Tổng thống Trump chỉ trích hệ thống kiểm phiếu điện tử được sử dụng rộng răi bởi các cơ quan bầu cử trên toàn Hoa Kỳ. Ông nói việc này đă khiến ông mất đi hàng triệu phiếu bầu.

NGUỒN H̀NH ẢNH,GETTY IMAGES
Chụp lại h́nh ảnh,
Phần mềm Dominion được sử dụng rộng răi trong các máy bỏ phiếu và kiểm phiếu kỳ bầu cử vừa qua[
Các máy bị ông Trump nói tới đều do hăng Dominion Voting System cung cấp. Các cáo buộc đưa ra gồm có từ việc xóa phiếu bầu cho tới việc các đối thủ chính trị của ông gây ảnh hưởng lên công ty này theo cách không thích hợp.
Facebook và Twitter bị tra hỏi về kiểm duyệt nội dung bầu cử
TT Trump sa thải giám đốc An ninh mạng v́ nói nghịch ư ông
Sáu trận chiến pháp lư đang ŕnh rập Donald Trump
Cụ thể th́ Tổng thống Trump chỉ trích những ǵ và các nội dung chỉ trích đó có chính xác hay không?
Trump: "Dominion đă xóa ra 2,7 triệu phiếu bầu cho ông Trump trên toàn quốc."
Thực tế: Không có bằng chứng nào chứng minh cho nội dung trên.
Tổng thống nhắc tới một bản tin được phát trên kênh thời sự bảo thủ có đường lối ủng hộ ông Trump, One American News Network (OANN).
"Các máy kiểm phiếu trên toàn quốc được phát hiện là đă xóa bỏ hàng triệu phiếu bầu cho Tổng thống Trump," kênh này nói.

Trump Dominion tweet
Bản tin của OANN nhắc tới một "phân tích dữ liệu chưa được kiểm chứng" do nhóm theo dơi giám sát bầu cử có tên là Edison Research đưa ra.
OANN không đưa ra bất kỳ bằng chứng nào để chứng minh cho tuyên bố trên của ḿnh.
Tổng thống Trump và những người ủng hộ ông cũng đă chia sẻ bản tin từ người dẫn chương tŕnh của Fox News là Sean Hannity theo đó nói các máy kiểm phiếu đă tráo đổi phiếu bầu tại các bang trọng yếu, từ nội dung bỏ cho ông Trump thành bỏ cho ông Biden.
Tường thuật này nhắc tới các vấn đề tại Hạt Antrim, bang Michigan, nơi các máy kiểm phiếu của Dominion được sử dụng - theo đó nói là máy đă có trục trặc phần mềm trên diện rộng, và tại cả các hạt khác nữa.

Misleading Michigan claim
Thực tế là quả đă có vấn đề tại Hạt Antrim, nhưng không phải do lỗi phần mềm của Dominion mà là do lỗi của con người, như Ngoại trưởng Michigan Jocelyn Benson đă chỉ ra.
Viên thư kư Hạt Antrim lúc ban đầu đă không cài đặt đúng chức năng báo cáo kết quả của máy. Do đó, các kết quả thu được ban đầu đă không chính xác, với việc ông Biden giành chiến thắng ở mức chênh khoảng 3.000 phiếu.
Các viên chức bầu cử đă nhận ra kết quả bất thường này ở khu vực vốn điển h́nh ủng hộ đảng Cộng ḥa, do đó họ đă kiểm tra và chỉnh lại cho đúng chức năng báo cáo của máy, và tiến hành tái kiểm phiếu, với kết quả cho thấy Tổng thống giành chiến thắng với khoảng hơn 2500 phiếu bầu.
Ngoại trưởng Benson nói rằng kết quả kiểm phiếu không chính xác ban đầu đă nhanh chóng được xác định và được làm lại cho đúng, và ngay cả nếu như có sai th́ điều này cũng đă được phát hiện sau đó, trong quy tŕnh kiểm tra vốn được áp dụng để xác định những lỗi sai phạm như vậy.
Bà nói thêm: "Không có bằng chứng nào cho thấy lỗi của người dùng này xuất hiện ở những nơi khác trong bang."
Ông Hannity cũng nêu ra những vấn đề tiềm ẩn tại Bang Georgia, nơi các máy của Dominion được sử dụng rộng răi - tuy nhiên Ngoại trưởng Georgia nói rằng dẫu có một số chậm trễ trong việc báo cáo kết quả nhưng phần mềm của máy đă kiểm phiếu chính xác và báo cáo chính xác về các lá phiếu thu được tại bang này.
Dominion Voting Systems đă ra thông cáo trong đó nói: "Các tuyên bố về việc Dominion tráo đổi hoặc xóa bỏ phiếu bầu là sai 100%."
Trump: "Cực Tả sở hữu Dominion Voting Systems."
Thực tế: Điều này không đúng - công ty này không thuộc sở hữu của "Cực Tả". Hăng trong quá khứ đă đóng góp tiền cho cả Dân chủ và Cộng ḥa.
Không rơ là ông Trump định nhắc tới ai khi ông nói về quyền sở hữu thuộc về "Cực Tả".
Có lẽ ông nhắc tới các tin đồn lan truyền trên mạng rằng công ty này có những mối quan hệ với gia đ́nh Clinton và các chính trị gia khác của đảng Dân chủ, trong đó có Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi.
Một điều quan trọng cần làm rơ là sự khác biệt giữa quyền sở hữu trực tiếp đối với Dominion như tuyên bố của ông Trump, với việc công ty có các khoản đóng góp cho các mục đích nhân đạo hoặc vận động hành lang.
Dominion đă từng quyên tiền phục vụ các lợi ích của cả đảng Cộng ḥa lẫn đảng Dân chủ, nhưng chuyện một công ty làm như thế để vận động hành lang nhằm đạt được các hợp đồng với chính phủ không phải là điều hiếm gặp.
Dominion Voting ra thông cáo nói họ là một công ty phi đảng phái tại Hoa Kỳ, và không có quan hệ sở hữu với bất kỳ thành viên nào của gia đ́nh bà Pelosi hay Sáng kiến Toàn cầu Clinton.
Quỹ Clinton cũng ra thông cáo, trong đó nói rằng quỹ "chưa bao giờ nắm giữ bất kỳ cổ phần nào trong Dominion Voting Systems; chúng tôi chưa bao giờ liên quan tới hoạt động của công ty này; và chúng tôi xác nhận rằng chúng tôi hiện đang không hợp tác với nhau".

A count in Pennsylvania
NGUỒN H̀NH ẢNH,GETTY IMAGES
Tuy nhiên, Dominion từng tài trợ cho Quỹ Clinton hồi 2014 và đă cam kết hỗ trợ nhân đạo cho quỹ này, nhằm đem công nghệ kiểm phiếu tới cho các nước nghèo.
Công ty này cũng từng tài trợ cho Ủy ban Thượng viện do ông Mitch McConnell lănh đạo, với phe Cộng hoà chiếm đa số.
Đă có những đồn đoán về việc cựu chánh văn pḥng của bà Pelosi là Nadeam Elshami nay đang được Dominion tuyển dụng, nhưng hăng này cũng tuyển các nhân viên trước đây từng làm việc cho đảng Cộng Ḥa.
Các cáo buộc về sự liên quan tới Dominion cũng lan ra để nhắm tới cả các thành viên trong nhóm làm việc, chuẩn bị cho công tác chuyển đổi của tổng thống đắc cử Biden.
Các post đăng trên mạng xă hội nói rằng Peter Neffenger, một t́nh nguyện viên trong nhóm của ông Biden, là chủ tịch của một công ty con của Dominion, Smartmatic.
Ông là chủ tịch của Smartmatic, nhưng đó là đối thủ chứ không phải là công ty con của Dominion.
Trump: Các máy kiểm phiếu "đă bị Texas và nhiều nơi khác từ chối, bởi chúng không đủ tốt, cũng không đảm bảo an toàn."
Thực tế: Đúng là Texas đă không cấp giấy chứng nhận cho các máy này. Cách làm của Texas khác với các bang khác.
Chính quyền liên bang Hoa Kỳ ra hướng dẫn về việc xác nhận máy kiểm phiếu, có nghĩa là đưa ra một tiêu chuẩn chung trên toàn quốc.
Tuy nhiên, Texas ra những quy định bổ sung, và theo đó th́ các máy của Dominion không đáp ứng đủ. Chẳng hạn như bang này yêu cầu mỗi phiếu bầu cần phải mang một dăy số riêng để có thể được truy lại dấu vết khi cần.
Không phải tất cả các bang đều đánh số riêng trên các phiếu bầu, chẳng hạn như California, do có quan ngại về việc vi phạm quyền riêng tư của cử tri.
"Nếu quư vị cấm việc sử dụng các số riêng cho từng phiếu bầu là quư vị bảo vệ mạnh mẽ quyền riêng tư của cử tri. Nhưng mặt khác, quư vị lại nhượng bộ trước biện pháp an ninh khiêm tốn nhất," Dan Wallach, khoa học máy tính tại Rice University ở Texas và là một cố vấn về việc áp dụng các hướng dẫn quốc gia đối với máy kiểm phiếu, nói.
Những quy định và hướng dẫn này ở mỗi bang đều có những khác biệt lớn, nhưng cơ quan quản lư an ninh mạng của chính phủ Hoa Kỳ đă bày tỏ sự tin tưởng vào các máy kiểm phiếu được sử dụng trên toàn quốc.
"Không có bằng chứng nào cho thấy bất kỳ hệ thống kiểm phiếu nào xóa bỏ hay làm mất phiếu bầu, làm thay đổi phiếu bầu hay có những thiếu sót dưới bất kỳ h́nh thức nào khác."