Trên chuyến bay từ Sài G̣n đi Seoul (Hàn Quốc) cuối tháng Mười Hai, tôi gặp một bà trên 50 tuổi và hai vợ chồng trên 70 tuổi bay sang Mỹ thăm con. Câu chuyện của họ cho thấy người Việt ḿnh luôn sẵn sàng làm tất cả v́ con cái.
Người phụ nữ trên 50 tuổi tên là Du, đă quen thuộc với việc bay đường dài sang Mỹ thăm con. Hành lư của bà mang lên phi cơ gồm một túi đeo vai hiệu Louis Vuitton, một vali cabin cùng nhăn hiệu. Chân bà đi giày sneakers cũng nhăn hiệu Louis Vuitton, tay đeo nhẫn kim cương. Khuôn mặt của bà b́nh thường trông nghiêm nghị, nhưng khi cười th́ khá thân thiện.
Ba người con của bà (một nữ, hai nam) đă sang Mỹ học từ năm lớp 9 đến đại học, một năm học tốn hơn 100,000 USD/người. Bà kể về các con của bà không có ư định sẽ ở lại Mỹ như các du học sinh Việt Nam khác, v́ gia đ́nh bà đang có công ty làm ăn kinh doanh tốt ở Sài G̣n.
Đứa con gái đầu học xong trung học và hai năm đại học ở Mỹ đă sang Canada học tiếp hai năm cuối, sau đó sang Nhật học tiếp lấy bằng thạc sĩ. Hiện tại, cô là người phụ tá đắc lực của cha ḿnh, giám đốc một công ty xuất nhập cảng, chuyên nhập các loại xe phục vụ cho xây dựng từ Nhật Bản. Cô gái này vừa giỏi tiếng Anh vừa giỏi tiếng Nhật.
Dù nay đă trên 30 tuổi, cô gái vẫn mê đời sống độc thân, chưa gắn bó với ai và khi nào được cha cho nghỉ phép lại xách vali đi du lịch ra nước ngoài một ḿnh.
Người con trai thứ hai học xong đại học đă tiếp tục học thạc sĩ ở New York City, một chàng trai cao 1,75m, vừa giỏi tiếng Anh vừa giỏi tiếng Hoa. Người con trai út của bà sanh năm 2004, cũng cao lớn gần 1.8m, đang học đại học ở Boston, ngoài tiếng Anh c̣n thông thạo cả tiếng Hàn Quốc.
Cậu út lúc đầu tính học đại học ở Hàn Quốc v́ mê các ban nhạc của xứ sở này nhưng cha cậu không đồng ư, bảo phải có bằng đại học Mỹ rồi muốn học tiếp ở đâu th́ học. Thế là cậu vâng lịnh cha.
Phi trường Incheon (Seoul, Hàn Quốc) rộng mênh mông mà không có xe điện để di chuyển đến cổng chờ, thật là một thử thách đối với các bậc phụ huynh lớn tuổi lần đầu tiên đi Mỹ thăm con (Ảnh: Minh Anh)
Điều đáng khen là cả ba đứa con của bà Du dù giỏi ngoại ngữ nhưng cũng giỏi viết tiếng Việt, bà tự hào cho rằng không có đứa nào viết sai chính tả v́ hồi cho học trung học quốc tế ở Việt Nam, bà chọn trường song ngữ, vừa học chương tŕnh tiếng Anh song song với chương tŕnh tiếng Việt.
V́ học cả hai chương tŕnh song song, bà phải cho con đi học thêm văn-toán-lư-hóa. Thời gian đưa đón ba đứa con đi học thêm, ngoài giờ học chính ở trường quốc tế, rất cực, bà nhớ lại. Mỗi ngày, sau giờ học ở trường quốc tế, trên đường đến lớp học thêm văn-toán-lư-hóa của chương tŕnh tiếng Việt, các con bà phải ăn hay uống nhanh một thứ ǵ đó để cho khỏi đói.
Tuy nhiên, vợ chồng bà chấp nhận v́ quan niệm:
"Nó nói giỏi mấy thứ tiếng cũng được, nhưng trước tiên phải giỏi tiếng mẹ đẻ".
Bà Du kể chuyến đi Mỹ lần này là bà sang thăm con trai thứ hai và con trai út. Bà cười:
"Hai đứa không chịu về Sài G̣n trong dịp lễ cuối năm th́ ḿnh đi sang thăm chúng".
Ba mẹ con bà hẹn gặp nhau ở Nam Cali, tại nhà một người quen, sau đó mẹ con bà đến Las Vegas chơi đêm Noel. Đón Lễ Giáng Sinh xong, cả ba mẹ con bà Du sẽ quay lại New York City để đón năm mới. Sau đó, từ phi trường ở Boston, bà sẽ bay thẳng về Sài G̣n.
Lịch đi Mỹ thăm con của bà là một tháng, muốn đi hơn cũng không được v́ "nhà bao việc". Quá cảnh ở Seoul, sau đó, bà sẽ t́m đến cổng để lên chuyến bay Korean Air đến Nam Cali.
Những ḍng người xa lạ đi lại nhộn nhịp tại phi trường Incheon có thể làm những bậc phụ huynh Việt lần đầu ra nước ngoài cảm thấy lạc lơng và bối rối (Ảnh: Minh Anh)
Với sự thông thạo của người đă từng đi nước ngoài nhiều lần, bà so sánh:
"Lần đầu tiên tui đi hăng bay Korean Air, ghế hạng phổ thông của hăng này có chỗ ngồi rộng, khoảng cách giữa hai hàng ghế và lối đi giữa cũng rộng hơn các hăng khác. Bà nhẩm tính sẽ bảo hai chàng trai của ḿnh đặt chuyến bay Korean Air khi từ Mỹ về Việt Nam, v́ cả hai chàng đều cao lớn, chân dài".
Hóa ra bà là dân Công giáo, gia đ́nh có đạo gốc lâu đời thuộc giáo xứ Thủ Thiêm, nay thuộc quận 2, Sài G̣n. Bà kể những kỷ niệm thuở nhỏ khi sống trong căn nhà cha mẹ tại Thủ Thiêm: chị em bà thường chơi đùa thỏa thích trong nghĩa trang Công giáo và tu viện Mến Thánh Giá. Lễ cưới của bà và người chị được cha xứ làm tại nhà thờ này.
Điều may mắn là khi toàn bộ giáo dân Thủ Thiêm buộc phải dời khỏi nơi cư trú ổn định của họ hơn 20 năm trước, lúc đó sáu chị em của bà Du đă có gia đ́nh riêng, cư ngụ ở nơi khác, c̣n mẹ của bà đă mất, nên việc giải tỏa khu đất này không c̣n ảnh hưởng đến họ như các gia đ́nh khác.
Trước tháng Tư 1975, cha của bà Du là một sĩ quan quân đội Việt Nam Cộng Ḥa. Ông bị buộc phải đi
"học tập cải tạo" và sau hơn sáu năm ở trong tù, ông trở về với thân thể ốm o, bị nhiều chứng bệnh và một năm sau đó th́ ông mất đột ngột v́ bị "xuất huyết ở năo". Mẹ bà Du và sáu anh chị em của bà không có cơ hội định cư theo diện HO ở nước Mỹ, "v́ ông chết bên ngoài trại", theo lời bà kể lại.
Khi hỏi bà có ư định mua nhà bên Mỹ cho con ở không, v́ tiền mướn pḥng của các con bà mỗi tháng cũng hơn 1,000 USD, ba năm trung học và bốn năm đại học cũng tốn khá bộn bạc. Bà cười:
"Chồng tui và tui không mua v́ các con cũng không có ư định ở lại Mỹ. Mặt khác, làm chủ một căn nhà ở Mỹ phải đóng thuế nhà, thuế đất hằng năm cao lắm, nên thôi, để tiền đó ở Việt Nam làm ăn".
Trong hàng mớ câu chuyện về gia đ́nh, bà kể hồi năm 2020, khi đại dịch COVID bùng nổ ở Mỹ và nhiều quốc gia phát triển khác, bà và ba đứa con ở bốn quốc gia khác nhau. Lo sợ cho tính mạng của vợ và ba đứa con, chồng bà đă vận dụng mọi sự quen biết để mua vé
"chuyến bay giải cứu" cho vợ con. Cả bốn mẹ con bà trở về Sài G̣n trên
"4 chuyến bay giải cứu" khác nhau, với tổng số tiền vé phải bỏ ra gần 50,000 USD.
Khi ṭa án xử các quan tham của đường dây
"chuyến bay giải cứu", chồng bà nói với bà:
"Xử họ nhưng sao không thấy hoàn trả lại tiền cho ḿ"nh?". Hỏi cho vui thôi chứ hai vợ chồng bà đều biết trước câu trả lời:
“Tiền vô túi quan là của quan!".
Phi trường Atlanta (tiểu bang Georgia) rộng mênh mông, có xe điện di chuyển đến các gate, càng làm các bậc phụ huynh lớn tuổi thêm bối rối lo sợ nếu không có dịch vụ wheelchair của các hăng hàng không trợ giúp (Ảnh: Minh Anh)
Xuống phi trường Incheon của Hàn Quốc, sau khi chia tay bà Du, tôi gặp một cặp vợ chồng dược sĩ cùng tên Thanh trên 70 tuổi, đi chung chuyến bay thứ hai, từ Seoul đến Atlanta. Đây là lần đầu tiên ông bà đi Mỹ, với mục đích thăm con gái út sắp chuyển dạ sanh đứa con đầu ḷng.
Bà Thanh xởi lởi kể:
"Anh chị tính đến đây chơi khoảng hơn tháng, khi đầy tháng cháu ngoại xong mới về".
Nhà có hai con gái, ông bà muốn các con theo nghề dược v́ nhà có sẵn tiệm thuốc tây, làm ăn cũng tốt ở thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang. Nhưng con gái đầu theo nghề kiến trúc, rồi cùng chồng lập công ty xây dựng ở Sài G̣n; con gái thứ hai học xong đại học ngành kinh tế ở Sài G̣n, khi lấy chồng có quốc tịch Mỹ, sang Mỹ phải học lại đại học và học luôn bằng thạc sĩ.
Sau tám năm sang Mỹ định cư, khi học hành xong và có việc làm, con gái bà mới nghĩ đến chuyện có con.
Bà Thanh thật thà nói:
"Anh chị cũng không muốn gả con đi xa, ngặt chồng nó trước cùng quê, học chung với nhau từ nhỏ đến lớn, sau khi định cư ở Mỹ cùng cha mẹ đă quay về Việt Nam hỏi cưới nó. Chị và ông bà thông gia cũng biết nhau v́ ở cùng thành phố, chị đă giao hẹn: Sang Mỹ phải cho con gái tui đi học, đừng bắt nó làm dâu".
Trước khi rời nhà, ông bà phải chuẩn bị cả tháng: kiếm chỗ gửi hai con mèo, một con chó; kiếm người giao trông nhà và coi sóc tiệm thuốc tây.
Họ phải nghỉ lại nhà con gái lớn ở Sài G̣n một đêm, để chờ ra phi trường lên chuyến bay đầu tiên đi Seoul.
Vốn chỉ rành tiếng Pháp, ông bà khá lóng ngóng khi lên chuyến bay thứ hai sang Mỹ của hăng Delta. May nhờ con gái đăng kư dịch vụ
wheelchair, ông bà có hai nhân viên của hăng Delta trợ giúp khi làm thủ tục nhập cảnh Mỹ ở phi trường Atlanta. Họ cũng giúp ông bà đi nhận hành lư và gửi hành lư, trước khi đưa ông bà đến cổng chờ, tiếp tục lên chuyến bay nội địa đến Florida.
Khi chia tay ông bà, tôi c̣n nhớ lời bà nhận xét:
"Hăng Delta này cho ăn đồ lạnh quá, lại có nhiều phô mai, may mà thằng rể có mua ít đồ chay cho chị mang theo. Ngoài ra, chỗ ngồi của hăng bay này hẹp quá, anh chị không ai mập mà c̣n khó cựa quậy, duỗi chân".
Chuyến bay của hăng Delta từ Seoul sang miền Nam nước Mỹ dài hơn 18 tiếng đúng là nỗi ám ảnh của người Việt lớn tuổi lần đầu tiên sang Mỹ, vốn không quen với đồ ăn Tây và phải ngồi trong không gian chật hẹp, tiếng ồn lớn. Riêng chuyến bay nội địa của hăng Delta th́ tốt hơn, với chỗ ngồi rộng hơn, chiêu đăi viên hàng không có vẻ thân thiện hơn.
Lần nào đi Mỹ, tôi cũng gặp những ông bà già trên 70 tuổi từ quê miền Nam sang Mỹ lần đầu thăm con. Đi cả vợ chồng như ông bà dược sĩ c̣n đỡ, có người tôi gặp chỉ đi một ḿnh, với một đống hành lư và một tấm bảng trước ngực viết sẵn tiếng Việt và tiếng Anh:
"Tôi không biết tiếng Anh, xin được trợ giúp".
Khi con cháu không thể bay về quê nhà, cha mẹ Việt sẵn sàng từ bỏ mọi thói quen sinh hoạt thường nhật ở nhà để nếm mùi hành tŕnh muôn dặm vất vả, với động lực mạnh mẽ là sắp được gặp con, gặp cháu.
Theo SGN