Wellsville lột xác. Thị trấn Wellsville trước đây từng phát triển nhờ năng lượng hóa thạch, đang nổi lên là một trong các địa phương gặt hái được thành quả trong nỗ lực thúc đẩy năng lượng gió ngoài khơi ở Mỹ.
Những khối thép khổng lồ của tuabin gió sắp mọc lên ở ngoài khơi nước Mỹ đang được hàn tại nhà máy Ljungström, nơi đă bán nhiều linh kiện cho các nhà máy nhiệt điện than trong 100 năm, theo Wall Street Journal.
Ban quản lư nhà máy cho biết việc chuyển hướng sang phục vụ ngành năng lượng gió khiến họ phải thuê thêm 150 công nhân và có thể mở lại một cơ sở đă không hoạt động trong vài năm.
Hoạt động kinh tế mới mang lại việc làm, cũng như triển vọng cho nhiều doanh nghiệp tại Wellsville, thị trấn có 7.000 dân ở Mỹ. Khu vực này từng phát triển mạnh mẽ trong thế kỷ XX khi phục vụ nền kinh tế sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
Theo Reuters, những dự án năng lượng Mặt Trời và năng lượng gió tại Mỹ đang gia tăng mạnh mẽ sau dự luật khí hậu lịch sử của Tổng thống Joe Biden.
Dập tắt hoài nghi
Khi cố gắng đạt mục tiêu giảm một nửa lượng khí thải nhà kính vào năm 2030, Mỹ có thể chứng kiến nhiều địa phương từng có mối liên hệ lịch sử với thị trường năng lượng truyền thống thử sức ḿnh với năng lượng tái tạo.
Một số cư dân hoài nghi về khả năng thành công của quá tŕnh chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch, đặc biệt là khi một số dự án gió ngoài khơi đă bị đ́nh trệ do các vấn đề về giấy phép, gián đoạn chuỗi cung ứng và lạm phát.
Tuy nhiên, các nhà lănh đạo bang hy vọng sự chuyển đổi tại Ljungström có thể là mô h́nh của sự hồi sinh cho các nhà máy khác, cùng các thị trấn công nghiệp, với sự phát triển của năng lượng tái tạo.
Tại Wellsville, Ljungström sẽ sản xuất các linh kiện bằng thép và vận chuyển chúng đến cảng Coeymans trên sông Hudson. Theo tiểu bang, hợp đồng sẽ "tạo ra ít nhất 100 việc làm ở phía tây New York", USA Today đưa tin.
Thời kỳ hoàng kim của thị trấn diễn ra vào những thập kỷ đầu tiên của thế kỷ XX, khi nhà máy lọc dầu xử lư tới 10.000 thùng/ngày được bơm từ các giếng ở khu vực lân cận.
Nhà máy Ljungström hiện sản xuất các bộ phận cho tuabin gió. Ảnh: Wall Street Journal.
Ông Craig Braack, nhà sử học ở quận Allegany, cho biết các khách sạn và cửa hàng từng nằm dọc Main Street, và các nhà máy đă tận dụng những tuyến đường sắt để vận chuyển tuabin và những thiết bị phát điện khác.
Cha của Jim Schifley đă làm việc tại nhà máy tuabin Dresser-Rand gần đó trong 42 năm. Tuy nhiên, anh Schifley cho biết anh chưa bao giờ nộp đơn xin làm việc ở đó v́ họ thường xuyên đe dọa sa thải.
“Khu vực của chúng tôi phải mất một thời gian mới có thể phục hồi sau tất cả công việc đă biến mất đó trong những năm 1980 và 1990, nhưng tôi nghĩ thông điệp bây giờ chắc chắn đă khác”, anh nói.
Thị trưởng Wellsville Randy Shayler cho biết một số cư dân hoài nghi về tuabin gió, nhưng dù sao họ cũng hoan nghênh những công việc mới.
“Chúng tôi từng thường nhanh chóng kết luận ‘năng lượng tái tạo, năng lượng Mặt Trời - tất cả chúng đều tệ. Chúng tôi có nguồn năng lượng dưới ḷng đất’. Tôi không nghĩ có ai biết rằng năng lượng gió ngoài khơi có thể có tác động trực tiếp đến Wellsville”, ông Shayler cho biết.
100 năm trước, công ty Air Preheater đă mở ở phía nam của ngôi làng. Họ sản xuất các bộ trao đổi nhiệt khổng lồ, được thiết kế bởi nhà phát minh người Thụy Điển Fredrik Ljungström, để giúp tăng hiệu suất của nồi hơi đốt than và dầu.
Nhiều tập đoàn đă sở hữu nhà máy này trong nhiều năm. Giờ đây, nhà máy này đă lấy tên của người đàn ông đă phát minh ra sản phẩm đầu tiên của họ.
Tom Hennessy, Giám đốc phát triển dự án ở Ljungström, cho biết sản lượng đạt đỉnh vào năm 2008, sau đó nhanh chóng suy giảm nặng nề do lo ngại về t́nh trạng biến đổi khí hậu leo thang.
Ông cho biết số lượng nhân sự của Ljungström đă giảm xuống c̣n khoảng 200 từ mức cao nhất là 600. Trong khi đó, các giám đốc điều hành cho biết nhà máy sẽ có 350 nhân viên vào tháng 6.
Ngă ba đường
Nhà máy Dresser-Rand đă đóng cửa vào năm 2020, khiến 500 người mất việc làm. Đây từng là doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động nhất của thị trấn.
Khi các tiểu bang và thành phố của Mỹ bắt đầu đặt mục tiêu dần loại bỏ năng lượng hóa thạch và thay thế bằng năng lượng gió và Mặt Trời, Ljungström đă tận dụng kinh nghiệm của ḿnh trong sản xuất thép để phát triển một ḍng sản phẩm mới.
“Chúng tôi sẽ không để công ty này đi theo con đường của đài phát thanh bán dẫn và biến mất. Chúng tôi đang ở một ngă ba đường. Chúng tôi biết ḿnh phải làm ǵ đó”, ông Hennessy nói.
Cơ quan Nghiên cứu và Phát triển Năng lượng bang New York đang thu hút nhiều đề xuất năng lượng gió ngoài khơi hơn. Họ ưu tiên cho các nhà thầu có kế hoạch chi tiết để sử dụng những linh kiện được sản xuất tại bang này.
Ông Hennessy cho biết việc sở hữu nhiều hợp đồng năng lượng gió hơn có thể nâng số lượng nhân sự tại nhà máy lên 500.
Ông Don Dodge đă làm việc ở nhiều vai tṛ khác nhau trong hơn 25 năm tại Ljungström. Ảnh: Wall Street Journal.
Don Dodge, 55 tuổi, khởi đầu công việc tại Ljungström với vị trí thợ hàn. Tại đây, ông đă đảm nhận nhiều vai tṛ sản xuất khác nhau trong hơn 25 năm.
Cha, ông nội và con trai của ông đều đă làm việc cho công ty này, và ông Dodge nói rằng đó là một điều kỳ diệu khi ông chưa bao giờ bị sa thải.
“Có vẻ như tôi sẽ có thể nghỉ hưu từ đây. Quyết định đó khá mơ hồ cho đến khi chúng tôi bắt đầu chuyển sang sản phẩm mới này”, ông nói.
Trong khi đó, Jim Raptis cho biết gia đ́nh ông đă đánh giá sự phát triển của cộng đồng này qua nhà hàng Texas Hot của họ, vốn mở cửa vào năm 1921.
Nhà hàng này đă ở đó khi nhà máy lọc dầu Sinclair đóng cửa sau một trận hỏa hoạn lớn vào năm 1958, khi dịch vụ đường sắt thông thường ngừng hoạt động vào những năm 1980 và các nhà máy bị thu hẹp quy mô.
Thực đơn của họ đă mở rộng, nhưng món ăn đặc trưng vẫn là một chiếc xúc xích trị giá 2,65 USD với hành tây băm nhỏ, mù tạt vàng và nước sốt thịt gia vị tự làm.
“Chúng tôi hoàn toàn không cảm thấy suy thoái ở đây, v́ các mỏ dầu”, ông Raptis nói.
Isabelle, cháu gái của ông Jim, cho biết khoảng một nửa số bạn cùng lớp thời trung học của cô vẫn ở trong quận, nhưng cô hy vọng vào tương lai. Theo cô, họ sẽ là lực lượng trụ cột giúp duy tŕ sự phát triển của cộng đồng này.
VietBF@ sưu tập