Lại mặt là một truyền thống văn hóa dân gian tốt đẹp. Thế nhưng, không phải ai cũng biết ư nghĩa đằng sau truyền thống này.
Ngày cưới là một dịp trọng đại và thiêng liêng đối với mỗi cặp đôi trẻ. V́ vậy, việc hiểu và tuân thủ nghi lễ cưới hỏi là điều vô cùng quan trọng. Trong đó, có nhiều nghi thức bắt buộc như: Chạm ngơ, ăn hỏi, xin dâu, rước dâu, tổ chức tiệc cưới và các nghi thức khác...
Theo phong tục truyền thống của một số nước phương Đông như Trung Quốc, Việt Nam, Đài Loan, ngày thứ ba sau ngày kết hôn được coi là ngày cô dâu phải quay về quê ngoại.
Chú rể thường đi cùng cô dâu về quê ngoại v́ đây là lần đầu tiên họ về thăm ḍng họ với tư cách là một cặp vợ chồng, một gia đ́nh mới. Họ thể hiện sự kính trọng đối với cha mẹ của cô dâu, v́ vậy các lễ vật chuẩn bị để mang về quê ngoại thường được tổ chức khá trọng thể.
Theo phong tục truyền thống của một số nước phương Đông như Trung Quốc, Việt Nam, Đài Loan, ngày thứ ba sau ngày kết hôn được coi là ngày cô dâu phải quay về quê ngoại.
Tục lại mặt là như thế nào?
Trước tiên, vợ chồng mới cưới nên mang theo quà, c̣n bố mẹ của cô dâu thường chuẩn bị một bữa tiệc lớn, đồng thời, họ cũng mời thêm người thân và bạn bè thân thiết đến để chào đón con rể.
Đối với chú rể, mục đích chính của việc "lại ngoại" là để quen biết với họ hàng. Xưa kia, trước khi cưới, chú rể thậm chí c̣n chưa được phép gặp mặt cô dâu. V́ vậy, anh không biết ai là người thân trong gia đ́nh của bố mẹ cô dâu.
Ngoài ra, đó cũng là biểu hiện t́nh cảm của con rể đối với bố mẹ vợ. Người sinh ra và lớn lên cùng với cô gái mà sau này anh cưới, tức là anh cũng phải thể hiện ḷng biết ơn và tâm hiếu kính của ḿnh. Tuy nhiên, mục đích quan trọng nhất của việc lại ngoại không chỉ đến từ việc thể hiện sự kính trọng đối với gia đ́nh vợ.
Thực tế, ư nghĩa chính của việc này là tạo điều kiện cho cô dâu có cơ hội giao tiếp riêng tư với gia đ́nh của ḿnh. Trong quá khứ, rất nhiều cô gái kết hôn khi c̣n rất trẻ. Đa số họ lấy chồng ở tuổi thiếu niên. Nh́n từ góc độ hiện nay, cô dâu thực sự c̣n là một đứa trẻ.
Khi một cô gái chuyển sang sống và sinh hoạt ở một ngôi nhà hoàn toàn xa lạ, việc quản lư công việc nhà, ḥa hợp với gia đ́nh chồng và chăm sóc bố mẹ chồng trở nên bối rối và khó khăn. Tuy nhiên, có nhiều điều mà cô không thể chia sẻ với gia đ́nh chồng, thậm chí là với chồng của ḿnh.
V́ sao sau khi đi lấy chồng, cô dâu thường phải "lại mặt"?
Do đó, mục đích chính của phong tục lại ngoại sau ba ngày là tạo điều kiện cho cô dâu có thể tâm sự với bố mẹ ruột và t́m sự giúp đỡ từ gia đ́nh thực sự về những vấn đề bối rối mà cô gặp phải sau khi kết hôn.
Tuy nhiên, trong trường hợp cô gái lấy chồng ở xa nhà bố mẹ ruột và không thể trở về quê vào ngày xác định, người xưa đă nghĩ ra một cách giải quyết, đó là "nhấn đáy ḥm".
Khi cô gái đi lấy chồng, bố mẹ ruột sẽ chuẩn bị cho cô những ḥm đồ đựng của hồi môn. Có thể là quần áo, mỹ phẩm, trang sức. Nhưng dưới đáy của một số ḥm đồ đặc biệt, họ sẽ chứa một ngăn bí mật.
Khi cô dâu gặp khó khăn, cô có thể nhấn vào đáy của ḥm, trong đó có một quyển sách ghi chép các điều cần lưu ư trong hôn nhân, mà bố mẹ đă chuẩn bị sẵn. Điều này sẽ giúp cô dễ dàng giải quyết các vấn đề khó nói khi làm dâu mới. Đây là một sản phẩm của phong tục hôn nhân trong quá khứ.
Như vậy, việc cô dâu trở về thăm nhà bố mẹ ruột là một tập tục có ư nghĩa sâu sắc với cả cô dâu và cả gia đ́nh hai bên. V́ thế, gia đ́nh của bố mẹ chồng luôn cố gắng sắp xếp cho con dâu của họ có được một ngày trở về thăm nhà một cách trọn vẹn theo đúng phong tục. Đây là một truyền thống văn hóa dân gian cần được trân trọng và duy tŕ.
VietBF@sưu tập