Những uẩn khúc về vụ rò rỉ tài liệu liên quan đến kế hoạch của Israel chống Iran

[vuitoichat]

Theo như có những uẩn khúc về vụ rò rỉ tài liệu liên quan đến kế hoạch của Israel chống Iran cho thấy thông tin được thu thập kế hoạch trả đũa Iran của Israel sau khi Teheran bắn khoảng 200 tên lửa đạn đạo vào lãnh thổ của Nhà nước Do Thái trong vòng hơn một tháng qua, khi đã được bắt đầu lan truyền trên mạng mới đây sau khi được tài khoản có tên “Middle East Spectator” đăng lên mạng xã hội Telegram.

Ảnh minh họa : Logo của Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI). AP - Charlie Neibergall

Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI), hôm 22/10/2024, thông báo mở điều tra về vụ rò rỉ hai tài liệu “tuyệt mật” của Hoa Kỳ, xuất hiện vài ngày trước đó trên kênh Telegram “Middle East Spectator”. Những tài liệu này cho thấy thông tin được thu thập vào ngày 15 và 16/10 về kế hoạch trả đũa Iran của Israel sau khi Teheran bắn khoảng 200 tên lửa đạn đạo vào lãnh thổ của Nhà nước Do Thái trong vòng hơn một tháng qua.

Chính quyền Biden tỏ ra bối rối sau khi kênh Telegram nói trên công bố hai tài liệu này hôm 18/10. Ba ngày sau, John Kirby, phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng, bày tỏ quan ngại với tổng thống Joe Biden về “mọi vụ rò rỉ thông tin mật với công chúng”.

Trả lời báo chí, ông Kirby cho biết “điều này lẽ ra không được phép xảy ra”, trước khi nhấn mạnh Lầu Năm Góc đang nghiên cứu sự cố này và không thể khẳng định có bị tin tặc tấn công hay không. Theo John Kirby, nhà chức trách vào thời điểm này không ghi nhận dấu hiệu nào cho thấy “các tài liệu tương tự khác đã bị rò rỉ”.

Trong một thông cáo được báo Washington Post công bố, “FBI cho biết đang điều tra vụ rò rỉ tài liệu mật và hợp tác chặt chẽ với các đối tác trong bộ Quốc Phòng và giới tình báo”.

Rò rỉ trên Telegram

Hai tài liệu ngày 15 và 16/10 bắt đầu lan truyền trên mạng hôm 18/10 sau khi được tài khoản có tên “Middle East Spectator” đăng lên mạng xã hội Telegram. Trong một thông cáo báo chí, tài khoản này tuyên bố đã thu thập được những tài liệu này sau khi hay tin chúng đã xuất hiện trong một nhóm kín trên Telegram.

Kênh “Middle East Spectator”, có hơn 171.000 người đăng ký, đã khẳng định không biết danh tính của tác giả vụ rò rỉ. Tuy nhiên, một số phương tiện truyền thông Mỹ, bao gồm Axios, trang thông tin đầu tiên tiết lộ vụ rò rỉ hôm 19/10, mô tả “Middle East Spectator” có liên hệ với Iran. Nhưng các nhà quản lý tài khoản này đã bác bỏ nhận định của Axios.

Trong một tuyên bố hôm 20/10, kênh này cho biết không có liên hệ với Iran và được điều hành bởi một “đội ngũ gồm các nhà báo hoàn toàn độc lập”. Tuy nhiên, trong tuyên bố của “Middle East Spectator”, Nhà nước Do Thái được mô tả là một “thực thể theo chủ nghĩa Phục quốc Do Thái”, một cách diễn đạt mà Teheran và các đồng minh trong khu vực vẫn sử dụng, bao gồm cả Hezbollah.

Hai tài liệu của NGA

Theo báo New York Times, Lầu Năm Góc đã xác thực những tài liệu nắm giữ bởi Cục Tình báo Không gian Địa lý Quốc gia (NGA), cơ quan Hoa Kỳ chuyên trách việc thu thập, phân tích và phân phối thông tin tình báo thu được từ hình ảnh vệ tinh và trên không. Bộ Quốc Phòng Mỹ sau đó cho biết đang điều tra nguồn gốc của vụ rò rỉ, đồng thời nhấn mạnh “thiệt hại đối với an ninh quốc gia dường như không quá nghiêm trọng”.

Không chứa hình ảnh vệ tinh, hai văn bản này được liệt vào diện “tuyệt mật”, cấp độ phân loại an ninh cao nhất của Mỹ, chỉ cho phép các thành viên của liên minh Five Eyes (Ngũ Nhãn), tập hợp năm nước Vương Quốc Anh, Canada, Úc, New Zealand và Hoa Kỳ, hợp tác chặt chẽ trong lĩnh vực tình báo quân sự, tham khảo.

Điều đáng chú ý, theo tờ báo Haaretz của Israel, là “định dạng đặc biệt của các tài liệu này cho thấy chúng dường như chưa được tiết lộ với bốn đồng minh còn lại, cũng như các quốc gia khác khó có khả năng đứng sau vụ rò rỉ thông tin”. Do vậy, khả năng cao nhất là chính phủ Mỹ có thể là “nguồn gốc của vụ rò rỉ”.

Tài liệu đầu tiên có tựa đề “Không quân Israel tiếp tục chuẩn bị tấn công Iran và tiến hành cuộc tập trận quy mô lớn thứ hai”, với việc sử dụng tên lửa đạn đạo (ALBM) và tên lửa địa đối không (SAM), chiến đấu cơ, drone và máy bay tiếp nhiên liệu.

“Theo những hình ảnh được giới chuyên gia phân tích”, một số thiết bị này đã được sử dụng vào ngày 29/09 trong cuộc tấn công của Israel vào các địa điểm dưới sự kiểm soát của phiến quân Houthi ở Yemen.

Tài liệu thứ hai có tựa đề “Quân đội Israel tiếp tục chuẩn bị các loại đạn dược thiết yếu và hoạt động bí mật của drone để gần như chắc chắn sẽ tấn công Iran”, mô tả cách thức quân đội Israel lên kế hoạch sử dụng tên lửa, đạn dược và kho vũ khí trong trường hợp Iran trả đũa các cuộc tấn công của Nhà nước Do Thái.

Tài liệu này cho biết “không thể dự đoán chắc chắn quy mô và phạm vi của một cuộc tấn công nhắm vào Iran và liệu một cuộc tấn công như vậy có thể được tiến hành mà không có sự can thiệp của tình báo không gian địa lý (GEOINT) hay không”. Ngoài ra, tài liệu cũng cho biết “việc sử dụng tên lửa đạn đạo tầm trung (MRBM), gần như chắc chắn mang tính phòng thủ, và không ghi nhận dấu hiệu nào cho thấy Israel có ý định sử dụng vũ khí hạt nhân”. Đây dường như là sự khẳng định Nhà nước Do Thái sở hữu vũ khí hạt nhân, điều mà cả Hoa Kỳ lẫn chính phủ Israel chưa bao giờ công khai thừa nhận.

Một vụ rò rỉ gây lo ngại

Cuộc điều tra của FBI sẽ phải giải đáp những khúc mắc phát sinh từ vụ rò rỉ này. Làm thế nào những tài liệu này lọt vào tay “Middle East Spectator” ? Ai đã truy cập trước khi chúng được đăng lên mạng, có tài liệu nào khác bị rò rỉ hay không ? Vụ rò rỉ có nhằm mục đích gây áp lực với chính phủ Israel, đe dọa Iran hay gây bất ổn cho chính quyền Biden, chưa đầy hai tuần trước cuộc bầu cử tổng thống ?

Báo Haaretz cho biết tài khoản “Middle East Spectator” nhận định đây dường như không phải là hành động cố tình cho rò rỉ tài liệu của Hoa Kỳ nhằm gây áp lực với Israel hay cảnh báo Iran, bởi có nhiều cách khác, tinh vi hơn và hiệu quả hơn để làm điều này.

Đối với New York Times, vụ rò rỉ này “một lần nữa thể hiện tầm mức của những hoạt động gián điệp của Hoa Kỳ đối với một trong những đồng minh thân cận nhất của họ” và còn “cho thấy mối quan ngại của Washington đối với các kế hoạch của Nhà nước Do Thái”.

Mick Mulroy, cựu nhân viên Cơ quan Tình báo Trung ương Hoa Kỳ (CIA) và từng là quan chức bộ Quốc Phòng Mỹ phụ trách về Trung Đông, nói với ABC News : “Bất cứ ai có quyền truy cập những thông tin này đều có nghĩa vụ bảo mật chúng. Quân đội Israel thực hiện những chiến dịch liên quan có thể bị ảnh hưởng vì sự cố này và khả năng phối hợp trong tương lai giữa Hoa Kỳ và Israel cũng có thể gặp rắc rối. Lòng tin là yếu tố then chốt trong mối quan hệ song phương và tùy vào cách thức diễn ra vụ rò rỉ, lòng tin có thể bị đánh mất.”

Trong bối cảnh quan hệ giữa thủ tướng Israel và chính quyền Biden đang căng thẳng, Benjamin Netanyahu ngày 15/10 khẳng định Israel sẽ tự quyết định về những mục tiêu ở Iran mà Nhà nước Do Thái có thể tấn công, sau những lời kêu gọi của chủ nhân Nhà Trắng tránh oanh kích các cơ sở dầu khí và hạt nhân của Teheran.