa đổi hiến pháp. Đă có hiến pháp 1946, hiến pháp 1959, hiến pháp 1980 và hiến pháp 1992 được sửa đổi năm 2001. Tất cả đều chỉ nhắm giải quyết một vấn đề nhất thời của ban lănh đạo cộng sản chứ hoàn toàn không liên quan ǵ tới lợi ích dân tộc. Hiến pháp 1959 thay thế hiến pháp 1946 để công khai hóa ư thức hệ Mác-Lênin sau khi đă giành được chính quyền bằng chiêu bài đấu tranh v́ độc lập; hiến pháp 1980 để khẳng định đứng hẳn vào quỹ đạo Liên Xô, thách thức cả Trung Quốc lẫn Hoa Kỳ với niềm tin khờ khạo là Liên Xô sắp thắng; hiến pháp 1992 v́ đă đầu hàng Trung Quốc sau khi Liên Xô sụp đổ và bắt buộc phải bỏ những đoạn trong hiến pháp coi Trung Quốc là kẻ thù. Tu chỉnh 2001 phải có v́ cần mở rộng quan hệ ngoại thương với các nước dân chủ và không thể duy tŕ những ngôn từ khiêu khích trong hiến pháp, dù là một hiến pháp thuần túy h́nh thức.
Lần này người ta có thể nhận xét là dự thảo hiến pháp 2013 đă có những nhượng bộ tích cực. Điều 4 vẫn c̣n, đảng cộng sản vẫn c̣n là "lực lượng lănh đạo nhà nước và xă hội" nhưng phải "chịu trách nhiệm trước nhân dân"; kinh tế tập thể và nhà nước không c̣n là chủ đạo; các ṭa án không c̣n "có nhiệm vụ bảo vệ chế độ xă hội chủ nghĩa" nữa. Nhưng những nhượng bộ này sẽ chỉ là phù phiếm khi mà đàng nào đảng cộng sản vẫn được độc quyền cai trị.
Điều thực sự đáng chú ư là dự thảo hiến pháp 2013 gia tăng rơ rệt quyền của chủ tịch nước trong khi gần như tước bỏ mọi quyền của thủ tướng đối với quân đội. Mọi tướng lĩnh đều phải do chủ tịch nước phong và "lực lượng vũ trang nhân dân phải tuyệt đối trung thành với Đảng Cộng Sản Việt Nam, tổ quốc và nhân dân". Tại sao Đảng Cộng Sản Việt Nam lại được đặt trên cả tổ quốc và nhân dân trong thứ tự trung thành của quân đội và công an? Không chỉ giản dị là sự xấc xược. Lư do thực sự là v́ quân đội và công an hiện nay chủ yếu nằm trong tay thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng mà bộ chính trị đảng cộng sản muốn kỷ luật. Dự thảo hiến pháp 2013 như vậy chỉ nhắm tách quân đội và công an khỏi tay ông Dũng để có thể cách chức ông mà không sợ bị đảo chính nhân danh tổ quốc và nhân dân.
Nhưng nó sẽ không trói tay được ông Dũng trừ khi thế lực của ông đă yếu đi. Nhân dân Việt Nam không liên can ǵ đến những tranh chấp quyền lực này và sẽ chỉ ủng hộ những người thực sự muốn dân chủ hóa đất nước.
Ban Biên Tập Tổ Quốc