Ai sợ ai và ai cần ai trong nguy cơ xung đột Mỹ-Trung

Căng thẳng giữa Hoa Kỳ và Trung Cộng ngày càng tiến dần tới xung đột trên nhiều mặt trận như quân sự, chính trị, kinh tế có khả năng lôi kéo nhiều quốc gia cuốn theo chiều gió.

Giới học giả thế giới đang đoán non, đoán già hành động và phản ứng của Tổng thống Hoa Kỳ, Donald Trump và Chủ tịch Trung Cộng, Tập Cận Bình.



Về toàn-cầu-hoá

Trong bài “Dual circulation’ strategy China’s message to US” đăng trên The Asia Tinmes ngày 24-08-2020, Tác giả Bhim Bhurtel của Liên bang Cộng hoà Dân Chủ Nepal đã tán tụng Tập Cận Bình sau khi Doanh nhân Donald Trump trở thành Tổng thống thứ 45 của Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ chủ trương “Make America Great Again” nên xứng đáng trong vai trò “Tổng giám đốc Toàn-cầu-hoá”. Tác giả cảnh cáo “Trung Cộng sẵn sàng hợp tác và phối hợp với Hoa Kỳ để quản lý thương mại và công nghệ toàn cầu. Nhưng, nếu cuộc chiến thương mại và công nghệ kéo dài, Bắc Kinh sẵn sàng giải quyết nó”.

1- Tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới năm 2016, Tập Cận Bình đã “kiên quyết đứng lên với tư cách là người bảo vệ hàng đầu cho toàn-cầu-hóa và thương mại tự do, và là một nhà vận động chống chủ nghĩa biệt lập”.

Sự thực, Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) có những quy luật rõ ràng về giao thương, nhưng, Bắc Kinh không tuân thủ nghiêm chỉnh nên trở thành quốc gia bị kiện nhiều nhất sau khi gia nhập từ năm 2001. Hầu hết các quốc gia giao thương với Trung Cộng đều bị thâm hụt mậu dịch. Ai không trả được nợ bị Bắc Kinh buộc phải thế chấp chủ quyền hoặc quyền-chủ-quyền trong 99 năm. Bắc Kinh dùng hối lộ để thao túng các nền kinh tế khác. Bắc Kinh buộc các công ty ngoại quốc muốn làm ăn tại Hoa Lục phải tuân theo điều kiện không-phù-hợp với luật thương mại của WTO; không một quốc gia hoặc định chế quốc tế nào ở thế kỷ thứ 21 mà hành xử như Đế quốc Thuộc địa từ ngàn xưa.

2- Kinh tế Trung Cộng phát triển nhanh chóng nhờ vào các hành động ăn cắp tài sản trí tuệ, đặc biệt của Hoa Kỳ. Các biện pháp chống lại “đạo chích Trung Cộng” đã đẩy Bắc Kinh vào thế thủ và bị cộng đồng quốc tế cô lập ngày càng triệt để hơn. Các ổ gián điệp của Bắc Kinh từ khắp nơi bị phá vỡ và cuộc tấn công vào lĩnh vực công nghệ sẽ đẩy Trung Cộngv ào hoàn cảnh bị cô lập, chưa có lối thoát.

Trong bài “Don’t Start a New Cold War with China” trên The National Interest ngày 22-08-2020 của Tác giả Bonnie Kristian, từng có bài đăng trên làng báo Hoa Kỳ, viết “Những cuộc đấu khẩu nghiêm trọng giữa Hoa Kỳ và Trung Cộngđang chồng chất: Biển Nam Trung Hoa (SCS), quan hệ với Bắc Hàn, đại dịch Virus Vũ Hán, diệt chủng Duy Ngô Nhĩ, bức bách dân chúng Hồng Kông, can thiệp bầu cử Mỹ, giám sát trên mạng xã hội của Hoa Kỳ … Điều đó là không cần thiết đối với an ninh của Hoa Kỳ … Trung Cộng là một cường quốc đáng kể chỉ tập trung vào các vấn đề nội bộ và khu vực không ảnh hưởng đến lợi ích của Hoa Kỳ – ngược lại, nó sẽ là một nguồn rủi ro đáng kinh ngạc”.

Thực tế, chiếu theo Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS), được cộng đồng quốc tế soạn thảo suốt 10 năm mà Trung Cộnggóp phần quan trọng cũng như phê chuẩn sớm nhất. Nhưng, Bắc Kinh tự vẽ Đường 9 đoạn không phù hợp với các quy định trong UNCLOS, chèn ép, bắt nạt các nước nhỏ bằng cách kiểm soát nghiêm ngặt vùng biển không thuộc thẩm quyền hợp pháp đã phơi bày tham vọng xấu xa của một Đế quốc Thuộc địa đã lỗi thời. Phán quyết ngày 12-07-2016 của Toà án Trọng tài Thường trực về Luật Biển (PCA) đã nêu rõ yêu sách của Trung Cộng trên SCS không có giá trị pháp lý.

Hoa Kỳ và cộng đồng quốc tế có lợi ích pháp lý trên “vùng biển quốc tế” nên chẳng quốc gia nào được quyền can thiệp. SCS không phải chiếc hồ của Trung Cộng và các quốc gia duyên hải trong khu vực vì mỗi quốc gia chỉ có các quyền được quy định rõ ràng trong UNCLOS.

Như thế, Bắc Kinh làm càn chứ không phải Cộng đồng Quốc tế sai. Muốn giải quyết vấn đề chủ quyền trên biển phải dựa vào UNCLOS và PCA chứ không từ bất cứ nơi nào, kể cả Bắc Kinh.

Chuẩn bị đối đầu quân sự trên Biển Đông Á

Biển Đông Á gồm Biển Đông Trung Hoa (ECS) và Biển Nam Trung Hoa (SCS) có các quốc gia duyên hải bao quanh theo chiều kim đồng hồ: Nhật Bản, Bắc Hàn, Nam Hàn, Trung Cộng, Đài Loan, Phi Luật Tân, Brunei, Mã Lai Á, Indonesia, Tân Gia Ba, Việt Nam.

Bắc Kinh khó khống chế ESC vì lực lượng Không Quân và Hải Quân của Nhật Bản hùng hậu, tiên tiến với Đệ thất Hạm đội Mỹ (mạnh nhất trong 11 Hải đội Xung kích Hàng không mẫu hạm của Hoa Kỳ) trú đóng tại Yokosuka.

Vì thế, Bắc Kinh đang ra sức biến SCS thành chiến ao nhà qua chiến thuật bắp cải, tầm ăn dâu nhờ vào tình trạng “đèn nhà ai nấy rạng” của các quốc gia duyên hải Đông Nam Á (Phi Luật Tân, Brunei, Mã Lai Á, Indonesia, Tân Gia Ba, Việt Nam) và Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC). Bắc Kinh đã và đang tiến hành chiến lược bành trướng bá quyền trên các mặt trận pháp lý (dùng khái niệm “Biển lịch sử” chống UNCLOS và PCA); chấp pháp (sử dụng Hải Quân, Hải Cảnh, Dân quân Biển kiểm soát toàn bộ 80% diện tích SCS; ngăn chặn hoạt động ngư nghiệp và khai thác dầu khí của các quốc gia duyên hải Đông Nam Á); quân-sự-hoá (xây các đảo nhân tạo và biến thành pháo đài kiên cố; tập trận thường xuyên, chuẩn bị tuyên bố Vùng Nhận Dạng Phòng Không -ADIZ-; thiết lập hệ thống căn cứ quân sự và tiếp vận thông qua Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI); trục xuất Hải quân Hoa Kỳ ra khỏi SCS.

Trong bài “China’s navy drills in 4 regions show ability to counter US, observers say” đăng trên The South China Morning Post ngày 24-07-2020 loan báo Hải quân Trung Cộng đang đồng loạt tập trận trên bốn vùng biển: hai ở SCS, một ECS, một tại bắc Hoàng Hải, một trong Vịnh Bột Hải như muốn trấn an dư luận quốc nội về khả năng đối đầu toàn diện trong trường hợp bị Hoa Kỳ tấn công, đồng thời gửi thông điệp cảnh cáo Hoa Kỳ và Đài Loan. Các cuộc tập trận kéo dài suốt tuẫn lễ cuối cùng của tháng Tám, riêng tại Vịnh Bột Hải (gần Bắc Kinh) sẽ chấm dứt vào cuối tháng 9. Cuộc tập trận qui mô gần Đài Loan đã diễn ra vào giữa tháng tám nhằm “bảo vệ chủ quyền quốc gia” nhân chuyến thăm Đài Bắc của Bộ trưởng Y tế Hoa Kỳ, Alex Azar.

Nhà Bình luận Quân sự ở Hồng Kông, Tống Trung Bình (Song Zhongping) nói rằng bất cứ cuộc chiến tương lai nào cũng xảy ra cùng lúc nên Bắc Kinh tổ chức tập trận phòng thủ đồng loạt.

Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Cộng, Vương Nghị kêu gọi Hoa Kỳ xuống thang tranh cãi và ASEAN nối lại cuộc đàm phán Bộ Nguyên tắc Ứng xử trên Biển Nam Trung Hoa (COD), đồng thời, đẩy mạnh hợp tác Trung Cộng-AEC.

Bắc Kinh đã đánh tráo nguyên nhân xung đột trong khu vực Biển Đông Á: (1) Áp dụng luật rừng xanh (mạnh được yếu thua). (2) Đòi chủ quyền vượt quá quy định của UNCLOS và chống lại phán quyết của PCA. (3) Lợi dụng thời gian đàm phán với ASEAN để mở rộng chủ quyền bất-hợp-pháp và áp dụng luật pháp tuỳ tiện. (4) Gây chia rẽ trong ASEAN bằng cách lợi dụng các quốc gia không tiếp giáp với SCS phản đối hành vi chống Trung Cộng. (5) Gán tội Hoa Kỳ gây bất ổn trên Biển Đông Á.

Ai cần ai?

Bắc Kinh cần Nhật Bản và Đại Hàn bớt thân thiện với Hoa Kỳ. Nhưng, Hoa Kỳ là yếu tố bảo vệ an ninh duy nhất cho Nhật Bản và Đại Hàn nên bất cứ ai lãnh đạo cũng phải tăng cường mối quan hệ đồng minh chí cốt. Đài Loan trông cậy vào Hoa Kỳ và Nhật Bản để tồn tại nên phải gắn kết với đồng minh nếu không muốn lọt vào tay Bắc Kinh.

Bắc Kinh mua chuộc và chia rẽ giới lãnh đạo Đông Nam Á. Nhưng, dân chúng vẫn mong được Hoa Kỳ bảo vệ an ninh và toàn vẹn lãnh thổ mà vẫn có thể tiếp tục làm ăn với Trung Cộng. Đã đến lúc ASEAN không còn thì giờ để chần chờ do dự mà phải lựa chọn giữa chủ quyền quốc gia và lợi ích kinh tế.

Các quốc gia duyên hải Đông Nam Á đang cùng Hoa Kỳ và nhiều cường quốc trên thế giới đòi Trung Cộng phải tuân thủ Phán quyết ngày 12-07-2016 của Toà án Trọng tài Thường trực về Luật Biển.

Hoa Kỳ cần các quốc gia duyên hải Đông Nam Á tăng cường khả năng quân sự đủ sức tự vệ để duy trì cán cân quân sự làm nãn lòng tham vọng vô bờ của Bắc Kinh. Hoa Kỳ sẽ không hành động đơn phương.



Bộ tứ Kim cương (QUAD) gồm có Hoa Kỳ, Nhật Bản, Úc Đại Lợi, Ấn Độ sẽ đóng vai trò chính trong việc duy trì quyền tự do hàng hải và bảo vệ các đồng minh, đối tác trung khu vực Ấn Độ Dương- Châu Á Thái Bình Dương.

Pháp và Anh có song hành với QUAD để duy trì hoạt động hàng hải hợp pháp trên Biển Đông Á.

Tổng thống Vladimir Putin và Chủ tịch Tập Cận Bình đã gặp nhau 30 lần kể từ năm 2013 và ngày càng khắn khít trong tinh thần chống Mỹ. Nga cần tiền, Trung Cộngcần vũ khí tối tân. Nhưng, bắt đầu rạn nứt vì các lý do: (1) Mạc Tư Khoa không thể đứng chung với Bắc Kinh để rơi vào trận chiến nguyên tử huỷ diệt với Hoa Kỳ. Ngoại trưởng Mike Pompeo đã bày tỏ hy vọng cải thiện mối quan hệ với Nga. (2) Trung Cộng đang dấy lên yêu sách chủ quyền Vladivostok đã bị Nga Hoàng sát nhập vào năm 1860. (3) Mạc Tư Khoa chậm chuyển giao hoả tiễn cho Trung Cộng trong khi bán vũ khí tối tân cho Ấn Độ.

Bàn cờ Biển Đông Á mới sắp ra mà đã thấy cán cân nghiêng về phía các quốc gia muốn duy trì hệ thống luật pháp quốc tế và tập tục hàng hải trong cộng đồng nhân loại.

Đại-Dương