Huy Phương/Người Việt
Sau khi ông Frank G. Fry, chủ tịch Ủy Ban Tượng Đài (UBTĐ) qua đời, chưa có ai là người thay thế chính thức, hợp pháp của UBTĐ. Vai tṛ của chủ tịch rất quan trọng v́ tiếng nói đại diện của hàng ngàn người đă đóng góp công của cho việc xây dựng tượng đài, nhưng điều lệ nội quy bầu bán chưa áp dụng đúng luật và hiện nay giữa thành phố Westminster và Ủy Ban Tượng Đài cũng chưa có một khế ước rơ ràng nào cho việc điều hành và bảo tŕ tượng đài.

UBTĐ trong ngày khánh thành. Từ trái sang phải: Chủ Tịch Frank G. Fry, Phó Chủ Tịch Nguyễn Văn Giỏi và ủy viên Hồ Ngọc Minh Đức. (H́nh: Tài liệu của UBTĐ)
Ủy Ban Tượng Đài hiện nay gồm có 10 người là các ông bà: Hồ Ngọc Minh Đức, Nguyễn Văn Giỏi, Trần Mạnh Đôn, Dannie Watkins, Nguyễn Ḥa Thiên, Trương Ngải Vinh, Trương Đông Kiệt, Huỳnh Thư, Helen Nguyên và Vơ Ngọc Hoa.
Ngoài ra c̣n có 4 cố vấn là cựu Đại Tá VNCH Lê Khắc Lư (VNCH), Craig Mandeville (US Veterans), Chris. Phan (luật sư thiếu tá Hải Quân Hoa Kỳ, pháp lư), Nguyễn Quang Huy.
Có âm mưu tranh giành chức chủ tịch UBTĐ để hướng tượng đài đi theo một hướng khác?
Sau khi ông Frank G. Fry qua đời, ông Nguyễn Văn Giỏi có nhận được một bức thư có chữ kư của ông Frank G. Fry, từ tay cố vấn Craig Mandeville, có sự hiện diện của các ông Hồ Ngọc Minh Đức, Trần Mạnh Đôn, thư đ̣i hỏi ông Giỏi phải từ chức hoặc phải rời bỏ UBTĐ. Ông Nguyễn Văn Giỏi đă phản bác lại quyết định này, cho rằng bức thư đề ngày 22 tháng 10, 2012 là những ngày Frank G. Fry đang bị bệnh nặng không đủ sáng suốt để kư một văn bản như vậy, vậy ai là những người soạn bức thư nói trên và đưa cho chủ tịch UBTĐ kư tên? Ông Nguyễn Văn Giỏi cho rằng ông là thành viên lâu đời nhất của ủy ban (Board of Directors) v́ sao không được tham dự buổi họp này.
Ông Craig Mandeville trao thư cho ông Giỏi sau 5:00 chiều ngày 14 tháng 11, 2012 là ngày tang lễ ông Fry, th́ mọi sự đă muộn màng. Ông Trương Ngăi Vinh trong UBTĐ và ông Lê Khắc Lư, cố vấn đều công nhận đây là một chuyện có thật. Ông Lê khắc Lư cho chúng tôi biết, trước khi ông Frank G. Fry qua đời, ông và ông Nguyễn Văn Giỏi đến thăm, th́ không nghe ông Fry nói ǵ về việc này. Theo ông Lư bức thư “cách chức” ông Giỏi được viết trong thời gian ông Fry nằm trong nursing home, không c̣n sáng suốt, không có giá trị.
Tiếp xúc với chúng tôi, ông Trương Ngải Vinh, chủ tịch đoàn “Thanh Sinh Phó Đức Chính,” thành phần của ủy ban đă cho rằng trong bức thư có việc đẩy ông Giỏi ra khỏi ủy ban này, ông Frank G. Fry cũng đề cử ông Craig Mandeville làm quyền chủ tịch UBTĐ. Nhưng câu hỏi được đặt ra là v́ sao bức thư này kư từ ngày 22 tháng 10, lại chỉ được phổ biến sau khi quan tài ông Frank G. Fry đă được đậy nắp ngày 14 tháng 11.

Ông Craig Mandeville, quyền chủ tịch UBTĐ. (H́nh: Tài liệu của UBTĐ)
Chuyện này cũng có nhiều nghi vấn và những việc liên quan, v́ trước khi ông Frank G. Fry chết, bên Sinh Viên Hội Chợ và tổ chức Việt Tân đă hứa giúp cho tượng đài $100,000 (sau đó hạ xuống $30,000) để cho UBTĐ xây kiosk chứa nhu liệu về danh sách các tử sĩ. Nhưng nếu tượng đài nhận sự trợ giúp này mà vẫn c̣n phụ thuộc vào City Westminster số tiền này phải do City kiểm soát và giữ, do đó những người yểm trợ muốn UBTĐ tách ra khỏi City, do đó là lư do v́ sao một số người trong UBTĐ nhóm họp riêng để đẩy ông Nguyễn Văn Giỏi ra khỏi ủy ban. Nhóm người này muốn tách UBTĐ ra khỏi City để toàn quyền sử dụng tài chánh, và những ǵ xảy ra sau đó, rất khó biết trước. Trong tương lai, họ sẽ tổ chức gây quỹ và chắc chắn sẽ đưa người vào UBTĐ, hiện nay ông Craig Mandeville có sự giao du mật thiết với nhóm người hứa yểm trợ tài chánh cho UBTĐ.
Nhằm ḥa giải những sự bất đồng ư kiến, ông Lê Khắc Lư, cố vấn UBTĐ đă tiếp xúc với ông Craig Mandeville và được ông này cho biết ông Frank G. Fry kư bức thư “cách chức” ông Giỏi ra khỏi UBTĐ khi đang c̣n tỉnh táo trong một buổi họp ủy ban chỉ có 4 người: Frank G. Fry, Craig Mandeville, Hồ Ngọc Minh Đức và Trần Mạnh Đôn, đă đồng ư 100% (trong khi thành viên UBTĐ gồm có 10 người).
UBTĐ độc lập với City Westminster, lợi hay hại?
Đáp câu hỏi của chúng tôi, liệu UBTĐ có tách ra khỏi City Westminster được không, ông Trương Ngải Vinh cho chúng tôi biết, khó có thể nói trước. Nếu không lệ thuộc vào City th́ UBTĐ có quyền sử dụng tài chánh quyên góp được, nhất là trong tương lai sẽ tổ chức gây quỹ, nhưng đó chỉ là cái lợi trước mắt, cái hại là đất tượng đài là tài sản của City, một khi UBTĐ tách ra th́ phải trả tiền đất cho City. Chuyện này thật ra không phải đơn giản như nhiều người nghĩ, sau này nếu không có tiền trả, họ sẽ đưa cộng sản vào hay đập bỏ tượng đài th́ sao? Mà dẹp bỏ tượng đài là kế hoạch của cộng sản. (1)
Theo ư kiến của ông Lê Khắc Lư, cố vấn UBTĐ, ủy ban này phải nằm trong City chứ không đứng ngoài được v́ đất tượng đài là tài sản của City và từ mấy năm nay City Westminster đă bỏ ngân quỹ ra để giúp việc bảo tŕ, việc này về chuyên môn, UBTĐ không có khả năng và dễ bị mua chuộc.

Quang cảnh trang trọng của ngày khánh thành Tượng Đài Chiến Sĩ Việt Mỹ. (H́nh: Tài liệu của UBTĐ)
Cũng theo lời của ông Lê Khắc Lư, Thị Trưởng Tạ Đức Trí có cho ông biết rằng, nếu những mâu thuẫn trong UBTĐ không giải quyết được th́ TP. Westmister sẽ đứng ngoài chứ không yểm trợ được và nếu UBTĐ ra ngoài City, sẽ có nhiều nguy cơ bất lợi cho cộng đồng người Việt.
Qua cuộc nói chuyện bằng điện thoại của chúng tôi với Thị Trưởng Westminster Tạ Đức Trí, ông cho rằng UBTĐ ra khỏi City không có lợi v́ hiện nay công viên tượng đài là đất của City, cũng như khi UBTĐ không có khả năng trả lại tiền bảo tŕ cho City trong nhiều năm nay. Nếu tách ra, ai có khả năng để lo cho việc bảo tŕ hằng tháng này. Từ năm 2007 cho đến bây giờ City Westminster phải lo việc chi trả và cách đây mấy năm Hội Đồng Thành Phố Westminster cũng đă chuẩn chi số tiền $150,000 để sửa sang lại khu tượng đài... Ông cũng cho rằng phát biểu của ông không dựa trên cảm tính mà căn cứ vào các dữ kiện ông đă theo dơi.
Tương lai của Tượng Đài Việt Mỹ
Hiện nay, ông Craig Mandeville muốn City yểm trợ nhưng không muốn sinh hoạt ở trong City như trước đây v́ UBTĐ là một hội tư nhân và UBTĐ sẽ mở rộng để mời thêm người ở ngoài vào (THSV hay Việt Tân).
Ông Lê Khắc Lư lo ngại, nếu không kết luận được chuyện bức thư để lại của Frank G. Fry th́ Craig Mandeville sẽ tự ư mở rộng UBTĐ, mời thêm người vào, có thể có luôn Việt Cộng. Theo ông Lư, cá nhân ông Nguyễn Văn Giỏi, phó chủ tịch UBTĐ không quan trọng, nhưng tương lai của tượng đài mới là điều chúng ta cần quan tâm.

Tượng Đài Chiến Sĩ Việt-Mỹ.
Phần ông Nguyễn Văn Giỏi, ông đă ưu tư nói với chúng tôi rằng đất nước Việt Nam đang bị mất dần, v́ Việt Cộng đàn áp dân, bán nước cho Trung Cộng, trong khi ở hải ngoại, Tượng Đài Chiến Sĩ Việt-Mỹ đang lâm nguy. Sau khi ông Frank Fry, chủ tịch Ủy Ban Tượng Đài qua đời, “một người Mỹ” cùng với Việt gian muốn dùng tượng đài theo mục tiêu riêng của họ. Thực tế là mô h́nh tượng đài chiến sĩ ở Arlington (Texas) bị thay đổi v́ bọn Việt gian dùng áp lực, hay thành phố Fountain Valley bên cạnh sắp phải tiếp đón phái đoàn cộng sản trong thời gian sắp tới.
Phó chủ tịch UBTĐ cho rằng tượng đài thuộc quyền sở hữu của những người đóng góp, trong đó trên 95% là tiền của người Việt Nam tị nạn cộng sản ở khắp nơi trên thế giới, xin đừng để mất vào tay vào những mưu đồ chính trị mờ ám.
Chú thích:
(1) Trong quá khứ, Ṭa Đại Sứ Việt Cộng ở Washington D.C. và Ṭa Tổng Lănh Sự Việt Cộng ở San Francisco, California đă lên tiếng phản đối chính quyền Westminster về sự hiện hữu của TĐVM trong thời gian ông Frank G. Fry đang làm thị trưởng.
Một nghị viên Việt Nam đầu tiên trước đây, dưới thời Thị Trưởng Charles Smith, đă vận động mời ông Lê Hồng Phong đến Westminster để tiếp thị, chuẩn bị cho TP. Westminster kết nghĩa chị em với TP. Hồ Chí Minh (Sister City).