Ukraine không ngừng cải tiến UAV để có thể đánh chặn mục tiêu của đối phương nhưng phía Nga cũng nhanh chóng thích nghi, làm xói ṃn mọi lợi thế chiến thuật của Kiev.
Với quân số và nguồn lực ít hơn, Ukraine đang dựa vào việc cải tiến công nghệ ở các máy bay không người lái (UAV) để chống lại sức mạnh của Nga.
Lính Ukraine điều khiển UAV "ma cà rồng" ở tỉnh Zaporizhzhia. Ảnh: UKRINFORM
Trước đây, UAV Ukraine chỉ giới hạn ở việc thả bom, th́ nay UAV có thể làm mọi thứ, từ đặt ḿn đến cung cấp vật tư cho lực lượng nước này.
Những cải tiến về UAV của Ukraine tập trung vào việc giành lợi thế trước Nga sao cho vừa rẻ, vừa nhanh chóng và hoạt động càng lâu càng tốt. Tuy nhiên, các phiên bản độ chế UAV của Ukraine thường bị lực lượng Nga sao chép nhanh chóng và sản xuất hàng loạt, làm xói ṃn mọi lợi thế chiến thuật của Ukraine, theo tờ The Wall Street Journal.
Dưới đây là những cách Ukraine cải tiến UAV để đánh chặn mục tiêu:
UAV Ukraine săn UAV trinh sát của Nga
Ukraine đă t́m ra giải pháp cho một vấn đề khiến các công ty quốc pḥng phương Tây đau đầu trong hơn một thập niên: làm thế nào để chống lại các loại UAV giá rẻ?
Thay v́ chống lại UAV trinh sát của Nga bằng tia laser, hệ thống gây nhiễu hay thậm chí là dùng lưới vợt bắt, Ukraine đă dùng UAV nhỏ có 4 cánh quạt (quadcopter) để bay nhanh hơn và cao hơn để tiêu diệt UAV do thám của Nga.
UAV này có hệ thống liên lạc kỹ thuật số truyền h́nh ảnh chất lượng tốt hơn, giúp săn t́m mục tiêu hiệu quả hơn. Cạnh đó, giá cả của những UAV này cũng rất rẻ. Trong khi tên lửa đất đối không để hạ các mục tiêu trên không có giá hàng trăm ngh́n USD/tên lửa, UAV chỉ có giá 700 USD/chiếc.
Nhà hoạt động Serhiy Sternenk - người gây quỹ để mua UAV cho quân đội Ukraine - gọi các cuộc tấn công bằng UAV này là "sự hủy diệt Nga trên bầu trời" và cho biết chiến thuật này cũng đă hạ gục hai trực thăng của Nga. Ông Sternenk nói thêm rằng nhờ những biện pháp này, UAV trinh sát của Nga đă biến mất hoàn toàn ở một số thành phố và cũng giảm hẳn trên tiền tuyến.
"Có ít UAV trinh sát bay trên không hơn nhiều so với 3 tháng trước. Họ không thể sử dụng pháo binh hiệu quả như trước đây" - một chỉ huy trung đội Ukraine giấu tên cho biết.
Việc loại bỏ các “con mắt” trên bầu trời của Nga có thể khiến Ukraine ít rủi ro hơn khi triển khai các hệ thống pḥng không do phương Tây sản xuất ở gần tiền tuyến.
Tuy nhiên, Nga cũng đang thích nghi, ngụy trang UAV trinh sát của ḿnh thành UAV của Ukraine, cũng như lắp thêm camera chiếu hậu và bay cao hơn để tránh bị phát hiện.
UAV “hơi thở của rồng”
Cuộc chiến ở Ukraine đang diễn ra ở trong những tán rừng rậm rạp với việc lực lượng hai bên dùng tán cây để tránh “con mắt” của UAV trinh sát. Để phá vỡ lớp bảo vệ đó, UAV “hơi thở của rồng” của Ukraine phun chất thermite - hỗn hợp bột nhôm và oxit kim loại, khi đốt cháy sẽ tỏa ra rất nhiều nhiệt, vào các cứ điểm của đối phương.
Thường được sử dụng trong việc hàn x́, hỗn hợp gây cháy này sẽ đốt cháy thiết bị, đồ tiếp tế và những lớp bảo vệ khiến đối phương dễ bị UAV phát hiện và tấn công.
Ngay sau khi UAV “Hơi thở của rồng” xuất hiện ở tiền tuyến, lực lượng Nga đă triển khai UAV có khả năng tương tự mà nhiều chuyên gia quân sự cho rằng Nga đă nhanh chóng học hỏi và sao chép chúng.
UAV “nữ hoàng ong bắp cày”
Ở ŕa một cánh đồng phía sau tiền tuyến với Nga, một người lính Ukraine đă gắn một khẩu súng phóng lựu vào mặt dưới của một chiếc UAV “nữ hoàng ong bắp cày” có 4 cánh quạt. Người lính này đă hướng UAV về phía đống đổ nát của một chiếc xe và bắn. Cuộc thử nghiệm này đă thành công.
UAV thông thường sẽ phát nổ khi va chạm với mục tiêu hoặc phải thả đạn từ trên cao xuống, khiến chúng dễ bị các thiết bị tác chiến điện tử gây nhiễu. C̣n với loại UAV này, súng phóng lựu gắn trên UAV có thể bắn từ xa, cho phép nó vượt qua những thiết bị gây nhiễu chống UAV bao quanh mục tiêu.
Việc khóa mục tiêu là một thách thức với loại UAV này, đặc biệt là nếu mục tiêu đang di chuyển, nhưng sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để hỗ trợ ngắm bắn có thể tăng tỉ lệ trúng đích.
Các thí nghiệm khác của Ukraine bao gồm lắp một khẩu súng trường tấn công vào UAV có cơ chế c̣ súng để nhả đạn. Tuy loại vũ khí này thô sơ, không chính xác lắm và chỉ có thể bắn được 1 băng đạn, nhưng chúng có thể dùng để quấy rối và ngăn chặn hỏa lực của đối phương.
Mục đích của những loại UAV này là bảo vệ lực lượng bộ binh ít ỏi của Ukraine bằng cách hạn chế cận chiến với quân Nga.
UAV “mẹ”
Vào những ngày đầu của cuộc chiến, các UAV chỉ có thể mang theo những vật nhẹ trên một quăng đường ngắn. Hiện nay, một số mẫu như UAV “Ma cà rồng” (Vampire) có thể vận chuyển tới 9 kg thuốc nổ hay UAV “nữ hoàng ong bắp cày” có thể bay lơ lửng và thả một kiện hàng lớn mà không bị hư hại.
Điều này giúp lực lượng Ukraine tăng khả năng chiến đấu, bao gồm tiếp tế cho các đơn vị trong chiến hào và rải ḿn ở sau pḥng tuyến của đối phương.
Tuy nhiên, tầm hoạt động của UAV bị giới hạn bởi thời lượng pin. Để khắc phục điều đó, cả Nga và Ukraine đều đang sử dụng UAV lớn hơn với tầm hoạt động xa hơn, như UAV “Ma cà rồng” hay UAV “nữ hoàng ong bắp cày” đóng vai tṛ là 1 UAV “mẹ” để thả các UAV nhỏ hơn được trang bị đạn dược một chiều.