Chuyên gia 'đọc tâm trí' kẻ sát nhân. Tiến sĩ Al Carlisle ở Mỹ dành nửa thế kỷ để phỏng vấn và nghiên cứu những kẻ giết người hàng loạt trong nhà tù, bao gồm sát thủ khét tiếng Ted Bundy.
Carlisle lấy bằng cử nhân và thạc sĩ tại Đại học Bang Utah trước khi hoàn thành bằng tiến sĩ tâm lư học lâm sàng tại Đại học Brigham Young.
Khi làm nhà tâm lư học tại Nhà tù Bang Utah, Carlisle bắt đầu t́m hiểu về động cơ của những kẻ giết người hàng loạt bằng cách phỏng vấn những tội phạm khét tiếng bị kết án từ những năm 1970 và 1980. Ông ghi âm những cuộc tṛ chuyện để "khám phá điều ǵ đă khiến một người có vẻ b́nh thường trở nên ám ảnh với việc giết người, bộc lộ khuynh hướng bạo lực và hành vi thái nhân cách".
Theo Carlisle, để bắt một kẻ sát nhân, việc có sự hiểu biết sâu sắc về những ǵ diễn ra trong đầu hắn là một công cụ vô giá. Trong công tŕnh tiên phong của ḿnh về hành vi tội phạm, Carlisle đă tiến hành nghiên cứu sâu rộng về những kẻ sát nhân, kẻ giết người hàng loạt và kẻ giết người tập thể.
Sau khi Ted Bundy bị bắt lần đầu vào tháng 8/1975 v́ bắt cóc và tấn công nghiêm trọng, Carlisle đánh giá hắn theo yêu cầu của ṭa án. Vào thời điểm đó, không ai biết mức độ khủng khiếp của tội ác do Bundy gây ra.
Trong cuộc phỏng vấn năm 2012 trên Psychology Today, Carlisle tiết lộ đă làm việc với Bundy trong khoảng 20 giờ để đánh giá tâm lư. Carlisle có bằng chứng, bao gồm bản đánh giá và các nguồn khác, rằng Bundy có thể nguy hiểm. Sau khi đánh giá, Bundy bị giam giữ. Carlisle tiếp tục gặp hắn trong tù.
Các báo cáo cho thấy thông tin thu thập được trong những lần đối thoại đă ủng hộ "lư thuyết về những kẻ giết người hàng loạt nói chung" của Carlisle. Ông lập luận rằng những kẻ sát nhân có thể có h́nh ảnh đạo mạo trước công chúng trong khi ngấm ngầm nuôi dưỡng những ham muốn bạo lực.
Bundy vượt ngục hai lần, gây ra ba vụ giết người cho đến khi bị bắt lại vào năm 1978. Sau hơn một thập kỷ chối tội, hắn thú nhận đă sát hại 30 nạn nhân ở bảy bang từ 1974 đến 1978.
Ted Bundy. Ảnh: AP
Rối loạn nhân dạng phân ly là một trong những chuyên môn của Carlisle. Ông từng sử dụng thôi miên để phân tích tâm lư của một tù nhân tên Reggie, luôn khẳng định "không nhớ ǵ" về tội ác đă gây ra.
"Khi bạn gặp một người không nhớ về tội ác và tội ác đó dường như không phù hợp với bản chất của người đó, người đó cũng có vẻ chân thành khi nói rằng họ không nhớ ǵ, th́ người đó có khả năng mắc chứng đa nhân cách", Carlisle nói với các nhân viên thực thi pháp luật vào năm 1985.
Carlisle gặp Reggie trong tù lần đầu vào năm 1984, sau khi anh ta bị kết tội mưu sát và tấn công t́nh dục một phụ nữ có biệt danh là "Melanie" ở Utah. Melanie được t́m thấy trong t́nh trạng bị thương nặng trên bậc thềm của một ngôi nhà bỏ hoang vào ngày 21/7/1983.
Reggie nói với Carlisle rằng "không nhớ ǵ" và "không muốn nhớ" về vụ tấn công bạo lực suưt cướp đi mạng sống của Melanie. Trong nỗ lực t́m hiểu thêm về những kư ức mà Reggie lưu giữ sâu trong tiềm thức, Carlisle quyết định sử dụng thuật thôi miên. Qua đó, Carlisle phát hiện nhân cách đen tối thứ hai của Reggie, được gọi là Reginald.
Trong một buổi thôi miên, Reginald nói với Carlisle rằng anh ta được tạo ra để "phá hủy" và đă đánh cắp ôtô, trộm tiền, phóng hỏa. Carlisle tin rằng sự thay đổi được tạo ra trong thời thơ ấu đau thương của Reggie như một cách để đối phó với sự đánh đập và ngược đăi của mẹ.
Khi nói đến vụ tấn công Melanie, Reggie không nhớ ǵ. Tuy nhiên, khi bị thôi miên, Reginald thừa nhận đă cố bóp cổ cô đến chết.
Carlisle tin rằng Reggie mắc chứng rối loạn đa nhân cách, hiện được gọi là rối loạn nhân dạng phân ly, và đă thực hiện các hành vi bạo lực dưới một nhân cách khác.
Sau đó, Reggie thừa nhận sát hại Victoria Jacoby, 15 tuổi, vào tháng 12/1984. Trong trạng thái bị thôi miên, Reginald nói với Carlisle rằng đă đẩy Victoria vào tường và làm cô nghẹt thở trong cơn giận. Reggie cho biết ban đầu không nhớ ǵ về vụ giết người cho đến khi đối mặt với những bức ảnh của nạn nhân.
Khi nhận thức được vấn đề về Reginald, Carlisle dành thời gian giúp Reggie t́m cách kiềm chế cơn tức giận trước khi anh ta bị chuyển ra khỏi nhà tù để hầu ṭa. Anh ta bị kết án tù chung thân và được ân xá vào năm 2021 sau 37 năm thụ án.
T
iến sĩ Al Carlisle thời trẻ. Ảnh: NBC/Universal
Tiến sĩ Carlisle nghỉ hưu vào năm 1989 và tiếp tục viết nhiều cuốn sách, bao gồm The 1976 Psychological Assessment of Ted Bundy, trong đó ông đưa ra cái nh́n sâu sắc về suy nghĩ của những kẻ sát nhân. Một tác phẩm khác mang tên I'm Not Guilty! The Case of Ted Bundy phân tích cuộc đời và tội ác của kẻ giết người dựa trên các cuộc phỏng vấn với Bundy và bạn bè, người t́nh, hàng xóm, những điều tra viên đă làm việc trong vụ án...
Các tác phẩm khác của Carlisle bao gồm The Mind of the Devil: The Cases of Arthur Gary Bishop and Westley Allan Dodd, Broken Samurai: One Marine's Journey from Hero to Hitman.
Trước khi qua đời vào năm 2018 ở tuổi 81, Carlisle đă tiến hành nhiều cuộc hội thảo về các vụ giết người hàng loạt và làm cố vấn cho cuộc khủng hoảng tấn công t́nh dục ở Salt Lake City.
VietBF@ sưu tập