Bẫy t́nh dục trên website việc làm. Tại Trung Quốc, một số nhóm, các nhân mượn danh doanh nghiệp tuyển người làm việc, nhưng thực chất để dụ dỗ họ bán dâm hoặc t́m con mồi để lạm dụng t́nh dục.
Đầu năm nay, Fangzi, 20 tuổi, lên nền tảng việc làm trực tuyến Boss Zhipin t́m nơi thực tập. Cô chọn vị trí trợ lư giám đốc bán hàng một công ty. Ban đầu, mọi thứ suôn sẻ, cô được mời phỏng vấn chiều cùng ngày và bắt đầu công việc vào ngày hôm sau.
Nhưng Fangzi dần thấy bất an. Trong cuộc phỏng vấn, người quản lư hỏi cô có người yêu chưa. Khi Fangzi thắc mắc, người này thôi hỏi tiếp. Nhưng khi cô bắt đầu công việc, anh ta gửi cho cô loạt tin nhắn gợi ư.
"Anh ta bảo tôi nên nhiệt t́nh hơn và hăy ôm anh ta khi ở văn pḥng. Thậm chí, anh ấy hỏi tôi c̣n trinh tiết không và hỏi sở thích t́nh dục của tôi", cô kể.
Những ngày sau đó c̣n căng thẳng hơn. Trong bữa tối ở công ty, người quản lư chuốc rượu sau đó cô đ̣i đưa cô về nhà. Fangzi từ chối. Sáng hôm sau, cô bị dọa nếu không ngủ với anh ta, sẽ không được hướng dẫn, bị trừ lương của cô do "hành vi không thể chấp nhận được".
Cô gái nghỉ việc chiều hôm đó và chia sẻ trải nghiệm của ḿnh lên mạng xă hội. Trong thời gian này, cô tham gia phong trào nêu tên và làm xấu mặt những ông chủ quấy rối t́nh dục, gây áp lực khiến những website việc làm hàng đầu loại họ khỏi danh sách.
Quấy rối và lạm dụng t́nh dục tràn lan ở nơi làm việc của Trung Quốc. Trong nhiều ngành, văn hóa phân biệt giới tính và lạm dụng vẫn c̣n ăn sâu, bất chấp việc nước này đă ban hành luật chống quấy rối.
Một quảng cáo cho Boss Zhipin ở Thẩm Dương, tỉnh Liêu Ninh, ngày 24/8/2022. IC
Tong Lao, người sáng lập Girls, Don't Be Scared, một trang mạng xă hội tập trung vào vấn đề an toàn, quyền giáo dục giới tính cho phụ nữ với hơn 5 triệu người theo dơi ở Trung Quốc cho biết, dù mại dâm là hoạt động bất hợp pháp ở Trung Quốc, t́nh dục vẫn được dùng như một loại giao dịch, thậm chí được coi là một loại tài nguyên.
Những nền tảng việc làm như Boss Zhipin cũng trở thành cầu nối cho hành vi lạm dụng này. Nhiều công ty sử dụng các nền tảng để t́m người, quấy rối t́nh dục lao động nữ, thuê phụ nữ trẻ ngủ với quản lư và khách hàng hoặc thuê người mẫu, vũ công nhưng thực chất làm việc liên quan đến t́nh dục.
Trong nhiều trường hợp, các nhà tuyển dụng sử dụng cách nói bóng gió để các ứng viên nữ biết rơ bản chất công việc mà họ đang tuyển người.
Ling Dang, ở Phúc Kiến, người dùng Boss Zhipin cho biết cô từng được nhà tuyển dụng liên tục hỏi: "Cô có ăn kem không?". Ban đầu Ling không hiểu nhưng sau khi t́m hiểu trên mạng, cô phát hiện "ăn kem" là từ mang hàm ư t́nh dục. Các nhà tuyển dụng cũng nêu những gợi ư như ứng viên phải mang tất lưới màu đen, hỏi ứng viên có "hướng ngoại" không hoặc nói rằng họ sẵn sàng tự đào tạo và phát triển ứng viên.
"Nhiều phụ nữ kể về các bài đăng tuyển người mẫu trên các nền tảng tuyển dụng có vẻ như đang t́m người mẫu, nhưng thực tế là sau khi phỏng vấn, ứng viên mới biết họ đă ứng tuyển cho công việc mại dâm", Ling Tong kể.
Tong cũng đề cập đến huachang, một kiểu hộp đêm tuyển dụng vũ công nữ. Thực tế, những nơi như vậy không khác ǵ nhà thổ. Khách đến đây có thể trả tiền để các vũ công bồi rượu, tṛ chuyện, thậm chí là đi khách sạn khi đêm muộn.
Ban đầu, những người ứng tuyển vào huachang sẽ được đào tạo khiêu vũ và catwalk. Khi bắt đầu làm việc, quản lư sẽ gây áp lực, bắt ép họ phải bán dâm để kiếm tiền.
Xiao Yu được một nhà tuyển dụng ở Hồ Nam tuyển vào làm việc. Bài đăng tuyển rất b́nh thường. Nhưng khi người tuyển dụng kết bạn với cô trên WeChat, người này nói với Xiao cô có thể t́m được một người bạn trai giàu có khi làm việc ở đó.
Người tuyển dụng đă gây áp lực, buộc Xiao phải đến quán bar làm việc. Xiao cảm thấy công việc có vẻ nguy hiểm nên đă từ chối.
Sau đó, cô kể lại câu chuyện của ḿnh trên mạng xă hội, một số người dùng khác, cũng được nhà tuyển dụng này tiếp cận xác nhận câu lạc bộ mà Xiao vừa đề cập là một huachang.
Phụ nữ Trung Quốc có ít công cụ để tự bảo vệ ḿnh trong những t́nh huống này. Báo cáo sự cố thông qua các kênh nội bộ của các công ty hoặc hệ thống luật pháp Trung Quốc thường không mang lại kết quả.
Aaron Halegua, một luật sư chuyên về luật lao động của Trung Quốc, cho biết những luật này yêu cầu người sử dụng lao động phải ngăn chặn và chấm dứt quấy rối t́nh dục, nhưng luật lại không quy định người sử dụng lao động phải chịu trách nhiệm pháp lư nếu không thực hiện.
Nhiều năm gần đây, Trung Quốc ghi nhận hàng loạt vụ án lạm dụng t́nh dục, nạn nhân vẫn chưa t́m được công lư bảo vệ bản thân.
Zhou Xiaoxuan, một nạn nhân bị MC nổi tiếng Zhu Jun quấy rối t́nh dục, đă thua kiện v́ ṭa lấy lư do là "thiếu bằng chứng".
Năm 2021, một nhân viên của Alibaba tố cáo sếp tấn công t́nh dục trong chuyến công tác. Kẻ bị tố cáo bị công ty sa thải sau khi cảnh sát bắt giữ v́ hành vi cưỡng bức. Tuy nhiên, chỉ vài tháng sau, Alibaba cũng sa thải người tố cáo với lư do lan truyền thông tin sai lệch và làm tổn hại danh tiếng công ty.
V́ vậy, nhiều phụ nữ Trung Quốc đang sử dụng cách tố kẻ quấy rối trực tiếp qua mạng xă hội. Dù không thể giành được công lư, ít nhất họ có thể cảnh báo những phụ nữ khác về các công ty săn mồi và gây áp lực khiến các nền tảng như Boss Zhipin phải hành động.
Tuy nhiên, chiến dịch đưa những kẻ quấy rối và nơi làm việc độc hại ra khỏi nền tảng việc làm là một phong trào cơ sở. Chiến dịch chịu sự giám sát chặt chẽ của các nền tảng xă hội Trung Quốc nên gần như không thể thực hiện.
Gần đây, nhiều nhóm nữ quyền trên mạng xă hội bị khóa. Các bài đăng có nội dung rơ ràng về nữ quyền thường bị xóa v́ "kích động phản đối giới tính". Và những hashtag bắt đầu bằng các cụm từ được cho là không phù hợp hoặc nhạy cảm, kể cả từ "quấy rối t́nh dục", có thể bị xóa.
V́ vậy, các cá nhân chọn các hashtag khác như "công việc kỳ lạ", "nhân sự kỳ lạ". Họ cũng báo cáo trực tiếp cho Boss Zhipin và yêu cầu nền tảng xóa tài khoản có dấu hiệu quấy rối.
Chiến dịch dường như đang tạo ra tác động thực sự. Vào tháng 8, một người dùng Weibo tố một nhà tuyển dụng ở Quảng Châu đang sử dụng Boss Zhipin để thuê các phụ nữ trẻ làm dịch vụ mại dâm. Bài đăng lan truyền trên Weibo, nhận được hơn 10 triệu lượt xem và đưa Boss trở thành tâm điểm chú ư trên toàn quốc.
Vài tuần sau, Boss Zhipin thông báo đưa vào danh sách đen hơn 200.000 nhà tuyển dụng bị cáo buộc "quấy rối t́nh dục, xuất bản các từ, h́nh ảnh khiêu dâm hoặc các hành vi quấy rối t́nh dục khác", cấm các nhà tuyển dụng này tham gia nền tảng.
Ling đă báo cáo người tuyển dụng đă hỏi cô về việc "ăn kem" và công ty đă khóa tài khoản của anh này lập tức. Xiao cũng đă thành công trong việc đưa nhà tuyển dụng hộp đêm huachang vào danh sách đen.
"Bản thân cuộc thảo luận công khai có thể thúc đẩy giải quyết vụ việc. Trong thời đại internet, tiếng nói của bất kỳ ai cũng có thể được lắng nghe và khuếch đại", Tong nói.
VietBF@ sưu tập