Rau cải th́a hay cải chíp, cải muỗng là một loại rau xanh vô cùng quen thuộc với người Việt Nam. Rau cải th́a có thể chế biến thành các món như luộc, xào, nấu lẩu… đều rất ngon.
Người Quảng Đông, Trung Quốc, từ xưa đă ưu ái cải th́a v́ nó được mệnh danh là “nhân sâm đầu mùa” nhờ giá trị dinh dưỡng cao và hương vị tuyệt vời.
Không chỉ là rau ăn, cải th́a c̣n được biết tới là thuốc chữa bệnh bổ dưỡng. Nhà khoa học, Lương y Đa khoa Bùi Đắc Sáng cho hay cải th́a chứa nhiều dưỡng chất. Trong 100g cải th́a có 54 kcal năng lượng, 0.2 gram chất béo, 0.04 mg thiamine, 0.09 mg axit pantothenic, 2.2 gram carbohydrate, 1 gram chất xơ, 1.5 gram protein và các vitamin muối khoáng như: vitamin A, vitamin C, beta-carotene, folate, magiê, kali, natri,…
Theo ông Sáng, trong rau cải th́a c̣n chứa hợp chất phenolic, có khả năng chống oxy hóa giúp cơ thể chống lại các gốc tự do gây bệnh.
Rau cải th́a luộc (ảnh minh họa).
Tác dụng của cải th́a
Ông Sáng cho hay cải th́a có vị cay, ấm, tác dụng thông khí trừ đờm, làm ấm tỳ vị và kích thích tiêu hóa, thanh nhiệt, lợi tiểu tiện, làm tan sưng... Cải th́a là thực phẩm dưỡng sinh tốt cho sức khỏe.
Không chỉ phần lá rau mà hạt cải th́a cũng có nhiều công dụng. Hạt cải th́a có tên gọi khác là bạch giới tử. Trong y học cổ truyền, hạt cải có vị cay, tính ấm, vào kinh Phế; có tác dụng làm ấm phổi, long đờm (do lạnh), giảm đau tiêu thũng.
Theo sách Cây thuốc, bài thuốc và Biệt dược, hạt cải có thể dùng chữa các chứng bệnh ho có đờm (do lạnh), hen suyễn, tức ngực, giúp lưu thông những thứ bị đọng trệ, trị chứng chân tay – khớp đau nhức.
Bài thuốc từ cải th́a
- Chữa ho do lạnh, hen suyễn nhiều đờm, tức ngực: Hạt cải th́a 3g, hạt củ cải 9g, hạt tía tô 9g. Sắc uống.
- Chữa đờm tắc, khó thở, đau nhức các khớp chân tay: Hạt cải th́a 10g, một dược 10g, mộc hương 10g, quế tâm 10g. Tán bột mỗi ngày uống 3g, 2 lần/ngày.
- Chữa áp xe lạnh, nổi hạch, nhọt lâu ngày không rơ nguyên nhân: Hạt cải th́a, hành củ, củ cải tán thành bột, hành giă nhuyễn, đắp vào chỗ bị nhọt áp xe, ngày 1 lần tới khi khỏi th́ dừng.
- Chữa nhiệt miệng: Rễ cải th́a gọt bỏ vỏ già thái lát, sao nhỏ lửa vàng cháy, tán thành bột mịn. Mỗi ngày lấy bột thuốc bôi vào chỗ bị bệnh 2 - 3 lần. Dùng liền 3 - 5 ngày.
- Chữa cảm mạo: Rễ cải th́a 50g rửa sạch, gọt bỏ vỏ ngoài, thái lát, đường đỏ 30g. Đổ 400ml nước sắc c̣n 150ml, chia 2 lần uống trong ngày. Uống lúc c̣n nóng.
- Chữa đầy bụng, khó tiêu: Rau cải th́a rửa sạch giă vắt lấy nước, hâm cho âm ấm, ngày uống 2 lần trước bữa ăn, mỗi lần 30ml. Dùng liền 3 -5 ngày.
- Giải độc rượu, lợi tiểu: Lơi cải th́a tươi cắt đoạn, thêm giấm, muối ăn, dầu mè, tỏi đánh đều. Ăn sống, có thể đun với nước thành canh để ăn.
Ông Sáng cho hay khi dùng cải th́a làm thuốc, người dân cần đảm bảo rau có nguồn gốc rơ ràng, nên tham vấn ư kiến của người có chuyên môn về y học cổ truyền. Ăn rau cải th́a hỏng sẽ bị trúng độc. Do đó, khi cất trữ, mọi người cần chú ư chống thối. Người bị khí hư, vị hàn th́ không được ăn nhiều.
Lưu ư, hạt cải th́a không nên dùng cho người thể yếu mệt, yếu phổi, ho khan.
VietBF@ Sưu tập