Khi điện ảnh bị lu mờ ở Oscar 2022

[june04]

Trong lúc Viện Hàn lâm công bố giải phim hay nhất cho "CODA", nhiều người đang mải lên mạng tìm kiếm đoạn video Will Smith tát Chris Rock.

Sau khi bị Will Smith đánh trên sân khấu, Chris Rock cười gượng và nói: "Đây là đêm tuyệt vời nhất trong lịch sử ngành truyền hình". Tuy nhiên, ồn ào giữa hai người trở thành vết nhơ trong lịch sử Oscar và chắc chắn còn được nhắc nhiều lần trong những mùa tiếp theo. Tờ Variety gọi buổi lễ lần 94 của Viện Hàn lâm là "sự kiện gây tranh cãi nhất" từ trước đến nay ở giải thưởng điện ảnh danh giá bậc nhất thế giới.

MC Amy Schumer hóa trang Người Nhện trên sân khấu Oscar 2022. Ảnh: ABC

Chiến thắng của CODA bị lu mờ bởi bê bối. "Cái tát của Will Smith là điều duy nhất mọi người quan tâm", tờ Guardian nhận xét ngay sau buổi lễ. Theo số liệu từ Google Trends, chủ đề Will Smith được quan tâm gấp bốn lần các chủ đề CODA và Oscar ở khoảng cuối sự kiện. Mâu thuẫn giữa tài tử King Richard và danh hài Chris Rock cũng được khán giả tìm kiếm, theo dõi sau đó. Ngược lại, bộ phim thắng giải quan trọng nhất gần như bị quên lãng trong các ngày tiếp theo.


Theo giới chuyên môn, chiến thắng của CODA mang nhiều ý nghĩa với lịch sử Hollywood. Tác phẩm là dự án đầu tiên của một hãng nội dung trực tuyến (Apple TV+) đoạt giải "Phim hay nhất" của Oscar. Ngành điện ảnh thế giới đang đứng trước những sự thay đổi lớn trên khía cạnh sản xuất, đặc biệt sau ảnh hưởng của đại dịch. Sự trỗi dậy của các nền tảng giải trí trực tuyến tạo ra cả cơ hội và thách thức với Hollywood. CODA được vinh danh cho thấy sự ghi nhận của Viện Hàn lâm với hướng sản xuất và phát hành phim mới này.

Giải thưởng cũng như lời động viên với cộng đồng làm phim độc lập tại Mỹ. Trong cuộc đua Oscar năm nay, CODA được ví như "gã tí hon". Nữ đạo diễn Sian Heder thực hiện dự án với kinh phí 10 triệu USD, phát hành tại LHP Sundance 2021. Sau khi gây tiếng vang, êkíp ký hợp đồng phát hành với Apple TV+ trị giá 25 triệu USD - kỷ lục của liên hoan. Lần đầu trong lịch sử 44 năm Sundance - liên hoan phim độc lập lớn nhất nước Mỹ - có tác phẩm đoạt giải quan trọng nhất ở Oscar. "CODA xứng đáng được tôn vinh hơn thế", tạp chí Esquire đăng bài sau lễ trao giải.

Vụ bê bối của Will Smith còn phủ bầu không khí u ám tới những người chiến thắng khác, theo Rob Mills - nhân viên đài ABC thực hiện buổi phát sóng Oscar 2022. "Có nhiều màn ăn mừng ấn tượng trong sự kiện. Tôi hy vọng khán giả tìm xem các phát biểu của Questlove (thắng giải "Phim tài liệu hay nhất"), Jessica Chastain (nữ chính), Billie Eilish (ca khúc nhạc phim gốc) hay đoàn phim CODA. Buổi lễ có nhiều người thắng cuộc tuyệt vời và những khoảnh khắc giàu cảm xúc", Mills nói với Variety.

Cú tát của Will Smith giúp lượng xem tăng đột biến giữa chương trình. Sự kiện năm nay đạt 15,36 triệu, tăng 56% so với năm ngoái. Tuy nhiên, kết quả đó vẫn thấp thứ hai trong lịch sử Oscar. Theo khảo sát của tờ Variety với 100 nhân vật trong ngành giải trí ở Hollywood, tất cả đồng thuận Oscar 2022 là một thất bại của Viện Hàn lâm. Sự gia tăng lượng người xem một cách ngắn hạn không bù đắp được tổn thất về uy tín của giải thưởng có tuổi đời gần trăm năm. "Tôi nghĩ nó cực kỳ đáng thất vọng. Scandal là điều cuối cùng giải thưởng này cần đến", một thành viên giấu tên của Viện Hàn lâm nói.

Sau khi có lượt xem thấp kỷ lục năm 2021, nhà sản xuất đứng trước áp lực về tăng tính hấp dẫn của chương trình. Trong lễ trao giải, người thắng cuộc gần như không còn là nhân vật chính. Họ bị chia thời lượng với các tiết mục văn nghệ, những màn tưởng niệm và hàng loạt câu đùa gây tranh cãi.

Tờ Los Angeles Times nhận xét sự kiện đi chệch khỏi mục tiêu cao quý vốn có: "Oscar giống những cái ôm để động viên ngành điện ảnh cho ra đời tác phẩm hay hơn. Tuy nhiên, chương trình khiến người xem cảm giác ban tổ chức đang xấu hổ vì những cái tên được đề cử". Các phần nhận giải bị giới hạn thời gian. Đạo diễn Drive My Car bị phát nhạc thúc giục khi đang phát biểu ăn mừng thắng "Phim quốc tế hay nhất".

Trước sự kiện, làng phim "dậy sóng" khi ban tổ chức quyết định cắt phần trao giải cho tám hạng mục về kỹ thuật khỏi buổi lễ chính với lý do "tiết kiệm thời gian". Nhiều người chỉ trích Viện Hàn lâm thiếu coi trọng nhân viên hậu trường và ký vào đơn phản đối. Đạo diễn Steven Spielberg nêu ý kiến: "Chúng tôi - những người trong nghề - ở cùng một chiến tuyến, cố gắng hết sức để mang đến những câu chuyện hay nhất có thể. Vì vậy, tất cả đều nên được ngồi chung trong chương trình trực tiếp".

Viện Hàn lâm mời Regina Hall, Amy Schumer và Wanda Sykes làm MC sau ba năm liên tiếp loại bỏ vai trò này. Họ cùng các nghệ sĩ, người công bố nhận giải tìm cách khuấy động không khí với những câu đùa trên sân khấu. Tuy nhiên, phần hài kịch được nhận xét thiếu tinh tế và có phần xúc phạm các khách mời ngồi phía dưới. Trước khi công bố giải hoạt hình, ba minh tinh Lily James, Naomi Scott và Halle Bailey đùa rằng thể loại này chỉ dành cho trẻ em. Đầu chương trình, MC Amy Schumer nói lý do duy nhất cô xem Encanto vì đang nuôi con nhỏ.

Tờ SlashFilm đánh giá các thay đổi của Viện Hàn lâm có phần "bất chấp" để tăng rating. "Các nhà sản xuất như nhắm đến đối tượng khán giả không bao giờ xem các phim được đề cử hay theo dõi hoạt động của Oscar. Tôi không biết chương trình năm nay đã thành công thế nào trong việc thu hút người mới. Tuy nhiên, tôi chắc chắn nó khiến nhiều người yêu điện ảnh kinh tởm và xa lánh", cây viết Witney Seibold bình luận.

Sau sự kiện, đạo diễn Edgar Wright viết tâm thư trên trang cá nhân hy vọng các lễ trao giải tập trung vào điện ảnh như trong quá khứ. "Những chương trình gần đây khiến tôi cảm thấy họ không hề chú tâm vinh danh người chiến thắng. Ban tổ chức đối xử với người nhận đề cử như một phần nhỏ trong sự kiện phù phiếm về giới sao và các tiểu phẩm hài".