Các loại củ, quả, hạt dưới đây rất có ích trong việc bảo vệ sức khỏe con người, đặc biệt trong việc pḥng ngừa ung thư.
Chế độ ăn uống đóng vai tṛ quan trọng trong sự phát triển của ung thư. Nghiên cứu chỉ ra tăng tiêu thụ một số loại thực phẩm có thể giúp giảm nguy cơ ung thư, và ngược lại.
Theo đánh giá được công bố trên Tạp chí Nghiên cứu Ung thư của Mỹ năm 2017, hơn 50% tất cả các trường hợp chẩn đoán ung thư và tử vong do ung thư, phần lớn có thể được ngăn ngừa. Trong số đó, 30% tổng số ca ung thư có liên quan đến thực phẩm chúng ta ăn.
Ngoài việc cung cấp các chất dinh dưỡng đa lượng cơ bản (protein, carbs và chất béo) và vi chất dinh dưỡng (vitamin và khoáng chất), một số thực phẩm có chứa các hợp chất mang lại lợi ích cho sức khỏe, bao gồm ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.
Bằng chứng từ các nghiên cứu được thực hiện cho Quỹ Nghiên cứu Ung thư Thế giới và Viện Nghiên cứu Ung thư Mỹ chỉ ra một số siêu thực phẩm như bông cải xanh, tỏi và quả mọng có liên quan chặt chẽ đến việc giảm nguy cơ ung thư. Ngoài ra, một số thực phẩm gần gũi khác cũng có đặc tính hỗ trợ chống ung thư, đó là:
Quả bơ
Theo một đánh giá năm 2019 được công bố trên tạp chí Antioxidants (Basel), bơ có khả năng góp phần chống ung thư. Các nghiên cứu trong pḥng thí nghiệm hay một số nghiên cứu trên động vật đă chỉ ra chất chiết xuất từ quả bơ có thể tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của các loại tế bào ung thư bao gồm vú, ruột kết, gan, phổi, thanh quản, bệnh bạch cầu, thực quản, miệng, buồng trứng và tuyến tiền liệt. Điều này được cho là do hàm lượng chất béo không băo ḥa đơn trong quả bơ khá lớn.
Ngoài ra, một loạt các chất hóa học thực vật và chất chống oxy hóa được t́m thấy trong quả bơ có thể là nguyên nhân chung cho các đặc tính chống ung thư của nó. Các chất này bao gồm polyphenol, vitamin E, lutein, zeaxanthin và beta-carotene. So với các loại trái cây khác, bơ đặc biệt chứa nhiều glutathione, chất chống oxy hóa và giải độc cơ thể.
Dầu ô liu
Theo Medical News Today, dầu ô liu là thành phần cốt yếu của chế độ ăn Địa Trung Hải. Dầu ô liu có liên quan đến việc giảm nguy cơ tử vong do các bệnh tim mạch và kéo dài tuổi thọ. Loại dầu nổi tiếng này được sử dụng trong nấu ăn và làm nước sốt cho món salad và ḿ ống.
Một nghiên cứu năm 2022 được công bố trên PLOS One đă báo cáo nguy cơ ung thư thấp hơn 31% khi ăn nhiều dầu ô liu. Tác dụng bảo vệ mạnh nhất của dầu ô liu đă được quan sát thấy đối với bệnh ung thư vú, đường tiêu hóa, đường hô hấp và đường tiết niệu.
Giống như bơ, dầu ô liu rất giàu chất béo không băo ḥa đơn, chủ yếu là axit oleic. Các polyphenol như hydroxytyrosol và oleuropein, những chất chống oxy hóa mạnh tự nhiên có trong dầu ô liu, giúp chống lại stress oxy hóa và tổn thương DNA bằng cách tiêu diệt các gốc tự do có hại.
Theo một nghiên cứu năm 2015 đăng tải trên tạp chí Molecular Cellular Oncology, một thành phần khác của dầu ô liu, oleocanthal đă được chứng minh là có thể nhanh chóng tiêu diệt tế bào ung thư.
Bột quế
Quế có một lịch sử lâu đời, được sử dụng như một loại gia vị giá trị, chuyên dành cho vua chúa. Quế được biết đến nhiều nhất với khả năng làm giảm lượng đường trong máu.
Theo một đánh giá về các nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Journal of Toxicology năm 2018, quế hoặc các hợp chất hoạt tính của nó có hiệu quả chống khối u mạnh đối với nhiều loại ung thư. Chiết xuất từ quế có tác dụng pḥng ngừa ung thư ở những điểm khác nhau trong quá tŕnh phát triển của khối u.
Các chất hoạt tính sinh học được t́m thấy trong quế như cinnamaldehyde, axit cinnamic và eugenol... đă được chứng minh là ngăn chặn sự gia tăng của các tế bào ung thư tuyến tiền liệt, dẫn đến sự tự hủy diệt của chúng.
Tiêu đen
Được coi là "vua của các loại gia vị", hạt tiêu đen thường được sử dụng trong y học cổ truyền để điều trị các vấn đề kinh nguyệt, rối loạn tai, mũi và họng.
Không chỉ có đặc tính chống viêm và giảm đau, hạt tiêu đen cũng có tác dụng chống ung thư. Những tác động này chủ yếu nhờ piperine, thành phần hoạt tính sinh học chính trong hạt tiêu đen.
Dầu dừa
Một số kết quả nghiên cứu cho thấy dầu dừa được chứng minh là có thể rút ngắn thời gian sống sót của các tế bào ung thư ruột kết, vú và ung thư da ở người.
Quả óc chó
Quả óc chó đặc biệt tốt trong việc giảm nguy cơ phát triển ung thư. Một số hợp chất quan trọng được t́m thấy trong quả óc chó, đặc biệt là ellagitannin, melatonin và gamma-tocopherol (một dạng vitamin E) hoạt động đồng thời, chống lại ung thư. Ngoài ra, melatonin từ quả óc chó cũng có đặc tính chống oxy hóa và sửa chữa DNA mạnh.
Cá ngừ
Cá ngừ có lượng axit béo omega-3 dồi dào, bảo vệ cơ thể chống lại nhiều loại ung thư. Trong các thí nghiệm trên tế bào ung thư buồng trứng và chuột bị ung thư buồng trứng, axit béo omega-3 DHA (axit docosahexaenoic) làm giảm tỷ lệ sống sót của tế bào lên đến 80-90% và giảm khả năng di căn của ung thư buồng trứng.
Các nghiên cứu phát hiện ra chế độ ăn giàu omega-3 ngăn chặn sự phát triển và di căn của một số loại ung thư bao gồm ung thư vú, đại trực tràng, tuyến tiền liệt và buồng trứng.
Quả chuối
Trong số tất cả các loại trái cây, chuối rất tốt cho sức khỏe. Chuối là một kho chất xơ và các chất dinh dưỡng thiết yếu, đặc biệt là vitamin B và các chất điện giải kali và magiê.
Một nghiên cứu năm 2022 được công bố trên Tạp chí Food Science & Nutrition cho thấy chuối cũng là một nguồn dồi dào các hợp chất chống oxy hóa hoạt tính sinh học, đáng chú ư nhất là flavonoid catechin và quercetin.
Các chất chống oxy hóa này củng cố cơ chế bảo vệ tế bào chống lại các tổn thương oxy hóa do gốc tự do gây ra. Quả chuối có thể được sử dụng như một chất bổ sung dinh dưỡng để giảm thiểu nguy cơ ung thư tuyến tụy và ung thư vú.