Ngưng thuốc khi huyết áp ổn định, dùng chung đơn thuốc, tự ư đổi thuốc, không tái khám… là những sai lầm khi điều trị tăng huyết áp, gây biến chứng.
Tăng huyết áp thường gặp ở những người cao tuổi, có xu hướng trẻ hóa. Đây là nguyên nhân dẫn đến nhiều bệnh nguy hiểm khác như đột quỵ, nhồi máu cơ tim... Theo BS.CKI Hồ Thị Tuyết Mai - Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, để pḥng tránh, điều trị đúng cách, người bệnh nên tránh những sai lầm dưới đây.
Ngưng thuốc điều trị huyết áp khi thấy huyết áp ổn định
Nhiều năm công tác, BS.CKI Tuyết Mai gặp trường hợp bệnh nhân tự ư ngưng thuốc khi thấy chỉ số huyết áp b́nh thường. Họ chỉ uống khi nào thấy huyết áp cao. Chuyên gia cho rằng, điều này nguy hiểm v́ huyết áp về b́nh thường là do tác dụng của thuốc, khi ngưng thuốc chỉ số sẽ tăng trở lại. Nếu huyết áp tăng quá cao sẽ gây ra biến chứng nguy hiểm. "Chúng ta có thể sống ḥa b́nh với bệnh nếu uống thuốc đều đặn suốt đời, chỉ ngưng thuốc theo chỉ định của chuyên gia", bác sĩ Mai nhấn mạnh.
Dùng chung đơn thuốc với người khác
Huyết áp cao, chỉ số đo có thể đến 200/100mmHg nhưng do không có triệu chứng ǵ khiến nhiều người chủ quan. Nhiều người cho rằng, bệnh tăng huyết áp điều trị giống nhau nên xin thuốc của người khác, tự mua uống, điều trị. Điều này rất nguy hiểm v́ mỗi bệnh nhân có t́nh trạng sức khỏe, chỉ số huyết áp, giai đoạn của bệnh, bệnh lư đi kèm khác nhau. Do đó, mỗi người sẽ được điều trị khác nhau theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Tự ư đổi thuốc đang dùng
Nhiều bệnh nhân đang dùng thuốc hạ huyết áp ổn định tự ư bỏ, đổi bằng một loại khác. Bác sĩ Mai nhấn mạnh, loại thuốc tốt nhất là giúp kiểm soát tốt huyết áp, ít tác dụng phụ, giá thành hợp lư. Người bệnh không nên tự ư đổi thuốc khi huyết áp đang ổn định.
Dùng thuốc y học cổ truyền trôi nổi, không rơ nguồn gốc hoặc thuốc tự chế
Bác sĩ Mai thông tin thêm, hiện không ít bệnh nhân vẫn tin vào thuốc thảo dược, sợ thuốc tây y nhiều tác dụng phụ. Một số người nghe nói lá cây, rễ cây trị bệnh nên mua về nấu nước uống. Thực tế, các loại thuốc tự chế có thể làm tăng men gan hoặc tổn thương thận. Thuốc thảo dược nếu được nghiên cứu lâm sàng, nguồn gốc rơ ràng có thể dùng dưới sự giám sát của bác sĩ. Tuy nhiên, người bệnh lưu ư phần lớn thuốc thảo dược chỉ hỗ trợ điều trị, không phải thuốc đặc trị.
Dùng một đơn thuốc kéo dài, không đi tái khám
Huyết áp thay đổi có thể tốt hay xấu kèm theo những biến chứng khó nhận ra. V́ vậy, khi người bệnh tái khám định kỳ, bác sĩ kiểm tra sức khỏe, điều chỉnh thuốc, liều lượng phù hợp từng giai đoạn. Người bệnh tuyệt đối không tự ư dùng lâu một đơn thuốc kéo dài.
Nhiều bệnh nhân bị tăng huyết áp nhưng lại không có triệu chứng rơ ràng nên không biết. Bệnh tiến triển thầm lặng gây ra biến chứng như: tai biến mạch máu năo, nhồi máu cơ tim, suy thận... Do đó, mỗi người, dù ở độ tuổi nào cũng nên kiểm tra sức khỏe, huyết áp định kỳ.
Trong khi đó, một số người nghĩ rằng khi uống thuốc hiển nhiên huyết áp sẽ ổn định, không cần đo huyết áp tại nhà. Theo bác sĩ Mai, dù uống thuốc huyết áp nhưng có thể thuốc quá liều gây tụt huyết áp, thiếu liều th́ huyết áp vẫn cao. Do đó, người bệnh cần theo dơi tại nhà mặc dù uống thuốc.

Người bệnh tăng huyết áp cần dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ. Ảnh: Shutterstock
Tăng huyết áp là bệnh của người già
Mặc dù bệnh thường gặp ở người lớn tuổi, nhưng người trẻ vẫn mắc bệnh. Hiện nay, tăng huyết áp có xu hướng trẻ hóa do nhịp sống hiện đại nhiều áp lực, lối sống không lành mạnh: nghiện rượu, thuốc lá, thuốc lào, béo ph́, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, tăng axit uric máu, ăn mặn, ít vận động, stress,... Bệnh xuất hiện ở người trẻ thường có nguyên nhân rơ ràng nên người bệnh cần thăm khám để điều trị phù hợp.
Bệnh không có nguyên nhân
Nhiều người cho rằng bệnh không có nguyên nhân. Tuy nhiên, theo bác sĩ Mai, tăng huyết áp gồm hai loại: tăng huyết áp nguyên phát (bệnh không t́m thấy căn nguyên hay được gọi là tăng huyết áp vô căn), chiếm từ 90-95% tổng số các trường hợp; tăng huyết áp thứ phát là bệnh có nguyên nhân rơ ràng như do u tủy thượng thận, hẹp eo động mạch chủ, hẹp động mạch thận, do bệnh lư thận, bệnh cường giáp hoặc suy giáp...
Đối với tăng huyết áp vô căn, người bệnh bắt buộc phải uống thuốc hàng ngày, giữ cho huyết áp ổn định. Trường hợp tăng có nguyên nhân rơ ràng, nếu điều trị tốt nguyên nhân gây bệnh th́ huyết áp cân bằng b́nh thường, có thể chữa khỏi.
Người bệnh tăng huyết áp thăm khám tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Người bệnh tăng huyết áp thăm khám tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Không cần điều chỉnh lối sống
Chế độ ăn uống không khoa học dẫn đến thừa cân - béo ph́, ăn mặn, ít vận động, áp lực công việc, cuộc sống căng thẳng, lạm dụng bia rượu, hút thuốc lá... là các yếu tố nguy cơ góp phần dẫn đến tăng huyết áp. Do đó, ngoài việc dùng thuốc, việc điều chỉnh chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt, tập luyện thể lực phù hợp hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả.
Chỉ thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt, không uống thuốc
Ngược lại, một số người nghĩ chỉ cần ăn nhạt, tập luyện để giảm cân là cải thiện bệnh tăng huyết áp nên không uống thuốc. Các biện pháp này chỉ có vai tṛ bổ trợ, không thể thay thế thuốc. Người bệnh cần dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ kết hợp thay đổi lối sống, tăng cường vận động, thăm khám định kỳ theo chỉ định.